Þjóðviljinn - 20.11.1938, Blaðsíða 1

'

Eftir töku Kaintonar kveiktu Japanir í borginni
Kinversbi her-
lnn i ðkairi sðkn
tll Kanton
Nokktir hlufí hcrsisis cr komínn
þaisgad og hcfír þcgar hafid sfór~
skofahríð á úfhvcrfí borgarínnar*
LONDON I GÆRKVELDI (F. Ú.)
Kínverjar bírta hverja tííhynnínguna á fætur ann-
arí um sókn hersveíta sínna tíl Canton. Segír í tíl-
kYnníngunum, að þær séu komnar að borgínní og að
stórskotalíð þeírra hafí byrjað míkla skothríð á suð-
ur- og suðvesturhluta borgarínnar. Sagt er, að jap-
anska setulíðíð búí síg undír það, að kínverskar her-
sveítír umkríngí borgína, en setulíðíð á þó von á
líðsstyrk.
Japanir hafa ekki minnzt á
Canton í tilkynningum sínum
undanfarna daga, en í gær vár.
tilkynnt, svo sem áður varget-
ið, að herstjórnin hefði kallað
heim yfirhershöfðingja sinn í
Suður-Kína.
Brezki sendiherrann í Kína
er nú lagð-ur af stað til Hong-
kong og Shanghai frá Chung-
king, þar sem hann hefur átt
viðræður við Ching Kai-shek,
yfirhershöfðingja Kínverja og
ýmsa helstu leiðtoga þeirra.
Stúdentar ætla að hafa fjölbreytt
Mtíðahöld á fnllveldisdayinn
Stúdentaráð Háskólains
gengst fyrir hátíðahöldium 1.
des. m.k. eins og að undanförnu.
Er ætlazt til að þessi hátíðia-
höld verði svipmeiri að þessu
jsinni en endranær, vegna 20
ára afmælis fullveldis Islands.
Dagskrá hátíðahaldanna verð
fur í aðalatriðium þessi:
1. Stúdentabláð verður gefið
út. Verður það stærsta Stúd-
entablað sem út hefur komið,
u,m 40 bls. að lesmáli og prýtt
fjölda mynda. >
Er blaðið að miklu leyti helg-
að minningu 20 ára fullveldis-
fns.
í það rita m. a. alþingismenn
úr öllum þingflokkum. Fjalla
greinar þeirra u.m sjálfstæðis-
málin. Ennfremur rita þar há-
'skólastúdentar um ýmislegefni.
2. Kl. 13.15 safnast stúdent-
ar eldri og yngri saman að
Qarði, skrúðganga upp í kirkju
garð og þar lagður blómsveig-
ur á leiði Jóns Sigurðssonar.
Formaður stúdentaráðs flytur
þar stutta ræðu. Lúðrasveit
leikur.
3. Skrúðgöngunni haldið til
Alþingishússins.
4. KJ. 13.25 ivarp háskóla-
stúdenta flutt úr útjvarpssal.
Formaður stúdentaráðs flytur
ávarpið.
5. Kl. 14. Ræða af svölum
Alþingishússins. Lúðrasveit
leikur þjóðsönginn.
6. Kl. 15. Fullveldissamkoma
í Gamla Bíó.
Verður þar flutt ræða, karla-
kór syngur, upplestur o. fl.
7. Kl. 19. Hóf stúdenfa að
Hótel Biorg.
8. Sala hátíðarmerkja, sem
stúdentaráðið hefur látið gera
í tilefni 20 ára fullveldisins.
Verða þau seld allan daginn.
9. Alþingishús og Austurvöl!-
'ur verða fánum skreytt og
eftir því sem tök eru á reynt
að setja hátíðasvip á bæinn.
10. Stúdentaráðið hefur farið
þess á leit við kennslumála-
ráðuneytið, að það hluíaðist til
um, að fullveldisins verði
minnzt í öllum skólum landsins
þann 30. nóv. Yrði það með
þeim hætti að ræður yrðu flutt-
ar fyrir nemendum um fullveld-
ismálin og ættjarðarsöngvar
sungnir. Skólafólk sé og hvatt
til þátttöku í hátíðahöldum er
fram kunna að fara á hverjum
stað sjálfan fullveldisdaginn.
3. ÁRGANGUR SUNNUDAG 20. NÓV. 1938. 270. TÖLUBLAÐ.
Sira Signrgeir
Sigurðsson ship-
aðnr bishnp
Ráðherra hefiur tekið þá á-
kvörðun að veita síra Sigur-
igeir Sigurðssyni presti á ísa-
firði biskupsembættið. Var skip
lunarbréí hans sent út til kon-
ungsstaðfestingar með Lyru.
Sigurgeir Sigurðsson hlaut
eins og kunnugt er hæstu at-
kvæðatölu við biskupskjör það
er fór fram í sutnar. Næstur
honum að atkvæðatölu varð
síra Bjarni Jónsson dómkirkju-
prestur í Reykjavík. ' En þar
sem enginn þeirra er í kjöri
voru fengu nægilegan meiri-
hluta, varð ráðherra að skera
úr því, hver hlyti embættið.
Sigurgeir Sigurðsson er fædd
ur að Eyrarbakka 3. ágúst 1890
og er hann því maður á bezta
aldri. Hann lauk stúdentsprófi
vorið 1913 og. prófi í guðfræði
4 árum síðar, og hefur þjónað
prestskap á ísafirði síðan.
Jánrbrautarlest velt af teiniin ám í Palestínu.
Skíðafarðir. Flest eða öll
íþróttafélög bæjarins efna til
skíðafarar í dag upp til fjalla.
Lagt verður af stað hjá öllum
félögunum kl. 9.
Brezkt hedíd raeðst á hóp Araba með vétbyss*
um og ríffíum.
Skjaldborgín á Síglufírðí
gerír ,.titboðM
Hún hófar að sprengja samvínnu verkalýðsíns í
bæ|arst)órníní, nema henni séu gefnír 2 fulltrúar
Á Siglufirði hefur eins og
kunnugt er verið samvinna í
bæjarstjórn milli verklýðsflokk-
anna samkvæmt samningi er
gerður var fyrjr bæjarstjórnai'-
kosningarnar í vetur. Hefur
Erlendur Þorsteinssión, eifii
„Skjaldborgarinn" í verklýðs-
meirihlutánum hvað eftir ann-
að lýst því yfir að hann muni'
halda tryggð við þann samning,
hvað sem á gangi.
Nú eftir sameininguna er hins
vegar svo komið, að hinir 4,
er mvnda þennan 5 manna
meirihluta verkalýðsins í bæj-
arstjörninni, eru allit'. í Samein-
ingarflokknum. Einnig er vara-
maður Erlendar í honum. Og
vitanlegt er að á Siglufirði er
Skjaldborgin svo einangruð, að
aðeins 2 menn í Verkamanna-
félaginu „Þrótti“ stóðu með
hennj. ,
Nú bregður svo undarlega
við að Skjaldborgin fer allt í
einu að gera kröfur um að
bæjarfulltrúar eins og t. d. Jón
Jóhannsson víki fyrir hennar
mönnum. Sósíalistaflokkuvinn
bauð að leggja það undir dóm
verkalýðsins hvort svo skyldi
vera, hvort heldur með alls-
herjaratkvæðagreiðslu í öllum
Alþýðusambandsfélögunum á
Siglufirði, eða með atkvæða-
.greiðslu í Jafnaðarmannafélag-
ino, — hinum pólitísku sam-
tökum Alþýðuflokksins — eíhs
og það var þegar samnjngarn-
Tímaákvarðanir eða einstak-
ir liðir hátíðahaldamia geta
breytzt eða færzt tillítilsháttar.
Stúdentaráðið mun og Innan
skamms bjrta ávarp í blöðoim
og útvarpi til stúdenta.
ir voru gerðir. Það þorði Skjald
borgin hinsvegar ekki!
Eú í fyrradag skrifar Skjald-
borgin á Siglufirði „skilanefnd“
Kommúnistaflokksins hátíðlegt
bréf, þar sem hún lýsir því yfir
að öll samvinna sé rofin, nema
hún fái 2 biæjarfulltrúía í viðbót,
en hinir fyrri vinstri Alþýðiu-
flokksmenn segi af sér —• og
þá sá allt í lagi með samvinn-
una. Öllu hjákátlegra og ósvífn-
ara „tilboð“ hefur líklega ekki
þekkst í stjórnmálasögunni.
Klíka, sem á 2 málsvara í
stærsta verklýðsfélagi bæjarins
heimtar að fá afhent þvert of-
FRAWIH. Á 3. SÍÐU
Vcíf „dr/4 Gud^
birandur Jónsson
prófcssor óorðna
hlnfí?
Vísir hefur nokkrum sinnum
að undanförnu flutt gagnrýni
á dagskrá útvarpsins eftir pró-
fessor „dr.“ Guðbrand Jóns-
json. I gæt stendur eftiríarandi
‘klausa í gagnrýni Guð-
brands: ,,Á þriðjudaginn flutti
dr. Björn Þórólfsson erindi um
upphaf einokunarverzlunar á ís-
landi. Erindið var að vísu efnis-
ríkt, en of þurrt, þó að efnið
gæfi ekkert tilefni til þess, og
fluiningu inn var of þverogsof-
andi“. [
Erindi þetía stóð á dagskrá
útvarpsins síðastliðinn þriðju-
dag en var ekki flutt vegna
minningarathafnar um sjómenn
ina er fórust með b.v. „Ölafi“.
Hinsvegar mun það verða flutt
á þriðjudaginn kemur.
LONDON I GÆRKV. F.Ú.
Síðastliðna nótt kom til or-
ustu milli brezkra hermanna og
arabiskra uppreiSnarmanna á
veginum fyrir norðan Hebron.
Hermannaflokkurinn var á 'leið
til bækistöðva sinngt úr eftir-
litsferð og urðu hermennirnir
þess varir, ,að virki höfðu vérið
hlaðin á veginum. Þóttust þeir
þá vita, að Arábar myndi sitja
þar fyrir þeim og námu staðar.
Biðu þeir unz Arabar sóttu fram
tog er þeir vor)u í 40 metra fjar-
lægð hófu þeir skothríð á þá,
af rifffum og vélbyssum, og
varð mannfall mikið í liði Ar-
aba tog einn foringi þeirra hand
tekinn og nokkurrir uppreistar-
manna. Brynvarðar bifreiðar
Fiindur var haldinn í bæj-
larstjórn Norðfjarðar í gær. —
Fyrir fundinum lá kosning bæj-
arstjóra. Umsóknir lágu fyrir frá
tveimur mönnum, Lúðvík Jós-
efssyni og Karli Karlssyni. í
fundarbyrjun kom fram tillaga
um að kosning færi fram skrif-
lega eins og venja er til.
Forseti bæjarstjórnar, Skjald-
byrgingurinn Ólafur Magnússon
neitaði að berja Jillöguna upp
en úrskurðaði að viðhaft yrði
nafnakall. ,
Sameiningarmenn og Sjálf-
stæðismenn í bæjarstjórn vildu
ekki hlíta þessu ofbeldi og lög-
leysum forsetans og gengu af
fundi. Þvínæst sendu þeir taf-
arlaust kæru til atvinnumála-
ráðherra. Krefjast þeir þess að
ráðherrann úrskurði, hvort það
sé forseti bæjarstjórnar eða
bæjarstjórnin sjálf sem eigi að
ráða því hvernig kosningar fari
fram.
voru sendar á vettvang. Er
uppreisnarmenn voru flúnir var
vegurinn ruddur.
Frá því síðastliðinn sunnudag
hafa brezkir hermenn leitað að
hergögnum og skíotfærum í (Öll-
jum húsum og í 30 þorpum. Um
800 Arabar voru handtekuir
meðan á húsrannsóknunum stóð,
— Þrír brezkir hermenn fellu í
skærum í Palistínu síðastliðna
viku, en 8 særðust. /
• Forseti Arabiska varnarbanda
Hgsins neitar harðlega þeirrí
staðhæfingu ,sem áður var frá
skýrt, í yfirlýsingu frá Araba-t
leiðtoga í Pialestínu, að fjöldi Ar-
þba í Palestínu væru andstæð
ingar stórmúftans af. Jerúsal-
Víðsíáín í dag
Þegar alþjóðahersveitirnar
kvöddu Spán eftir að hafa háð
þar þá hetjubaráftu, sem heims-
fræg er orðin, flutti André
Marty, aðalskipuleggjandi
þeirra, ræðu þá, sem birtist í
Víðsjánni í dag. Við hina hátíð-
legu kveðjuathöfn voru allir
helstu leiðtogar spanska lýð-
veldisins, hers þess og flokka,
viðstaddir og Negrin forsætis-
ráðherra þ.akkaöi sjálfboðalið-
unum með hjartnæmri ræðu í
nafni spönsku þjóðarinnar.
Marty hefur mikið komið við
sögu verldýðshreyfingarinnar.
Hann er franskur, var sjóliði
í heimsstríðinu og stóð fyrir
hinni heimsfrægu uppreisn á
franska Svartahafsflotanum, er
frönsk herskip gen'guj í lið með
rússnesku byltingunni í síað
þess að berjast gegn henni,
eins og þeim var skipað.
em.
Skjalðborgin á Norðfirði reyni
lafa á logleysum og ofbeli