Þjóðviljinn - 23.09.1938, Blaðsíða 1

3. ÁRGANGUR FÖSTUDAG 23. SEPT. 1938. 220. TÖLUBLAÐ.
Ný stjóro safnar oílum kröftum þfóðarínnar tíl varnar
Móímæíaaída bresku verkalýðs~
samíakaeEia magnasí um land allL
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
í gærhvöldí gaf stjórn Hodza opínbera tííhynn-
íngu um að hún hefðí gengíð að tíllögum breshu og
frönshu stjórnanna. Taldí stjórnín sig hafa orðíð að
gera það vegna þeírrar óshaplegu þvíngunar er stjórn-
ír Bretlands og Frahhiands hefðu beítt hana tíl að fá
fram þessí málaloh.
Alþýðan í Tékkóslóvakíu svaraðí þessarí
sijórnarákvörðtm með allsherfarverkföllum^ sem
krutusi úí í morgun um alt landið, og urðu þess
valdandí að sfjórn liodsa sagðí af sér.
Mynduð hefír veríð ný stjórn undír forustu Jan
Sfrorj(?)ý hershöfðíngja, og nýtur hún stuðníngs
allra flohha í landinu, og auh þess er herínn þátttah-
andí í stjórnlnní. HodHa og Krofta (fyrverandí utan-
ríhísmálaráðherra) eru báðír ráðherrar í hínní nýju
þjóðstjórn.
í öllum stórborgum Téhhóslóvahíu hafa veríð
farnar geysifjölmennar hröfugöngur, t. d. söfnuðus^
250 þúsundír manna saman fyrír framan þínghús-
ið í Prag, og Íétu í ljósí reíðí sína yfír samþyhht
Lundúnafiíiagnanna og afstöðu Breta og Frahha.
Benes ríhísforsetí hélt útvarpsræðu í hvöld og
lét þar í ljós ósh um fríðsamlega lausn. „Eu verðá
það óhjákvæmífegfi rntfn þjóð vor berjast mcð«
an stokkur maður sfendur effír".
FRÉTTARITARI.
Fufiduf Cfiambefflaiiis og Hlflers*
LONDON I GÆRKV. F.tJ.
Chamterain fo sæT rið’ e ra
lagði af stað frá forsætisráð-
bandslýðveldum Sovétríkjanna).
áleiðis til Heston-flugstöðvar-
innar.
Flugvél Chamberlains og önn
ur flugvél sem fylgdi henni,
lögðu af stað frá Heston kl. 10
og voru komnar til Köln kl.
12V2. Borgin var skreytt fánum
beggja þjóðanna og mikill
mannfjöldi hylti Chamberlain. ;
Pegar til Qodesberg var kom-
‘ssad ssnqji.siS jp g>i>[3 jea qi
sem Chamberlain býr í, meðan
bann dvelst í Godesberg, og
stendur það andspænis Hotel
Dresden, þar sem Hitler býr,
en hann kom í einkalest frá
Berlín í morgun ásamt Göbbels
Hess, Himmler og fleiri leið-
togum nasista og yfirmanni her-
foringjaráðsins þýska.
Rétt fyrir kl. 2 (ísl. tími) fór
Chamberlain yfir Rín til Hotel
Dresden og var liann hyltur af
miklum mannfjölda. Hitíer beið
hans á tröppum gistihússins og
gengiC þeir rakleiðis til salar
þess, þar sem þeir ræðast við.
Engin tiikynning hefir enn bor-
ist um viðræðurnar.
Rað er ætlað að Chamberlain
rnuni leggja fyrir Hitlier þessar
tillögír:.
1. Að skipuð verði alþjóða-
nefnd til þess að taka ákvarð-
anir um landamæri hinnarnýju
Tékkóslóvakíu.
2. Að sjálfboðaliðssveitir Su-
Framh. í, 3. síðu.
Pravda varar Breta og Frakka
víð afleiðingum svíkanna.
Vill England láfa þjóðarafkvaeði
skera útr um sfjórn Indlands?
„Sovéiiríkm eán verja málsfiað friðaráns án þess
að hika ©g þar ífl yfár lýkur, hvað sem það
kosfar, — málsíað alþjóðaréííar ©g samcígín-
legs öryggis'C
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV. MOSKVA 1 GÆRKV.
í rítstjórnargreín í Pravda, er nefnist ,Leíhur að
eldí‘, er tehín tíl meðferðar afstaða Eriglands og Frahh-
lands í Téhhóslóvahíumálunum. Segír blaðíð m. a.
„Þýski fasisminn reynir að dylja landránapólitík sína með
ópum um „jafnrétti“ og „björgun“ Þýskalands frá Versalasamn
ijngunum.
En hér er ekki um að ræða Versalasamningana. Allir vita
að í friðarsamningunum voru hlutar af Þýskalandi lagðir
undir Frakkland (Elsass-Lothringen), Danmörku (Norður-Slés-
vík), og Pólland. Nýlendur Þýskalands voru flestar gefnar
undir yfirráð Englands. Tékkóstóvakía fekk ekki fet af þýska
llandi í Versalasamningunum. Tékkóslóvakía tilheyrði alls ekki
Þýskalandi fremur en Austurríki, sem Þjóðverjar hafa nú
tekið með valdi.
Slagorð Hitlers um „þjóðarei:ningu“ er aðeins yfirskyn
til að dylja tilraunir hans til að breyta landamærum Evrópu-
ríkjanna með vafdi, — en til þess hefir Hitler samþykk'i
ensku íhaldsstjórnarinnar og vina hénnar í Frakklandi.
Það ler nú rannsakað með mikilli gaumgæfní hve margir
Þjóðverjar og hve marigir Tékkar búi í Súdetahéruðunum
í því sambandi væri fróðlegt að fá upplýsingar um það, hve
fuörg prósent Englendingar eru af íbúum Indlands, hve mörg
prósent Frakkar eru af íbúum Indó-Kína, o. s. frv. Englend-
ingar og Frakkar munu vera aðeins örfá prósent af íbúum
þessara landa.
HVað yrði gert, ef farið væri fram á aðí skilja Indland frá
Englandi, eða Indó-Kína frá Frakklandi, þf/ert ofan í gildandi
:afiþíjóðasamninga? Mundu stjórnir Englands og Frakklands
.verða reiðubúnar til að taka sömiu aístöða ogi í Súdetamáíun-
um?
Samningar við hina fasistasku friðrofa um að fórna smá-
ríkjum, hefir ekki einungis í för með sér gífurlega hættu
fyrir heimsfriðinn, heldur einnig beinlínis hættu fyrir hags-
muní Englendinga og Fraklca, þar sem þessi pólitík verður
til þess eins að skerpa list fasistastjórnanna til landrána.
Fórnir þær, sem fasismanum eru greiddar í hvert skifti
fyrir fnestun á ófriði, verða stærri og stærri. Og manni
verður að spyrja: Hvað er orðið af alþjóðlegum samningum?
Hvers virði eru þeir orðriir? Er til lengur eitthvað, sem
heitir alþjóðaréttur, eða er búið að gera alt slíkt að þýðing-
arlausum pappírsgögnum ?
Smáríki er sjá fyrir sér örlög Austurrík.'s og Tékkósló-
vakíu hætta að trúa loforðum Breta og Frakka um verndun
á sjálfstæði þeirra gegn árásum fasistaríklja-nna.
Framhald a i. síðu.
2000 mit-
mælafuodir
i Bretlandi
næsta daga
EINKASK. TIL þJÓÐVILJANS
KHÖFN I GÆRKV.
Stjóm bresku verklýðssamtak
anna hefir tilkynt að hún muni
boða til 2000 funda um alt Bret-
land fyrir næstiu helgi, til að
mótmæla stefnu Chamberlains
í Tékkóslóvakíumálunum.
George Lansbury afhenti
bresku stjórninni í dag ályktun
frá Alþjóðlega friðarfélagiau,
þar sem aðgerðum Chamber-
lains er harðlega mótmælt.
I dag voru geysifjölmennar
kröfugöngur farnar í London,
skipulagðar af Friðarfélaginu.
Var mannfjöldinn um tím,a svo
mikiil í Downing-Street, að
lögreglan varð að Ioka götun-
um. Heyrðist mannfjöldinn
hrópa: „Niður með Chamber-
Iain“. „Lifi Tékkóslóvakía“.
FRÉTTARITARI
LONDON í GÆRKV. F. U.
Framkvæmdaráð verklýðsfé-
laganna hefir gefið út opinber-
an boðskap, þar sem þaðsegir,
að hinn aldagamli hróður Eng-
Iands fyrir lýðstjórn og réttvísi
hafi verið svívirtur með fram-
komu Chamberlains, og þessi
smán gefur okkur ekki friðinn,
en hún gefur Hitler nýjan sigur
Pramh. 3. síðu.
¥ cr kalýðsíólagíð
í Borgarnesí kýs
á Alþýðusam~
bandsþíng*
Á fundi Verklýðsfélags Borg-
arness 18. þ. m. fór fram kosn-
ing fulltrúa á Alþýðusambands-
þing. Kosningu hlutu, Daníel
Eyjólfsson og Þórður Þórðar-
son. Eru þeir báðir ákveðnir
sameiningarmenn og hafa átt
sæti á tveimur síðustu þingum
Alþýðusambands íslands.
Æflar Hííler að
semja við Cham~
berlaín um árás
á likraínu?
LONDON í GÆRKV. F. U.
Fregn sem vekur fádæma at-
hygli kemur frá París. Er hún
þess efnis, að Hitler muni taka
upp við Ghamberlain kröfur
viðvíkjandi Ukraine. (Úkraína
er sem kunnugt er eitt af sam-
herrabústaðnum kl. tæplega 9V2