Þjóðviljinn - 27.09.1938, Blaðsíða 3

ÞJOÐVILJINN
Þriðjudaginn 27. sept. 1938

aSarlaasar ráðstalanir
*t af sfríðsástandlnn
nanðsynlagar hár á landl
Pað mðuí strax að hindra
okur og vöruþurð og því
næst að gera almennarí
ráðstafanír.
llfÖOVIUINN
Mftlgagn Kommflnistaflokks
lslands.
Ritstjóri: Einar • Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Liugaveg 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudíi^a.
Aski íftargjald ft mánuði:
Reykjat Ik og nágrenni kr. 2,00.
Annarss taðar á landinu kr. 1,25.
í lausatölu 10 aura eintakiö.
Víkingsprent, Hverfisgötu 4,
Slmi 2864.
Eflíð
Þjóðvílíann.
Að sumrinu til er alltaf nokk-
ur deyfð yfir baráttu alþýðunn-
ar. Það er frekar um kyrstöðu
að ræða en framsókn. Alþýðan
leitar víðsvegar um land eftir
sumaratvinnu. Nokkrir fara í
síld, aðrir freista hamingjunnar
við önnur störf.
Þegar menn köma svo heim
fið nýju á haustin er byrjað þar
sem frá vár horfið um vorið.
Baráttan skerpist og aukið at-
vinnuleysi fær alþýðunni nóg
að vinna á vettvangi stéttabar-
áttunnar.
] þessari baráttu hefir verka-
lýðurinn skapað sér ýmiskonar
vopn. Hann hefir skapað þau í
verkalýðsfélögunum og í öðr-
um samtökum sínum, svo sem
neytenda- og menningarfélög-
um og hann hefir síðast en ekki
síst skapað sér vopn þar sem
þau blöð eru, sem tjá málstað
hans.
Ef til vill eru blöðin sterkasta
vopn alþýðunnar í baráttu henn-
ar og þau vopn, sem hún get-
ur síst án verið. Blöð verkalýðs
ins eiga að vera rödd hans. boð-,
skapur verkalýðsins innbyrðis
bg út á við'. í giegnum blöðin er
svo annar félagsskapur og önn-
ur samtök alþýðunnar efld og
aukin.
Þjóðviljinn hefir nú komið út
í nálega tvö ár. Allan þennan
tíma hefir blaðið haft það eina
markmið, að vera rödd alþýð-
unnar, bæði í hetinar hóp og
leins út á við. Blaðið hefir aldrei
haft annað takmark, en að vera
vopn í hendi alþýðunnar.
En alþýðan verður um leið
að muna að hún getur hvorki
notið blaðakiosts né annars er
má henni að haldi koma, án
þess að hún leggi fram orku
sína til þess að hrinda ’honum
af stað og viðhalda. Það þýðir
ekkert fyrir alþýðuna að vænta
þess að nokkrir aðrir en hún
sjálf smíði vop;n í hiendur henn-
ar. Borgarastéttin heldur úti
sínuhi blöðum til þess lað berj-
ast gegn alþýðunni, og hún á
aðeins um tvennt að velja, að
standa uppi vopnlaus eða skapa
sér blaðakpst til mótvægis.
Eins og öll blöð, sem standa
að málum alþýðunnar, liefir
Þjóðviljinn frá öndverðu átt við
mikla fjárhagslega örðugleika
að stríða. Undir afkomu blaðs-
Striðið getur brotist út
hvaða dag sem er, og nú þegar
ríkir samskonar ástand og stríð
væri. Óttinn við vöruskort, til-
hneigingar hjá þeim ríku til að
birgja sig upp — og í kjölfar
þessa hvorstveggja siglir svo
gróðabrallið.
Það má alls ekki dragast að
gera ráðstafanir til að hindra
að gróðabrall og hræðsla geri
ástandið enn verra en það þarf
að vera. pað verður tafarlaust
að tryggja, að þær litliu birgðir
af vörum, sem til eru í land-
inu, séu hvorki hækkaðar í
verði af eigendum þeirra, né
keyptar upp af þeim, er efni
hafa til þess. Með bráðabirgða-
lögum er hægt að hindra þetta
hvorttveggja, ef nákvæmt eft-
irlit er haft með þeim af hálfu
hins opinbera og almennings í
sameiningu.
Eu höfuðatriðið verður þó að
að undirbúa nú þegar og fram-
kvæma þær ráðstafanir, sem
tryggja skulu land og þjóð þeg-
ar heimsstríð er skollið á. Og
til þess að framkvæma slíkar
ráðstafanir er tvímælalaust
nauðsynlegt að Alþingi sé nú
iþiegar kallað saman.
Verkefnin, sem fyrir því
liggja fyrst og fremst eru eft-
irf arandi:
1. Tryggja sjálfstæði, lýðræði
og öryggi lands og þjóðar.
2. Qera ráðstafanir til að
hagnýta allan skipakost lands-
ins á bezta hátt, hindra að hann
sé skertur, og útvega ný skip
til flutninga.
3. Tryggja vörusölu frá þeim
erlendum þjóðum, sem hægt
yrði að ná til, og kaup á birgð-
ins hafa ekki runnið neinar af
þeim stoðum, sem styrkastar
hafa verið öðrum blöðum. Við-
gangur og framtíð blaðsins er
undir því einu komin, að al-
þýðan í landinu rétti því hjálp-
arhönd.
Þjóðviljinn skorar enn einu
sinni á alla velunnara sína, alla
alþýðu landsins, að efla nú eft-
ir mætti söfnun nýrra áskrif-
enda iað blaðinu. Undir því,
hversu tekst í þeim efnum, ei
fyrst og fremst komið, hve öfl-
ugt vopn blaðið getur lorðið
fyrir alþýðuna í framtíðinni.
Verði alþýðan nógu samtaka
getur hún tryggt framtíð
blaðsins og gert það að betra
og öflugra blaði.
um strax, að svo miklu leyti
sem hægt er.
4. Gera fullnægjandi og ör-
uggar' ráðstafanir til að hindra
allt gróðabrall og okur með
þær vörur, sem fluttar eru til
landsins.
5. Herða á eftirliti með sölu
íslenzku framleiðslunnar erlend
is, tryggja rétta notkun alls
gjaldeyris fyrir hana og sölu
í samræmi við utanríkispólitíska
afstöðu landsins.
6. Gera nú þegar ráðstafanir
til að auka stórum matarfram-
leiðslu innan lands, setja lög er
hindra hækkun á húsaleigu og
jafnframt nýtingu á óþarflega
stórum íbúðum fyrir fleiri fjöl-
sk’yldur en nú er.
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
ur á það, að hann hefði lýst
yfir því, að héðan af myndi
Þýskaland ekki gera neinar
landakröfur á hendur Frakk-
landi. Loks minntist hann á
sáttmála og samvinnu ítalíu og
Þýzkalands. Allt þetta færði
hann fram sem þætti friðar-
starfsemi sinnar.
En tvö vandamál eru þó
enn óleyst, sagði Hiler, með
Þ'ví að utan pýzkalands hefði
enn verið um að ræða 10 mifj.
þjóðverja. Næsta hlutverkið
hefði verið að Ieiða þessa menn
jiieim í þýzka ríkið.
Nú væri að vísu búið að
leysa annað þessara vandamála,
með sameiningu Þýzkalands og
Austurríkis. En eftir væri ó-
leyst, tékkneska vandamálið.
Það er, sagði Hitler, vandamál
sem verður að leysa og skal
verða leyst. (Fagnaðarlæti á-
heyrenda). Þetta er síðasta
7. Ráðast í framkvæmdir,
sem gera það mögulegt að
minnka stórum atvinnuleysið,
einkum að því er snertir sjálfa
framleiðsluna.
Allar þessar ráðstafanir og
fleiri eru nauðsynlegar hið allra
bráðasta. Vitanlega grípa þær
svo mikið inn á svið einstakl-
ingsfrelsins, að Alþingi verður
að ákveða um það með lögum
og jafnframt verður að hindra
svo vel sem auðið >er misnotkun
þeirra laga af hálfu sjálfra trún-
aðiarmanna hins opinbera.
Kommúnistar kröfðust þess
strax á síðasta þingi, að ráðstaf-
anir væru gerðar til að búa
landið undir stríð. Það var dauf
lreyrst við tillögum kommúnista
þingmannanna þar að lútandi.
En nú mun jafnvel þeim, sem
blindastir voru, ljóst að ekki
dugar að tefja lengur, enda er
nú í ótíma komið að heita má.
Krafa fóíksins er: Tafarlausar
róttækar ráðstafanir til að firra
land og þjóð hinuní skelfilegu
afleiðingum heimsstyrjaldarinn-
ar, svo sem auðið er.
landakrafan, sem vér gerum á
hendur Evrópu.
Hitler sagði, að 1918 hefðu
nokkrir vitstola svokallaðir
stjórnmálamenn skapað tékk-
neska ríkið af handahófi, án til-
lits til sögulegs eða þjóðernis-
legs réttlætis. Undir þetta ríki
hefðu verið lagðar 3^2 miljón
Þjóðverja, rúm miljón Ung-
verja, nokkur hundnið þúsund
Pólverja, og fleiri þjóðflokkar.
pessu ríki hefði svo Dr Ben-
tes stjómað með ógnaræði. —
peir Súdetar innan ríkisins,
sem árætt hefðu að mótmælja
kúguninni, hefðu einfaldlega
verið skotnir. Nær 600 þúsund
Þjóðverjar hefðu orðið að yf-
irgefa Tékkóslóvakíu til þess að
forðast hungurdauða. Árin
1918—19338 hefðu sýnt það
svart á hvítu, að Dr. Benes
stefndi að því að útrýma smám
saman öllum Þjóðverjum í
Tékkóslóvakíu. Tékkneska rík-
ið hefði síðan gert samband
Tkkar n&íía,
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
héruðunum eins og þau eru nú,
með öllum víggirðingum, mat-
vælum þeim, sem í héruðunum
eru. Ennfremur skili Tékkar
pjóðverjum öllum búpeningi,
járnbrautum og járnbrautar-
vögnum o. s. frv.
pau svæði, sem að 50 hundr-
uðustu eru byggð pjóðverjum,
falli strax í skaut pjóðverja.
pau svæði, sem pjóðverjar eru
fámennari í, skilist síðar eííir
atkvæðagreiðslu.
Stjómin í Prag hefir skilyrð
islaust neitað að verða við þess-
um kröfum.
FRÉTTARITARI
Árekstur
Um eitt leytið í gær ók hjól-
reiðamaður á gamlan mann, er
var á gangi eftir Túngötu. Heit
ir liann Guðmundur Ólafsson
log býr á Bárugötu 33. Féll Guð
mundur á götuna og meiddist
nokkuð á höfði og fékk heila-
hristing. Var hann fyrst fluttur
inn á lækningastofu Valtýs Al-
bertsson og síðan á Landakots-
spítalann.
Kartöfluþjófnaður.
í gær var kært yfir því til
lögreglunnar að 8 pokum af
kartöflum hefði í síðustu viku
verið stolið úr 'skúr inn við
Skeiðvöll. Hafði þeim verið náð
á þann hátt að rúða var tekin
úr skúrnum og pokunum náð
þar út. Málið er í rannsókn.
við bolsévismann, til þess að
ryðja honum braut vestur í
Mið-Evrópu.
Hið tékkneska stjórnarfar
væri glæpsamlegt stjórnarfar og
Tékkar sjálfir væru ekki annað
en þjóðernis-minnihluti í land-
inu. Hversu lengi á þetta
stjórnarfar að fá að standa?
spurði Hitler.
Aðeins ein þjóð fylgir vor-
um sjónarmiðum í þessum mál-
um og aðeins einn maður skilur
Súdeten-Þjóðverja. Það er hinn
mikli vinur minn, Benito Mus-
solini.
Dr. Benes telur sig geta gert
það sem honum sýnist, þar sem
hann telur sig hafa England og
Frakkland á bak við sig, og
sennilega Rússland líka. Eg
sagði Chamberlain það afdrátt-
arlaust, að vér myndum ekki
þola það lengur, að Dr. Benes
beitti Súdeten-Þjóðverja ofbeldi
og að þolinmæði vor væri brátt
á enda. Og nú er hún þrotin.
Samþykki Benes- við afhend-
ingu Súdeta-héraðanna hefir
ennþá aðeins verið í orði, í
stað þess hefir hann rekið
Þjóðverja út úr þessu landi, en
hér er lika þeim leik lokið.
pá Iýsti Hitler yfir því, að
með þessum kröfum væru upp-
tialdar þær kröfur, sem harui
mundi gera mn landaaukningu í
Evrópu. Boðskapur hans til Sú-
det,a hefði aðeins verið tæki til
Þjess að koma fram afhendingu
Súdetalandsins. petía verður að
gerast nú þegar í stað. Nú á
Benes aðieins um tvennt að
velja, styrjöldina eða friðinn. Ef
hann fellst ekki á kröfur vorar
og stendur við Ioforð sín tök-
’jm vér Súdetalandið.
Smábarnaskðll
i Anstnrbænnm
íekuir fíl sfarfa i oMébeir, — Upp~
fýsitigar hh 10—12 í sima 1891,
Krisfín Bjðmsdóffír,
Bæðn Bitlars.