Þjóðviljinn - 04.11.1938, Blaðsíða 1

tofealýðuritin svarar Iðgbyjófunam:
.Dróttor* á Siglnfirði vítir einröma
aðgerðfr Algýðnsambandsgings-
ios sem logleyso.
Eden og
Churchíll
sátu hfá
LONDON í GÆRKV. F.Ú.
Tólf þingmenn úr íhalds-
flokknum sátu hjá við atkvæða-
greiðsluna í neðri málstof'u
brezka þingsins í gær, er deild-
in samþykkti með 345 atkvæð-
um gegn 138, að brezk-ítalski
sáttmálinn skyldi koma til fram-
kvæmda.
Meðal þessara tólf þingmanna
voru þeir Anthony Eden, fyr-
vérandi utanríkismálaráðherra,
og Winston Churchill.
Tiiiðgosésíalista
01 300 meoo I
atfiioobéta-
vioao visað til
bæjarráðs
Á bæjarstjórnarfundi í gær
voru 7 mál til umræðu og voru
það fundargerðir bæjarráðs og
fastra nefnda. Undir öðrum lið
-dagskrárinnar lögðu fulltrúar
Sameiningarflokks alþýðu fram
eftirfarandi tillögu:
„Bæjarstjórnin felur borgar-
stjóra qg bæjarráði að gera
jþegar í stað ráðstafanir lil þess
að fjölga í atvinnubótavinnunni
jupp í 300 manns".
Björn Bjamaaoo fylgdi í’llög-
luinni úr híaði með nokkrum upp
lýsingum, svo sem að ,tala at-
vinnuíausra væri 906, þar af
150 í atvinnubótavinnu. Ásama
tíma I fyrra vom 774 menn at-
viinniuíausir og af þeim voru
250 í atvinnubótavinnu.
Par sem það sýndi sig, að
atvinnuleysi væri nú meira en
í fyrra, næði það engu lagi
að minna væri gert til þess að
bæta úr því.
Rorgarstjóri viðurkendi að
atvinnubótavinna væri ónóg og
hefði byrjað seint, en bar við
fjárskorti.
Tillögunni var að vanda vísað
til svæfingar í bæjarráði.
Allsheyíamfkvæðagyeíðsla i' Dagsbrún
Gegn atvinnnleysi og skorti -
- Gegn ofbeldi og lögleysum
ðreídd verða atkveeðí um horfur í at«
vínnulevsísmálunum og um að gera Pags-
bnln klelft að faka forusfu í barátfunní
fyrír óháðu verklýðssambandí.
ALLSHERJARatkvæðagreíðsla hefst í Dagsbrún að
lohnum félagsfundí í kvöld. Greídd verða atkvæðí
um tvennt. Kröfur félagsíns í atvínnuleysísmálunum, og
lagabreytíngar.
Lagabreytíngarnar míða að því að gera Dagsbrún
kleíft að hafa forustu fyrír verkalýðsfélögunum í bar-
áttunní fyrír faglegu verklýðssambandí með fullu lýð-
ræði og jafnréttí allra félagsmanna, og ennfremur því,
að gera smá vínnustöðvanír framkvæmanlegar, þegar
nauðsyn krefur, þrátt fyrír vínnulöggjöfína.
Atvmnuleysi og skortur er
hið daglega áhyggjuetni þús-
unda verkamanna víðsvegar um
land.
þingi verklýðsfélaganna, AI-
þýðiusambandsþinginu, sem átti
að sameina krafta verkalýðsins
til baráttiu gegn atvirmuleysi,
og skorti ,var breytt í pólitísk-
an klíkufund, er vann sér það
eitt til frægðar að setja verk-
lýðssamtökum gervilög, samin
af málafærsluskrifstofiu Stefáns
„ráðherraefnis“, og þannig úr
garði gerð, að með þeim er
fargað sjálfstæði og sjálfstjórsi
verklýðsfélaganna, völdin feng-
in í hendur klíkiu „ráðherra-
efinislns“ og minnst 10 þúsund-
ir manina sviptar almennum fé-
Iagsréttindum.
þetta heitir á máli Alþýðu-
blaðsins að „gera hreint borð“.
Þeim háu herrum, sem að
því stóðu að „gera hreint borð“
á Skjaldborgarvísu, er beztað
gera sér ljóst, að verklýðsfé-
lögin eru staðráðin í því að
gera sitt borð hreint. í þeirri
hreingerningu mun Dagsbrún
hafa forystuna. Hreingerning-
in hefst með allsherjaratkvæða-
greiðslunni í kvöld.
Það er atvinnuleysið og skort-
urinn, sem nú kallar á hvern
einasta Dagsbrúnarmann á kjör-
stað til að sýna valdhöfum, hve
voldug og sterk sú fylking er,
sem ekki unir því, að flotið sé
sofandi að feigðarósi í atvinnu-
leysismálum.
Btirt mcð ofbeldíð og
ranglæfíð úr hcvbúð^
um samiakanna. Samí
rctiur og sömu skyld~
ur handa öllum.
Dagsbrún er fullljóst, að at-
laga verklýðsfélaganna gegn at-
vinnuleysinu verður ekki gerð
svo markviss og sterk sem með
þarf, nema allir verklýðsfélag-
ar taki virkan þátt í henni. En
það er óhugsandi, nema þeir
fái allir sama rétt til starfs og
áhrifa innan samtakanna. Pess-
vegna tekur Dagsbrún upp bar-
áttuna fyrir óháðu fagsambandi
jafnhliða atvinnuleysisbarátt-
unni. Fyrsti þátturinn í þeirri
baráttu hlýtur að vera sá, að
nema úr lögum félagsins öll
þau ákvæði ,sem gera Dags-
brún ókleift að beita sér fyrir
fullu lýðræði og jafnrétti inn-
an verldýðssamtakanna ogbætt-
um kjörum verkalýðsins.
Dagsbrúnarmenn eru því að
því spurðir við þessa allsherjar-
atkvæðagreiðslu, hvort þeirvilji
opna möguleika fyrir því, að
félagið beiti sér fyrir stofnun
fagsambands ,er sé óháð öllum
stjórnmálaflokkum, og geri að
öðru leyti þær breytingar á
lögum sínum, sem óumflýjan-
legar eru vegna vinnulöggjaf-
arinnar.
Eins og kunnugt er, eru
skyndiverkföll svo að segja úti-
lokuð samkvæmt vinnulöggjöf-
inni, eins og lögum Dagsbrúnar
nú er háttað. Allir Dagsbrún-
armenn þekkja, hve nauðsyn-
legt er að geta gripið til þess
að stöðva vinnu um stutta
stund, án langs fyrirvara, til
þess að fá fram ýmsar smá-lag-
færingar varðandi eitt og annað
Það er því óumflýjanlegt að fá
lögunum breytt í það horf að
stjórn félagsins fái sér við hlið
fámennt trúnaðarmannaráð, sem
hægt er að kalla saman, svo
að segja fyrirvaralaust, en
stjórn og trúnaðarmannaráð
geta ákveðið vinnustöðvanir
eins og þær, sem hér um ræðir.
Með lagabreytingunum verður,
slíkt trúnaðarmannaráð stofn-
að.
Við tvær síðustu allsherjar-
atkVæðagreiðsIur í Dagsbrún,
hafa menn af gerð Quðjóns B.
Baldvinssonar skrifað Dagsbrún
armönnum bréf til þess að
reyna að koma inn hjá þeim
alröngum hugmyndum um það
hvað atkvæðagreiðslurnar sner-
ust um. í bæði skiptin var not-
uð sama lýgin, aðeins með
nokkrum blæbrigðum.
I báðum tilfellunum var því
haldið fram, að atkvæðagreiðsl-
Framhald á 4. síðu.
Félagið lýsir ánægju sinni yfir
framkomu sameiningarmanna.
Skjaldborgin alveg einangruð.
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS SIGLUFIRÐI I GÆRKVELDI
Á fundi Verklýðsfélagsins „Þróttur“ á Siglufirði sem
haldinn var í gærkvöldi, var eftirfarandi tillaga samþykkt
með samhljóða atkvæðum:
„Fxmdurinn lýsir yfir ánægju sinni yfir framkomu
þeirra Jóns Jóhannssonar, Steins Skarphéðinssonar og *
Kristmars Ölafssonar á Alþýðusambandsþingi, en mót-
mælir harðlega lögleysum þeim, er sambandsstjórn
beitti á þinginu, með því að útiloka frá þingsetu löglega
kosna fulltrúa, en taka inn aðra sem engan rétt höfðu
til að vera þar. Fundurinn telur því þingið ekki hafa
verið löglegt og mótmælir hinum nýju Iögum sem það
samþykkti, þvert ofan í vilja meirihluta verklýðsfélag
anna.
banlrðn fasisfaina.
Ríbbcnírop og Cíano ýdæma* Ung~
verjum 11 þúsund fcrkílómcfra af
landí Tckkóslóvakím
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
Ríbbentrop og Cíano greífí ákváðu í gær suð-
austurlandamærí Tékkóslóvakíu á fundí í Vín.
Úrkurður þeírra er þanníg að ekkert tíllít er tekíð
tíl sjálfsákvörðunarréttar íbúanna, en landamærín ákveð-
ín eftír geðþótta fasístastjórnanna.
Ungverjaland fær í sínn hlut landssvæðí, sem er
11 þúsund ferkílómetrar að stærð, með 1 milljóníbua.
Af hínum 15 mílljónum íbúa í Tékkóslóvakíu verða
aðeíns um 10 mílljónír íbúa x hínu nýja ríkí.
Karpatía telur 725 þús. íbúa,
og af þeim eru aðeins 109 þús-
und Ungverjar. Af Karpatíu er
sniðið Landssvæði með 250 þús.
íbúum ,og allar þýðingarmestu
borgirnar, þar á meðal höfuð-
borgin Uzhorod.
Íbúar Karpatíu sýndu í síð-
ustu kosningum fylgi sitt við
lýðræðið, — aðeins 11 o/0 íbú-
anna greiddu ungversku flokk-
unum atkvæði.
Áköf óánægja ríkir í Tékkó-
slóvakíu með úrskurðiinn. Öll
iblöðin í Prag rita um þetta síð-
asta áfall sem þjóðarógæfu.
Sðsíalistaiélag Reykja-
vikor stofnað í g»r
Fjöldí manna hcfír sóii om ínngöngu síðan
flokksþíngíð hófsi.
Trúnaðarmannaráftlð
nseð lagabreytlngnnnm
Msisiíd fimá l>agsbfánaf I kvöld.
Btiirf sneð aívínmslcysi
og htsngMr ór landí
allsnscgiasmaí
Mál málanna eru atvinnuleys-
ismálin. Dagsbrúnarmenn verða
að sýna það, að þeir standi
allir sem cinn að þeirri kröfu,
að horfið verði til skjótra að-
gerða til úrbóta atvinnuleysinu.
Áðeins máttur verklýðssamtak-
anna getur knúð fram varan-
legar umbætur á þessu sviði.
Dagsbrún getur ekki sýnt mátt
sinn á annan hátt en þann, að
hvcr einasti Dagsbrúnarmaður
segi: Ég krefst þess af þingi
og stjórn, af bæjarstjórn og
bæjarráði, að atvinnuleysinu
verði útrýmt. Ég veit, að það
er hægt, ef viljinn er fyrir hendi
Á fundi trúnaðarmannaráðs
Dagsbrúnar, sem haldinn var í
gær, var samþykkt með yfir-
gnæfandi meirihluta að mæla
með til allsherjaratkvæða-
greiðslu að lögum félagsins
yrði breytt samkvæmt þeimlaga
breytingum er lýst var á síð-
asta Dagsbrúnarfundi.
Skjaldborgin smalaði öllu sínu
liði á fundinn, en beið herfilegan
ósigur. — Síðasta orð Skjald-
byrginga voru: „Við munum
bíða ósigur, en við munum
samt sigra“. — Undanhald Stef-
áns Jóhanns er þegar byrjað.
Fyrsti þátturinn í baráttu
Dagsbrúnar fyrir sjálfræði sínu
og frelsi er að krefjast alls-
herjaratkvæðagreiðslu um laga-
breytingarnar. Sú atkv.gr. mun
sýna, að Dagsbrún hefur næg-
an styrk til' þess að taka forust-
luna í(þaráttunni fyrir því að ís-
lenzk verklýðssamtök geti eign-
azt allsherjarsamtök, skipulags-
lega óháð pólitískum flokkum
— óháð fagsamband .
Kl'. 6 í gærkvöldi hófst síofn-
fujndur í Sósíalistafélagi Reykja-
víkur í iGamla Bíó. Á fundmum
mun hafa mætt hátt á þriðja
humdrað manns.
Héðinn Valdimarsson ogEin-
ar Olgeirsson lýstu því yfir
fyrir hönd Jafnaðarmannafé-
lags Reykavíkur og Reykavík-
urdeildar Kommúnistaflokksins,
að ákveðið væri að ganga til
sameiningar á flokksdeildum
þessum yog stofna deild úr Sam-
eiiningarflokki alþýðu.
Þá var Lsið upp frumvarp að
lögum félagsins og því vísað til ,
annarrar umræðu, sem verður
á framhaldsstofnfundi félagsins.
Kosin var bráðabirgðastjórnog
hlutu þessir kosningu:
Steinþór Quðmundsson form.
Meðstjórnendur: Björn Bjarna-
son, Dýrleif Árnadóttir, Sigur-
björn Björnsson, Sigurður
Guðnason, Sigfús Sigurhjartar-
son. og Þorsteinn Pétursson, en
til vara: Eggert Guðmundsson,
Gunnar M. Magnúss og Ingólf-
ur Einarsson.
Á fundinum ríkti hin bezta
„stemning“ iog mikill áhugi fyr-
ir málum hins nýja flokks. Stein
þór Guðmundsson mælti mokkr-
um hvatningarorðum til félags-
manna, en Héðinn Valdimars-
son og Eggert Þiorbjarnarson
tóku til máls um næstu við-
fangsefni flokksins.
VÍÐSIÁ5N I DAG
Þjóðviljinn birtir í dag grein
eftir Max Werner, höfundbók-
arinhar „Heimsstyrjöld í að-
sigi“, um Austur-Asíumálin.