Þjóðviljinn - 10.12.1938, Qupperneq 1
Endutrskípu**
lagníng á
firamkvæmda
sfjórn Banda-
ríkjanna
LONDON í GÆRKV. (F. 0.)
þegar Rioiosevelt Bandaríkja-
íorseti veitti blaðamönntum á-
heyrin í dag skýrði hanji þeim
frái tveimtur mikilvægum ákvörð
unum.
Hann kVaðst hafa ákveðið að
fara fram á, að þjóðþingið Iegði
fram aukið fé til þess að upp-
ræta njósnarstarfsemi í Banda-
ríkjunum, en því færi fjarri, að
njósnamál þau, serfi mesta at-
hygli hefðu vakið í seinni tíð,
væru til lykta leidd. Kvað hann
ráðstafanir hafa verið gerðar í
sambandi við njósnamálin, en
þeim ráðstöfunum yrði haldið
leyndum.
Þá lýsti Roiosevelt yfir því, að
hann hefði ákveðið a'ð leggja
fyrir þingið tillögur um endur-
skipulagningu framkvæmda-
stjórfiar Bandaríkjanna., ogyrði
þessar tillögur mjög víðtækar.
Frumvarp, sem forsetinn áð-
ur lagði fram um þetta efni,
uáði ekki fram að ganga.
Fjölgað um 75
menn í atvínnubótavínnunní
Eftir að stjórn Dagsbrúnar og
atvinr.uleysingjanefndin höfðu
haft tal af bæjarráði var haldið
á fund atvinnulausra verka-
manna, sem höfðu safnast til
fundar á Verkamannaskýlinu.
Skýrðu sendimenn þar frá
viðtali sínu við bæjarráð og
synjun ríkjsstjórnarinnar um
aukna atvinnu. — Par sem at-
vinnumálaráðherra hafði, er
hann af tilviljun datt um einn af
meðlimum atvinnuleysisnefndar
innar, neitað að veita fulltrúum
verkamanná áheyrn, ákváðu
verkamenn að fara þegar upp í
stjórnarráð og reyna að ná tali
af ríkisstjórninni. — Fóru hátt á
annað hundrað manns þegar
þangað, en þar var engann ráð-
herranna að finna. Var þá hald-
ið heim til fqrsætisráðherra, en
hann var ekki heima. Skyldu
verkamenn eftir þau boð á
heimili hans, að þeir myndu
heimsækja ríkisstjórnina í dag
kl. 10 f. h., en þá safnast at-
Djóðsetjar ð bak við land-
vinningaktðfor Nassolinis
Kröfísm Ifala sfíllf á fiéf
ad §ögn nmzísfa
EiNKASKEYTI TIL PJÓÐVILJANS. KIiÖFN I GÆRKV
, L’ýzku blöðin taka í dag enn
ahveðnari afstöðu en nokkru
sinni fyrr raeð iandakröfum ít-
•ala á hendur Frökkum. Segja
þau að kröfur ítala séu þær
vægustu, sem hægt sé að gera
að landsvæði þau er ítalir
hrefjast ættu fyrir löngu að vera
°rðitm hluti af ítalska ríkinu.
Blað Hitlers „Völkischer Beo-
bachter" ræðir í dag um á-
rekstrana í Tunis að undan-
förnu. Segir blaðið að Frakkar
hafi gripið til samskonar ráð-
stafana þar gegn Itölum og
Tékkar beittu Sudeta, og bendi
allt til þess, að þangað sé fyrir-
myndin sótt.
FRÉTTARITARL.
Sígnor Gayda vilí rjjýfa alla
samnínga víd Frabfea
LONDON 1 GÆRKV. (F. 0.)
Signor Gayda skrifar enn
hmi kröfur ítalia í dag og heldur
hann því fram, að samkbmulag
Það, sem Frakkar og ítalir
gerðu með sér 1935, sé raun-
verulega úr gildi fallið vegna
ramkomu Frakka. Hann viður-
ennir að þa hafi verið gengið
a öllum deiluatriðum varð-
an 1 ftali í Tunis, en nú sé
rey tng á orðin, vegna þess,
frn 6r 113011 heldur fram, að
0 *- di sé haft í frammi við hina
ítölsku íbúa í Tunis. Eftir að
samkomulagið var gert 1935,
segir signor Gayda, er sú breyt-
ing á orðin, að ítalía er orðin
stórveldi og hagsmunasvæði
hennar stærra en þá og nái það
allt til Rauðahafsins, að með-
töldum leiðunum þangað. Ræð-
ír hann einnig kröfur ítala við-
víkjandi Djibouti, hafnarborg-
inni í Franska-Somalilandi en
þaðan liggur sem kunnugt er,
járnbrautin tii Addis Ábeba, höf
uðhorgar Abessiníu.
vinnulausir verkamenn saman á
Verkamannaskýlinu.
Verkamennirnir eru staðráðn-
ir í því að knýja ríkisstjórnina
til þess að leggja fram atvinnu
þegar í stað að einum þriðja
á móti bæjarsjóði.
Þegar verkamenn skildu í
gærkvöldi hétu þeir því, að
mæta við Verkamannaskýlið kl.
ÍQ í ídag og fá aðra atvinnuleys-
ingja til liðs við sig. í dag munu
verkamenn færa ríkisstjórn kröf-
ur sínar. Daufheyrist ríkisstjórn
in við kröfum þeirra hafa þeir
ákveðið að hittast aftur við
Framhaíd á 4. síðu.
. •. ■; 0i i
Danskír nazísíar
sfela skjöínm
jafnaðarmaiasaa
og senda fil
Þýzkalands
EINKASK. TIL pJÓÐVILJANS
KHÖFN í GÆRKV.
Húsrannsóhn hefír veríð
gerð hjá blaðí danshra naz-
ísta, „Stormen‘% vegna tíl-
vítnana í plögg jafnaðar-
manna, er stolíð var á dÖg-
unum. Fundust plöggín í
fórum nazísta og báru þáu
með sér, að þau höfðu í
míllítíðínní veríð send tíl
Þýzkalands.
Nazistaforinginn danski Fritz
Clausen var í dag dæmdur í
200 króna sekt fyrir meiðandi
ummæii er hann hafði um dóms
málaráðherrann. í ummælum
sínum um Steincke hafði Clau-
sen fullyrt, að Steincke hefði
smyglað inn í landið ofbeldis-
mönnum af Gyðingaættum og
þýzkum kommúnistum.
FRÉTTARITARI
Æsiingafundur ítalskra fasista í Róm.
Frakkar seuda aakinn
her tii Tnnis
Víðsjár Itala og Fraláía fara vaxandí.
Æ
JLO'NÐON l ÆRKVELDI (F. U.)
SINGARNAR í Ir tkklandí, Tunís og á Ítalíu
hafa ekkí hjaðnaö neitt í dag. Kröfugöngur
hafa veríð haldnar í frönskum og ítölskum borgum og
er það aðallega námsfólk, sem tekur þátt í þeím. í
Rómaborg fóru skólapíltar um göturnár tíl þess að
mótmæla íllrí meðferð á ítölum í Tunís, sem ítölsk
blöð skýrðu frá í morgun. Gengu skóiapíltarnír fram
hjá utanríkísmálaráðuneytísbYggingunní, hYÍltu Cíano
greífa og æptu: Víð helmtum Tunís, Korsíku og Nízza..
Svípaðír atburðír gerðust í öðrum ítölskum borgum. í
Frakklandí hafa slíkar kröfugöngur fengíð á síg dálít-
íð skoplegan blæ vegna eínkunnarorðanna, sem náms-
mennírnír þar hafa valíð sér, því að mest hefír boríð
á því, að þeír kölluðu: „Víð heímtum Yesúvíus!“
Fiabbncsba sijórnín kefír fyrírsbipað að
senda aukinn herafla tíl Tunis firá Frakkiandi
og Aígíer, fíl jþess að koma i veg fýrir óeyrðír.
H. K. LAXNESS
„Aldahvörf í
sMIníngí á hluf~
bókmenía^
KHÖFN í GÆRKV. F.O.
,,Politiken“ birtir í dag rit-
dóm um hina nýju bók Halldórs
Kiljan Laxness, „Höll sumar-
landsins" og segir meðal ann-
arsi um hana að hún tákni alda-
hvörf í skilningnum á hlutverkl
bókmennta og að rnargir ungir
rithöfundar Dana gætu mikið
af henni lært.
||Fær Dafadíer
íra tisf syf ír lýsí ngu
DALADIER
LONDON 1 GÆRKV. (F. 0.)
Fulltrúadeild fj-anska . þjóð-
þingsins kom saman á fund í
gær og seint í kvöld eða nött
er búist við, að greidd verði at-
kvæði um traustsyfirlýsingu til
Daladier og stjórnar hans. S
ræðu, sem Daladier flutti, sagðí
hann, að deildin yrði að taka
ákvörðun um það, hvort hún
ætlaði að fella sig eða styðja
hann til þess að vinna að við-
reisn landsins.
Bsejarstjórn Aknreyrar gengnr að
krðfnm Verkamannafélagsins
Erlíngm hýdisr íægrí faxfa ad venfis
Tveir diularfullir Bediuinar —
Áróður fasista í inýlendum
Frakka. (Frönsk skopmynd).
Eina atvinnan, sem Akureyr-
arbær lætur framkvæma á at-
vinnusnauðasta tíma ársins, á
veturna, er vinnain í Tunnuverk-
smiðju Akureyrar. Bæjarstjórn-
in hefur hvað eftir annað farið
þess á leit að verkamenn gæfi
eftir hlnta af vinnulaunum sín-
um við þessa vinnu, með tilliti
til þess, að rekstur verksmiðj-
unnar bæri sig ekki. í fyrra var
að nokkru leyti ráðið bót á
þessum eftirgjöfum með því að
ákveðið var fast mánaðarkaup,
kr. 230.00.
Bæjarstjórn Akureyrar hefur
nýlega sent verklýðsfélögunum
á Akureyri erindi, þar sem hún
kveðst vilja snúa aftur frá mán-
aðarkaupinu, og þangað semfrá
var horfið,’ að tímakaupinu
með 20% afslætti.
Verkamannafélag Akureyrar
afgreiddi málið þannig, að fall-
izt yrði á að kaup verkamanna
yrði kr. 1.35 og beykja kr. 1.50
á kl.st. Jafnframt yrði verka-
mönnum tryggð tveggja mán-
aða vinna. Féllst fjárhagsnefnd
bæjarstjórnar á kaupið, entaldi
sig ekki geta tryggt hverjum
verkamanni tveggja mánaða
vinnu, þar sem vinnumiðlunar-
sk'rifstofan hefði með ráðning-
arnar að gera. En hinsvegar
beindi -nefndin áskorun hl vinnu
miðlunarskrifstofunnar að þann-
ig yrði borgið ráðningu manna,
að þeirn verði tryggð tveggja
mánaða vinna.
Á fundi fjárhagsnefndar, þar
sem ákveðið var að ganga að
kaupi Verkamannafélags Akur-
eyrar, lá fyrir bréf frá Erlingi
Lriðjónssyni. Þar segir þessi
„verkalýðshetja" Skjaldbiorgar-
innar, að verkalýðsfélag hans,
(klofningsfélagið) hafi samþykkt
að láta afskiptalaust þó að ekki
verði horgað hærra kaup við
tunnusmíðið en kr. 1.20 iog kr.
1.35 á kl.st. En þetta tímakaup,
án vinnutryggingar, hefði
reynzt m-un óhagkvæmara en
mánaðarkaupið í fyrra.
Þrátt fyrir þetta kauplækkun-
artilhoð Skjaldhorgarforingjans
varð fjárhagsnefnd sammála um
að leggja til við bæjarstj. að
hún samþ. kröfur Verkamanna-
félags Akureyrar um kaupgjald
við tunnusmíðið í vetur. Má
telja víst að kaupið verði kr.
1.35 á kl.st. fyrir almenna verka-
menn og kr. 1.50 á kl.st. fyrir
beykja og flokksstjóra.
Samtök verkalýðsins á Akur-
eyri hafa unnið nýjan sigur.
Og meira að segja atvinnurek-
'endur eru hættir að taka mark á
brölti Erlings Friðjónssionar.