Þjóðviljinn - 12.10.1938, Qupperneq 1

VILJINN
3. ÁRQANGUR
MIÐVIKUD. 12. OKT. 1938
236. TÖLUBLAÐ
By gglngamean kretjast ien-
flutnings á byggingarefni.
Árlega þairf aö byggja 350 íbúðír,
011 samíök byggísigamanna sfanda
að kfröíimum.
ByggingariðnaðarmeTin og
byggingarverkamenn í Reykja-
vík wndir forustu Landsam-
bands iðnaðarmanna, Sambands
meistara í byggingariðnaði:,
Sveinasamb. byggmgamanna,
Trésmiðafélags Reykjavíkur og
Verkamannafélagsins Dagsbrún
hafa komið sér saman um, að|
fara þess á leit við Gjaldeyis-
og innflutningsnefnd, að hún
veiti nú þegar gjaídeyrisleyfi
fyrir 170 þús. kr. í bygginga-
efni hingað til bæjarinsi, til vid-
bótar því, sem þegar hefir ver-
ið ffutt inn. Sökum þess, hve
mikið nauðsymjamál hér er um
að ræjða, mál, er snertir vel-
flesta bæjarbúa, vilja fyrgreind-
ir aðilar gefa yfirlit yfir núver-
andi ástand og þarfir bygginga-
íðnaðarins í Reykjavík.
I. Byggingaþörf Reykjavíkur.
Samkvæmt manntalsskýrslum
hefur íbúum Reykjavíkur á
síðastliðnum 6 árum, fjölgað
til jafnaðar um 1200 manns á
ári. Ef áætlað er, að 5 manns
búi til jafnaðar í hverri íbúð,
hefði þurft á sama tíma að
byggja árlega 240 íbúðir fyr-
ir fjölgunina eina. Nú þarf auk
auk þess að endurnýja gömlu
íbúðirnar, og er naumast hægt
að gera ráð fyrir minna en 110
íbúðum árlega til endurnýjun
ar, ef endurbygging hinna eldri
bæjar-hluta á að verða með
eðlilegum hætti.
Samkvæmt framansögðu er
byggingaþörf Reykjavíkurbæj-
ar þessi:
Ný hús vegna fjölgunar
240 íbúðir.
Endurbygging eldri húsa
110 íbúðir
Samtals 350 íbúðir
Sé gert ráð fyrir að hver
ibúð kosti 15 þús. kr., nemur
árlegur kostnaður við bygg-
ingu íbúðarhúsa 5y4 milj. kr.
Hve mikið þarf að reisa af
öðrum byggingutn, svo sem
verzlunarhúsum, vöruskemm-
um, verksmiðjum, skólum,
samkomuhúsum og því um
líku, getur orðið álitamál, en
ekki má gera ráð fyrir að það
sé minna en ]/4 hluti af kostn-
aðarverði íbúðanna, eða ca. 1,3
milj. kr.
Árleg byggingaþörf Reykja-
víkur verður því að teljast, eins
pg nú standa sakir, nema 6,5
milj. kr.
Framh. a 3. síðu.
Herforingjar uppreisnarmanna. Franco í míðlð.
10.000 ífalskitr „sjálfboðalíðar" sendír heim.
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV. MOSKVA 1 GÆRKV.
JJRAVD A rítar í dag um samkomulag það, er náðst
hefír míllí Breta og ítala um heímköllun allra þeírra
„sjálfboðaIíða“ frá Ítalíu, sem bunír eru að berjast á
Spání lengur en hálft annað ár.
Blaðíð segír svo: „Hér er alls ekkí um það að
ræða, að Bretar ætlí sér að hefta ínnrás Þjóðverja og
ítala á Spáuí. Þvert á mótí. Það, sem fyrír Chamber-
laín vakír er að breyta ínnrásarstYrjöld ítala og Þjóð-
verja í ínnrásarstyrjöld Míínchen-veldanna fjögurra, ít-
alíu, Þýskalands, Englands og Frakklands. Chamberlaín
hefír á prjónunum nýjar áætlanír um að efla fasísmann
tíl valda á Spání og búast má víð að landsíns bíðí
sömu örlög og Tékkóslóvakíu“.
FRÉTTARITARI.
Franco heímfar hemadariréíííndL
LONDON I GÆRKV. F.Ú.
Fyrstiu ítölsku „sjálfboðalið-
arinir“ semleggjaaf stað heim-
Ieiðis ,eftir að samkomiulagið
náðist um heimsendiagu 10,000
ítalskra sjálfboðaliða frá Spáni,
lögðu af stað frá Cadiz í dag,
pegír í fregn frá Gibraltar.
Fregn frá Neapel hermir, að'
meginhluti þessara 10,000 sjálf-
boðaliða sé væntanlegur þang-
að 28 .október. Búist er við,
að Victor Emanuel konungur
ítalíu verði viðstaddur komu
þeirra og bjóði þá velkomna.
Fjögur stór lierflutningaskip
eru lögð af stað frá Neapel
til þess að flytja hermennina
heim.
Tvær kröfur hafa verið sett
ar fram í sambandi við þessa
heimköllun ítalskra hermanna.
Önnur er fná Franoo, sem nú
krefst hernaðarréttinda, en hin
frá Mussolini, sem fer fram á
það, að ensk-ítalski sáttmálinn
verði látinn ganga í gildi. En
eins og kunnugt er, var heim-
köllun ítalskra hermanna eitt
af skilyrðuin þeim, sem brezka
stjórnin krafðist framkvæmda
á, áður en sáttmáli þessi gengi
í gildi.
Sundurlimun
T ékkósló vahiu
helduir áfram*
KHÖFN 1 GÆRKV. F.O.
KrÖfur Ungverja eru miklu
vfðjíækari en menn almennt
hafa búizt við. Til dæmis krefj-
ast þeir að fá eitt hérað, þar
sem 50,000 Slóvakar búa, en
aðeins 3000 Ungverjar. — Ef
allar kröfur Ungverja vænu
teknar til greina, mundu SIó-
vakar í Ungverjalandi verðá
samtals þrír fjórðu úr miljón.
Samkomulagsumleitanirnar í
Komárno ganga erfiðlega, en
munu þó ekki hafa farið út
um þúfur. Einn fulltrúi Slóvaka
í samninganefndinni mun hafa
farið til Prag í dag til þess
að ræða við stjómina um kröf-
úr Ungverja.
í Prag er einnig haldið á-
fram samkomulagsumleitunum
milli tékknesku stjórnarinnar
og pólska sendiherrans, um
þau héruð, sem Pólverjar hafa
ekki enn tekið við, en komið
getur til mála að þeir fái. —
Engar ákvarðanir hafa enn ver-
ið teknar.
Þjóðverjar hafa nú tekið við
öllum þeim héruðum, sem gcrt
var ráð fyrir að þeir fengi,
samkvæmt Múnchen-samkomu-
laginu, án þjóðaratkvæðis.
Japanskur hermáðúr með gas-
grímu.
20 þús. Jap-
anítr stráfeldír
LONDON I GÆRKV. F. U.
I gærkveldi var mikið um
fagnað í Hankow log Kanton
í tilefni af hinum mikla sigri,
sem Kínverjar segjast hafa
unnið á vígstöðvunum fyrir
suinnan Yangtze-fljót, þar sem
20,000 japanskir hermenn hafa
stráfallið í orustu við Kanton-
herinn. Talið er, að af tveim-
ur herfylkjum Japana á þess-
um slóðum, standi aðeins 800
menn uppi, og hafi Kínverj-
ar króað þá inni. Kínverjar
segjast hafa haft mikinn stuðn-
ing af flugliði sínu í orustunni.
Verksmiðja lil
brennisteins-
náms reist í Mý-
vatnssveit.
TSp EIR Ragnar Jónsson, þor-
valdur Thoroddsen, fram-
kvæmdastjórar og dr. Jón E.
Vestdal, hafa nú ákveðið að
byggja verksmiðju til brenni-
steinsvinnslu við Námafjall í
Mývatnssveit, þar sem hinar
gömlu brennisteinsnámur voru
fyr á öidum. Gera þeir ráð fyr-
ir að verksmiðjan verði komin
upp um áramót og að hún geb'
unnið 5—600 tonn af hreinum
brennisteini árlega. Verðlur
brennisteinninn fluttur til Eng-
lands og seldiur þar.
Dr. Jón E. Vestdal skýrði
blaðinu svo frá í gærkveldi að
þeir félagar ætluðu að athuga
hvort brennisteinsvinslan borgi
Pig °S\ í öðru lagi að komast að
raun um hve ör brennisteins-
myndunin er. Brennisteinsmynd
unin gengur þannig að loftteg-.
undir streyma upp um smágöt
í jarðveginum ogmynda brenni
steininn ofanjarðar. Safnast
liann í hrúgur, sem eru 50—
60 cm. á hæð, en ná ekki meiri
hæð vegna vatns og vinda.
Brennisteinninn er notaður í
gerfisilki, til þess að herða með
gúmmíkvoðu og til sótthreins-
unar á vínekrum.
Jón E. Vestdal hefir unnið
að rannsóknum á þessu sviði í
3 ár og segist hann vona að
(Frh. á 4. síðu.)