Þjóðviljinn - 27.01.1943, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 27. janúar 1943.
ÞJÓÐVILJIMW
þlÖOVIUINN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu
Sósíalistafiokkurizm
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Garðarstræti 17 — Víkingsprent
Sinu 2270.
Mgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð
Sími 2184.
Víkingsprent h.í., Hverfisgötu 4
Styrkjaleiðin er ófær
Það verður varið um 25 millj.
kr. úr ríkissjóði til að bæta upp
verðlag á landbúnaðarframleiðsl
unni árin 1942—43, og það verð-
ur ennfremur varið um 3 millj.
kr. til að lækka verð á vörum,
sem bændur þurfa til framleiðsl
unnar, svo alls munu rekstrar-
styrkir til landbúnaðarins á þess
um tveimur árum nema að
minnsta kosti 28 milljónum kr.
Það er ekki furða, þó menn
nemi staðar, þegar þessi stað-
reynd verður kunn, og spyrji:
Er nokkurt vit í þessu?
Aður en þessari spurningu er
svarað þykir rétt að taka fram
að bændur munu almennt ekki
hafa lifað við neina ofsæld þessi
miklu styrkjanna ár. Rétt er
einnig að vekja athygli á, að
styrkirnir hafa verið miðaðir
við kg. ullar, kjöts eða gæra, og
hefur þeim því verið úthlutað
eftir fínustu kokkabók aftur-
halds og auðvalds, þeir snauðu
hafa fengið lítið og þeir ríku
mikið, og þannig hefur bilið orð
ið enn lengra milli snauðra
bænda og ríkra.
En sleppum því, en hverfum
að því, sem %r mergurinn máls-
ins. Er nokkuð vit í því, að
fleyta einum atvinnuvegi þjóð-
arinnar á afrakstri annars at-
vinnuvegs.? Öllum hlýtur að vera
ljóst að það er þetta, sem verið
er að gera, það er verið að flytja
hagnað, sem verður af sjávar-
útveginum, fyrst og fremst, yf-
yfir til landbúnaðarins.
Slíkt getur verið afsakanlegt
um stutta stund, ef bjarga þarf
þeirri atvinnugrein, sem styrkt
er yfir einhverja óvenjulega og
tímabundna erfiðleika, en að
reka atvinnuveg að staðaídri
með rekstrarstyrkjum úr ríkis-
sjóði er fjarstæða.
Því er haldið fram, með rök-
um, að stríðið hafi valdið sér-
stökum erfiðleikum á sölu ullar
og gæra. Hinsvegar má öllum
vera ljóst, að það hefur ekki
valdið sérstökum erfiðleikum á
kjötsölunni. Málið virðist því
blátt áfram liggja þannig fyrir,
að íslenzkur landbúnaður sé
ekki fær um að framleiða kjöt
fyrir erlendan markað, og því
síður smjör, eftir því, sem nú er
upplýst með verð á amerísku
smjöri.
Það er því naumast nema um
tvær leiðir að ræða. Að hætta
að framleiða meira kjöt en þarf
til neyzlu í sveitunum og hægt
er að selja á innlendum mark-
aði, eða að gjörbreyta búnaðar-
háttunum, svo að framleiðslan
verði ódýrafi og varan sam-
Harry Pollift;
Verið á verði!
Hin öfluga sókn og mikil-
vægu sigrar, sem rauði herinn
vinnur nú á degi hverjum í
stríði hinna sameinuðu þjóða,
eykur nauðsyn þess, að fram-
kvæmd séu tvo atriði er krefj-
ast tafarlausrar úrlausnar.
í fyrsta lagi, samtímis því
sem lögð er aukin áherzla á
Afríkustyrjöldina, að skapa nýj
ar vígstöðvar í Evrópu undir
sameiginlegri yfirstjórn hinna
sameinuðu þjóða.
í öðru lagi, að koma á einingu
í verklýðshreyfingunni brezku.
Það, og ekkert annað getur
byggt upp það traust á einingu
þjóðarinnar og samheldni og
myndað þá raunhæfu fjölda-
hreyfingu, er leitt getur þessa
þjóð sigursæla gegnum þá
miklu baráttu og hörðu átök,
sem framundan eru.
Hvers vegna er þetta tvennt
óhjákvæmilegt? Vegna þess að
framkvæmd þess bindur endi á
sérhagsmunaleg sjónarmið
vissra þjóða er tilheyra hinum
sameinuðu þjóðum. Vegna þess,
að á þann hátt er tryggt, að all-
ir kraftar komi að notum og
ráðin bót á þeim ágöllum, sem
komið hafa í ljós á herstjórn-
inni, og ennfremur eflir verk-
lýðshreyfinguna og eykur áhrif
hennar á stjórn landsins.
Þetta eru allt mjög þýðingar-
mikil atriði, sem krefjast bráðr-
ar úrlausnar, ef tal okkar um
sigur á ármu 1943 á að verða að
veruleika. Og þetta er einmitl
rétti tíminn til þess að fram-
kvæma þau, meðan öll sérhags-
munasjónarmið verða að hverfa
til hliðar
Tækifæri þau, sem nú bjóð-
ast, koma ekki á hverjum degi.
Þær nýju hugsanir- og hin nýju
viðhörf, sem nú eru að mynd-
ast í Bretlandi, eru einnig að
ryðja sér til rúms í Evrópu. svo
mikillj breyimga má vænta.
Frá póiit;.-.ku og skoðanalegu
stjónarnúði hefur aldrei verið
eins ákjósanlegt fyrir hinar sam
einuðu þjóðir, að sameina
krafta sína til sameiginlegra á-
taka í Evrópu. Allar Evrópu-
þjóðirnar, sem nú eru undir á-
nauð fasistanna, eru reiðubún-
ar- Andstöðuhreyfingin gegn
fasismanum fer vaxandi.
Ekkert getur' hindrað vöxt
þeirrar hreyfingar. Hún vex
jafnhliða því, sem rauði herinn
sækir lengra fram. Ekkert afl.'er
til, sem gæti hindrað þá hreyf-
ingu í því að neyta ítrustu
krafta, ef brezku og amerísku
keppnisfær á erlendum mark-
aði, án þess að lífskjör bænda
og búaliðs versni.
]pessar leiðir verður að íara,
aðrahvora eða báðar, og það
verður að halda inn á þær án
tafar. Fullkomnar og víðtækar
rannsóknir verða að fara fram
á verkefninu, engin hlutdrægni
eða togstreyta má þar koma til
greina, þjóðarhagur krefst að
málið verði leyst, styrkjaleiðin
er ófær.
1 eftirfarandi grein, sem birtist í brezka blaðinu News and
Wiews, 9. þ. m., ræðir Harry Pallitt að sameining brezku verk-
lýðshreyfingarinnar sé skilyrði fyrir því, að takast megi að
skapa fullkomna einingu brezku þjóðarinnar um að leggja fram
alla krafta til þess að vinna sigur á fasistaríkjunum á þessu
ári.
herirnir gerðu innrás að vestan.
Brezka þjóðin vill allt á sig
leggja til þess að það verði fram
kvæmanlegt. -
Við vitum að árás á hinn „við
kvæma og veika blett“ Suður-
Evrópu er þýðingarmikil. En
árás á meginvígi fasismans í
Evrópu er þó enn þýðingar-
meiri.
Vegna þessa er það nauðsyn-
legt að hinar sameinuðu þjóðir
hafi samvinnu og samráð um
allar aðgerðir sínar. Vegna
þessa ætti að binda endi
á áróðurinn og í stað hans
að sannfæra fólkið um að allir
starfskraftar og stjórnaraðgerð-
ir hinna sameinuðu þjóða verði
skipulagðar í samvinnu og sám-
einingu, byggðar á sameinaðri
herstjórn er beini meginþunga
sínum af fullum krafti og nógu
snemma gegn höfuðandstæð-
ingnum: Hitlers-Þýzkalandi.
Það verður að binda endi á
að svo ólík sjónarmið komi til
greina, eins og við sjáum nú, að
Afríka er vglin sem vettvangur
fyrir sókn brezku og amerísku
herjanna, en ekki Evrópa.
Hvers vegna er nauðsynlegt,
að allir heiðarlegir andstæðing-
ar geri sér þetta fyllilega ljóst
— allir, sem óska þess, að ráða
niðurlögum fasismans?
Vegna þess að sigrar rauða
hersins vekja ekki óblandna
gleði í brjóstum allra. í hvert
sinn er rauði herinn vinnur
nýjan sigur, eru til afturhalds-
öfl, er reyna að finna ný ráð til
þess að draga úr áhrifamætti
hinna sameinuðu þjóða.
Það sýnir sig í myndun Iberi-
an-klíkunnar og þeim stuðningi
er hún hefur fengið frá aftur-
haldinu í kennimannastéttinni
og ýmsu sem gerist í Suður-
Ameríku. Það kemur fram í til-
raunum til þess að sýna og
sanna að Darlan, Franco og Sal-
azar séu allt öðruvísi fasistar en
Hitler. Það kemur fram í tillög-
unum um að loftárás skuli ekki
gerð á Róm, eins og árásin er
gerð var á Canterbury. Það
kemur fram í andstöðu aftur-
haldssamra atvinnurekenda,
einkum Vickers-samsteypunnar
og. kolaeigendanna gagnvart
framleiðslunefndunum.
Við munum bráðlega verða
vitni að fleiri atburðum af
þessu tagi, og það er einmitt nú,
sem við verðum að vera á verði
gagnvart þeim.
Aldrei hefur nokkur sigur ver
ið jafnmikið kominn undir ár-
vekni og nú.
Eining verklýðshreyfingarinn
ar er þvx ekki lengur aðeins
deiluatriði milli verkamanna-
flokka, er halda þvi fram, að
þeir hafi ósamrýmanlegar
grundvallarskoðanir, heldur er
sköpun þeirrar einingar óhjá-
kvæmilegt skilyrði fyrir því, að
allar þær fórnir, sem fólkið hef
ur fært, í þessari styrjöld, hafi
ekki verið færðar til einskis.
Það er einungis með einingu
verklýðshreyfingarinnar hægt
að skapa knýjandi baráttuþrótt,
árvekni og áhrif verklýðshreyf-
ingarinnar, ásamt öðrum sam-
tökum er vilja ráða niðurlögum
fasismans á grundvelli þjóðlegr-
ar einingar og samheldni.
Það er aöems með einingu
verklýðshreyfingarinnar og
stuðningi hennar við ensk-rúss-
neska sáttmálann, að hægt er
að hvetja hinar undiroxuðu
Evrópuþjóóir til nýrra dáða og
ráða bót á þeirri óánægju, sem
Darlanmálið vakti í öllum her-
numdu löndunum.
Það er aðeins með einingu
verklýðshreyfingarinnar hægt
að koma þýzka verkalýðnum í
skilning um það, að meðal vor
hefur hann tryggan bandamann
í baráttunni gegn hinum inn-
lendu kúgurum og aðVansittart
ismi er útrækur ger úr verklýðs
hreyfingunni.
Það er vegna þessa, sem. Kom
múnistaflokkurinn berst fyrir
einingu nú og krefst þess, að
öllu sem stendur í vegi fyrir að
hún megi takast, verði rutt úr
vegi. Þetta er ástæðan til þess
að hann hefur sótt um samein-
ingu við verkamannaflokkinn.
Engir sérhagsmunir flokksins
liggja því til grundvallar, held-
ur er hér um velferð fólksins,
verklýðshreyfingarinnar og
þjóðarinnar að ræða.
Og þetta þarf að framkvæm-
ast fljótt.
Nú dugir ekki að slá slöku
við. Ekki að láta allan þungann
hvíla á brézka hernum í Afríku
og rauða hernum á austurvíg-
stöðvunum. Við verðum að gera
okkur ljóst hvað við þurfum að
gera hér og nú þegar.
Þess vegna verðum við aftur
og aftur að sýna fram á hvað
fasisminn er, hvert takmark
hans er, hvaða starfsaðferðum
hann beitir og hvernig hann á
volduga vini og aðdáendur hér
í Bretlandi. Sýna fram á
kænskubrögð hans og hið raun-
verulega irmihald „friðartil-
boðanna", sem hann mun
koma til með að gera með tilliti
til vina sinna í Bretlandi.
Ef við gerum okkur þetta
ekki ljóst erum við þar með að
afvopna okkur sjálfa. Að skilja
það er okkur nauðsynlegt vopn
í þessari baráttu.
Nú er það hlutverk okkar að
fylkja okkur til nýrrar baráttu
gegn fasistunum og áhangend-
um þeirra, til baráttu fyrir ein-
ingu í öllum aðgerðum hinna
sameinuðu þjóða, fyrir stofnun
Vtðskípfaráð-
íð fullskípað
Eftirtaldir menn vorn í gær
skipaðir varamenn í Viðskipta-
ráði:
Sigtryggur Klemenzson, lög-
fræðingur, Gylfi Þ. Gíslason,
hagfr., Klemenz Tryggvason,
Einar Bjarnason, stjórnarráðs-
endurskoðandi.
Viðskiptaráðið átti að taka
við störfum í gær-
Stúdentafundurinn
Frh- af 2. síðu.
Atlantshafið. Það eru þessi stór-
veldi og svo Sovétríkin sem öll
hafa hagsmuna að gæta um norð
anvert Atlantshaf og þessvegna
hlýtur afstaða þeirra að grípa
inn í mál þessarar þjóðar, án alls
tillits þess, hvaða stjórnarfyrir-
komulag ríkir í hverju þeirra
fyrir sig. Hvað mundi vera sagt
um oss sósíalista, ef við settum
hnefann í borðið og mótmæltum
harðlega að nokkurntíma væri
samið um nokkurn skapaðan
hlut við Biætaveldi og Banda-
í ríkin, af því að þetta væru auð-
valdsríki? Við myndum vera
nefndir ábyrgðarlausir æsinga-
menn gegn hverjum nauðsyn
væri að grípa til sérstakra ráð-
stafana, og hafa slík ummæli
komið fram að minna tilefni,
En þetta væri sami verknaður-
j inn og sama rökleysan og Sig-
ui’ður Bjarnason gerði sig sekan
< um á stúdentafundinum og
Morgunblaðið gerir að sínu máli
bæði fyrr og síðar, að fara hinum
mestu óvirðingarorðum um til-
lögu um samninga við Sovétrík-
in, vegna þess að þar er ríkjandi
sósíaliskt þjóðfélag. Slíkt viðhorf
sýnir hvorutveggja í senn, skiln-
ingsskort á eðli utanríkismála-
starfsemi og fullkomið ábyrgð-
arleysi gagnvart sjálfstæðisbar-
áttu vor íslendinga, auk skorts
á almennri háttvísi.'
Ég vil leyfa mér að færa Stúd-
entafélagi Reykjavíkur þakkir
fyrir að efna til þessara um-
ræðna. Og ég tel það illa farið, að
pólitísk málgögn bæjarins skuli
ekki kunna sig betur en svo, að
svona félagsfundir skuli vera
dregnir inn í dægurmasið með
óviðeigandi frásögnum. Teldi
ég rétt, að Stúdentafélagið færi
þess á leít við blöðin, að fundir
þess megi vera friðhelgir gegn
yfirgangi þeirra og félagið sjálft
fái að skýra frá því í starfi sínu,
er því þykir máli skipta. En jafn
hliða vil ég eindregið mælast til
þess, að'félagið haldi áfram á
þeirri braut, er það hefur stigið
inn á með þessum fundi, efna til
umræðna um mikilvægustu mál
þjóðfélagsins á hverjum tíma.
Með því einu móti gætu stúd-
entar vænzt þess að verða færir
um að hafa forustu í lausn mik-
ilsvarðandi mála.
Gunnar Benédiktsson.
nýrra vígstöðva, fyrir styrkingu
ríkisstjórnarinnar og eflingu
verklýðshreyfingarinnar til
þess að tryggia það, að öllum
mætti Bretaveldis verði beitt
til þess að vinna endanlegan
sigur á árinu 1943,