Þjóðviljinn - 05.11.1938, Síða 1

3. ÁRGANGUR
LAUGARÐAG 5. NóV. 1938.
257. TÖLUBLAÐ.
Allstiefiaraffevædagfeiðslan & Pagsbffáito
Dagsbnín krafðíst tafaríausrar sameíningar verklýðs-
flokkanna — Skjaldborgín svaraðí með klofníngshótun-
um, svíkum á gerðum samníngum og brottrekstri formanns
Dagsbrúnar úr Alþýðufíokknum,
Skjaldborg Stefáns „ráð-
herraefnis“ skelfist þann dóm,
sem Ciagsbrúnarmenn kveðau~p
yfir henni í dag. Ekki er þetta
inema að vonum, því að Stefán
„ráðherraefni“ veit, að dómar
eru, að minnsta kosti stnndum,
rökrétt niðurstaða af gefnum
ílorsendum.
Dagsbrúnarmenn þekkja
vissulega þær forsendur, sem
dómur þessi um Skjaldborgina
hlýtur að byggjast á, og þeir-
munu kunna að draga af þeim
rökréttar ályktanir.
Dagsbrún krafðist þess fýrir
rúmu ári síðan að verk’Iýðs-
flokkamir yrðu tafarlaust sam-
(éihaðir í einn sósíalistískan lýð-
ræðisflokk.
Skjaldborg Stefáns „ráð-
herraefnis“ svaraði á næstsíð-
asta Alþýðusambandsþingi.
Svarið var á þessa leið.
Ef farið verður að ráðum
Dagsbrúnar, þá kljúfum við
okkur út úr flokknum.
Málstaður Dagsbrúnar átti
fylgi meirihlutans á þessuþingi.
Sá meirihluti beygði sig fyrir
klofningshótuninni, hann trúði
því, að enn væri ekki vonlaust,
að rök og nauðsyn verkalýðsins
gætu sveigt Skjaldborgina til
rétts vegar.
Sameiningarstefna Dagsbrún-
ar leiddi til þess, að verklýðs-
flokkarnir gengu sameinaðir til
bæjarstjórnarkosninga hér í
Reykjavík.
Eining og sigurgleði ein-
kenndi allt starf alþýðunnar í
Reykjavík við undirbúning bæj-
arstjórnarkosningauna. Það
sýndi sig að stefna Dagsbrúnar
var stefna fjöldans.
En það kom brátt í ljós að
klofningsmennirnir frá Alþýðu-
sambandsþinginu höfðu ekkert
lært og engu gleymt. Þeir voru
. enn staðráðnir í iað kljúfa, Ste-
fán „ráðherr,aefni“ hikaði ekki
við að setja innsigli svikarans
á sína lagasnápsæm til þess
að hindra sigur sameiningarinn-
ar. Stefán „ráðherraefni“ sveik
löglega gerða samninga milli
verklýðsflokkanna, til þess að
snúa sigri Dagsbrúnarstefnunn-
tar í ósigur.
Nú hélt hið Iögfróða „ráð-
herraefni“ að svik hans hefðu
enzt til þess að lama svo fylk-
ingay sameiningarmanna, mann-
anna, sem börðust fyrir Dags-
brúnarstefnunni, að óhætt væri
að láta skríða til skarar.
Formanni Dagsbrúnar var.
vikið úr stjóm Alþýðusam-
bandsins og úr Alþýðiuflokkn-
lum, fyrir það eitt áð berjast
af dug ög dáð fyrir stefnra
Dagsbrúiiar.
þáttur af viðskiptum Dagsbrún- I íjótur þáttur, en þó ekki sá
ar við Skjaldborgina, að vísu I ljótasti.
Dagsbífási jkffaSðisS feaiíphaekkaaMat' og kjarahéía.
Skýaldborgin trcyndí ad híndra ftramgang þessatra
ktrafíia, af þvi ad þær brufu í bág víð pólifáska
hagssmim liecman
Fjöldafundur verkamanna í París.
Franskft verkalýðnrinn
íís nep afftnrhaldspólft-
tftk Daladiers
De Brouckere fordæmír afstöðu Spaaks
í Spánarmálunum.
EINKASKEYTÍ TIL ÞJOÐVILJANS. KHÖFN I GÆRKV
Andúðin gegn 'utanríkismáilastefnu stjórnarinnar verðiur
stöðugt sterkari og víðíækari einnig innan Radikalaflokksins.
I kvöld efla verkalýðsfélögin í París til 16 fjöldafunda víðs-
vegar um borgina. Krefjast þaiu þess, að stjómin breyti uná
stefnu í Spánarmáítinum, opni landamærin milli Frakklands
og Spánar, allt innrásarherlið verði flutt burt frá Spáni, og
spönsku stjórninni verði veitt öll verzlimarréttindi.
Ræðumenn á mótmælafundunum eru úr Radikala-flokknum
Jafnaðarmannaflokknum og Kommúnistaflokknum.
Ðagsbtfúsi ktrafdísf jafnrctfís og lýdrscðís ínnan
vcrklýdsfélaganna. Skjaldborgln svaradí mcð
þvi ad skcréa lýðraeðíð, anka mísrcíísð og mcð
fsvl að Ssalla á logrcgln, íál þcss að fryggfa að
ftillírúar f>agsb«;ússar mætíu ckkí víð scfníngn
Alþýdasasnbasidsfsisigsins.
Dagsbrún hóf upp kröfuna
um endurskipulagningu Alþýðu-
isambandsins í faglegt samband
óháð stjórnmálaflokkum, full-
komið lýðræði iog jafnrétti inn-
an verklýðsfélaganna var krafa
hennar.
Fyrstu atlögu Dagsbrúnar
fyrir sigri þessa máls var
hrundið af sameinuðu liði Sjálf-
stæðismanna iog Skjaldborgar-
•innar. Það lið, sem þá fylgdi
Skjaldborginni, var flest til þess
fengið með því að telja því trú
um, að verið væri að greiða at-
kvæði um allt annað en raun-
verulega var.
Dagsbrún setti nú kröfuna
um óháð fagsamband á odd, og
gerði framgang hennar ;að skil-
yrði fyrir skaftgreiðslum til al-
þýðusambandsins.
Tvímælalaust stendur meiri-
hluti verklýðsfélagauna með
þessari kröfu Dagsbrúnar.
Stefán „ráðherraefni“ svaraöi
með því að kveðja lögreglu á
vettvang við opnun Alþýðusam-
bandsþings til þess ,að tryggja
að fulltrúar Dagsbrúnar kæm-
ust ekki inn í þingsalinn. Þeir
máttu eklci einu sinni mæía þar
sem gestir. Þó fengu sjö Dags-
brúnarfulltrúar þar aðgang með
málfrelsi .og tillögurétti, enda
báru þeir á enni sér stimpil:
Svikari við málstað Dagsbrún-
ar.
Hvað elskar sér líkt, Guðjón
B. Baldvinsson er maður að
skapi Stefáns „ráðherr,aefnis“.
Hér er aðeins sagður einn
Hér skal sagður annar þátt-
iur enn ljótari.
Skjaldborgin hefur lundir for-
ystu Stefáns „ráðherraefnis“,
tvívegis reynt að hindra kjara-
bótakröfur Dagsbrúmar, vegna
þess, að hún óttaðist, ef Dags-
brúnarverkamenn fengjiu kjara-
bætur, að þá gæti svo farið, að
þeim sjálfum yrðl ekki lengur
Framhald á 3. síðu.
Óaldarflokkar fasista gerðu í
gær aðsúg ,að flokkshúsi kom-
múnista í París. Brutu fasistai
glugga með grjótkasti og hentu
óþefssprengjum inn í skrifstof-
urnar.
Lögre^lan kom á vettvang,
Sbjaldborgln fylglslans A
DagsbrAnarfnndlnnm
Laga&tfeyfíngamar og aívínnukröfumar samþykkíar
með öllum greiddum afkvæðum gegn 3,
tt
Alþýðusambandsþfngíð" fýsf lögleysa.
Guðmundur R. Oddsson rcynír að hlcypa upp Da$sbrúnarfundL cn fser
smánarlega úfreíð.
Á Dagsbrúnarfundinum sem
þaldinn vajr í Iðjió í gær, mættu
nokkuð á fimmta hundrað
manns. Stefán Jóh. Stefánsson
„ráðherraefni“ og Jónas Guð-
mundsson beiddust inngöngu á
fundinn, en var synjað um inn-
gönguleyfi af yíirgnaefandi
meirihluta fundarmanna. Varð
þá ókyrrð nokkur á fundinum
og hafði Guðm. R. Oddson í
hótunum að hleypa honum upp,
en brast mátt til þess.
Umræður fóru síðan frani um
allsherjaratkvæðagreiðsluna og
voru tillögurnar um atvinnu-
leysismálið og lagabreytingam-
,ar samþykktar svo að segja í
einu hljóði.
Síðan kom fram svohljóðandi
tillaga, og var hún samþykkt
með öllum greiddum atkvæðum
gegn 12.
j.Verkamannafélagið Dags-
brún mótmælir harðlega lögleys
um þeim er fram fóru á nýaf-
stöðnu þingi scm boðað var ti!
sem þings Alþýðusambands Is-
lands, ójöfnuði þeim sem beitt
var gcgn löglega kosnum full-
trúum til þingsins Qg inntöku
annar,a, sein engan rétt höfðu
til sctu þar og lögum þeimsem
þingið setti þvert ofan í vilja
félaganna. Félagið viðurkennir
ekki lögmæti þingsins, laganna
sem það setti, né sambands-
stjórn þess þings sem lögmæta,
stjórn Alþýðusambands íslands.
Ennfremur lýsir félagið ánægju
snini yfir framkomu þeirra 11
fulltrúa félagsins, sem kröfðust
í nafni þess að Alþýðusambandi
íslands yrði breytt í óháð fag-
samband á fyllsta lýðræðis-
grundvelli, en Iýsir jafnfr.amt
yfir því, ,að hinir 7 brutu sam-
þykktir félagsins með fram-
komu sinni“.
Að fundi loknum hófst alls-
herjaratkvæðagreiðslan í Iðnó
Heldur hún áframí í 'dag í Hafn-
arstræti 21 og hefst kl. 9 f. h.
PíéttiBn frá
mm
Skfaldborgin trcynsr ad varea 105 vcrkamöntmm
ífimgongss i Dagsbrún.
Á fundi trúnaðarmannaráðs |
Dagsbrúnar sóttu 105 verka-
menn um upptöku í félagið.
Skjaldborgin gerði tilraun að
fella þá frá inntöku. Svo ákveð-
in var hún í þessu athæfi, að
fresta varð inntöku sumra þess-
iar.a manna, til að varna því að
Skjaldborgin fellti þá alla, því
fella má menn frá inntöku með
einum þriðja greiddra atkvæða
eftir núverandi lögum Dags-
brúnar. Því ákvæði verður
breytt, ef lagabreytingar þær,
sem nú liggja fyrir verða sam-
þykktar, þannig, að framvegis
þurfi aðe'ns einfaldan meirihluta
til þess a3 fá upptöku í félagið.
Óska verkamenn að sú stefna
verði upp tekin að meina mönn-
um inngöngu í verklýðsíélög?
Hriindið harðstjórn Skjald-
borgarinnar!
Setjið x framan við bæði
jáln.
og dreifði óaldarflokknum.
Er þessi atburður fréttist,
streymdi verkafólk hvaðanæfa
út á götumar, myndaði stórkost
legar andfasista-kröfugöngur,
og vottaði Kommúnistaflokkn-
um hollustu.
Samvinnunefnd Alþýðufylk-
ingarinnar í París kom saman
í dag. Innan Jafnaðarmanna-
flokksins hafa komið fram á-
kveðnar raddir um að hætta
stuðningi við stjórn Daladiers.
I Belgíiu magnast andúðin
gegn stefnu Spaáks-stjómarinn-
ar í utanríkismálum. Hinn
þekkti jafnaðarmannaleiðtogi,
Vanderwelde, hefur mótmælt á-
kaft ákvörðun stjórnarinnar um
viðurkenningu á Fr.anoo.
Nú hefur annar þekktasti Ieið-
togi belgiskra jafnaðarmanna,
De Brouckére, forseti Alþjóða-
sambands jafnaðarmanna, tekið
í sama streng og mótmælt
stefnu Spaaks í Spánarmálun-
um. Virðist Spaak og með hon-
um hægri mennirnLr í Jafnaðar-
mannaflokknum orðnir mjög
einangraðir. ■
Frjálslyndir stúdentar í Brús-
sel hafa gefið út harðort ávarp,
*þar sem þeir fordæma afstöðu
Spaaks til spanska lýðveldisins,
og skora á menn að veita
spönsku stjórninni lið.
Sauðapjófoaðnr.
Tómas Jónssao bóndi að Eli-
vogum í Seyluhreppi og
kona hans Sigríður Jónsdóttir,
voru nvlega tekin höndum af
sýslumanni Skagafjarðarsýslu,
gnuinuð uin þjófnað bæði á
hrossum og sauðfé. Tómas Jcns
son liefur þegar játað á sig
stukl á eiuu hrossi og 15 kind-
brn, en Sigríður er grunuð um
lilutdeild í þiófnaðíHum. Tómas
hefur áður verið dæmdur fyr-
ir rúmum 20 áram fyrir sauða
þijófnað og nokkrum sinnum
síðan fyrir samskonar óknytti.
Rannsókn málsins heldur
áíra.'n og er hún miög umfangs
Framhald á 3. síðu.