Þjóðviljinn - 25.11.1938, Síða 1

Bæjarstjðrn Norðfjarðar
tekar aisfign Eyþðrs gllda
Hún krcfsf svars ráðuncytisins um |sað
hvort hún mcgi sjálf ráða hosníngu
nýs hæíarstjór®
Sósíalíslafélag
sfofnað á Saud-
árkróki
Sósíalistafélag var stofnað á
Sauðárkróki í fyrrakvöld. Voru
stofnendur 40.
Stjórn félagsins skipa: Pétur
Laxdnl form. Hólnrar Magnús-
son, Pórdís Jónsdóttir, Helgi
Guðmundsson og Páll Porkels-
son meðstjómendur.
Á bæjarstjórnarfundí á Norðfírðí í gær gerðíst
eftírfarandí.
Meíríhlutí bæjarstjórnarínnar samþYkktí svar tíl
atvínnumálaráðuneYtísíns út af ^úrskurðP þess um bæj-
arstjórann. Kvaðst meíríhlutínn vera sammála um það,
að afsögn Eyþórs værí ólögleg, en það værí hínsvegar
mál, sem meíríhlutínn ákvæðí sjálfur hvort hann tæki
tíl greína. Hínsvegar kvaðst meíríhlutí bæjarstjórn-
ar hafa spurt að því, hvort hann mættí ekkí sjálfur
ráða á hvern hátt hann kysí sér bæjarstjóra — og því
hefðí atvínnumálaráðuneytíð átt að svara, en ekkí gert
heldur svarað út í hött. Meíríhlutínn værí ákveðínn í
að taka afsögn Eyþórs tíl greína, en krefst svars ráðu-
neytísíns víð hínu. (Samkv. símtalí)
Alþýðublaðið þyrlar upp
moldviðri miklu út af Norðfirði
í gær. Allt, sem það segjr, eru
ósannindi, eins og við var að
búast. Um Þórð Einarsson, sem
bæjarstjóra, hefur ekkert sam-
komulag verið gert. — Hins-
vegar hefur Eyþór setið þarna
sem bæjarstjóri bænunr iil
skaða og skammar, með stuðn-
ingi íhaldsmanns í bæjarstjórn,
svo Skjaldborgin hefur verið
þarna í samvinnu við íhaldið,
en bara ekki um nein hags-
munamál fólksins, heldur að-
eins til að þjóna valdagræðgi
lítillar klíku af Skjaldborgur-
um .
Nú er hinsvegar svo komið,
að alþýðan á Norðfirði, hvaða
flokki sem hún fylgir, heimtar
að lokið sé þeim ferli stjórn-
leysis, spillingar og svika, sem
Eyþórsklíkan hefur leitt inn í
bæjarmálin með því að rjúfa
Víðsjáín i dag

Skúli þorsteinss'on
Skúli Þorsteinsson kennari
skrifar víðsjána í dag um ís-
lenzk ungmennafélög, barátiu-
vilja þeirra og hlutverk fyrr og
nú, við ólíkar þjóðlífsástæður.
Eins og þau mótuðu og efldu
yngrj kynslóðina lyrir stríðið,
hlýtur hin nýja alda, sem innan
þeirra er að lyftast, að verða
einn mesti aflvaki æskunnar,
sjem rís nú á legg.
verklýðssáttmálann og reka
svo pólitík þvert ofan í hags-
'muni fólksins. Og þegar æs-
ingin í Eyþóri og klíku hans
er komin á svo hátt stig, að
þeir neita að semja um nokk-
urt mál við sósíalista, til að
korna því fram, — og grípa svo
til falsanai á kosningum á hafn-
arstjórnarformanni, tjl að reyna
að koma á einræði sínu, þá er
skiljanlegt að flestum heiðar-
legum mönnum fari að ofbjóða.
En það má Alþýðublaðið vita,
að eins • og sósíalistar mundu
aldrei hafa samvinnu við íhald-
ið í persónulegu klíkuskyni
fyrir sig eins og Eyþórsklíkan
hefur gert á Norðfirði, — eins
munu sósíalistar hvar sem væri
óhikað fylgja fram hverjuhags-
munamáli alþýðunnar, sem er
og það engu síður þó einhver
hluti sjálfstæðismanna, senl
standa alþýðunni næst, væri
með því líka. Pað er ábyrgð-
tilfinning gagnvart lífsbar-
áttu alþýðunnar, sem ræður
gerðum Sósíalistaflokksins, yr
ekki vitfirrt hatur eða hams-
laus valdapólitík.
Þeír njósnuðu
lífaa fyvtt Franco
KHÖFN í GÆRKV. F.Ú.
Prjátíu nranns hafa nú verið
teknir fastir í Danmörku íhinu
mikla njósnaramáli. Hefur það
nú einnig komist upp að njósn-
íararnir höfðu undirdeild i
Málmey, þar sem njósnum var
haldið uppi fyrir stjórn Franc-
os á Spáni um siglingar rúss-
neskra skipa og þeirri vitneskji*
komjð til vopnaðra skipa frá
Franoo , í Norðursjónum.
Steincke dómsmálaráðherra
Dana hefur nú í undirbúningi
frumvarp til laga sem mjög
herðir á refsingum fyrir njósn-
ir.
Mörg skip á vegum spönsku
stjórnarinnar hafa leilað nauð-
hafnar í Noregi og skýra skip-
stjórarnir svo frá, að þeir hafi
verjð eltir af skipum Franoos.
Franskir verkamenn greiða atkv. um hvort verkfall skuli hafið
Taltö aö Bretar eg Frakkar
neiti Franco nm hernaðarréttinði.
Víðræður
Daladícrs
halda áfram
LONDON i GÆRKV. (F. Ú.)
Viðræður bresku og frönsku
ráðherranna hófust í París ár-
degis í dag. Umræðuefnið var
Spánn og vígbúnaðarmálin.
Samkvæmt áreiðanlegum heim
ildum komust ráðherrarnir að
þeirri niðurstöðu, að sá tímí
væri 'enn eigi kominn, er hægt
v.æri að veita Franco hernaðar-
fétíindi.
Chamberlain hefur lýst á-
Verkföllin færast enn í auk-
Én.a í Frakklandi. í Valencienn-
es )g héruðunum þar í grenr.d
hafa 14000 námumenn gertverk
fall og hefur sumstaðar skor-
vst í odda milli þeirra og lög-
reglunnar. Verkfallsmenn á
þessum slóðum eru nú 30000
talsins.
Allmargir inenn hafa meiðst
í óeirðum þeim, sem orðið hafa
í Valenciennes og grend, epþár
hefur, eins og fyrri fregn segir
komið til nokkurra átaka milii
verkamanna og lögreglumanna,
sem leitast við að fá verka-
mennina til þess að hverfa af
vinnustöðunum. Hafa verk’falls-
menn víða neitað að fara úr
verksmiðjum og námum. M. a.
hafa námumenn þar náð alger-
lega á sitt vald námujárnbraut,
sem er 31(?) metri á lengd. —
Innisetuverkföll eru háð í all-
mörgum verksmiðjum í París
og grennd, m. a. í einni flug-
vélaverksmiðju.
og
nægju sinni yfir hinni væntan-
legu yfirlýsingu Frakka og Pjóð
verja.
Búist er við að Chamberlain
fari á fund hertogans af Wind-
sor (Játvarðs fyrrv. Bretakon-
ungs) í kvöld eða á morgun,
Chanrberlain sendi hertoganum
nafnspjald sitt, en hertoginn
send.i Chamberlain bréf og ósk-
aði þess, að hann kæm‘vi í heim-
sókn til sín.
Fréffatrifarí Þjóðvíljans i Khðfn
falatr víð tsícnzfau sfálfboðalíðana
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS. KHÖFN í GÆRKV
SJÁLFBOÐALIÐARNIR frá Spání, 91 að tölu, komu
tíl Kaupmannahafnar í gærkveldí, yfír Esbjerg.
Verkalvðsfélögín í Kaupmannahöfn höfðu skípu-
lagt móttökuhátíðahöld og mættu 10.000 manns á
brautarstöðínní tíl að fagnn þeím.
í hópí þessara sjálfboðalíða eru tveír Íslendíngar,
Hallgrímur Hallgrímsson og Aðalsteínn Þorsteínsson.
Áttí ég í dag' stutt víðtal víð þá fyrír Þjóðvíljann, og
kváðust þeír vílja bYrja á því að óska Sameíníngar-
flokkí alþýðu allra heílla.
Dvölin á Spáni kenndi okk-
ur að nreta gildi einingarinnar.
Án hennar hefði ekki veriðunt
að standast árásir fasismans.
Vjð fórum til Spánar til þess
Méfmælí franska vetfkalýðsins auk~
asf gegn afsláffarpólífíkínní
að taka þátt í baráttu lýðræð-
isins við fasismann. Pað er ekki
aðeins lýðræðið á Spáni, sem
við sjálfíaboðaliðar frá fjölda
landa vorum að verja, það var
lýðræði allrar Evrópu. Við ís-
lenzku félagarnir börðumst
mánuðum saman gegn innrás-
arherjum fasista á vígstöðvun-
um í Kataloníu og Aragoníu.
Við tókum þátt í sókn stjórn-
arhersins á Ebróvígstöðvunum,
en sú sókn bjargaði Valencia
frá því að f.alla í hendur fas-
ista. Einnig íslenzkt blóð lit-
aði spánska jörð, Björn félagi
okkar gat ekki orðið samferða.
Hann liggur særður á sjúkra-
húsi.
Við sáum hina hetjulegu vörn
spönsku þjóðarinnar gegn ofur-
efli fjandmanna sinna, og við
eaim allir sannfærðir um að
hún muni að lokum geta rekið
Ge t’ væmt I Berchtesgaden
Carol Rúmcníukoirungur
LONDON í GÆRKV. (F. Ú.)
Pirov landvarnamálaráðherra
Suður-Afríku heimsótti Hitler í
Berchtesgadein í rnorgun ogátti
við hann klukkustundar við-
ræðu í viðurvist Ribbentrops.
Ekkert hefur verið látið uppi
um innihald þeirrar viðræðu.
Síðar um daginn kom Carol
Rúmeníukonungur til Berchtes-
gaden, og hittust þeir allir, von
Ribbentrop, Hitler, Pinov og
konungur.
Síðdegis í dag er talið full-
víst, að von Ribbentrop fari
tjl Parísar þegar lokið er við-
ræðum hinna frönsku og
brezku ráðherra.
óþjóðalýð Hitlers og Mussolini
af höndum sér.
Meðan við dvöldum á Spáni
kyntumst við „hlutleysinu“ eins
og það birtist í mynd þýzka
stórskotaliðsins, og ítalskaflug-
flotans. Við kyntumst „hlutleys-
inu,“ í mynd hafnbannsins gegn
hinni löglegu, stjórn Spánar. Án
þessa „hlutleysis“ væri stríðinu
á Spáni lokið fyrir löngu með
sigri stjórnarinnar.
Það er siðferðileg skylda
allra lýðræðissinna að leggja
fram krafta sína til þess að
bjarga Spáni, og það sem
spönsku þjóðina vantar fyrst og
fremst nú eru matvæli.
íslendingar ættu að skilja
frelsisbaráttu allra smáþjóða,og
leggja fram krafta sína til mat-
vælaöflunar handa spönsku
þjóðinni eins og frændþjóðirnar
á Norðurlöndum hafa gert.
FRfiTTARITARI.
Danskhr nazísfar
sfela skfölnm
Maf f eof f nef nd~
arinnar
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS
KHÖFN í GÆRKV.
í fyrrinótt var brotizt inn á
skrifstofur Jaínaðarmannaflokks
|íns í Kaupmannahöfn og stolið
ímiklu af skjölum og gögnum,
þar á meðal öllum bréfavið-
skiptum Matteotti-neíndarinnar.
Svo miklu hefur verið stolið,
að talið er víst, að þjófarnir
hafi haft vörubíl til að flytja
þýfið burt.
Almennt er álitið að nazisfar
séu valdir að þjófnaðinum.
FRÉTTARITARI.