Þjóðviljinn - 18.12.1938, Síða 1

.3. ÁRGANGUR.
SUNNUDAG 18. DES. 1938.
293. TÖLUBLAÐ.
Á ítölsknm botnvðrpnng
í Granlandsmlðnm
«
Ffásögn Magnúsair ffairaíclssonair maísveins, um aö«
Mnað og fejöir ífðlsfeu sfefpsmannanna.
i júní síðastl. sumar lögðu
þrír ítálskir togarar úr höfn í
Reykjavík, og var ferðinni heit-
ið til Grænlandsmiða. Þessir
togarar tóku hér 11 menn ís-,
lenzka hver, fiskiskipstjóra,
matsvein og 9 háseta.
Skipin eru fremur smá, 314
smálestir, byggð í .Guxhafen ,
1926. Allur útbúnaður sldpanna
var fremur lélegur og veik-
byggður, en skipin reyndust þó
allgóð sjóskip.
Orsökin til þess, að Islend-
ingar voru fengnir á skipin, var
sú, að ítölsku sjómennirnir eru
með öllu óvanir fiskvieiðum á
togara.
Blöðin hér hafa lítillega get-
ið um veru okkar íslendingannai
á togurum þessum. En ýmis-
iegt viðvíkjandi þessari útgerð,
.sem ekki hefur verið' minnzt
á, álít ég rétt að kbmi fyrir
almenningssjónir.
Á þessum togurum var ýmis
útbúnaður algerlega óhæfur. T.
d. var enginn matsalur fyrir
hásetana, og urðu þeir því að
borða úti á dekki, hvernig sem.
viðraði. Til samanburðar má)
geta þess, að á þeim íslenzkúm1
skipum, sem enginn borðsalur
er, borðar öll skipshöfain til
skiptis í káetunum. Hitt er á-
stand, sem ekki þætti búandi
við á íslenzkum biotnvörpung-,
um. (
Sambúð okkar og ítalannaj
var svo sem bezt verður á kos-.
Magnús Haraldsson.
áhrif jafn næringarlítið fæði
hefur á vinnuþrekið. Enda baf
mjög oft á því að ítalirnir voru
svangir, og reyndum við að
miðla þéim eftir mætti af tokkar
mat, einkum að nóttunni. Enn-
fremur má geta þess, að mjög
bar á magakvillum hjá ítölun-
um og voru þeir oft alls ekki
vinnufærir.
Klæðjnaður ítalanna var í
fullu samræmi við matinn.
Höfðu þeir algerlega ónógan
klæðnað yzt sem innst, og er
með öllu óskiljanlegt, að nokk-,
urri útgerð kæmi til hugar að
senda klæðlausa menn norður í
höf. Flestar flíkur Italanna voru
stagbættar og skjóllausar. Að-
eins tveir menn höfðu sjóstíg-,
vél ,en þau voru mjög léleg. Ullj
arpeysur höfðu þeir engar, og
það sern ótrúlegast mun þykja
þá höfðu flestir þeirra lengaú
sjóstakk. Yfirleitt má segja að
ítalarnir hafi ekki haft að neinu
ráði nothæfan fatnað við þessa,
vinnu, en þeir voru mjög hirðu-
samir um það litla sem þeir
höfðu. Við íslendingar gáfum
þeim stakka þá og önnur notuð
föt, sem við máttum án vera,
en auk þess seldu sumir okkar
þeim nýleg föt.
Kaupgjald Italanna (háset-
anna) var mjög lágt, 700 lírur á
mánuði, eða sem svarar 140 ís-
lenzkum krónum, og enginn Iifr
arhlutur. ítalarnir voru ekki á-
nægðir með kjör sín og þóttif
sem vonlegt var, mikill munur
á kaupi iog kjörum okkar ís-
lendinganna.
Skýringin á hinum slæina ut-
búnaði fæst, þegar litið er áj
kaupgjaldið. Eftir okkar verð-,
lagi þyrftu ítalarnir tveggja
mánaða kaup til að kaup.a full-'
kbminn vinnufatnað til skipt-
anna.
I síðari grein miun ég minnast
á fyrirkomulag útgerðarinnar,
úthaldstímann, fiskimiðin og
aflabrögðin.
Magmús Haraldsson.
Engar fregnir af
eldsombrotDm
Helzt eru líkindi til að „eld-
giosið“ ætli að þessu sinni ekki
að verða amnarsstaðiar em í diag-
blöðumum.
Þjóðviljinn spurði Pálma
Hannessojn í 'gærkvöldi umgos-
ið.
— Ég hef ekkert frétt um það
meira, sagði Pálmi. I dag var
gott veður fyrir norðan, suð-
austanhláka og bjart, en ekki
hefur orðið vart neinna merkja
um gos. Hefði þó átt að sjást
eldbjarmi og meira að segja
finnast lykt til byggða.
— Álítið þér ekki að um gos
hafi verið að ræða?
— Mér þykir það ólíklegt,
ef ekki ber á því framar. Dag-
inn sem glamparnir sáust gekk
eldingaveður um Norðurland,'
og má vera að það hafi villt
mönnum sýn.
Danskir nazistar
«2í
3 dæmdir ffrif
fiárkðgnn
EINKASK. TIL PJÓÐV
KHÖFN I GÆRKV.
I dag var kveðinn upp dómur
í máíi leíðtoga tveggja na ist-
iskrá'óaídarí’okka, er höfðu
haft háar fjárupphæðir út úr
kaupmönnum í Kaupmanrrahöfn
ineð hótunum.
Utvarpíd á 29,8 m. cr stertd vopn
$egn naeísmanum
EINKASK. TÍL pJÖDVf
KHÖFN I GÆRKV.
Hfn leynilega útvarpsstöðí
þýzkra ámdfasista lætur mjög
til sín taka, þrátt fyrir stöðug-
ar tilraunir þýzku leynilögregl-
uimar ti! að hafa upp á henni.
Stöðin sendir á hverju kvöldi
á bylgjulengd 29.8 eða .þar um
bil, milli kl. 20—21 (íslenzkur
tími). Flytur útvarp þetta að
staðaldri fregnir frá Þýzkalandi
sem ekki komast út úr landinu
á annan hátt. Á þeim tíma sem
stöðin hefur starfað, hefurhún
haft stórkostlega þýðingu fyrir
skipulagningu baráttunnar í
Þýzkalandi gegn nazistunum.
FRÉTT AT\ IT ARI
Ætlar Ghamberlaia að
gefa MbssoIíbí brezka
SemalilaMð ?
Dr. Sehacht iær daafar
nndtrtekttr i Lenden
LONDON I GÆRKVELDS. (F. Ú.)
Dr. Schacht, aðalforstjóri Ríkisbaukans, sem verið hefur
í London frá því á miðvikudag, tii þess að ræða við brezka
íjármálamenn, lagði af stað heimléiðls í dag. i
Engar opinberar tilkynningar liggja fyrir um hvað við-
ræðurnar hafi snúizt ,eða hver árangur hafi nrðið af þeim.
En aimennt líta menn svio á, að tillögur dr. Schachts haíi
fengið fremur dauíar undirtektir.
LONDON I 6ÆRKVELDI (F. ÍJ.)
ið.
Mataræði og annar aðbúnað-
ur okkar íslendinganna var með1
sama hætti og tíðkast á íslenzk-1
um togurum. Kl. 6 að morgni
haframjölsgrautur, te og smurt
brauð, kl. 9 f. h. kaffi, kl. 12
aðalmatur, kjötréttur, súpur og
grautar og stundum eftirmatur,
hl- 3 ie. h. kaffi með brauði, kl.
6 e. h. fiskréttur (soðinn eða
steiktur) og te og brauð. Kl. 9
’2- h. kaffi og kl. 12 á lágnætti
te með smurðu brauði, kl. 3 að
nóttu káffi.
Ýmsu fólki, sem ekki þekkir
til, mun þykja þessi matur æriði
mikill, en reynslan hefur sýnt,
að við slíkt erfiði, sem togara-
vmnan er, krefst líkaminn
meiri næringar en almennt ger-
ist.
Ég vil inú víkja nokkuð að
blæðnaði og mataræði ítalann.a-
er þar skemmst frá að
seSja, að með slíkri aðbúð og
]>eir höfðu ,er ekki hægt að
balda fullu vinnuþreki, endai
Var^ Þýð svo að öll erfiðari;
vinna vinna um borð kbm á bak(
Is endinganna. Matur sá, sem;
Italirnir fengu var þessi: Aðal-
matur þeirra var Makkanoni j
(hveitistönglar), Sem >eir fengu
eftir vild tvisvar á dag, eu auk
Þess stundum fisk’ eða smásneið
af kjöti, sem var skammtað.i
Fijá kl. 6 að kvöldi til kl. 6 að:
nyorgni fengu þeir ekkert, eu
Pá fengu þeir svart káffi og
bemakex. Geta allir séð, hvaðá
Blöðin ræða mikið erindi
hans til London og ætla það,
að hann lrafi þreifað fyrir sér
um skoðanir Breta um tillögur
í tveimur málum. Annað málið
er útflutningur Gyðinga frá
Þýzkalandi og tillögurnar, sem
dr. Schacht er sagður hafa með-
ferðis í þyí máli, snúast aðal-
lega um það, hvernig afla megi
fjár til pess að koma Gyðing-
unum frá Þýzkalandi og koma
þeim fyrir annarsstaðar. Hitt
málið er viðskipti Þjóðverja við
aðrar þjóðir og einkum Breta,
hvernig koma megi þeinp í aimiv
að betra horf en nú. Sum blað-
anma ætla, að dr. Schacht hafi
rætt bæði þessi' mál á grund-
velli sameiginlegrar lavisnar,
þannig, að um leið pg sam-»
kbmulag mæðist um brottflutn-
ing Gyðinga, yrði gert sam-
komulag, sem af leiddi aukinn
útflutning á vörum frá Þýzka-
landi.
Það er búizt við, að fjármála- v
menn þeir, sem dr. Schacht.
ræddi við, skýri stjórninni frá
viðræðiunum, og að sjálfsögðúl
mun dr. Schacht einnig gefa
stjórn sinni skýrslu við kom-
una til Berlín.
Æskulýðsfylkingiíi lieldur í
kvöld fræðslu- og skemmtifund
í Hafnarstræti 21, uppi. Þar
verða m. a. sýndar skugga-
myudir úr Skaptafellssý»slu, hin-
um söguríku stöðvum frá Skapt
áreldunum 1783. Er þetta nýr
fræðslu flokkur, sem tekinnhef-
ur verið upp undir inafninu:
Kywiist Iandkwi. ;
Annar þeirra, Lange, var
dæmdur í hálísannarsárs fang-
elsi, hinn, nazistafbringinn Vil-
fred Petersen, var dæmdur í
eins árs fangelsi. Báðir voru
dæmdir til að missa borgara-
réttindi í fimm ár.
Petersen hefur áfrýjað dómn-
um, en Lange bað um umhugs-
j unarfrest.
Fregn sú, sem franski biaða-
maðurinn Pertinax birti í bíati
■sínu í- gær um það, að Cham-
berlain ætlaði að bjóða Musso-1
lini Brezka Somaliland, til þess’
að fá þá til þess að afturkalla
aðrar kröfur, hefur orðið um-
talsefni blaða um allian heim.
Þrátt fyrir það, að lýst hafi
verið yfir þvf í Londiojn í gær.,
af hálfu hins opinbera, að ekki
væri kunnugt, að þessi fregn
hefði við nokkuð að styðjast,
hefur Pertinax endurtekið um-
mæli sín í dag. Kveðst liann
hafa haft svo góða heimild fyr-
ir fregn sinni, að hann hefði
ekki getað efazt um að hún
hefði við rök áð styðjast. Og
hann kveðst 'enn hafa gildaii
ástæður til að ætla, að heimild-
armaður siinn hafi rétt fyrirsér.'
Kveðst Pertinax hafa fengið
frekari upplýsingar, sem stað-
festi það, sem hann hafi haft
eftir honum í þessu efni.
FRÉTTARITARI.
FRA SÓMALILANDI