Þjóðviljinn - 13.10.1938, Blaðsíða 3

Þ J Ö Ð V I L J I N N
Fimtudagurinn 13. okt. 1938.
gilðOVIUINII
Málgagn
lslands.
Kornmúniscaflokks
Ritstjórl: Einar Olgeirsson.
Ritstjórn: Hverfisgata 4, (3.
hæð). Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa: Laugavag 38. Sími 2184.
Kemur út alla daga nema
mánudí>£a.
Aski Iftargjald á mánuði:
Reykjatík og nágrenni kr. 2,00.
Annarsa taðar á landinu kr. 1.25.
1 lausatölu 10 aura eintakið.
Víkingaprent, Hverfisgötu 4,
Slmi 2864.
Vöfurnar scm blaðinu þóití dýrar hjá KRON
voru allar kcyptar hjá hcíldsölum hcr
og álagníngín var þctrra.

Takmarkið og
aðf erðírnar eru af
sama fa$L
Menn undrast vafalaust oft
þau meðöl og 'þær aðferðir,
sem hægri mennirnir nota í
baráttu sinni fyrir völdum í
þjóðfélaginu og yfirráðum yf-
ir einhverju af verkalýðshreyf-
ingunni. Menn undrast þessar
aðferðir af því, að menn ganga
í sakleysi sínu út frá því, að
þessir menn séu að vinna að
hinni göfugu hugsjón sósíal-
ismans og velferð þess hluta
mannkynsins, sem mest er kúg-
aður og verstum órétti beittur.
En jiað er einmitt í þessu,
sem misskilningurinn hggur-
Allt framferði hægri mannanna
sýnir það greinilega, að sósí-
alisminn er þeim einskisvirðí,
aði hagsmunir verkalýðsins
íiggja þeim' í léttu rúmi — að
það eina, sem þeir hugsa um
eru völd þeirra sjálfra. Og þar
sem þau völd byggjast á vilja
Framsóknar, þá miðast allar
gjörðir þessara manna fyrst og
fermst við að tryggja sér vel-
vilja hinna voldugustu í Fram-
sókn.
Einmitt af þessum ástæðum
er barátta þeirra fyrir völdun-
um' í Alþýðusambandinu gjör-.
samlega tilhliðrunarlaus. — Ef
takmark þessara manna væri
að tryggja verkalýðsstéttinni
völdin, þá myndu þeir fyrst og
fremst hugsa um að sameina
alla verkamenn innan Alþýðu-
sambandsins, — en af því tak-
mark þeirra er að halda völd-
unum fyrir sína klíku, þá banna
þeir verkamönnum inngöngu í
félög Alþýðusambandsins, neita
sumum verkalýðsfélögunum um
inntöku í það, reka önnur frá
með kúgun og rangmdum.
Ef þessir menn væru að
hugsa um að ala verkalýð-
inn upp til sameipingar og sósí-
alisma, þá myndu þeir segja
honum sannleikann í blöðum
sínum um hættuna, sem yfir
verkalýðnum vofir, um kraft
einingarinnar, þar sem hún hef-
ir skapast, — en af því þeir
eru aðeins að hugsa um per-
sónuleg völd sín, þá ljúga þeir
svo vægðarlaust í blöðum sín-
um, að hverjum manni blöskr-
ar, er hann les. Lygar þeirra
um ræðu Arnórs Sigurjónsson-
ar í Vestmannaeyjum er gott
Vísir, blað Björns Ólafssonai j
og höfuðmálgagn heildsalavalds
ins, tók sér fyrir hendur í fyrra-
d.ag að verja vefnaðarvöruok-
ur heildsalanna, sem orðið liefir
fyrir uokkru .réttmætu aðkasti
síðustu dagana, eftir að það
varð lýðum ljóst hvernig versl-
unarhættir heildsalanna eru á
þessu sviði.
Eu vopnin snúast heldur illa
í hendi heildsalablaðsins, ekki
síður en hjá Morgunblaðinu
sem sér ekkert annað ráð við
vefnaðarvöruokrinu en að koma
á hámarksverði vörunnar með
lagaboði. pegar málafærsla Vís-
is er tekin til rækilegrar íhug-
'unar verður hún ekkert ann-
að en ögrandi krafa um að
grípa í tiaiumana og hefta fram-
ferði heildsalavaldsins. GREIN
VISIS SANNAR pAÐ SEM
HON ÁTTI AÐ AFSANNÁ.
Vísir tilfærir verð á nokkr-
um vörutegundum hjá KRON,
en getur þess ekki um leið, að
vegna ranglætis þess, sem
Kaupfélagið er beitt í innflutn-
ingi vefnaðarvöru, neyðist
KRON til að kaupa mikið af
vefnaðarvöru sinni hjá heildsöl-
um og með þeirra okurálagn-
ingiu. ,
Samkvæmt upplýsingum sem
Þjóðviljinn fekk í gær hjá Kaup
félaginu, eru þessar tilgreindu
vörur keyptar af heildsölum hér
í bænum en ekki fluttar inn af
KRON.
Morgunbldði'ð byrjar enn á „Rúss-
tandsfréttum'* í gamla stílmim, pess-
um fra?ga stil, sem að verðagu hefir
gert blaðið að athlœgi fyrir aula-
skap, trúgirni og uppspimg i frétta-
stajö.
j gœr eru helstu „erlendu frétt-
ir‘‘ Morgunblaðsins pœr, að „G.P.
ctr cína iráðíð fíl þess ad skapa U.‘ hafi barist við herinn, herinn gert uppreist gegn Stalin, BluQher kominn til Okraínu með mikið lið,
heiibirigt veird á vefnaðarvöiru i en tekinn par fastur! Skeyti petta er upphaflega frá Nathan Gurdaa,
Reykjavík,
Þá fekk blaðið ennfremur eft-
irfarandi upplýsingar hjá féla%-
inu: Qeorgette það, sem gert
er að umtalsefni var keypt inn
hjá héildsölum fyrir kr. 2.10.
(Menn taki eftir innkaupsverðfi
heildsalanna samkv. Vísi, kr.
0.76). Útsöluverð KRON kr. 3.25
álagning 54,7%, Damask líka
keypt af heildsölum fyrir kr.
2,20 pr. meter, útsöluverð
KRON kr. 3,00, álagning 36,
36%. Loks gardínuefni líka
keypt hjá heildsölum fyrir kr.
4,23 pr. m., útsöluverð kr. 6,50,
álagning 54,76o/0. (Innkaupsver'ð
heildsalanna á gardínuefni þessu
er samkvæmt skýrslu Vísis kr.
2,11 pr. meter).
Við athugun þessa saman-
burðar leynir það sér ekki að
það eriu heildsalarnir, semhafa
okriað á þessum vörum en ekki
KRON. Högg það sem Vísir
ætlaði að greiða kaupfélaginu
lenti óvart á vanga heildsalanra.
„Rökin gegn kaupfélaginu urðu
áð rökum gegn heildsölunum.
Okrið sem Vísir bar á KRON
var sakfelling gegn vefnaðar-
vöruálagningu heildsalanna.
Þjóðviljinn fór þess á leit að
kaupfélagið gæfi blaðinu upp
dæmi þess, hvernig þeir búa
til tilhæffulausar sögur, í trausti
þess að menn haldi að einhver
fótur sé samt fyrir þessu. Menn
mættu þó muna t. d. lygar Al-
þýðublaðsins um fundinn að
Ljósafossi fyrir síðustu þing-
kosningar, sem allir verkamenn
þar ráku iofan í það aftur —
svo ekki sé nú talað um þeg-
ar blaðið lét Stalin stoppa alla
starfsemi kommúnista í Vest-
ur-Evrópu, eða þegar það lok-
aði Súesskurðinum sællar minn-
ingar.
Ef þessir menn væru að
lrugsa um annað en persónu-
leg völd, létu þeir ekki Alþýðu-
blaðið viðhafa þann brjálæðis_
lega málflutning, um verklýðs-
í mál, er náði hámarki sínu
í greimum Alþýðublaðsins í
gær. Þar er röksemdafærslan
þessi: Ef verkalýðurinn gæti
kosið sér trúnaðarmenn eins og
hann sjálfur vildi, myndi eng-
inn hægrikrati kosinn. ’ Þess
vegna þarf að setja lög um
að enga megi kjósa nema
hægrikrata! Þetta kalla þeir
lýðræðið í verkalýðssamtökun-
um! Annað dæmi: Alþýðublaðs
skriffinnarnir gera ráð fyrir því
að fái verkalýðurinn að ráða
málum sínum sjálfur, muni
hann kjósa Eggert Claessen til
forystu í verklýðssamtökunum!
Fíflsiegri málflutningur hefir
víst aldrei verið boðinn íslenzk-
um verk-alýð.
Bak við allar gerðir þessara
manna liggur algert ábyrgðar-
leysi þeirra á gerðum sínum
gagnvart fjöldanum, gagnvart
fólkinu. Þegar þeir ekki geta
lengur blekt það, þá flýja þeir
einfaldlega frá fólkin'u inn í em-
bættin, sem ríkisvaldið heldur
opnum handa foringjum lýðs-
ins. Þessa menn virðist skorta
þann siðferðilega grundvöll,
sem er skilyrðið fyrir sérhverri
framsækinni hreyfingu í lieim-
inum, þann ,,móralska“ kraft, er
meðvitundin um að berjast fyr-
ir réttlæti til handa fólkinu gef-
ur hverjum sósíalista.
Því er það, að þessir menn
nrunu ekki megna að hald.a
neinu fylgi, nema keyptu, til
lengdar. Þess vegna fer allt
það bezta í verkalýðshreyfing-
unni til sameiningarinnar — en
framtíðin veltur á að það gerist
nógu fljótt.
nöfn þeirra heildsalá, sem vör-
urnar voru keyptar hjá. Vildi
Kaupfélagið ekki gera það að
sinni. En blaðið vill taka það
fram ,að víðar er hægt aðbirta
rieikininga en í Vísi, ef svo ber
undir.
Vísir lýkur máli sínu á því
að segja að tölur lians verði
ekki véfengdar. Hér skal ekki
gerð hin minnsta tilraun til þess
en hitt látið nægja, að vísa töl-
um Vísis þar til sætis, sem þær
eiga heima, og skal engan
undra, þó að ritstjóra Vísis
þætti töliurnar þá tylla sér full-
nærri honum og húsbændum
hans. Þá segist bfeðið hafa flett
ofan af hinum svívirðilegu fjör-
ráðum við vefnaðarvöruverslián-
ir í Reykjavík, og á þar við
gagnrýnina á verðlagi heildsal-
anna. Svo er nú það, og mættt
vera að stórkaupmönnum þætti
greiði blaðsins bjarnargreiði áð-
ur en lýkur.
Aldrei hefir vegur heildsal-
anna og málgagns þeirra ver»<
ið svo aumur, sem eftir
þessa Vísisgrein. Hún sýnir hve
gagnrýni vinstri blaðanna er
réttmæt. Hefði KRON sjálft
fengið að flytja þessar um-
ræddu vörur inn, hefði verð
þeirra orðið þeim mun lægra,
sem inemur álagningu heildsal-
anna. Þær staðreyndir, sem hér
hafa verið teknar til meðferð-
rússnesJ{,um Jwítli&g t Varsjá, er stm
ar „Rússtandsfréttir‘‘ til Politiken
(en paðan stelur Páll pia, frétta-
ritari Mbl. peim) og til pijskra fas-
istablaða. Allir vitibornir menn eru
hœttir að taka regfam pessa alvar-
lega, — pað er ekki nema nokkrir
mánuðir siðan Morgunblaðið „fang-
elsaði‘‘ prófessor SQhmidt og rúði
hann öllum stöðum og tignarmerkj-
um, kastaði Dimitroff I fangelsi og
hrakti konu Litvinoffs um allar jarð-
ir! — En mér er ósárt um pað að
Morgunblaðið geri sig hlœgilegt
með pví að birta heilaspana haturs-
manna Sovétrikjanna sem „erlendar
fréttir“. Pað vinnur ekki annað á
pví, en að eyðileggja álit sitt sem
fréttabtað, og halda lifi í gömlu
sögninni um að blaðinu stjórni tóm-
ir moðhausar. Verði peim að góðu.
Söngtiif Maríts
Matrkan,
Það er orðið alllangt síðan
María Markan hefir látið til sín
þeyra héjr í Reykjavík, enda var
henni vel fagnað á hljómleik-
f.i.num/ í Gamla Bíó á þriðjudags
kvöldið. Hvert sæti var skip-
iað og áheyrendur hyltu söng-
konuna óspart með lófataki og
blómvöndum. María Markah
hefir alltaf hrifið áheyrendur
sína með hinni voldugu og
glæsilegu rödd sinni og þrótt-
miklum flutningi viðfangsefn-
anna, og svo var einmg nu.
ar styðja betur en allt annað j Köddin er e. t. v. orðin enn
fyllri og þjálfaðri, einkum er
falsettinn sérlega góður. Það
kröfu Þjóðviljans um að Kaup
félagið fái meiri vefnaðarvöru-
leyfi og að vefnaðarvöru-inn-
flutningurinn sé að sama skapi
tekinn úr höndum heildsalanna.
Reglur þær, sem innflutnings-
og gjaldeyrisnefnd segist hafa
í úthlutun innflutningsleýfa er
hin svonefnda „höfðatöluregla"
Er regla þessi um margt hin
sanngjarnasta, ef eftir . henni
væri farið. En hitt, að Iála
KRON aSeins fá 17% af vefn-
aSarvöm til verslana hér í
bænum er hið herfilegasta brot
á þessari regl.u.
öll sanngirni og allt vit krefs1.
þess, að þessu sé kippt í lag
og Það strax.
Dömtir
Mikið úrval af nýtísku höttum.
Lita og breyti gömlum höttum.
Lægst verð í bænum.
HELGA VILHJÁLMS
Skólavörðustíg 16 A. Sími 1904.
leynir sér ekki að söngkonan
kemur beint frá ópemnni, söng-
skráin var að miklum meiri-
hluta erfiðar, dramatiskar ar-
íur, sem söngkonan söng a*
mikilli leikni og þó betur er á
leið. Má þó búast við að söngur
hennar njóti sín enn betur með
hljómsveitt og í sjálfri óper-
unni.
María Markan er vafalaust
sterkust á sviði hins -drama-
tíska söngs og eiga hin Ijóð-
rænu smálög ekki eins vel við
hana, enda var lítið af þeim
á söngskránni. Þó fengu ís-
lensku lögin, sem hún , söng,
hinar bestn viðtökur, einkum
Den farende Svend eftir Karl
Runólfsson og Qýjan eftir Sig-
fús Einarsson. G.
Utb'eiðið Þjðfiviijann