Þjóðviljinn - 21.09.1938, Qupperneq 1
llm allan heím rís voldug mófmælaalda gegn áformum
breshu og fronsku sfjórnanna í Tékkóslóvakíumálunum
Franska stfórnin er ósammála nm tillðgnrnar.
CHURCHILL.
i
1
i
j
•i
i
•>
1
i
1
j
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
Sfjórn Tékkóslóvafeíu hefír efekí samþyfekf
fíílögur bresku og frönsku sfgórnanna um skípf-
íngu Sandsíms, og er falið óSiklegf að hún hverfí
frá þeírrí síefnu sínni að harðneifa öllum breyf^
íngum á landamærum ríkísíns.
Fregnín um að stfórnín á Prag hefðí fekið
slíka ákvörðun, er fílhsefulaus.
Téhhnesha stjórnín hefír setíð á löngum fundí í
dag, og rætt málíð, Áhvað stjórnín meðal annnars að
halda áfram samníngaumleítunum við stjórnír þeírra
ríhja sem vínveítt eru Téhhóslóvahíu.
Almenníngsálítíð í Téhhóslóvahíu hefír snúíst eín-
huga gegn tíllögunum um shíptíngu landsíns. Blöðín
telja að ehhí homí tíl mála að stjórnín getí fallíst á
tíllögurnar, og hrefjast þess, að fast verðí haldíð vlð
þá stefnu í deílumálunum, er Benes forsetí og stjórn
Hodza hefír fylgt fram að þessu.
„Þær völdu smánína
— og fá styrjðld".
Churchíll brennímerkír afsföðu
bresku og frönsku sfjórnanna.
EINKASK. TIL þJÓÐVILJANS KHÖFN f GMÆRKV.
Om allan hefm hefir þess vcríð heðíð
með effirvæntíngu hvorf andsföðuöfl Cham-
berlaíns í enska íhaldsflokknum féllusf á
gerðír sfjórnarínnar í Tékkóslóvakfumálunum.
x Pað hefír því vakfð heimsafhyglí, að
Wínsfon Chuschíll — eínn ákveðnasfi and»
sfæðíngur Chamberlaíns — hefír gefíð harð~
orða yfírlýsíngu, og fordæmfr í henní síð-
usfu aðgerðírnar í Tékkóslóvakíumálunum.
„Stjórnir Bretlands og Frahklands** segf~
ír ChurchíH „áffu að velja á míllí smánar
og sfyrjafdar -- þær völdu smánina og fá
sfyrjöld.
FRÉTTARITARI
HjjsHiilslandssetturfgier
LONDON í GÆRKV. F. U.
Ályktanir Breta og Frakka eru
hvarvetna mlkið ræddar íblöð-
um um allan heim. Sætir stefna
sú, sem þeir hafa aðhylst, víSa
harðri gagnrýni.
Fíðkkland
Frönsku blöðin bera þaðmeð
sér, að Frakkar hafa miklar á-;
hyggjur af horfunum. Og það
er komið í ljós, að franska
stiórnin hefir ekki samþykt á-
lyktanirnar einróma. það eitt
náði einróma samþykt, að senda
tillögurnar til Prag, en fjórir
ráðherranrir eru sagðir hafa
verið mótfallnir tillögunum eða
a. m. k. ekki viljað lýsa yfir
samþykki sí:nu við þær. Það eu
vikið að því, að frönsku ráð-
herrarnir hafi ekki getað íekið
nógu ákveðna afstöðu í London
vegna ágreinings innan stjórn-
ariinnar.
Frönsk blöð gagnrýna mörg
mjög stefnu Frakka og Breta.
Til dæmis um gagnrýni þeirra
má nefna, að ,,Pertinax“ tekur
svo til orða, að það sem fransk-
ir og breskir stjórnmálamenn
hafa bygt upp sé nú hrunið til
grunna. 1 sumum hægri blöð-
FRÉTTARITARI.
unum eru ályktanir frönsku og
bresku ríkisstjórnanna varðar.
Bandadkín
Amerísku blöðin sum eru
mjög harðorð. ,,New York
Herald Tribune“ segir, að tvær
rnestu lýðræðisþjóðir heimshafi
ekki einvörðungu lagt Tékkósló
vakíu á fórnaraltari, keldur
einnig skipað henni að fremja
sjálfsmorð.
Annað amerískt blað kemst
svo að orði, að ef þetta sé „sam
eiginlegt öryggi“ geti Banda-
ríkjamenn verið því fegnir, að
þeir hafi ekki tekið á sínarherð
ar neinar skuldbindingar í Ev-
rópu.
Bresk blöð ræða mikið í dag
ályktanir bresku og frönsku ráð
herranna. „Times“, sem ermeð
mælt skiftingu Tékkóslóvaldu
leggur áherslu á, að það geti
ekki verið Tékkum í bag að
halda Sudetahéruðunum, ef íbú-
arnir vilja ekki vera þegnar-
sama ríkis og þeir. Pótc Tékkó-
slóvakíu verði skift, verði hin
nýja Tékkóslóvakía vel skipu-
lagt, öflugt ríki, sem njóti al-
Framhald á 4. síðu.
ATTLEE.
Yeffkafýðssam^
foMffl iMÓfsnæSa,
LONDON I GÆEKV. F.tJ.
Hi:i kröfíiUgu mótmæli breska.1
verkalýðsins gegn sundurlimun
Tékkóslóvakíu hafa verið ítrek-
uð á fúndi framkvæmdarráðs
breska verklýðssambandsins,
fulltrúa frakkneskra verklýðs-
félaga og alþjóðaverklýðssam-
bandsins. í ályktun, sem birt
var að fundinum loknum, var
vítt undanlátssemi bresku og
frönsku ríkisstjórnanna vegna
ágengnisstefnu Hitlers.
Attlee, leiðtogi jafnaðar-
manna í neðri málstofunni, heí-
ir skrifað Chamberlain forsæt-
isráðherra bréf. Segir hann í
bréfi sínu, að með tilliti til þess
sem gerst hafi að undanförnu
í sambandi við Tékkóslóvakíu,
verði hann að harma það, að
forsætisráðherrann hafi ekki
orðið við þeirri ósk, sem hann
bar fram við hann fyrir nokkru,
að kalla þingið saman til fund-
ar. Mótmælir Attlee því, að
skifting Tékkóslóvakíu séákv eð
in, án þess breska þingið sá
kallað saman og því gefiðtæki-
færi til þess að segja álit sitt í
málinu og skorar á forsætisráð-
herrann fyrir hönd ffokks síns
að gera þegar í s1að ráðstafan-
ir til þess að kalla saman þingið
Frámkvæmdarráð bresku
verklýðsfélaganna og þingmenn
jafnaðarmannaflokksins komu
saman á fund síðdegis og er
fundinum ekki lokið.
Setning Háskólans fór fram
í gærmorgun kl. 11 f. h. í sal
neðri deildar Alþingis. Viðsetn
inguna var allmargt gesta, svc*
sem forsætisráðherra, ræðis-
menn erlendra ríkja auk nem-
enda skólans og kennara.
Athöfnin hófst með því, að
söngflokkur söng hátíðaljóð, en
að því búnu flutti rektor skól-
ans, Niels P. Dungal, setning-
arræðu.
Ræddi Dungal um það, að
senn flytii Háskólinn í hin nýju
húsakynni, sem eru í smíðum,
og benti um leið á það hve hús-
næðisleysið hefði verið mikill
þrándur í götu stofnunarinnar
á undanförnum árum. Pá ræddi
hann nokkuð um markmið Há-
skólans og að hverju honum
bæri að stefna í framtíðinni, og
hvernig því marki yrði bestnáð,
Að lokum hvatti hann nem-
endur til þess að sækja nám
sitt með dugnaði og samvisku-
semi. Undir því væri árangur
skólavistarinnar ekki síst kom-
inn.
Að ræðu Dungals lokinm'
söng kórinn að nýju og að síð-
ustu var hinum nýju háskóla-
borgurum afhent skilríki sín og
þjóðsöngurinn sunginn.
Um tuttugu nemendur hafa
þegar innritast í Háskólann, en
búist er við að um 50 nýjir nern’
endur setjist í skólann í haust.