Þjóðviljinn - 27.08.1938, Blaðsíða 3

PJÓÐ VILJINN
Laugardagurinn 27. ágúst. 1938
Snmarstarfssmi
Baraavlnafílags
tns SnmargJOf.
pldfiVHJINH
Málgagn K< >mm ðnislaf lok ks
Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ri-tstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæö). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2181.
Kemur öt alla daga nema
mánuda^a.
Aslii iftargjald ð mánuði:
Reykja^ík og nágrenni kr. 2,00.
Annarss taðar á landinu kr. 1,25.
1 lausaiöiu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sími 2864.
Norðfjorðnr
Bæjarstjórnarkosningar þær,
er fram fara á Norðfirði 11.
sept. n.k. vekja athygli um alt
land. Vegna þeirra tíma er þær
fara fram á og allra aðstæðna,
verður fylgst með þeim af öll-
um, er áhuga hafa fyrir stjórn-
málum og verkalýðsmálum.
Pað gannaðist í síðustubæj-
arstjórnarkosningum, að verka-
lýðurinn á Norðfirði getur ráð-
ið lögum og lofum í (kaupstaðn-
um, verkalýðsflokkarnir höfðu
það mikið fylgi, að þeir fengu
sameinaðir hreinan meirihluta í
bæjarstjórninni.
En þá gerast þau sorglegu
tíðindi, að ýmsir þeir menn, er
alþýðan hafði trúað fyrir for-
ystu mála sinna, vega aftan að
samtökum hennar, hefja þar til-
litslausa klofningsstarfsemi,
tveir af bæjarfulltrúum Alþýðu-
flokksins á Norðfirði taka upp
þessa óheillastefnu, án efa
vegna áhrifa Jónasar Ouð-
mundssonar, fyrverandi ,,verka-
lýðsleiðtoga" á Norðfirði,
ganga á gerða samninga, gera
hinn glæsi’ega meirihluta \ erka-
lýðsflokkannai í bæjafstjórn
Norðfjarðar óstarfshæfan, og
knýja fram nýjar kosningar.
Jónas Guðmundsson hefir nú
skrifað grein eftir grein í Al-
þýðublaðið um þessar væntan-
legu ko (suingar á Norðfirði. Er
fróðlegt að lesa þær ef menn
vilja kynna sér siðferðisstig
Skjaldborgarmanna og þærpóli
tísku aðferðir, er þeim þykir
sér sæmandi að beita. Hinsveg-
ar er ekki líklegt, að taumlaus
rógburður Jónasar um forystu-
menn verkalj'ðsins á Norðfirði,
sameiningarmennina innan Kom
múnistaflokksins >og Alþýðu-
flokksins, beri árangur. Til
þess eru sícrif hans óT lituð af
máttlausu persónuhatri manns,
sem hefir orðið undir.
Inntak allra greina Jónasar er
það, að engin samvinna við
norðfirska kommúnista sé mögu
leg. En þá liggur nærri að
spyrja: Hvað ætlar Skjaldborg-
in sér að vinna með kosningun-
um? Hvernig ætlar hún að
stjórna Neskaupstað að þeim
loknum?
Allir, sem til þekkja á Norð-
firði, vifa að listi sameiringar-
manna, kommúnista og Alþýðu-
flokksmanna, hefir einn mögu-.
leika á því að ná hreinum meíri-
(Frh. af 1. síðu.)
Umhverfis Grænuborg er
víðlent og hafa börnin þar á-
gæta leikvelli frá náttúrunnar
hendi. í einu horninu er mat-
jurtagarður, þar sem börnin
vinna að garðrækt í frístundum
sínum frá námi og leikjum. —
Heima við húsið hafa þau sól-
byrgi með leikföngum; sand,
rólur og tæki til þess að vega
salt á. Auk þess hafa þau tréi
kubbana, sem áður er skýrtfrá
og ieru af þeirri gerð, sem kend
er við sænska konu, Alva Myr-
dal, en hún er skólastýra við
kennaraskóla fyrir stúlkur í
Stokkhólmi og hefir getið sér
mikið orð sem uppeldisfræðing-
ur. Virðast kubbar þessir eink-
ah vel fallnir til þess að reyna
á hugmyndaflug barnanna. —
Sökum þess, að nokkur rigning
jýar í gær gátu börnin lítið ver-
ið úti ,og gafst því ekki eins
gott færi og æskilegt hefðiver-
ið til þess að fylgjast með dag-
legum störfum þeirra.
Sýndi ísak Jónsson og for-
stöðukonan Guðrún G. Stephen
sen, fréttamönnunum hvern
krók' og kima: Dagstofur barn-
anna, eldhús og bað, en þar
á hvert barn sín þvottaáhöld,
sem merkt eru sérstöku númeri
eða mynd, sem börnin þekkja
betur en tölur. Þar þvo þau sér
daglega, hin minnstu með að-
stoð sfarfskvennanna.
hluta. Ef klofningslista Skjald-
borgarinnar tekst að hindra það
er ekki annað fyrir þá herra að
gera, eftir marg-endurteknar yf-
irlýsingar um að þéir geti aldrei
átt neitt saman að sælda við
kominúnista og sanreiningar-
menn Alþýðuflokksins, en að
stjórna kaupstaðnum í sam-
vinnu við íhaldið og Framsókn.
Pessi breiðfylking er eini hugs-
anlegi möguleikinn fyrirSkjald-
borgina til að hafa einhver lít-
ilsháttar áhrif á stjórn kaupstað
arins næsta kjörtímabil.
Klíka sú, er Jónas Guðmunds
son fylgir, hefir ekki vílað fyrir
sér verstu skemdarverk í verka-
lýðshreyfingunni til að reyna að
hanga áfram við völd yfir ein-
hverjum hluta hennar. Stefna
Jónasar og þjóna hans á Norð-
firði er í beinu framhaldi af
klofningsstarfsemi þeirra.
Augtt allra verkalýðssinna
hvíla á Norðfirði næstu vikurn-
ar. Svarið, sem norðfirska al-
þýðan gefur Skjaldborginni,
klofningsöflunum í verkalýðs-
samtökunum, getur orðið af-
drifaríkt. Allir þeir, sem óska
eftir sameiningu verkálýðssam-
takanna í eina sterka baráttu-
heild, treysta því, að svarið
verði: Sigur sameiningarlistans!
Sigur alþýðunnar á Norðfirði!
I Grænuborg hafa verið að
meðaltali 92 börn í sumar og
flest fyrir lítið og ekkert gjald.
Forstöðukonan hefir sér til að-
stoðar 7 stúlkur til þess að ann-
ast börnin og heimilið.
Lýsing sú, er hér hefir verið
gefin á öllu ,sem máli skiptir á
við Vesturborg líka, þó að það
heimili virðist vera nokkuð
írumbýlislegra, er aftur á móti
ýmsu betur komið fyrir, enda
byggði ,,Sumargjöf“ á margra
ára reynslu, er því heimili var
komið upp. Þó virðist staður-
inn ekki eins skemmtilegur, og
umhverfi ekki eins fagurt.
í Vesturborg hafa verið a"
meðaltali 70 börn í sumar, en
eins og áður er sagt, hefir ótti
við skarlatssótt dregið nokkuð
úr störfum heimilisins, og var
því lokað að læknisráði í 4 daga
af þeirn orsökum. Forstöðukona
heimilisins er Anna Magnús-
dóttir og hefir hún 6 stúlkur
í þjónustu sinni.
Félagiðí hefir í sinni þjónustu
læknir og hjúkrunarkonu til
þess að líta eftir heilsufari barn-
anna. Þau eru mæld og .vegin
þegar þau koma á heimilið og
síðan mánaðarlega, og komi
það í ljós, að framfarir séu
minni en vænta má, eru gerðar
ráðstafanir. Hvað fæði barn-
anna snertir hefir Baldur John-
son læknir búið til handa þeim
matseðil. Leggur hann einkum
áherslu á að börnuuum sé gefið
lýsi, mjólk, egg, ostar, kartöfl-
ur og grænmeti. Hefir verið
farið að þessu ráði, en um áhrif
þess er of snenimt að tala enn,
þar sem ekki er búið að mæla
endanlega vöxt þeirra og við-
gang og bera saman við eldri
mælingar.
Dagheimilin starfa í 3'mán-
uði ,en nú hefir Barnavinafé-
lagið ákveðið að leigja húsin í
vetur og gera tilraunir um að
reka vetrarheimili fyrir 20 fá-
tæW börn, einkum börn ein-
stæðra mæðra, sem þurfa að
vinha að deginum.
Um leið og við fórum frá
Grænuborg ,spurðum við um
hvernig samkomulagið værihjá
börnunum:
— Það er ágætt, segir for-
stöðukonan brosandi. Börnin
ferui í 5 aldursflokkum, og þeim
kemur prýðilega sarnan, þaðer
helst ef tveimur aldursflokkum
lendir saman, sem hætta er á
því, að slettist ofurlítið upp á
vinskapinn.
UIW 'WHMMMBB——EBg5B8—B—
Flokksskrifstofan
er á Laugaveg 10, opin alla
virka daga frá 5—7 e. h.
Félagar, munið að greiða
flokksgjöld ykkar skilvíslega.
m
Þingstúka Reykja-
víkur nemur land.
í Reykjavík hefir Góðtempl-
arareglan starfað undanfarin
fimmtíu og þrjú ár, og hefir
starfið aðallega verið út-
breiðslustarfsemi fólgin í því að
fá sem flesta til þess að fylkja
sér undir merki reglunnar, —
að fá sem flesta, bæði yngri
og eldri til þess að berjast móti
því reginböli, sem áfengið og
notkun þess hefir leitt yfirþjóð-
ina. Áhugasamir menn og kon-
ur hafa lagt að mörkum ómet-
anlegt starf í þágm bindindis-
málanna á þessum áratugum,
og hefir sem betur fer mikið
unnist á. Margir menn semvoru
illa leiknir af áhrifum vínneysl-
unnar ,hafa snúið við, og eru
nú einhverjir ötulustu kraftar
í baráttunni.
Engu að síður má að mikl-
um mun herða á sókninni, ef
alt vín á að verða landrækt.
Skýrslur áfengisverslunarinnar *
sýna oss það, að á seinni árum
hefir drykkjuskapur farið mjög
í vöxt. 'l Góðtemplarareglunni
hefir hillt undir straumhvörf.
Ungir menn og ungar konur
hafa hópast inn í stúkurnar.
Þetta fólk hefir haft brennandi
áhuga á málefnum reglunnar,
það liefir þráð að starfa fyrir
málefnum hennar. Maður verð-
ur því miður að viðurkenna
þann raunalega sannleika, að
starfshættir reglunnar hafaver-
ið það þröngir, að lífsgleði og
framsækni æskumannanna hefir
ei átt þar fyllilega heima. Hefir
því orðið útstreymi úr stúkunni.
Ungir kraftar hafa horfið af
sjónarsviði reglumálanna, út á
hina giftulausu braut drykkju-
siða og þroskaleysis.
Nú á yfirstandandiVumri hafa
enn myndast straumhvörf í regl-
unni, unga fólkhð sem hefir á
undanförnum árum verið bund-
ið æfagömlum siðum reglunnar,
bundið því fasfa og þrönga sjón
armiði, sem starfið bygðist á,
hefir brotið hlekkina af ltöndum
sér. Það hefir víkkað út síarfs-
sviðið, svo að nú má segja að
reglumálin séu komin í það
horf, sefn hver einstaklingur get
ur unað við.
Nefnd manna úr þingstúku
Reykjavíkur og úr uiidirstúkun-
um hefir unnið að því þýðingar-
mikla sfarfij í sumar, að'útvega
reglunni landssvæði, þar sem
templarar geti í framtíðinni dval
ið í frístundum sinum, sér til
gleði og heilsubótar. Land þetta
er nti fengið og hefir þingstúk-
an tekið að sér umsjón 'þess.
Landið liggur í suð-austur frá
Elliðavatni, við Hrauntúnstjörn
sunnanverða, og er um átta og
hálfan hektara að flatarmáli.
Hraun liggur á nálega hálfu
landinu, en í því eru fagrirgrasi
grónir bollar, og vex þar allvíða
kjarr og skógargróður. Þá er
þar grasbali, sem hægf er án
mikils tilkostnaðar að gera að
góðum íþróttavelli.
Fimm manna nefnd, sem skip
j uð var af ’þingstúkunni til að
liafa með hö'ndum framkvænidir
á landinu ,hefir nú þegar látið
byrja á vegalagningu frá Elliða-
árvegi að landinu, og hafa
nokkrir reglufélagar unnið að
því um undanfarnar þrjár helg-
ar. Gert er ráð fyrir að meðlim-
ir reglunnar vinni að fegrun
landsins í þegnskaparvinnu, ög
vonar framkvæmdarnefndin að
meðlimirnir sýni áhuga og fórn-
fýsi á komandi tímum, með því
að leggja að mörkum senr
stærstan skerf landinti til upp-
bygging^r.
Nú um næstu helgar verður
unnið á landinu, og verða ferðir
frá Templarahúsinu á laugar-
dögurn kl. 2 e. h. og á sunnu-
dögum kl. 8,30 f. h.
Jón Kr. porsteinsson.
Skógræktair*'
félagíð.
Franth. 2. síðu.
á næstu árum. Að slíks væri
fylsta þörf er ekki vafi, en skiln-
ingur fólks á þessum málum er
enn ekki nógu mikill og áhugi
rnanna ekki nógu öflugur til
ýþess, að knýja með þeimkrafti,
sem málinu ber, á dyr þeirra,
sem með fjármunina fara.
Kaupendur
Þjóðviijans
eru áminntir um
að greiða áskrift-
argjaldsð skilvís-
lega
TEIKNISTOFA
Sigofisr Thorcddseo
verklræðings,
Austurstræti 14. Sími 4575.
Otreikningur járnbentrar
steypu, miðstöSvarteikningar
og önnur verkfræðingsstörf.
Dráttarvextir
falla 1. sept. á annan hluta
ógreiddra útsvara. Þeir ,sem
gera full skil fyrir mánaðamót-
in verða ekki krafnir um þá
dráttarvexti, sem kunna að vera
áfallnir.