Þjóðviljinn - 06.09.1938, Síða 3

•ÞjCÐVILJINN
HlÓÐVIUINN
Málgagn Kommúnistaflokks
Islands.
Ritstjóri: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugaveg 38. Sími 2184.
Gfaldeyrlsleyfin Ar hOnd-
nm helldsalannal
Þeir viðhalda og aaka dýrtíð-
uqMbinqsr

Vísir talar am ]>ao á laugardaginn
(:/o Framsöknarflokkurinn œtli ad
ina @fs sliffia alTÍnnnvegina.
Kemur út alla daga nema
mánudaia.
Aski Iftargjald á mánuði:
Reykjatík og nágrenni kr. 2,00.
Annarss taðar á landinu kr. 1,25.
I lausatölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Sínii 2804.
Hálfvelgja,
Alþýðublaðið og Nýja dag-
blaðið virðast hafa sæst á deil-
una um það, hvort Skjalðborg-
in ætti að afneita öllum sósíal-
isma ogsameinasfítilrauntilað
afflytja aðstöðu kommúnista í
hitaveitumálinu og gera hana
tortrj^ggilega.
Alþýðublaðið ætlar að rifna
af vandlætingu yfir því, að
kommúnistar hafi bent á hálf-
velgju Skjaldborgarinnar í þessu
nauðsynjamáli, — en samt
greiði fulltrúar kommúnista í
bæjarstjórn atkvæði með tillögu
Sjtefáns Jóhanns um f frekari
rannsóknir í málinu.
Ræjarfulltrúarnir og Þjóðvilj-
inn hafa hvað eftir annað bent
á hve hálfvelgja Alþýðuflolíks-
ins í hitaveitumálinu væri hættu
leg, og gæfi íhaldinu stöðugt
vopn í hendur. Þessi hálfvelgja
hefir komið mjög greinilega
fram í .Alþýðublaðinu, sem ým-
ist hefir skrifað með eða móti
hitaveitu frá Reykjum, ritstjóri
Alþýðublaðsins og flokkurinn
hafa snúist eins og 'v-indhani
í málinu ,ef taka má mark á
blaðinu. I framsögúræðu Ste-
fáns Jóhanns á síðasta bæjar*
stjórnarfundi var miklum tíma
varið í það, að gera hitaveilu
frá Reykjum tortryggilega,og
tillaga hans rökstudd meðtórn-
um vífilengjum. Pað var ekki
fyr en eftir hina ákveðnu og
hiklausu afstöðu kommúnista-
ftokksins, að Jón Axel taldi
sig þurfa að gefa þá útskýr-
ijngu á tillögu .þeirra skjöld-
unga að þeir vildu í rauninni
taka undir eins lán til hitaveitu
frá Reykj?jm, ef það fengist,
alveg eins og kommúnistar.
Að þeirri yfirlýsingu /feng-
inni sáu kommúnistarnir ekki
ástæðu til annars en að greiða
tillögunni atkvæði, því að kom-
múnistar hafa aldrei verið því
mótfallnir að fleiri staðir væru
athugaðir, en sú rannsókn má
þtkki kosta frestun á fram-
Ifvæmd málsins, ef t?l vill ár->
lím saman. >
Pað er því venjulegt Alþýðu-
blaðskjaftæði, að í þessari af-
sitöðu kommúnista sé ósam-
ræmi og hringlandaháttur. Ó-
samræmið og hringlandaháttinn
er að finna í allri afstöðu' hins
skjöldótta Alþýðublaðs og fram-
komu hinna flekkóttu foringja
þess. Þrátt fyrir allar vífilengj-
Þjóðviljinn hefir hvað eftir
annað bent á þá hættu, sem
þjóðinni er búin af heildsala-
yaldinu. Bæði þá ’hættu sem
atvinnulífi þjóðarinnar slafaraf
valdi þessu og engu síður þá
hættu sem af heildsölunum staf-
ar á pólitíska sviðinu. Alt eru
þetta síaðreyndir sem ekki verð-
ur á móti mælt hve góðan vilj?
sjem blöð Sjálfstæðisflokksins
hafa í þessum efnum, og hve
miklu fé sem heildsalarnir verja
til þess að ,,skreyta“ málstað
sinn.
Það þarf enga djúphugsaða
hagspeki til þess að sjá, hvert
stefnir, þegar gróði þessarar fá-
mennu stéttar nemur að minsta
kosti 4 miljónum króna árlega.
Það en ekki að undra, þó að
fjármagn þjóðarinnar 'dragist í
heildsölu, meðan svo er fyrir
kómið. Og það er ekki að
undra, þó að slík hlutföll séu
að ganga af atvinnuvegunum í
ripístum. Við þetta bætist, að
ein af höfuðorsökum dýrtíðar-
innar liggur einmitt í því hve
hófláust heildsalarnir okra á
öllum nauðsynjum almennings.
Ríkisstjórnin hefir í sínum
höndum yfirráð yfir gjaldeyris-
versiuninni, og hennar sök er
það að ekki svo litlu Ieyti,
hve heildsölunum hefir tekist
að raka saman þeim gróða,
sem raun er á.
Núverandi ríkissstjórn hefir
stundum viljað kalla sig stjórn
albýðunnar í landinu. Fyrsta
krafa, sem verður að gera til
slíkrar stjórnar, er að hún beiti
sér fyrir því, að heildsalaokrið
verði afnumið, og þeim skatti
velt af þjóðinni, sem hún hef-
ir að undanförnu orðið að
greiða í vasa heildsalanna.
Alþýða manna til sjávar og
sveita á hér sameiginlegra hags
muna að gæta. Meginhluti
urnar. um hitaveitu frá Reykj-
um, þrátt fyrir marg yfirlýsta
tortrygni á áætlunum verkfræð-
iínga um það fyrirtæki, þrátt
fyrir margra metra löng skrif
Alþýðublaðsins um Hengilinn
og Krísuvíkina, lýsa fulltrúar
Skjaldborgarinnar því yfir að
þeir, eins og kommúnistar, telji
sjálfsagt að taka lán til bygg-
ingar hitaveitu frá Reykjuní,
strax, ef það fáist!
Frá því fyrsta hefir afstaða
kommúnistaflokksins til þessa
mikla nauðsynjamáls verið ein-
dregin og afdráttarlaus. Og
flokkurinn mun ekki skiljastvið
hitaveitumálið fyr en viðunandi
lausn þess er fengin. T^arlaus
farmkvæmd áætlananna um
hitaveitu frá Reykjum, fyrir all-
an bæinn er einróma krafa al-
þýðunnar.
þessa gróða er sóttur íhend-
ur alþýðunnar, verkamannanna
í kaupstöðunum og bændanna
í sveitunum, og báðar þessar
stéttir, eru að sligast undir
skáttlagningu heildsalanna. —
Hagsmunir þeirra hljóta að
vera hinir sömu í þessum efn-
um og kröfur þeirra hinar sömu
til ríkisstjórnarinnar, sem bygg-
ir kjörfylgi sitt nær eingöngu
á atkvæðum fátækra bænda og
verkamanna.
Bændur og verkamenn verða
að krefjast þess af ríkisstjórn-
inni að hún taki í taumana og
stemmi stigu fyrir gróða heild-
salánna í framtíðinni. Bænduií
landsins hafa skapað sín kaup-
féilóg og verkalýður bæjanna
er líka, að byggja upp sínneyt-
endafélög. Samvinnufélög þessi
geta vel annast allan innflutning
til landsins. Heildsalarnir ,eru
óbarfa miHiliðir, sem aðeins
viðhalda dýrtíð og okri. Með
því að veita gjaldeyrisleyfin
beint til néytendaféiaganna, er
almenningi tryggt sannvirði
vörunnar eins og það er á hverj
um tíma. Með því hinsvegarað
veita gjaldeyrisleyfin svo mörg
til heildsalanna, sem raun er
á, er víst að almenningur verð-
ur að kaupa nauðsynjar sínar
hærra verði en nauðsyn kref-
ur .
Það verður að krefjast þess,
að ríkússtjórnin geri upp við
heildsalaklíkuna, svifti hana
Framhald af 1. síðu.
Júní, Hafnarfirði, 265, 12901.
Kári, Reykjavík, 346, 10851.
Karlsefni, Rvík, 4M, 10800.
Ólafur, Rvík,,252, 11716.
Rán, Hafnarfirði, 392, 11563.
Skallagrímur, Rvík, 62, 9441.
Snorri goði, Rvík, 12022.
Surprise, Hafnarf., 226, 11465.
Tryggvi gamli, Rvík 646, 15594
Þorfinnur, Reykjav, 617 10789.
Þórólfur, Reykjavík, 11355.
Hávarður ísf. ísafirði 4693.
Línuguf usfeíp:
Alden, Stykkish. 1210 6621.
Andey, Hrísey, 2321, 8737.
Ármann, Reykjavík, 1487 4382
Bjarki, Siglufirði, 1632, 6655.
Bjarnarey, Hafnarf. 1468 7608.
Björn austr., Hellis., 1866,6239.
Fjölnir, Þingeyri, 1687, 9535.
Freyja, Reykjavík, 2098, 9099.
Fróði, Þingeyri, 2011, 8664.
Hringur, Siglufirði, 1509, 6497.
Huginn, Rvík, 274, 6561.
Hvassafell, Akure., 1503, 9688.
Jarlinn, Akureyri, 1123, 6537.
Jökull, Hafnarfirði, 815, 14224.
Málmey, Hafnarf., 2240, 3397.
Ólaf, Akureyri, 1672, 4760. .
Ól. Bjarnas., Akran., 10082.
möguleikunum á því að okra
svifti hana öllu færi á að draga
meginhlutann af fjármagni lands
rnanna inn í brask. Þetta verðu*
gert því aðeins að neytendafé-
unum séu veitt innflutningsleyfi
og þau aukin og efld. Nú hag-
iar því hinsvegar svo til, að
þrátt fyrir ,,höfðatöluregluna“ -
verða neytendafélögin oft og
tíðum að leita til heildsalamra
um vörur.
Ríkisstjórnin hefir það í sin-
um höndum hvorn kostinn hún
tekur, en eftir því mun líka af-
staða albýðunnar í lanÖinu til
ríkisstjórnarinnar fara að veru-
legu leyti.
Vitanlega skortir heildsalana
ekki mótbárur, þegar um það
er að ræða að uppræta afát
þeirra í þjóðfélaginu. Murgur
blaðið verður látið ,,básúna“
það meðal almennings, að með
því sé verið að hefta einstak-
lingsframtakið og neyða menn
til þess að gera viðskiptí sín
við samvinnufélögin. Þessu er
því einu til að svara að ríkis-
vald flestra landa telur sér heim
ilt og ejálfsagt að halda niðri
því framtaki einstaklingsins, sem
er þjóðinni til skaða, og því
verður tæplega trúað fyr en á
reynir ,að þeir séu margir úr
hópi neytenda, sem vilj.a lifa og
deyja fyrir þá hugsjón að kaupa
nauðsynjar sínar hærra verði en
þær kosta.
Pétursey, Hafnarf., 1811,3862.
Rifsnes, Rvik, 1680,8801.
Rúna, Akureyri, 1494, 4053.
Sigríður, Rvík, 718, 11500.
Skagf., Sauðárkr., 1703, 6274.
Súlan, Akure., 1036, 4586.
Svanur, Akran., 1259, 4549.
Sverrir, Akure., 1138, 8329.
Sæborg, Hrísey, 1924, 6610.
Sæfari, Rvík, 1625, 5240.
Venus, Þingeyri, 1278, 7772.
M.s. Eldb., Borgarn.1608, 11893.
Móforskíp:
Ágústa, Vestm.e., 1473, 2763.
lArni Arnas., Gerð., 2078,4884,
Arth. & Fanney, AK. 1554, 3584
Asbjörn, ísafirði, 1989, 5048.
Auðbjörn, ísafirði, 2162, 404'.
Bára, Akureyri, 1896, 3911.
Birkir, Eskifiröi, 1803, 3030.
.Björn, Akureyri, 2156, 4Q51.
Bris, Akureyri, 753, 6271.
| Dagný, Siglufirði, 1231, 7969.
Brífa, Neskaupst., 1366, 2948.
Erna, Akureyri, 1111, 6897.
Freyja, Súgandaf., 2061, 3861.
Frigg, Akranesi, 1218, 2858.
Fylkir, Akranesi, 1613, 5957.
Garðar, Vestm.e., 1697, 7831.
Geir, Siglufirði, 1987, 2719.
Geir goði, Rvík, 2175, 7237.
leita til Sjálfsta’cisf/okksins uni
fijálp til pess að útrýma kommún^
jjsmanum . Ráö Visis er að útrýma
aitvinnuleysinu og efla atvinnuveg-
ina. Kommúnistar vildu gjarna
jjl era með J V.likri samvinnu og
þtyðja að pví að útrýma utvinnu^
l&ysinu. Hitt er annað mál, hverb
á panji hátt er hœgt að útrgmti.
kommúnismanum.
*»
Alpýðublaðið birtir pau skila-
poð frá Jónasi Guðmundssyni, að
Alfons Pálmasen hafi verið á lista
íhaldsins „við bœjarstjórnarkosn-
pigarmr‘‘. Hér skihir blaðið eft-
ír eyðu fyrir ártalinu og heldur
<svo áfram. Liklega hefir peim Jóm-
asi og Finnboga Rúti pótt heppi-
legast að nefna ekki ártalið.
Gotta, Vestm.e., 2215, 1833
Grótta, Akure., 2224, 5998.
Gulltoppur, Hólmv-, 2283,6222.
Gunnbjörn, ísafirði, 2026,7171.
Haraldur, Akran., 2107, 3630.
Harpa, ísafirði, 2408, 2847.
Helga, Hjalteyri, 1606, 4860.
. Hermóður, Akram, 1696, 2490.
Hermóður, Rvík, 2049, 4111.
Hrefna, Akranesi, 1742, 2467.
Hrönn, Akureyri, 2145, 5845.
Huginn I., ísafirði, 1956, 9619.
Huginn II., ísafirði, 1990,7267.
Huginn III., ísaf., 1362, 9231
Höfrungur, Rvík, 1180, 5524.
Höskuldur, Sigluf., 2021,4502.
Hvítingur, Sigluf., 1139, 2248.
ísbjörn, Isafirði, 2171, 6072.
Jón Þorláksson, Rv.,223 I , 7699.
Kári, Akureyri, 2279, 5077.
Keilir, Sandgerði, "028, 4574-
Kolbrún, Akureyri, 1427, 5593.
Kristján, Akureyri. 1107, 8852.
Leo, Vestmannae., 1402,4113.
Liv, Akureyri, 760, 4304.
Már, Reykjavik, 1890, 6180.
Mars, Hjalteyri, 2187, 5562.
Minnie, Akureyri, 1660, 8294.
Nanna, Akureyri, 2296, 5048.
Njáll, Hafnarfirði, 1910, 3107.
Olívette, Stykkish., 1606, 3474
Pilot, Innri-Njarðv., 2038,3839.
Síldin. Hafnarfirði, 1037, 9383.
Sjöstjarnan, Ak-ure, 1817, 6211
Skúli fógeti, Ve. 1995, 3871.
Sleipnir, Neskaups., 1856, 4152
Snorri, Siglufirði, 2030, 3920.
Stella,Néskaupstað, 1383 10314
Sæbjörn, Isafiröi, 1864, 7'27.
Sæhrímnir, Sigluf., 1281.9056.
Valbjörn, Isafirði, 1597, 4673.
Valur, Akureyri. 1704, 1903.
Vébjörn. Isafirði. 2025, 5563.
Vestri, Isafirði, 1650, 2765.
Víðir, Reykjavík, 1976, 2536.
Þingey, Akureyri, 1753, 2783.
. Þorgeir goði, Ve., 2086, 2910.
Þórir, Reykjavík, 2138, 2952.
Þorsteinn, Rvík, 2203, 5865.
Björgvin, Ve., 1802, 1859.
Hilmir, Vestm., 2084, 3256.
Hjalteyri, Akureyri, 1977,3859.
Soli deo Gloria, Ak., 1151,6460.
Sjöfn, Akranesi, 2196, 5054.
Sæfinnur. Nesk., 1149. 6717.
Unnur, Akureyri, 1705, 48L5,
Síldveíðískýrsla FískíféL