Þjóðviljinn - 11.11.1938, Qupperneq 1

22 ár»
30 ríkísstjórardemo
kratar, 18 republík-
anar.
Verzlmar- oy sam&nndnhás þelrra rænd og brennd
Rikisstlórnio skipnleggnr nfðingsverkin
Republikainar í Bandarikjun-
tum hafa bætt við1 sig 77 sætumi
í fulltrúadeild þjóðþingslns og
8 í öldungadeildinni. Eftir
koaningar enu 30 af ríkisstjór-
um Bandaríkjanna demókraíar,
en 18 rupúblikanar.
Því er haldið fr,am af demó-
krötum, að ýmsir frambjóðend-
ur republikana, sem sigruðu í
kiosningunum, séu hlynntari við-
reisnarstarfsemi Roosevelts, ejn
demokratarnir, sem ósigurbiðu.
Um það hver áhrif kosninga-
úrslitin hafi á forsetakosning-
annar 1940, spá me,nn engu, en
almennt er viðurkennt, að
ve'gna aukins fylgis hafi repu-
blikanar fengið mjög bætta að-
stöðu itil þess að láta til sín
taka á stjórnmálasviðinu.
Demokratar fengu landstjóra
kjörinn í Kaliforníu og alla
fulltrúadeildarmennina.
Framhald á 4. síéu.
Fundur í þingi Bandaríkjanna
Fondor i lie klpsfélagi Hrisejj r.
Skjaldborgín nær 11 aíkvæðtim í Hrísey.
í fyrrakvöld var haldinn |
fundur í Verklýðsfélagi Hrís- '
eyjar. í félaginu eru um 100
manns. Jón Sigurðsson, klofn-
ingserindreki, var á fundinum
og sótti fast að fá einhverja
samþykkt handa Skjaldborg-
inni. Á fundinum voru um 30
manns. Litu flestir svo á, að
sökum framkomu Jóns væri
ekki hægt a;ð 'taka neitt mark
á þessum fundi. Tókst Jóni að
lokum að fá 11 atkvæði með
tillögu, er samþykkti lögleys-
ur Alþýðusambandsþingsins, —
flestir fundarmenn tóku ekki
mark á tillögu þessari og munu
EINKASKEYTI TIL ÞJÓÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
L L T S>ÝZKALAND hcfír I dag vcrid g«ip~
áö af œðísgesigmim Gydíngaofsóhmim, og
morö þýzfea scndísvcsfatrriiarans von Rafhs
nofað scm áfylla fil hcrmdatrverka.
Árásír hafa vcríð gcrðar á verdunarhús
Gyðinga i nálcga öílum borgum Sandsíns, og
vcrður ckkí annað séð, cn að fjessar árásir
hafí vcríð skípulagðar af yíírvö!dunum„ !*á hcf-
ír múgurínn ráðísf á samkunduhús öyðínga og
af 12 slíkum samkunduhúsum í Berlín hafa 9
vcrið brcnnd fíl ósku.
10,000 Gyðlngar fangelsaðir
Alls hafa 10,000 Gyðíngar veríð handteknír bæðí
í PýEhalandí og Austurmörk. í hópí þessara manna
er míkíll fjöldí Vínarbúa, sem reyndu að flýja á náð-
ír erlendra sendísveíta.
Tuttugu og tveír
Gyðíngar ráða sér
bana og tvö sam-
bunduhús sprengd
í loft upp.
í Vínarborg hafa tutt-
ugu og tveír Gyðíngar
ráðíð sér bana í dag og
tvö af samkunduhúsum
þeírra í borgínní voru
sprengd í loft upp. Ýms
af öðrum samkunduhúsum
borgarínnar hafa veríð
brennd.
1 Munchsn, þar sem Gýðinga
lofsókmirjiar hófust var eitt af
samkunduhúsum Gyðinga brent
og skóli sem þeir áttu í borg-
feini fór sömu leið.
Almenningur tekur engan
þátt í þessum aðförum, og
þeir sem fyrir hermdarverk-
unum standn éru flestir úr hinu
skipulagða óaldarliði nazista.
Foringjar nasista lýstu því
Framhald á 4. síðlu.
Alexanderplatz í Berlín.
Féfagar! Fíöfmenníð!
Á Dagsbrúnarfundinum í
íðnó í kvöld verður fyrst tekið
fyrir atvinnuleysið. Dagsbrún-
armenn munu sameinast sem
einn maður um ,að knýja fram
aukna atvinnu þó Skjaldborg-
in hiafi svikið svo áþreifanlega
sem r,aun ber vitni um.
Pá verður tekinn til alvar-
legrar umræðu sá rógur um
félagið sem einstakir trúnaðar
menn þess hafa gert sig seka
um. Verður dylgjum þessar,a
fjenda Dagsbrúnar um fjárhag
hennar hnekkt með skilríkjum
Ennfremur verður kosið í
uppástungunefnd og auk þess
munu fara fram fleiri kosning-
iar.
Það er nauðsynlegt að allir
góðir Dagsbrúnarmenn fjöl-
menni á fundinn.
síðar sýna afstöðu sína íil þessa
máls, þegar málið fæst rætf,
án yfirgangs klofningsber-
serkjanná. En Alþýðuolaðið
grípur fegins hendi í hálmstrá-
ið og hrósar sigri. Litiu verð-
ur Vöggur feginn.
Ólafur Bjargmann cr 'onrað-
ur félagsins og sá maður, srm
mest hefir unnið það upp og
nýtur óskipts álits allra vcrka-
manna og alþýðu í Hiísey. Lao
má því segja, að það sé eftir
Alþýðublaðinu að fara nú að
vanvirða þenna bczta braut-
ryðjanda verkalýðsins í Hrísey.
Yfirlýsing.
Við undirritaðir, sem vorum viðstaddir atkvæðatalningu
og athuguðum þá kjörseðla við allsherjaratkvæðagreiðslu í
Dagsbrún 6. þ. m., gefum hérmeð eftirfarandi vottorð:
Flestallir atkvæðaseðlarnir um atvinnuleysismálið lágu
innan í atkvæðunum um lagabreytingarnar eða samanbrotn
ir og var það næstum algild regla á þeim atkvæðaseðlum er
við athuguðum, að nei-atkvæðum í atvinnuleysismálinu
fylgdu nei-atkvæði gegn lagabreytingunum, en já-atkvæðum
um lagabreytingarnar fylgdu já-atkvæði um atvinnuleysis-
málið.
Reykjavík 10. nóv. 1938
Héðinn Valdimarsson
Kristján Jakobsson
Sigurbjörn Björnsson
Þorsteinn Pétursson
Halldór Jakobsson
Jón Einis
Pearl S. Iisck fær Nóbelsverðiano
KHÖFN í GÆRKV. F.O.
Bókmenntaverðlaun Nóbels
voru í dag veitt skáldkohunni
Péarl S. Buck. Hún er barn
amerískra trúboðshjóna og ólst
upp í Kína og nam þá kín-
versku til fullnustu. Ó1 hún síð
an aldur sinn í Kína að mestu
óslitið unz hún var orðin full-
vaxta. Hún tók ung að rita
skáldsögur, sem aðallega fjöll-
uðu urn lifnaðarháttu, menn-
ingu og sögu Kínverja. Hefur
fjöldi þeirra bóka hennar síð-
an verið þýddur á öll helztu
menningarmál. Fyrsta stóra
skáldsaga hennar er sú, erhlot
ið hefur á Norðurlandamálum
nafnið „Östen Vind Vesten
Framhald á 4. síðu.
Vctzlunatmanna.
félagsfnndurínn.
Verzlunannannafélagið hélt
fund í gærkvöldi og var hann
venjufremur vel sóttur. 14 ný-
ir meðlimir gengu inn iog var
þeim vcl fagnað. Mikill áhugi
var ríkjandi meðal fundarmanna
um það að hefjast handa með
vetrarstarfið, safna íleiri með-
(Frh. á 4. siðu.)
HITLER
LONÐON í GÆRKV. F. U.
Kemal Atatiirk, forseti tyrk-
ueska lýðveldisins, andaðist í
Istamb'ul kl. 9 í morgun. Hann
þjáðist af innvortis sjúkdómi
lum íaingt skeið. Um miðbik síð-
astliðins mánaðar versnaði hon-
lum skyndilega og var honium'
vart hugað líf í þrjá daga, en
fór þá aftur að batna og var
talinn á allgóðum batavegi, er
honum skyndilega versnaðiaft-
ur síðastliðinn þriðjudag. — f
morgun snemma hafði * hann
misst meðvitund. Kemal Ata-
turk hefur réttilega veriðneínd-
tur skapari hins nýja Tyrklands.
Kemal Ataturk var fæddur
1881 af tyrkneskum foreldrum
og var snemma sjálfstæður í
lund og einráður. Hann hlaut
frægð sem herforingi í heims-
styrjöldinni og í stríðinu við
Grikki. Hann átti mestan þátt
í því, að Tyrkland varð lýð-
veldi 1923, og hefur hann ver-
ið forseti þess frá stofnun þess.
Frá öndverðu hefur hann unn-
ið ósleitilega ,að því að innleiða
vestræna menningu í Tyrk-
I landi og unnið hvert þrekvirkið
I á fætur öðru. Tyrkir hafa misst
vitran og dugandi stjórnanda
log heimurinn mikinn stjórn-
málamann.
Tyrkneska þjóðjúngið kem-
ur saman á morgujn í lAnkara til
þess að kjósa nýjan forsetalýð-
veldisins.
Yíðsfáin í dag
Sveinbj. Guðlaugsson
Sveinbjörn Guðlaugsson, for-
maður Kaupfélags Reykjavík-
ur og nágrennis, ritar víðsjána
í dag um það hvernig alþýðan
í Reykjavík hefur byggt upp
neyteridasamtök sín. Einmitt í
dag eru liðin 4 ár, síðan Pönt-
unarfélag verkamlanma í Reykja-
vík var stofnað og opnaði búð.
Sveinbjörn hefur frá upphafi
verið einn 'helzti hvatantaður
þcssara samtaka meðal verka-
manna.