Þjóðviljinn - 03.01.1943, Blaðsíða 2

2
Þ JtÖb VILiíINN
Öunnudagur 3. janúar 1943.
Samband bíndíndísfélaga í skólum
llndlgdlsiélDi l sldlun illia að lillll
ríii MífenoMi starfi eOa ehhl
Éllefta þing Sambands bind
indisfélaga í skólum var hald-
ið hér í Reykjavík daganna
11.—13. desember. Á þinginu
mœttu 54 fulltrúar frá 16
skólum víð'svegar af landinu.
Á þinginu ríkti mikill áhugi
fyrir bindindisrnálum skól-
anna og voru samþykktar
ýmsar tillögur um að efla og
treysta staríið.
Meðal annars var samþykkt
svohljóðandi starfsskrá:
11. þing S.B.S. telur, að
Sambandinu beri að vinna að
alhliða endurbótum á félagslífi
skólaæskunnar, auk barátt-
unnar fyrir útrýmingu eitur-
nautnanna. Álítur þ:ngið
nauðsynlegt að á næstu árum
verði lögð rík áherzla á fram-
Ilí
'TllX/KHlNL
Unglingastúkan Unnur nr. 38
heldur jólatrésfagnað sinn á
morgun, mánudag 4. janúar, kl.
2 e. h. í Góðtemplarahúsinu-
Aðgöngumiðar afhentir í G.-
T.-húsinu frá kl. 10—12 f. h.
sama dag og kosta kr. 2.50 fynr
félaga og kr. 4.00 fyrir gesti.
Jólatrésnefndin
Munið
Kaffísðlana
Hafnarstræti 16.
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjándi.
Aðalbjörn Pétursson,
gullsm., Hverfisgötu 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.
kvæmd eftirfarandi stefnu-
mála:
1. Að bláð Sambandsins
„Hvöt“ verði stækkað og gert
að allsherjarmálgagni sköia-
æskunnar.
2. Að Sambandið auki að
mun íþróttastarfsemi sína og
leitist við að koma á fót 1-
þróttamótum, er sem flestir
skólar geti tekið þátt í.
3. Að fræðsluhringastarf-
semi verði tekin upp í öllum
félögum innan S.B.S., er vinni
að auknum skilningi meölim-
anna á nytsemi bindindismáls
ins og annarra menningar-
mála.
4. Aö Sambandiö og hin ein
stöku bindindisfélög leggi allt
kapp á aö láta áhrifa sinna
gæta í skemmtanalífi skóla-
æskunnar með því að gangast
sjálf fyrir fjölbreyttum sam-
komum.
5. Aö Sambandið eða hin
einstöku bindindisfélög beiti
sér fyrir kynningarsamkom-
um milli tveggja eða fleiri
skóla, þar sem þess er kostur.
Jafnframt skoraði þingið á
Alþingi aö samþykkja frum-
varp það um ákvöröunarrétt
einstakra héraöa í áfengismál-
um, er nú liggur fyrir þinginu
svo og að haldið yröi fast við
lokun áfengisverzlunarinnar,
að takmarka vmúndanþágurn
ar að miklum mun og sett
verði reglugerð, er fyrirbyggi |
þá stórfelldu misnotkun er
átt hefur sér stað varöandi
vínundanþágur þær, erveittar
hafa verið oft við furðuleg-
ustu tækifæri.
Á þinginu var samb. skipu-
lagsskrá minningarsjóðs Helga
heitins Schevings, fyrsta for-
seta Sambandsins. Sjóð þenn-
an skal mynda með fjárfram-
lögum ævifélaga Sambands-
ins. Sjóölnn skal síðan nota
til útbreiðslustarfsemi félags-
skaparins.
Framkvæmdastjórn Sambandsins
fyrir næsta ár skipa: Guðmundur
Sveinsson, stud. theol., forseti, Marí-
as Þ. Guðmundsson, Samvinnuskól-
anum, ritari, Magnús E. Ámason,
Kennaraskólanum, gjaldkeri.
íþróttanefnd fyrir næsta starfsár
skipa: Skúli Norðdahl, Menntaskól-
anum, Gunnar Hvannberg, Mennta-
skólanum, Friðgeir Sveinsson, Kenn-
araskólanum.
heldur fund á morguil (mánudag) í Baðstofu iðnaðarmanna
JZ;" kl. 8Vz.
FUNDAREFNI: /
1. Félagsmál.
2■ Pólitiskar áramótahugleiðingar. (Framsögumaður Sig-
fús Sigurhjartarson).
3. Sjálfvalið efni: Sigurður Thoroddsen.
STJÓRNIN.
oBœiaz póytuvinn
Kjötið og dýrtíðin.
Það er til hérumbil 4000 tonn af
kjöti í landinu eins og nú standa
sakir. Bændum hefur verið heitið
fyrir það ákveðnu verði og sumparc
hafa þeir þegar fengið það greitt.
Eigi að lækka verðið á þessari nauð
synjavöru, verður það því nauipast
gert, nema með beinu framlagi úr
ríkissjóði. Til þess að lækka verðið
á öllum þeim birgðum sem nú eru
fyrir hendi um 1 kr. kg., barf 4
miiljónir króna, og er varla þess að
vænta að það lækkaði vísitöluna um
meira en 3 til 4 stig, mundu þó áhrif
þessarar ráðstöfunar ekki vara
nema fram til þess tima er nýtt
kjöt kemur á markaðinn að sumri
komandi.
Af jressu geta menn séð, hve geysi
dýrt það er, að lækká vísitöluna svo
nokkru nemi.
Versti kosturinn er að
fiytja kjötið út.
Það er álit ríkisstjórnarinnar, að
með þeirri kjötneyzlu, sem nú á sér
stað muni þurfa að flytja út um
helming kjötbirgðanna eða um 2000
tonn.
Samkvæmt þingsályktunartillögu
írá sumarþinginu, ber að verðbæta
útflutt kjot, þanmg, að framleiöend-
ur fái sama verð fyrir það eins og
það kjöt, sem selt er á innlendum
markaði.
Gera má ráð fyrir að þessi upp-
bót mundi aldrei nema minnu en
3 kr. á kg., en það eru 6 milljónir kr.
á 2000 tonn.
Auðvitað er því augljóst, að bezt
borgar sig fyrir þjóðina. að lagt sé
fram aUveruiegt fé Ul að lækka
verð á kjöti á innlendum markaði,
og að auka kjötneyzluna svo að ekki
þurfi að flyjta kjötið út.
Á þetta bentu þingmenn sósíalista
á sumarþinginu og lögðu til að fé
yrði varið til að gera mönnum kleift
að kaupa kjöt, svo ekki þyrfti að
selja það á erlendum markaði.
Innlent og erlent smjör.
Ríkisstjórnin liefur þegar gert ráð-
stafanir til að flytja inn smjör frá
Ameriku. Hún gerir ráð fyrir að með
því að selja þetta smjör á 13 kr.
kg. fáist svo verulegur hagnaður, að
nægja muni til að verðbæta íslenzka
smjörið um kr. 7.50 á kg.
Þetta er furðuleg saga, en mun þó
rétt í öllum meginatriðum.
Hvernig stendur á því að íslenzkt
smjör þarf að vera svona mikið dýr-
ara en amerískt smjör?
Sjálfsagt verða ýmsir fljótir til
svars, og segja að því valdi hið gíf-
urlega kaupgjald, sem hér sé greitt.
En þetta svar er bláber vitleysa.
Vissa er fyrir að þeir sem framleiða
smjör vestan hafs bera að minnsta
kosti eins mikið úr bítura fyrir erfiði
sitt eins og íslenzkir bændur og
verkamenn þeirra.
Aðalmeinsemdin mun vera, að
landbúnaður okkar er rekinn með
úreltu sniði sem aUs ekki skilar
samkeppnisfærri vöru við landbún-
að, sem rekinn er með meira nútíma-
sniði. Þeir sem landbúnaðarstörf
stunda krefjast auðvitað álíka lífs-
kjara og aðrar stéttir þjóðféiagsins,
og er það vissulega réttmæt krafa,
en framleiðslugeta iandbúnaðarins
leyfir ekki hvorttveggja, að þeir
njóti þessa réttar og skUi fram-
leiðsluvöru með samkeppnisfæru
verði við erlenda stéttarbræður,
framleiðsluhættir landbúnaðarins
verða því að komast á nýjan heil-
brigðan grundvöll.
Maðuriun á Borginni
og maðurinn íHafnarstræti
Eg hitti nýlega kunningja minn á
Borginni mesta heiðursmann, spott-
laust sagt. Hann var fullur, já, meira
að segja blindfuUur, Áður en hann
yfirgaf Borglna að þessu sinni, spjó
hann ferlega, síðan sofnaði hann í
stólnum sem næstur honum var.
Morguninn eftir hitti ég annan
kunningja minn, í Hafnarstræti.
Hann er mesti heiðursmaður, mér
liggur við að segja afbragðsmaður.
Hann var fullur, blindfullur. Hann
bað mig með drafandi tungutaki, að
gefa sér peninga, fyrst nefndi hann
10 kr., svo 5 kr., síðan nokkra aura,
Hver er munurinn?
Hver er munurinn á þessum tveim
ur kunningjum mínum?
20. þing U.M.S. Kjalarness-
þings var háð að Brúarlandi
sunnud. 13. des. 1942. Var það
jafnframt 20 ára afmæli sam-
bandsins.
f sambandinu eru nú 4 ung-
mennafélög með 515 félags-
mönnum. í sambandið gekk á ár-
inu: Ungmennafélag Reykjavík-
ur, stofnað á árinu, og telur nú
um 320 félagsmenn.
Þingið sóttu 15 fulltrúar og
auk þess stjórn sambandsins, en
hana skipuðu Ólafur Þorsteins-
son formaður, Gísli Andrésson,
ritari og Grímur S. Norðdahl fé-
hirðir.
Þingið tók allmörg mál til með
ferðar, þar á meðal um íslenzku-
kennslu í skólum landsins. Sam-
þykktar voru eftirfarandi tillögur
f málinu:
,,20. þing U.M.S.K. beinir því
til fræðslumálastjómar, hvort
ekki muni unnt að auka mál-
fræðikennslu í bamaskólum, og
taka um leið upp að fullu sömu
stafsetningu, sem kennd er í öðr-
um skólum“. Ennfremur:
,,Þingið lýsir vanþóknun sinni
á því að dagblöð landsins skuli
ekki öll nota lögboðna stafsetn-
ingu, sem kennd er í framhalds-
skólum ríkÍ8Íns“.
Þá tók þingið til meðferðar nú-
verandi ástand og horfur og sam-
þykkti eftirfarandi tillögur til Al-
þingie og ríkisstjórnar:
•,,Að byrja nú þegar að leggja
mjög ríflegar fjárhæðír til hliðar
í sjóði, til viðreisnar og atvinnu-
bótastarfs að ófríði loknum.
2. Að fara nú þeg&r að undir-
búa stofnun nýbýlahverfa og aðr-
ar framkvæmdir, sem gætu tek-
ið við því fólki, sem verður að
hverfa frá öðrum störfum, þegar
núverandi ástandi í atvinnumál-
um lýkur.
3. Að vinna markvisst að því,
að skapa öll þægindi í sveitum
landsins, sem mögulegt er, svo
þar verði ekki síður ákjósanlegt
að búa en í kaupstöðum lands-
ins.
Maðurinn á Borginni var klæddur
í kjól og hvítt. — Maðurinn í Hafn-
arstræti var í rifnum og skítugum,
skjóllausum tötrum.
Maðurinn á Borginni situr í dag á
skrifstofunni sinni, fjallandi um
vandamól samborgaranna, þar á
meðal um vandamál mannsins í
Hafnai-stræti. í kvöld fer hann heim
á gott og ríkmannlegt heimili. Mað-
urinn í Hafnarstræti verður á göt-
unni í allan dag, í kvöld fer hann í
„Steininn“. Á morgun endurtekur
sagan sig.
Maðurinn á Borginni er mikils
metinn og virtur af öllum þó hann
drekki.
Maðurinn í Hafnarstræti er áiit-
inn afhrak, þjóðfélagið á ekkert
pláss fyrir hann nema í Steininum,
af því að haain drekkur,
Eg ætla hvorugan þessara kunn
ingja minna að dæma, en ég ráð-
legg þeim báðum að hætta að
drekka. svo þeir fái ckki óorð hvor
af öoram.
4. Þurfi að grípa til atvinnu-
bótavinnu, þá sé henni eingöngu
varið til myndunar nýrra og auk-
inna afkomumöguleika, t. d. við
nýrækt og aukningu iðju og iðn-
aðar, þar sem nýir möguleikar
væru fyrir hendi".
Þá samþykkti þingið áskorun
til Alþingis:
,,Að veita Ungmennafélagi
Reykjavíkur og fleiri æskulýðs-
félögum ríflegan fjárstyrk til þess
að byggja æskulýðshöll í Reykja-
vík, sem fullnægir öllum menn-
ingarkröfum, sem gerðar eru til
slíkrar byggingar, og sem verðug
sé höfuðstaðnum og æsku lands-
ins”.
Auk þessara ályktana, sam-
þykkti þingið ýmsar tillögur varð
andi sambandið sjálft, svo sem
að taka þátt í allsherjarmóti U.
M. F. 1. 1943 o. m.. fl.
Stjóra sambandsins slrípa nú:
Foi'm. Páll S. Pálsson, ritari Gísli
Andrésson, féhirðir ólaftir Þórð-
arson.
Að þinginu loknu var háður
samfundur félaganna í U.M.S.
K. að sama stað. Ræður fluttu
Grímur S. Norðdahl í tilefni af
20 ára afmæli U.M.S.K. og
Daníel Ágústínusson, ritari U.
M.F. íslands.
Auk þess söng blandaður kór
úr U. M. F. Drengur í Kjós.
Skemmtunin var vel sótt og fór
prýðilega fram.
Gísli Andrésson,
ritari.
Umferðarslys
Laust eftir miðnætti á nýárs-
nótt varð maður fyrir bifreið á
gatnamótum Austustrætis og
Lækjargötu. Meiddist hann
nokkuð og var fluttur í Land-
spítaiann.
II. M. S. Hjalanklnis slorar
á inmoil:
að undírbúa atvínnuframkvaemdir ad ófriðnum
loknum — að sfyrkja byggingu aeskulýðshallar
í Rcykjavík