Þjóðviljinn - 11.09.1938, Blaðsíða 2
Sunnudaginn 11. sept. 1938.
ÞJÖÐVILJINN
Krísfínn Andrésson:
Ný bók:
Við höfum haft í boði okk-
jar í sumar mikinn aufúsugest,
Guttorm J. Guttormsson, eitíl
af fremstu skáldum Vestur-ís-
lendinga, skáld og bónda í
einni persónu. Guttormur hefir
ferðast víða um landið, skoð-
að Fljótsdalshérað, þar sem
faðir hans bjó, og er nú
að hverfa heim aftur og kveðja
Island.
, Guttormur fæddist á Víði-
völlum í Nýja-íslandi 5. des.
1878. Hann hefir því fengið
alla sína þekkingu á Islandi og
íslenzkri tungu fyrir vestan
haf.
Guttormur er bæði ljóðskáld
og leikritahöfundur. Það, sem
birzt hefir eftir hann er Jdn
Austfirðingur, Winnipeg 1909,
kvæðaflokkur um föður hans
og baráttu landnemanna vestra.
Næst kom út ljóðabók, Bónda-
dóttir, Winnipeg 1920. 1930
kom síðan út safn af ljóðuui
hans, Gaman og alvara. Sama
ár gaf Þorsteinn Gíslason út
hér heima Tíu Ieikrit.
Guttormur er frjálslyndur,
víðsýnn og nýtízkulegur í
skáldskap sínum. Expressíon-
isminn §ú skáldskaparstefna,
sem hann er hrifnastur af. —
Jafnvel áður en hann kynntisl
nokkru af ritum þeirrar stefnu,
orti hann sjálfur í hennar anda.
Ber sérstaklega á þessu í leik-
ritum skáldsins. Franz Werfel
er sá leikritahöfundur, sem fell-
ur honum bezt í skap. Þrátt
fyrir þessa nýtízku Guttorms,
myndi þó erfitt að skilja skáld-
skap hans, sérstaklega ljóðin,
ef ekki væri rakinn uppruninn
til íslands. Samblandið af al-
vöru og gamni, hin góðlátlega
glettni er hin djúprætta heim-
anfylgja Austfirðingsins.
Guttormur J, Guttormsson
hefir eflaust orðið að breyta í
mörgu hugmyndum ‘^ínum um
ísland við að kynnast því nú
fyrst, svo fullorðinn. Samt
leynir hann því ekki í tali, sízt
í röddinni og gleðinni í svipn-
um, að hann hefir fundið hér
-------
i.'j
il L ;: -.r •. I
I Í, { -* \ t
!•; / •!
í f **"" • —
» I
. i{
Onllfoss
ferhéðan fíl Leffh
og Kanpmatma«
hafnar á mánu~
dagshvöld*
Leikir og leikföng
Eftir dr Símon fóti. Agúsisson
sinn djúpa skyldleika við þjóð
og land, svo traustan, að endist
í kynslóðir fram. I samverunni
við Guttorm kynnumst við
bróðurnum að vestan, hann er
einn af okkur, við finnum þar
engan mun. Hann er eins og
samlandi okkar, sem hefir siglt
víða ijójgj kannað heiminn,
fengið menntaða framkomu og
aukið víðsýni, örlítið nýjan blæ
á röddina, annað ekki.
Guttormur hefir eignast hér
í sumar marga vini, í viðbót
við þá, sem hann átti
GÆR var dregið í 7. ílokki
-*■ í Happdrætti Háskólans.
Dregnir voru út 450 vinningar.
Þessi númer komu upp:
20 000 kr.
15241
5 000 kr.
14179
2 000 kr.
136 — 10036 — 11834
1 000 kr.
726 — 4706 — 8780 — 10403
500 kr.
3188 — 5347 — 5436 — 8042
9980 — 10407 — 13226 — 17130
17889 — 18353 — 21849 — 23030
209 kr.
118 — 1054 — 113 — 1489 — 2132
2573 — 3664 — 4586 — 46o2
4837 — 4880 — 5487 — 5906
5999 — 7168 — 7403 — 9122
9360 — 9607 — 9781 — 10767
10793 — 12020 — 12108 — 12990
13056 — 13918 — 15345 — 16886
17297 — 17349 — 17493 — 17751
17793 — 18101 — 18625 — 20724
21400 — 22651 — 22742 1 — 2380
23542 — 24021 — 24246 — 24730
100 kr.
302 326 333
351 488 531
541 609 690
666 670 739
953 954 1021
1101 1144 1159
1325 1335 1659
1686 1726 1752
1905 1942 2006
2007 2120 2125
2227 2242 2427
2655 2636 2640
2643 2687 2768
2866 2880 2935
2948 3289 3304
3328 3335 3354
3376 3444 3573
3604 3643 3721
■áður gegnum ljóð sín og leik-
rit. Betri fulltrúa Vestur-íslend-
inga getum við ekki ákosið
okkur. Við vildum fá sem flesta
slíka gesti. Kynningin á Gutt-
ormi verður áreiðanlega til
þess, að við verðum miklu
betur vakandi framvegis fyrir
því, að glæða samvinnuna við
íslendingahópinn vestra.
Við árnum Guttormi allra
heilla, þökkum honum komuna
og biðjum hann fyrir vinar-
kveðjur vestur yfir hafið.
Kr. E. A.
3760 3830 3880
3887 3971 4092
4116 4127 4140
4158 4212 4244
4315 4337 4420
4564 5572 4604
4850 5181 5252
5273 5358 5361
5430 5524 5542
5550 5641 5688
5759 5760 5820
5850 5944 5971
6050 6105 6152
6225 6350 6368
6470 6595 6623
6631 6643 6663
6818 6824 6873
6943 7009 7012
7020 7028 7036
7091 7252 7258
7323 7439 7462
7512 7521 7528
7860 7890 8002
8009 8065 8075
8105 8185 8201
8388 8393 8430
8538 8657 8713
8768 8835 8842
8539 8955 8969
8984 9026 90S9
9135 9156 9185
6287 9300 9340
9562 9579 9896
9949 9999 10084
10137 10152 10278
10295 10330 10544
10617 10691 10798
10818 10831 10989
10994 10995 11010
11024 10087 11200
11244 11284 11312
11495 117C9 11901
12056 12067 12086
12124 12126 12141
12191 12201 12233
12237 12269 12280
12346 12454 12544
12551 12556 12647
12791 12870 13197
13267 13281 13286
13317 , 13491 13552
13614 13662 14500
Bók þessi mun verða kær-
kominn gestur ölluin þeim, er
láta sig uppeldismál einhverju
varða. En tilgangur bókarinnar
er, eins og höfundurinn tekur
sjálfur fram í formálanum, að
verða almenningi til frócleiks
um leiki barna og leikföng fram
að þeim tíma, er þau fara að
ganga í skóla. Þetía er fyrsta
bókin á íslensku, um þessi efni
og er því með henni bætt úr
brýnni þörf, því alþýða manna
hefir þess lítt not, þótt mikið
hafi verið um þetta ritað á er-
lendum málum.
Uppeldis- og sálfræðingar síð
ari tíma hafa beint athyglinni
æ meir að fyrstu árum barns-
ins. Vísindalegar rannsóknir á
fyrstu árum þess, hafa fært
sönnur á, að einmitt þá er með
upppeldinu lagður grundvöllui
að framtíð barusins. Og í stað
þess að áður réði hjátrú, gaml
ar venjur eða hending ein upp
eldinu fyrstu árin, er nú leit-
að eftir markvissu vísindalegu
uppeldi strax frá byrjun. En á
þessum fyrstu aldursskeiðum er
það mjög mikilsverður þáttur
uppeldisins að fullnægja leik
hneigð og leikþörf barnsins. En
til þess að slíkt megi takast og
14557 14581 14626
14710 14725 14901
15015 15059 15108
15112 15208 15331
15465 15526 15625
173707 15767 15928
15989 16072 16156
16221 16321 16631
16679 16761 17228
17448 17470 17555
17660 17717 17771
17812 17871 18030
18053 18140 18204
18210 23281 18303
18322 13380 18451
18498 18570 18798
18968 19006 19139
19161 19234 19319
19391 19474 19521
19658 19915 19719
20052 20C60 20197
20250 20286 20314
20324 20328 20557
20612 20719 20725
20791 20843 20878
21012 21303 21355
21463 21495 21588
21642 21779 21858
21903 22048 22116
22194 22219 22276
22384 22387 22435
22443 22809 22832
22866 23233 23259
23352 23328 23479
23490 23686 23752
23776 23785 23960
24003 24004 24241
24250 24274 24310
24544 24639 24811
24821 24882 24902
24927 .
(Birt án ábyrgðar).
hinn andlegi þroski barnsins
aukist sem mest, þurfa allir
uppalendur að gera sér far um
að skynja sálarlíf barnsins.
Það er um þessa grein sál
fræðinnar, sem bók dr. Símonar
fjallar. I fyrsta kafla bókarinn-
ar gerir höfundur all glögga
grein fyrir nokkrum helstu
kenningum um orsakir Ieikjanna
og þýðingu þeirra fyrir bernsku
og fullorðinsár. Hallast hann þar
að kenningu Groos, sem hélt
því fram, að leikirnir væru aðal-
lega undirbúningur undir full-
orðinsárin, með því að leikirn
ir æfðu þá hæfileika, sem full-
orðni maðurinn þarf mest áað
halda. — Annar kaflinn er um
áhrif umhverfisins á leikina. í
samræmi við aðra nútíma barna
sálfræðinga leggur höf. áherslu
á þýðingu umhverfis fyrir and-
legan þroska barnsins. Öllum
dómum stillir hann þó mjög í
hóf bæði í þessum kafla sen-
öðrum. Málið er látlaust og
flutningur þess öfgalaus.
Þriðji kaflinn er um þróun
leikhvatarinnar og flokkun
Ieikja. Sá fjórði um sálarástand
hins leikandi barns, og hefði
rnaður mjög gjarna kosið þann
kafla lengri. Uppeldisleikir og
leikföng heitir næsti kafli og
fjallar hann um afskipti fullorð-
inna manna af leikjum barna
og hvernig megi beina leikjun-
um að uppeldislegu marki.
Minnist höf. þar á nokkra
frumherja (Fröbel, Montesssóri)
o. fl. á þessu sviði og aðferðir
þeirra og bendir áþágallaum
kerfi þeirra, er síðari tíma rann
sóknir hafa ,1'eitt í ljós. í lokkall
ans er skrá yfir þau leikföng, er
börn nota mest á vissum aldri,
þegar þau hafa úr 25 ólíkum
leikföngum að velja — samkv.
rannsóknum dr. van Alstyne.
Þá koma almennar reglur um
val leikfanga og um helstu le:«k
föng barna fram til 6—7 ára ald-
urs. Er hér um ágætan leiðar-
vísir að ræða, sem þyrfti að
komast inn á hvert heimili, þar
sem börn eru til.
Að lokum eru leiðbeiningar,
sem sýna, af hverju má marka,
hvort barn hefir eðlilegan and-
leganþroska. Ná þær til 6 ára ald
urs og eru handhægar og mjög
auðveldar til notkunar við slík
próf barnanna.
í bókinni eru 30 myndir af
leikjum og leikföngunr barna,
og sýna þær einnig leikháttu
barnanna á ýmsum aldri við
hin ýmsu leikföng.
Þær auka gildi bókarinnar að
miklum mun.
Besta óskin sem ég á, bók
og höfundi til handa, er að hún
verði lesin og hagnýtt af öllum
uppalendum þjóðarinnar og
mætti hún þá valda straum
hvörfum í þeim þætti í menn
ingarmálum þjóðarinnar, sem
aldrei verður of mikill gaumur
gefinn né nógu vel ræktur —
uppeldi barnsins.
eb.
Happdrœtti Háskólans.