Þjóðviljinn - 09.01.1943, Side 1

8. árgangur.
Laugardagur 9. janúar 1943.
6. tölublað.
Brýn þðrf á upptðku-
heímili fyrir börn af
heimilum með slæm-
ar ástæður
Dr. Símon Jóh. Ágústsson
hefur skrifað bæjarráiði fyrir
hönd barnaverndarnefndar og
lagt til að bæjarstjóm taki
hús Oddfellowa við Silunga-
poll á leigu, ef fáanlegt reynd-
ist, og setti þar upp bama-
heimili.
t bréfi sínu telur doktorinn
upp 5 fjölskyldur, sem búa viC
slíkar heimilisástæður að' bráð
nauðsyn er talin til að útvega
börnum þeirra dvalarstað.
Börn þessarar fjölskyldna
em 18.
Borgarstjóra var falið að
ráða fram úr málinu i sam-
ráði við framfærslunefnd.
Raiði inrlni szliir (ran! ðtt
III listotl 0 irolðrl olgliou
Fasísfahcrírnír á hröðu undanhaldi suður
með Don og í Káhasus
Jðnatan Hailvarðsson,
Jón Steffensen gegnn
fyiverandi störfum nú
verandi ráðherra
Jónatan Hallvarðsson saka-
dómari hefur verið settur sátta-
semjari ríkisins á meðan Björn
Þórðarson dr. juris. gegnir ráð-
herrastörfum.
Jón Steffenssen prófessor hef-
ur verið settur yfirlæknir Trygg
ingarstofnunar ríkisins meðan
Jóhann Sæmundsson gegnir ráð-
herrastörfum.
Kári Sigurjónsson verk-
stjóri hjá garðyrkju-
ráðunaut.
Bæjarráð hefur ráðið Kára
Sigurbjörnsson verkstjóra hjé.
garðyrkjuráðunaut bæjarins.
Karl Friðriksson aðal
verkstjóri bæjarins
Bæjarráð samþykkti á fundi
sínum í gær, að setja Karl
Friðriksson verkstjóra hjá vega-
málastjóra, í aðalverkstjóra-
starf bæjarlns.
t stuttri aukatilkynningu sem birt var í Moskva i
gærkvöld, segir að sovéther hafi tekið bæinn Simov-
niki, sem er á jámbrautarlínunni frá Stalíngrad til
Svartahafs, 80 km. suðvestur af Kotelnikoff
Rauði herinn sem sækir suður með Don tók í gær
bæinn Nikolajevskaja, á norðurbakka fljótsins, um 50
km. austar en Donets fellur i Don og var í gærkvöld
kominn alllangt vestar. Rússar hafa einnig tekið bæinn
Martinovka og Orlovka við ána Sal, sem fellur í Don að
sunnan, og Manovka í Donbugðunni, austur af Mille-
rovo.
í Kákasus eru fasistaherimir á hröðu undanhaldi.
Bilið milli sovéfihersins sem sækir suður frá Elista og
hersins sem sækir norður frá Kákasus var í gær aðeins
60 km., en var daginn áður 130 km. I Mið-Kákasus hef-
ur rauði herinn tekið marga bæi og mikið herfang.
Hvemig tekur þýzka
ósigrum þýzku herj-
í Sovétríkjunum og í
Enski stjómmálamaðurinn
Vemon Bartlett segir í grein,
sem hann ritar í News Chro-
lim iflsaleHaiaaoi ulð haflðnm llsa
lulfli Hart afl nfl nllr Inlgi ð nerlfllni
Sfvaxsndi leiga eftir verstOðvar kemur sameiginiega
niður á smðútgerðarmenn ng sjðmenn
Eins og kunnugt er, þarf vélbátaflotinn oft að flytja sig til,
jafnvel á milli landsfjórðunga, í sambandi við vertíðir.
Þannig fara vélbátarnir frá Austfjörðum ýmist til Homa-
f jarðar eða til hafna við Faxaflóa, til þess að stunda vetrarvertíð.
Bátar víðsvegar að af landinu koma til Sandgerðis, Kefla-
víkur eða Vestmannaeyja til vetrarróðra. Frá Suðurlandi fai-a
bátar oft austur eða norður til vor- og sumar-róðra.
f flestum meiri útgerðarbæj-
um hafa af þessum ástæðum ris-
ið upp allstórar útgerðarstöðvar,
venlega i eigu einstaklinga.
Aðkomubátar hafa síðan leigt
viðlegupláss og ýmist’ greitt í
leigu fast gjald eða ákveðinn
aflahlut. Eigendur útgerðar-
stöðvanna hafa sumir hverjir
okrað óheyrilega á leigu þessari.
Lúðvík Jósepsson flytur nú á
Alþingi frumvarp til þess að fyr
irbyggja okur á leigu stöðvanna.
Hér fer á eftir frumvarpið á-
samt greinargerð.
»1. gr
öll ákvæði húsaleigulaganna,
nr. 106 8. sept. 1941, um hús-
næði gilda einnig um leigu eftir
verbúðir, þ. e. leigu eftir bryggj-
ur, palla, sjómannabústaði og
sjóhús.
... 2. gr.
Hafi ieiga eftir verbúðir ver-
ið greidd með aflahlut, getur
ieigutaki krafizt mats á leig-
unni, og skal þá ákveða leiguna
fast gjald og með tilliti til þess,
að leigan hækki ekki nema sem
svarar hækkun almenrlrar
húsaleigu.
Óheimilt er leigusala að á-
skilja sér nokkur fríðindi auk
leigugjaldsins.
a. gr.
Lög þessi ððlast þegar gildi.
Greinargerð.
Eins og kunnugt er, þá hefur
Framh. á 4. síðu.
nicle:
þjóðin
anna
Norður-Afríku? Er komið ná-
lægt því að ÞjóSverjar skilji,
að Hitler getur ekki efnt lof-
orð sín?
í svari við þessum spurn-
ingum leggur Bartlett áherzlu
á, að ástandið í Þýzkalandi sé
á margan hátt ólíkt því er
það var 1918. Að vísu sé nú
eins og þá viðtækt njósnakerfi
sem nær um aiit Þýzkaland,
sem ef til vill getur orðið tíl
aö fresta því að Þjóðverjar
bindi enda á styrjöldina. Bilið
milli örvæntingar og uppgjaf-
ar getur orðið stærra nú en í
síöustu styrjöld.
Hinsvegar er vandamálið
um. varalið hersins orðið mjög
alverlegt fyrir Þjóðverja, og
hershöfðingjarnir munu áreið-
anlega heimta að Hitler sendl
S.S.-liðið, hálfa milljón þaul-
æfðra og vel búinna hermanna
til austurvígstöðvanna. Það
væri eina hugsanlega leiðin til
að koma í veg fynr nernaðar-
legar ófarir, að minnsta kosti
væri hugsanlegt, að Þjóðverj-
ar gætu með þvf móti haldið
þýðingarmestu jámbrautar-
stöðvunum og virkjaborgun-
um til áð hægt væri að hefja
vorsókn. Frá hernaðarlegu
sjónarmiði er mikill mimur á
hemáðaraðgerðum nú og í
fyrravetur. Á nokkrum dögum
hefur rauði herinn tekið bæi
En nazistaleiötogarnir þora
Framh. á 4. síðu.
Plflfluerlar renna
llnlra slgllniar
Sjóorusta í norðurhöfum milii brezkra og þýzkra skipa
;l að
01 Mflnaastt
Brezka flotamálaráðuneytið
hefur birt tilkynningu um sjó-
orustu, sem háð var í norður-
höfum um áramótin.
Var það skipalest á leið til
norðurhafna í Sovétríkjunum,
sem barizt var um. Þýzk flota-
deild réðist á tundurspillana
sem fylgdu lestinni, og var bar-
izt í fjórar klukkustundir.
Brezku tundurspillarnir sökktu
einum þýzkum tundurspilli, þótt
við ofurefli væri að etja, en að
lokinni fjögra tíma orustu komu
fléiri brezk herskip á vettvang,
og héldu þýzku herskipin til
hafna í Noregi.
Bretar misstu einn tundur-
spilli og annar laskaðist, en ekk-
ert flutningaskipanna fórst, og
eru þau nú öll komin í rússneska
höfn.
Bæjarráð ákvað í gær að skipa þrjár nefndir, samkvæmt sam-
þykkt bæjarstjómar frá síðastliðnum vetri, til að rannsaka at-
vinnumöguleika bæjarbúa ýtarlega, Skal ein nefndin liafa sjáv-
arútvegsmál með höndmn, önnur iðnaðarmál og hin þriðja
ræktunar og landbúnaðarmáL Hagfræðingur bæjarins, dr. Björn
Björnsson, verður starfsmaður nefndanna. Sjáífstæðisflokkurinn
tilnefndi 3 menn í hverja nefnd, Sósíalistaflokkurinn einn og
Alþýðuflokkurinn einn.
Ályktun bæjarráðs í þessu efni er þannig:
Meö tilvísunar til ályktunar
bæjarstjórnar um að fela bæj-
arráði að láta fara fram ýtar-
lega rannsókn á atviunumogu
leikúm bæjarbúa, þegar nú-
verandi ástandi lýkur, og á
hvern hátt helzt veröi með
op:nberum aðgeröum stuðlað
að blómgun atvinnuvega bæj-
arbúa og þá einkum hvernig
greiða verði fyrir vexti útgerð
ar frá bænum, ákveður bæjar-
ráð að skipa 3 nefndir til áð
framkvæma rannsökn þessa.
Eina fyrir sjávarútveg aðra
fyrir iðnað og þriðju fyrir
ræktun og landbúnaö.
Ákveðiö var að fara þess á
leit að eftirtaldir menn tækju
sæti í nefndum þessum:
S j ávarútvegsnef nd:
Ingvar Villijálmsson, Kjart-
an Thors, Sveinn Benedikts-
son, Áki Jakobsson, Jón A.
Pétursson.
j Iðnaöarmálanefnd:
Helgi H. Eiríksson, Asgeir
Þorsteinsson, Bjarni Péturs-
son, Sigurður Thoroddsen,
Gylfi Þ. Gíslason.
Landbúnaðarnefnd:
Valtýr Stefánsson, Einar
Ólafsson, Árni G. Eylands,
Ragnar Ólafsson, F. R. Valdi-
marsson.