Þjóðviljinn - 21.01.1943, Síða 1
8. árgangur.
Fimmtudagur 21. janúar 1943.
16. tölublað.
Rauði heriun helður áfram snhninni
Max Wcrner; Híflcr áffí um að vclja að sfcppa her~
numdu hcruðunum cða hæfta hcr sínum: Hann kaus
að halda hcrtckna landínu cn afíeiðíngín gcfurorðíð
að hann missi bæðí landið og hcrinn
Furðuteg grein í Daily liail um tsiand
Mr ætliði ai iitla IsMinoi f
inhuDDiu so hata ehhert borið ðr hit-
in iinia uanbahhlantil
„Við ætluðum að kæfa íslendinga í umhyggju, en þeir eru
Rauða hernum hefur orðið vel ágengt í sókninni suðvestur
af Vorones og í Kákasus síðastliðinn sólarhring.
Á Voronesvígstöðvunum tók sovéther borgina Ostrogojsk og
mjög mikið herfang. Tilraunir þýzka hersins sem innikróaður
er nálægt Rossos, að brjótast út, hafa mistekizt.
Rauði herinn sem sækir fram eftir járnhrautinni frá Stalín-
grad til Svartahafs hefur tekið járnbrautarstöðina Proletar-
skaja, 22 km. frá Salsk og ramlega víggirtan járnbrautarbæ á
línunni frá Mið-Kákasus til Aimavír. Enginn þýzkur her er eftir
fyrir norðan Manitsskipaslcurðinn.
Á vígstöðvunum vestur af Rseff, suðvestur af Velíkíe Lúkí
og suður af Ladoga, hefur sovétherinn sótt fram og tekið mörg
þorp og byggðir.
Hinn kunni herfræðingur Max
Werner flutti útvarpsræðu á
þýzku frá New York í gær um
ástand og horfur á austurvíg-
stöðvunum, og fara hér á eftir
aðalatriðin úr ræðu hans:
Hitler fórnaði Stalingi-adher
sínum. I»að er hugsanlegt að
hann fórni einnig Kákasus-
hernum. I sumar átti rúss-
neska herstjómin erfitt val:
Hún kaus að varðveita herina
þó að það kostaði þyngstu
fómir og undanhald.
Þegar Rússar hófu sókn
varð Hitler að velja um það
sama. En hann hugsaði ekki
um það fyrst og fremst að
varðveita heri síria, þorði ekki
að fyrirskipa almennt undan-
hald- Svo getur farið að sú
Snörp loft~
árás á London
síðdegís í geer
11 árásarflugvélanna
skofnar níður
Þjóðverjar gerðu snarpa
loftárás á London og bæi á
Suðaustur-Englandi síðdegis í
gær.
Tuttugu og fimm orustu-
flugvélar með sprengjur flugu
inri yfir ströndina, en aðeins
6 þeirra komust inn yfir Lon-
don. Um 50 orustuflugvélar
þýzkar komu litlu síðar og
gerðu árásir á marga staði
á suðausturhluta-Englands til
að dreifa vamarkröftum Breta
Loftvarnirnar reyndust mjög
vel. Kom viða til harðra lort-
bardaga og voru 11 þýzku
flugvélanna skotnar niður og
margar fleiri skemmdar. Tals-
vert tjón varð á mannslífum
og eignum.
ákvörðun kosti hann bæði
herinn og Iandið.
Herlínan á austurvígstöðvun-
um hefur breytzt mikið undan-
farnar vikur.
Það eitt er áreiðanlegt, að
þýzki herinn hefur ekki hörfað
af fúsum vilja. Sannleikurinn
er sá, að á stórum hluta víg-
stöðvanna hefur varnarlína
Þjóðverja verið rofin. Þeim hef
ur ekki tekizt að mynda stöð-
uga varnarlínu í hennar stað,
herlínan er enn á reiki — til
vesturs.
Orusturnar eru ekki lengur
háðar um Stalíngrad og ekki
heldur um rússnesku olíuna í
Grosní eða Bakú. í þess stað
berst sovétherinn um leiðirnar
til vesturs. Það getur haft geysi
mikla þýðingu fyrir sóknar-
áform Rússa, að geta nú á ný
notað stórborgina Leníngrad
sem bækistöð.
Þjóðverjar eru farnir að tala
um hina „teygjanlegu vörn“.
Sú hernaðaraðferð virðist ein-
kennast af því, að þýzki herinn
sé neyddur til að hörfa og
sleppa mikilvægum járnbrautar
stöðvum og ígulvirkjum!
Gott dæmi um þetta er Slúss-
elbúrg. Þjóðverjar höfðu í 16
mánuði víggirt þennan bæ, en
rauði herinn tók hann í einnar
viku sókn.
Á skömmum tíma hefur rauði
herinn tekið ígulvirkin Kotelní-
koff, Georgíevsk; Pjatigorsk,
Millerovo, Valúíki og Velíkíe
Lúkí. Allt eru þetta bæir, sem
mikla hernaðarþýðingu hafa;
virki, sem Þjóðverjar hafa' talið
óvinnandi. Rauði herinn nálg-
ast Rostoff. Bilið sem allir að-
flutningar til hins fjölmenna
þýzka Kákasushers fara um,
verður stöðugt þrengra.
Á öllum austurvígstöðvunum
hefur rauði herinn nú frumkvæð
ið. Allt svæðið milli Vorones og
Framh. á 4. síðu.
ekki þakklátir“!
Þannig endar illkvittnisleg grein um ísland, sem Daily Mail
birtir með þrídálka fyrirsögn: So Madam its no wonder you cant
get enough fish (Þessvegna, frú, er ekki að furða að þú fáir
of lítið af fiski).
FasiMnli' ah
Ma irlholis?
Brczkí herínn 40 km,
frá borginni
Seint í gærkvöld bárust fregn
ir frá Norður-Afríku um að
Rommel væri að flytja her og
birgðir burt úr Triþolis, höfuð-
borg Líbíu, en framsveitir átt-
unda brezka hersins áttu í gær
40—60 km. ófarna þangað.
Brezkir flugmenn, sem árás
gerðu á Tripolis í fyrrinótt,
skýrðu frá þvl að endalausar
lestir flutningabíla streymdu
Framh. á 4. siðu
Eftir að blaðið hefur gert að
umræðuefni ásakanir í garð
fiskikaupmanna vegna þess að
íslendingar hafi neitað að sigla
á austurstrandarhafnir, segir
það:
Það er vafasamt að nokkuð
þurfi að ýta undir íslendinga.
Þeir neita eða samþykkja eftir
því sem þeim býður við að
horfa, og við getum ekkert við
því sagt, af þeirri einföldu á-
stæðu, að þeim er alveg sama.
Þeim er sama hvort þeir fá
borgað fyrir fisk sinn eða ekki.
Þó verðið sem boðið er sé ævin-
týralegt eftir friðarmælikvarða,
er það ekki lengur nógu hátt til
að þeir (íslendingar) vilji taka
á sig neina áhættu, hve lítil sem
er.
Ástæðan er fyrst og fremst sú,
að íslendingum fellur ekki við
okkur. Hvers vegna? Þeim er
illa við alla útlendinga, þeir eru
sem þjóð eins einrænir og ís-
kaldir og hinir eilífu jöklar.
Síðan segir að þetta eigi sér-
staklega við Reykjavík, bændur
hafi ekki verið alveg eins frá-
hverfir vinmælum setuliðsins.
Bretar hafi gert allt til að vinna
hug íslendinga, en það hafi al-
gerlega brugðizt!!
Skípun viðskfpfaráds
Björn Ólafsson fjármálaráðherra skýrði blaðamönnum frá
þvi í gær, að ríkisstjórnin hefði skipað í Viðskiptaráð, sam-
kvæmt hinum nýju lögum, þessa menn:
Svanbjörn Frímannsson, aðalgjaldkera Landsbankans, og er
harm formaður ráðsins.
Gunnlaug Briem, stjórnarráðsfulltrúa, og er hann varafor-
maður ráðsins.
Jón Guðmundsson, skrifstofustjóra í Viðskiptamálaráðu-
neytinu.
Jón ívarsson, fyrv. alþingismann og
dr. Odd Guðjónsson, hagfræðing.
Frumvarpi til laga um verð-
lag var útbýtt á Alþingi í gær,
en í því eru gerðar víðtækari
ráðstafanir um verðlagseftirlit
en hingað til hefur verið. Er þar
gert ráð fyrir að skipaður verði
sérstakur verðlagsstjóri, sem
hafi á hendi framkvæmd verð-
lagseftirlitsins undir yfirliti Við
skiptaráðs.
Skipun verðlagsstjóra og
manns, sem með honum verður
í starfi hans, mun fara fram
þegar verðlagslögin hafa verið
samþykkt á Alþingi.
Er ætlazt til þess að þessir
tveir menn taki sæti í Viðskipta
ráði þegar um verðlagsákvæði
er að ræða, en tveir menn víkji
úr sæti úr ráðinu í þeim málum,
samkvæmt ákvörðun ríkisstjórn
arinnar.
Jón ívarsson, Oddur Guðjóns-
son og Svanbjörn Frímannsson
hafa þegar látið af þeim störf-
um, er þeir hafa gegnt.
Þeir menn, sem víkja sæti úr
Viðskiptaráði fyrir verðlags-
stjóra og samstarfsmanni hans,
verða Jón ívarsson og Oddur
Guðjónsson.
Hinn nýskipaði Viðskipta-
ráðs-herra, Jón fvarsson,
liækkaði vöruverðið á
Hornafirði eftir áramót
Samtímis sem þessi skipun
fer fram, befur Verklýðsfélagið
á Hornafirði skrifað stjóm Al-
þýðusambandsins bréf, þar sem
það ásakar Jón ívarsson, sem
helzt mun eiga að vjera einskon-
ar fulltrúi neytenda í þessu
ráði(!) (kominn inn fyrir áhrif
S. I. S.-forstjóranna), fyrir ólög-
legar verðhækkanir.
Mun stjóm Alþýðusambands-
ins leggja fram í dag ákæm á
hendur Jóni ívarssyni fyrir
ólöglegar verðhækkanir.
Sá hluti í bréfi Verklýðsfélags
ins Jökull til stjórnar Alþýðu-
sambandsins, fer hér á eftir:
„Alþýðusamband íslands,
Reykjavík.
.... Einnig minnumst við
hér á annað mál, sem við ósk-
um einnig eftir að Alþýðu-
sambandið taki, sem fyrst, til
athugunar, en það er um
vöruverð. >
Samkvæmt yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar álítum við að
verölag einstakra vörutegunda
megi ekki hækka frá 18. des.
s. 1. að telja, til 28. febrúar
n. k.
Framh. á 4. síðu.