Þjóðviljinn - 19.11.1938, Blaðsíða 3

Þ JéÐVILJINN
Laugardaginn 19. nóv. 1938.
Skrífstofu- og verzlunarfólk
Drekkið morgun- og
eftirmiðdagskaffið í hinum
vistlegu og björtu sölum
Oddfellowhússins. — Kaffi
með pönnukökum og mörg
um öðrum kökutegundum.
Mánaðarfæði. — Vikufæði.
Lausar máltíðir frá kr. 1.25.
Tvær af hetjam
alþýðannar
Miðdagsverður úr jurtaríkinu
Dularfullí
grámunkurínn
eftir Sylvanus Cobb, höfund
„Valdemars niunks“ og fleiri
góðra skáldsagna er að byrjá
að kbma út í „Sögusafni heim-
ilanna“ — Áskrifendum veitt
móttaka á Njálsgötu 74, og í
síma 4200,
Utbreiiið Þióðviljau
Hvar sem saga verklýðs-
hreyfingarinnar er skráð, ]iá
er hún hetjusaga. — Ekki allt-
af hetjusaga að því leyti til,
að þeir séu svo stór nöfn, að
samtíðin hverfi í skugga þeirra
— heldur fyrst og fremst saga
hinna mörgu, nafnlausu hetja,
þeirra hetja, sem byggt hafa
upp samtök aljiýðunnar stein
fyrir stein, fðrnað til þess kröft-
um sínum og starfsþrótti, án
þess að æðrast nokkurntíma
eða krefjast nokkurrar viður-
kenningar. Og þegar þessar
hetjur alþ}'ðunnar hafa svo
Jorotið að kröftum og fallið í
valinn, þá hafa nöfn þeirra
gleymzt, því að þær voru að-
eins venjulegir einstaklingar, ó-
greinanlegir frá striti og bar-
áttu fjöldans.
Tvær slíkar hetjur aljiýðunti-
ar hafa nú lengi starfað á Ak-
■ureyri, tvær systur, Bogga og
Gunna, eins og þær eru kall-
aðar þar í daglegu tali. Önnur
þeirra, Sigurbjörg Björnsdótt-
ir, lifir enn og starfar, en Guð-
rún Björnsdóttir andaðist nú í
byrjun vikunnar eftir langa legu.
Báðar hafa þær slitið út kröft-
um sínum með þrotlausu starfi
undanfarinna ára í þágu verk-
lýðshreyfingarinnar. Bogga er
sextug, en Gunna var sjötíu
i og fjögra ára, er hún lézt, fædd
18. apríl 1864. Fram á síðustu
stundu hafa þær unnið og svo
Karlakór Iðnaðarmanna,
Söngsfjéri Páll Halldórsson
Samsðngvar
sunnudagínn 20. nóv. 1958
Eínsöngvarar:
Maríus Sölvason og Halldór Guðmundsson,
I Gamla Bíó
i Reykjavík
kl. 2,30 e. h. — Aðgöongiumiðar
fást hjá Eymundsen ogíGamla
Bíó eftjr kl. 10 f. h. á sunnudag.
I Flensbor$arskólanum
i Hafnarfirðí
kl. 5,30 e. h. — Aðgöngumiðar
fást hjá V. Long á laugardag
Á sunnudaginn í Flensborgar-
skólanum eftir kl. 1.
Ní bók.
Pæst í öllum bóka-
verzlunum.
¥erð éb. kr. 6.00
ib. kr. 7.50
Békaverslunfn „Mímiru h.f.
Austnrstrœti 1. Simi 1336.
Ungherjar
Fyrsti fundur vetrarins verður haldinn í Alþýðuhúsinu
við Hverfisgötu sunnudaginn 20. nóv. fyrir yngri og eldri
deild kl. 10 f. h.
FUNDAREFNI:
1. Ræður um vetrarstarfið. 4. Skrítlur.
2. Upplestur. 5. Ferðasaga til Norðurlands.
3. Ávarp. 6. Kvikmynd (Hans og Gréta)
Reir sem geta, greiði 25 auravið inng. Mætið stundvíslega.
STJÓRNIN
Guðrún og Sigurbjörg.
mun Bogga vinna enn, þótt
skarð sé nú fyrir skildi.
Pessar systur hafa verið
verkakonur alla sína æfi og
unnu lengi við klæðaverksmiðj-
una Gefjun, en hættu þar fyrir
nokkrum árum. Pær hafa lengi
starfað í verkakvennafélaginu
Einingin á Akureyri og voru
meðlimir Kommúnistaflokks-
ins frá því nokkru eftir að hann
var stofnaður og báðar innrit-
uðu sig strax í Sameiningar-
flokkinn.
Báðar hafa þær sýnt óþreyt-
andi elju og frábæran dugnað
í starfi sínu. Pær hafa jafnan
staðið fremstar í flokki er til
harðra átaka kom í stéttabar-
áttunni, jafnt í sláturhúsdeil-
unni 1931, Novudeilunni 1938
og sjómannadeilunni 1936, þótt
starfið væri eðlilega mest fólg-
fð í fjársöfnun og aðhlynningu
að verkfallsmönnum.
Sami dugnaðurinn og fórn-
fýsin hefur einkennt starf þess-
,ara systra í útbreiðslunni á
blöðunum, í undirbúningi kosn-
jinga, í því daglega starfi, sem
er undirstaðan að öllum sigrum
verkalýðsins, því starfi þar sem
„þegnar þagnarinnar“ vinna
sitt stórvirki.
Verkalýðurinn þakkar þessum
systrum þeirra fórnfúsa starf
— sérstaklega þakkar verklýðs-
hreyfing Akureyrar Guðrúnu
Björnsdóttur alla hennar þátt-
töku í baráttunni fyrir frelsi og
réttlæti, um leið og hún nú
er kvödd í hinsta sinn.
Af hundruðum og Jjúsundum
slíkra einstaklinga, sem þessar
systur eru, er verklýðshrevf’-
ing nútímans sköpuð og borin
fram til sigurs. Það er umslíka
,,óþekkta“ boðbera, sósíalism-
ans, sem Krapotkin segir: „Ef
ég segði ykkur frá Jiví, sem
daglega hefur drifið á daga
þessa fólks og þeirri baráttu,
sem það hefur háð, þá mynduð
þið í sífellu hafa orðið hetju-
skapur á vörunum“.
Það er sá kraftur sósíalism-
ans, sem gerir hundruðin og
þúsundin að hetjum, sem veld-
ur Jiví, að sósíalisminn sigrar.
Við þökkum gömlu systrunum,
látinni sem lifandi, að þærhafa
beitt þessum krafti og verið
í því öðrum til fyrirmyndar.
Hér á landi er hægt að fá i
nóg af kjöti og fiski, en það
er minna um grænmeti. Kartöfl- I
ur og rófur er þó alltaf hægt
að fá og um þetta leyti árs
ýmsar fleiri tegundir græn-
metis.
Er þá ekki ágætt að hafa
einn sunnudagsmat úr eintóm-
um fæðutegundum úr jurtarík-
inu? Hann þarf ekkert að vera
dýrari en úr kjöti, og góður
getur hann líka orðið.
I. Júlíönusúpa.
II. Kartöflurönd með brún-
uðum gulrótum og bræddu
smjörj.
III. Möndlubúðingur meðsaft
sósu.
Júlíönusúpa:
2 1. vatn,
50 gr. smjörlíki,
Va kálhöfuð,
3 gulrætur,
250 gr. grænar ertur.
1 laukur,
1 búnt steinselja.
Kálið er skorið í langar,mjó-
ar ræmur (það getur verið hvít-
kál, toppkál eða annað höfuð-
kál). Gulrætur og kartöflur á-
samt lauknum eru einnig skorn-
iar í langar og mjóar ræmur.
Smjörlíkið er brúnað í potti,
og þar í er kálið, gulræturnar
kartöflurnar >og laukurinn brún-
að ljósbrúnt, og þá fyrst er
sjóðandi vatninu smá hellt út í
pottinn og þetta; allt soðið í ca.
20 mín. Þá er salt og pipar látið
|>ar í, sömuleiðis grænerturnar.
Séu notaðar þurkaðar grænar
ertur, þarf ekki nema 100 gr.
af þeim. Þær eru látnar liggja
Gbleyti yfir nóttina og soðnar
jí sama vatni sé'-r í ipottit í 1 kl.st.
Rétt áður en súpan er borin
fram, er fínt söxuð steinselja
látin út í. En hafi maður ekki
steinselju, má nota grænkál,
sem margir hafa ennþa 1 görð-
um sínum. En af því má ekki
hafa nema lítfcð, til þess súpan
fái ekki of mikið bragð af því,
en græni liturinn fer vel við
hinar jurtimar.
Kartöfíuröind með brúnuðunr
giulrótum: ,• 1
1/2 kg. soðnar kartöflur,
100 gr. smjörlíki,
5—6 egg,
Vs kg. soðnar gulrætur,
2 matskeiðar sykur.
1 Kartöflurnar eru saxaðar 2
I sinnum í söxunarvél. Smjörlík-
ið er brætt og hrært saman
við smátt og smátt. Síðan er
ein og ein eggjarauða hrærð
saman við, sömuleiðis saltið, en
laukurinn er rifinn á rifjárni og
látinn saman við. Hve mörg egg
á að nota, fer eftir því, hvern-
ig kartöflurnar eru. Séu þær
Jfastar í sér„ Jjarf fleiri, en deig-
ið má ekki verða of lint. Síðast
eru stífjjeyttar eggjahvítumar
látnar saman við. Þetta deig
er látið í randmót, sem áður
hefur verið vel smurt, ogstráð
j með tvíbökumylsnu. Svo er
röndin soðin í vatnsbaði (potti
með vatni í) í 20—30 mín.,
hvolft á fat, brúnaðar gulrætur
látnar inn: í hringinn og brætt
smjör borið með.
Soðnar gulrætur eru skornar
í ræmur, sykurinn er brúnaðui
á pönnu og smjörlíki þá látið
saman við, gulræturnar erusvo
brúnaðar ljósbrúnar þar í.
Möiidlubúðingur með saftsósu:
Vs I. mjólk',
40 gr. sætar möndlur,
8 beizkar möndlur,
Vs stöng vanilla,
50 gr. strásykur,
2—3 egg,
75 gr. maizenamjöl eða
80 gr. kartöffumjöl.
Mjölið er hrært út í mjólk-
inni kaldri. Svo er það látið í
pott og látið sjóða ásamt van-
illestönginni (sundurskorinni).
Þegar þetta hefur soðið nokkr-
ar mínútur, eru möndlurnar látn
ar í, — þær eiga að vera flysj-
aðar og fínt saxaðar —, sömu-
leiðis sykurinn. Potturinn er tek
inn af eldinum, eggjarauðunum,
sem hafa verið hrærðar með
sykrinum, hrært saman við og
sömuleiðis stífþeyttum eggja-
hvítunum.
Búðingurinn er síðan látinn
í mót eða skál, sem áður hefur
verið vætt innan ineð köldu
vatni, og sykri stráð yfir, látið
kólna, og þá er honum hvolft
á fat. Saftsósa er borin með.
Saftsósa:
1/2 1. saft, \
1/4 1. vatn,
30 gr. sagómjöl.
Rauðí
krossínn
Framh. af 1. síðu.
2. Kosta efnilegar hjúkrunar-
konur til heilsuverindarnáms og
kioma þeim til umferðastarfs í
læknishéruðum landsins undir
stjórn héraðslækna, þar sem
þeim er ætlað að líta eftir
heilsufari og heilbrigðisháttum
og hreinlæti héraðsbúa, annast
berklavarnir og imgbarnavemd
o. m. fl.
3. Koma upp böðum í sjó-
plássum >og smákáuptúnum' líkt
og Rauði knossinn hefur þegar
gert í Sandgerði, eða þá
finnskri baðstofu.
Hér er aðeins drepið á þrjú
atriði, en R. Kr. I. hefur margt
fleira á prjónunum,, en ekki
þykir tímabært að hreyfa því
fyrr en séð verður um undir-
tektir landsmanna undir þetta*
Rauði knossinn þarf mikið fé
til sinna framkvæmda ög ætlar
mú að byrja á útbreiðsluvikki,,
in.k. suiuiudag, og verður þá
umnið af kappi að félaga fjölgun
log fjáröfh«n“.
Rauði knossinn hefur hér sem
í öðrum löndum unnið þjóð-
nytjastarf, og mun gera það bet
ur, er honum vex fiskur um
hrygg. Allir Iandsmenn þekkja
hinar snjöllu og vekjandi grein-
ar og útvarpserindi, sem dr.
Gunnlaugur Claessen, fyrrv. for
maður R. Kr. íslands, hefur
ritað og flutt um fjölmarga
Jjætti heilsuverndar. Félagið
hefur haft með höndum al-
menna hjúkrunar og heilsu-
verndarstarfsemi og haldið
námsskeið í hjúkrun og hjálp
í viðlögum o. m. fl. Undanfar-
in ár hefur það gefið út hið vin-
sæla barnablað „Unga ísland“.
Kaupendur
Þjóðviljans
ern ámlnntir um
(
að greiOa áskrifí-
argjaldið skilvís-
lega
Saftinni (það má vera hvaða
saft sem vill, en rauðar þó fal-
legastar með hinu) og vatninu
blandað saman og sagómjölinu
hrært út með svolitlu af því.
En það sem eftir er, er látið í
pott og látið sjóða. Þá er jafn-
ingnum hrært saman við og
suðan látin koma upp. Sósan
er látin kólna og borin með í
sósukönnu.
Takið eftir!
Ef látnar eru 2—3 matskeiðar
af mjólk saman við vatnið sem
blómkál er soðið í, haldast höf-
uðin hvítari.
Grænmeti, sem ekki má missa
lit við að sjóðast, á að sjóða í
pottinum loklausum. En Jjað
grænmeti, sem á að vera eins
ljóst og unnt er, áaðsjóðameð
lokinu á, því að gufan bleikir.
Sósur og súpur, sem á að
jafna með eggjum, má ekki
sjóða, eftir að eggin eru kom-
in í. Og það má ekki láta lok
á, eftir að þau eru komin í,
því að þá geta þau og sósan
eða súpan skilið.
Kaffísalan
Hafnairsfræfí 16.
Heít og köld
og súr svið
alían dagínn.
Rorðleizkt
ðilkakiðt
nýsvíðín svíð.
Kjötverslimin
lerðebreið.
FdkiiklHveg 7 Sinl 4585
B
RJðpir,
Hangikjöt
Verzlunín
Kjðt & Fisknr.
Símar 3828 & 4764.
RAFTÆKJA
VIDGERDIR
VANDADAR-ÓDÝRAR
SÆKJIIM & SENDÚM
ájómfou
PAMAKMvíKUUH AAPVIRKjUN VH»Ct RPAÍTCrA