Þjóðviljinn - 17.12.1938, Qupperneq 1

3. ÁRGANGUR.
LAUGARDAG 17. DES. 1938.
292. TÖLUBLAÐ.
Kínversk liðsforingjaefni í heræfingu.
Hlongólskar hersveitir
gera nppreisn §e§n
iUis l iskig sða istialiill?
Undanfama daga hefur eldbjamií sézt írá mörgum
baejum í Mývafnssveíf innsfu baejum í BárðardaL
Kina gefur kosfad 10^12 ára sfyrjöld
4. Mnwrstó heriiin hefur
heekístödvar sínar í
'Sjatighai-héfadií ■
\ . r
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐV. MOSKVA I GÆRKV.
ðrðið hefnr vart litilsháttar landskiálfta
Hsrsveit Mangðla í htratiniuj
DolanjDr í Chahar-fylki hefur
gert luppreist gégn Japönum.
Þppr iítarmenn íðku af lífi ina
japöisku liðsfioringja og héraös
stjóra, og lýsti yfir því, aði þur
^sngju í i;ð kínversku stjórnar-
innar.
Samkvæmt tilkyinningum kín-
verska fjármálaráðuneytisins á
Kína erlendis, -einklumí í Banda-,'
ríkjunurn og á Englandi, silíur-
birg-ðir sem eru 200 milijóna
dollara virði. Þó eru mikiar silf
urbirgðir enn í landinu sjálfu',
Silfurbirgðir Kína nægja til að
greiða kostnað styrjaldarinnar'
við Japani í þrjú 1il fimrn ár.
Með tilliíi til hinna stöðugu fjáit
framlagá þjóðarinnar er ekki
annað sýnna en að kínverska
stjórnin mundi geta kostað
styrjöld við Japani í 10—2Ö
ár. Kínverjar, búsettir erlend-i
is, hjálpa stónum til með fjár-
framlög til stríðsþarfa. Frájan-,
úar til júní 1938 sendu Kínverj-
ar erlendis 300 milljónir dollara
til Kína.
Sivaxandí
f apatsa á. Kina.
Um styrjöidihá í Kína segir,
í ritstjórnargrein í Pravda m. a.:
Frcgnír um eldsumbrot bárust norðan ur Þíngeyj-
arsýslu í gær. Sást eldbjarmí frá mörgum bæjum í
Mývatnssveít og frá ínnstu bæjunum í Bárðardal. Var
talíð, samkvæmt upplýsíngum frá Pétrí Jónssyní bónda
í Reybjahlíð víð Mývatn, að eldur værí homínn upp í
Dyngjufjöllum.
Þjóðviljínn áttí í gær tal víð Víðiker í Bárðardal,
en þaðan er skemmra tíl Dyngjufjalla og sést betur.
Frá Víðíke«i höfðu sézt Salsveirðáir glampaf
síðasflíðínn míðvífeudag, og hafðs þá hoiríð vest-
anverf ,yfir Dyngíufjölh svo vesfadega, að gosfð
gaf faspíega versð úr 0skju, og há sinnífega í
Vafnajöfelí, ’
skjálftakippi í inótt um kl. 1.11.;
Kippir þessir þurfa ekki að
standa í sambandi við eldsuni-
bnot í Öskju.
Einræðisstiörn
í Rdmenín
farðfræðíngarnír bíða
áfefefa
LONDON I GÆRKV. FO.
Á fimmtudag iog í gær, föstu-
dag, sást enginn eldbiarmi frá..
Víðikeri, einda þykkt íoft báða
dagana. þar hafði engra land-
skjálfta urðið vart.
Frásögn
Péfurs í Reyfejjahlíð
— vegna ,þess hve vægar þær
voru — en fjarlægðin virðist
vera um 280 kílómetrar - tuða
. álíka og vegalengd frá Reykja-
vík til .Öskju. — í Raufarhöfn,
vai ö várt við 2 greiínilega land-
Pjóðviljinn átti tal við Pálma
rektor Hannesson í gærkvöldi.,
— Ég veit enn ekkert annað;
um þetta en það sem í blöðun-j
um stendur. Enn hafa engar
ráðstafanir verið gerðar með'
leiðangra. Fyrst þarf að fágerð
ar og skrásettar sem nákvæm-
astar athuganir fyrir norðan
næstu daga. Reynist þetta elds-
umbrot, verða vafalaust gerðat
ráðstafanir til að athuga þau,
þó að nú sé versti tími til slíkra
rannsókna, vegna skammdegis-
ins.
Nýr stjórnmálaflokkur var
stofnaður í Rúmeníu i gær,
sem heitir þjóðlegi viðreisnar-'
flokkurinn og er öil stjórnin í
flokknum. Tilskipan var gefinj
út í gærkvöldi, þar sem svioi
er ákveðið að enginn annarl
stjórnmálaflokkur skuli leyfast
í Iandinu og að hver mað-
ur sem brýtur gegn þeim lög-,,
um skuli verða sviftur pólitísk-
uni réttindum til tveggja tit
íimm ára. 'Þessi nýi flokkur er
opinn hverjum manni í landinuj
sem orðinn er 21 árs gamall,
nema dómarastéttinni og hern-i
um.
.5
Sendiherra Uk
I London png-
orðnr I garð
Rýzkra nnzista.
LONDON í GÆRKV. (F. o.)
Auk þess, sem áöur er getið,
að Joseph Kennedy, sendiherr?,
Breta í London, sagði við kornu|
sína til New York, að hann
væri ekki vongóðiur um friðinn
í Evrópu, komst hann svo að
orði, að Gyðingaofsóknirnar í
Þýzkalandi væri ógurlegri en
nokkuð annað, sem hann hefði
heyrt um getið, iog kvaðst haun1
ekki hika við að láta þetta álit
sitt í ljós, þótt af leidtii,
að hann yrði sviftur stöðu sinni.
,Vonir jápanska ipnrásarhers
Jns um uppgjöf Kínverja eftir
fall Wuhans og Kantions hafa
réynzt tálvonir. Kínverjar hafá
misst þýðingarmiklar stöðvar
og járnbrautir, en þeir hafai
svarað því með eflingu hersins'
pg margfalt auknum smáskæru
hernaði. Sóknarmáttur japanská,
hersins er mjög þorrinn, ogr
hefur hann orðið að taka sér
varnarstöðu á rríörgum víg-
stöðvum. Engu að síður mun
japanska herstjórnin reyna aðí
reka herinn áfram til sóknar,
þó að það hljóti að kosta óskap,
legar fórnir að mannslífum og
hergögnum. En það verður
ekki nóg til að brjóta á bak'
aftur vörn kínversku þjóðar-
innar. í hinum innri fylkjum
Kína er nú skipulagður her-
gagna- og matvælaiðnaður í
stórum stíl. Þangað hafa flutzt
fnilljónir kunnáttumanna í iðn-i
aði og öðrium atvinnugrcinum,
frá herteknu svæðunum. At-
vinnuvegir Japatis eru að svigna
undan ofurþunga ctyrjaldarinn-
ar, ein, í Kína myndast nýir at-
vinnuvegir í stórum stíl“.
fréttaritaiíí
Sösíalisiafélag
Skagasirandar
siofnað
í fyirakvöld var endanlega;
gengið fí á stofnun Sósíalistafé-i
lags Skagastrandar á fundi á
Sauðárkróki. Meðlimir félags-1
íns eru 10. í stjórn vpru kosnir:)
Fiormaður, Hjálmar Stefánsson,
ritari Ragnar Þorsteinsson og
gjaldkeri Adda Jónsdóttir.
LONDON I FYRRAKV.FO.
Talsmaður japönsku her-
stjórnarinnar lýsti yíír því í.
gær ið tíöindamenn blaða, að
hinn 4. óreglulegi her Kínverja
hefði bækistöðvar í sjálfu,
Shanghaihéraðínu, sem Jananir*
hafa lagt undir sig fyrir löngu.
Var þessari yfirlýsingu tekið af
blaðamönnum með mikilli undr
uu. Talsmaðurinn lét svo um
mælt, að því er hið almenná
hernaðarástand snerti, að jap-,
ainir hefðu unnið hinum óreglu-
legu hersveitum Kínverja í
Norður-Kína mikið tjón, en í
Suður-Kína sæti allt við sama.
FO í gærkvöldi.
Á miðvikudag- síðastl. barst
Þorkeli Þorkelssyni veðurstofu-
stjóra, frá Pétri Jónssyni í
Reykjahlíð, svohljóðandi sím-
skeyti:
Frá kl. 17 háfa sést hér mik-
il leiftur — 20 á 18 mínútum í
sömu stefnu. Hér sjást þau aust
an við Bláfell. Er það stefna á
Öskju.
Síðan hefur Þorkell Þorkels-
son átt tvö símtöl við Pétur í
Reykjahlíð, annað í gær og hittj
í dag. Fer hér á eftir þaðhelztai
úr þeim símtölum:
Á miðvikudag sáust glampar
víðar úr Mývatnssveit. Vítað
er um að þeir hafi sést frá|
Grimsstöðum ,Vogum og Arn-
arvatni. Frá Arnarvatni virtust
þéir í stéfnu á Dyngjufjöll, mið(
austan við Sellandafjall. Einnig1
sáust glampar frá Mý.ri í Bárð-
ardal — stefna talin vera á,
Öskju aða Dyngjufjöll. — Á
Grímsstöðum á Fjöllum varð
einskis vart. — Menin í Nájma-j
fjöllum, er voru í skúr með dyn
opnar mót suðri, heyrðm' í gærí
kl. 12—13, dynki eins og fall-
byssuskiot og hið sama heyrði
(maðjujr í Mývatnssveit um sama
leyti. Eftir kl. 14 í jgaer heyrðuf
menn úr Námafjöllum aftur
dynki. — í morgun kl. 6.50
sást friá Reykjahlíð mikill
bjarmi yfir fjallgarðinum aust-
an við Bláfjall — meðfram aust
urbrún þess.
Rússnesku flugmennirnir Bajdiskoff, Valerí Tskal-off og Beljakoff.
Frasco teknr
Alfoos í sioa
Uiónnsta
Jleimsfrægnr rnssnesknr
flngmaðnr ferst nf
ffngslysi
Landsfeíálffafeíppír —
Mppföfeín ca. 280 fem,
Srá Reyfefavífe
EINKASKEYTi TIL ÞJÓÐV.
MOSKVA í GÆRKV.
Rússneski iliugmaðurinn Val-
erí Tskaiioff, er gat sér heiir.s-
frægð fyrir fíugið frá Moskva
til Norðiur-Ameríku s.f. sumar,
fórst 15. þ. m. af flugslysi.
Jarðarför hans fer fram ái
kostnað ríkisins, og verðuraska
lians múruð í Kremlmúrinn.
Ríkisstjórnin hefur ákveðið
að veita fjölskyldu Tskaloff há-
an lífeyri.
FRÉTTARITARI
Alfonso.
Landsskjálftamælamir í Rvíkí
sýndu síðastliðinn laugardag
nálægt miðjum degi 3 hrær-
ingar — allar vægar. Vafasamý
er um fjarlægð frá upptökum
LONDON í GÆR. FO.
Það er ;nú kunnugt, að stjórn
»n í Burgos áj Spáni hefur ekki
einvörðungu samþykkt, að AJ-
fionso fyrverandi Spánarkonung
ur skuli öðlast á ný full borg-
araréttindi á Spáni, heldur hef
ur hún einnig samþykkt ný lög,
þar sem svo er ákveðið að ó-
gild séu lög þau, sem þjóðþing-.
ið samþykkti til .þess að svifta
Alfonso jarðeignum hans, og
skuli hann fá þær á jiý.
Alfonso fyrv. konungur er
sem stendur í Rómaborg. Einkal'
ritari hans sagði í dag, að Al-
fonso væri reiðubúinn til þess
að hverfa aftur til Spánar, ef
það væri vilji þjóðarinnar.
Nýtf sésialisía~
híað hefuir göugu
sína
I dag hóf göngu sína á Siglu-1
firði inýtt vikublað, er nefnist
Mjölnir, gefið út af Sósíalista-i
fliokknum þar.
Þjóðviljinn óskar siglfirsku
félögunum til hamingju rneð
nýja blaðið. .
V