Þjóðviljinn - 02.02.1943, Side 1

| ftyHWi^rgj) yorlr^.
lyösíéldgðnnð hefiir
söfnun til Sovét*
ríkjanna
8. árgangur. Þriðjudagrur 2. febrúar 1943. 25. tölublað.
Haiði lerlnn ssklr Irallirai II200
in. ufglfm l larlar-líhasas
Vörn þýzka hersíns víd Sfalíngrad — 330 þúsund manna
úrvalalíðs — þrofín, — 15 fasísfahershöfdíngjar hand-
feknír, - Míkílvægur rússneskur sígur í scknínni víðKarkoff
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna
í Reykjavík hélt fund í fyrra-
dag.
Á fundínum var Zophonías
Jónsson kosinn í stjórn vinnu-
miðlunarskrifstofunnar.
Þá samþykkti fundurlnn með
30 atkv. gegn 5 að efna til al-
mennrar fjársöfnunar til styrkt-
ar Rauða krossi Sovétríkjanna.
Var ákveðið að leita stuðnings
Alþýðusambands íslands, og
annarra samtaka í fjársöfnun
þessarri.
Lesið var upp skeyti frá Sir
Walter Citrine, formanni Brezka
verklýðssambandsins, þar sem
hann segir að sér myndi vera það
mikil ánægja, að ráðstafa fé því
sem safnað verður.
Söfnunin mun verða hafin inn
an skamms.
Rauði herinn í Kákasus sækir fram til norðvesturs á 200 km.
breiðri víglínu, og er sóknin svo hröð, að allar líkur benda til
að honum takist að Ioka undanhaldsleiðum fasistaherjanna í
Kákasus, en talið er að þar sé um 250 þúsund manna her að
ræða.
Þessi f jölmenni her er nú mestallur saman kominn á svæði
vestan llnunnár Majkop—Tikoresk—Rostoff, og hefur að varnar-
miðstöð borgina Krasnodar, en að henni sækja Rússar úr þrem-
ur áttum. Nokkur hluti rauða hersins er kominn framhjá borg-
inni til norðurs og heldur áfram sókn í átt til Rostoff.
Nái rauði herinn Krasnodar, hafa fasistaherirnir í Kákasus
engar undankomuleiðir nema yfir Kertssund eða Asovshaf, en
telja má víst að brottflutningur liðs eftir þeim leiðum reynist
Þjóðverjum áhættusamur.
Það kom í ljós, að sigurinn
var enn glæsilegri en Rússar
sjálfir höfðu vitað. Herinn sem
rauði herinn umkringdi 23. nóv.
s. 1., var 330 þúsund manna úr-
valslið, þýzkt og rúmenskt, sem
sent hafðl verið til að reka smiðs
höggið á töku Stalíngrad, og þar
með efna loforð Hitlers, er hann
fullvissaði þýzku þjóðina um að
borgin skyldi falla fyrir sókn
nazistaherjanna.
í tilkynningum Rússa hefur
aldrei verið talað um fjölmenn-
ari her en 220 þúsund, og er
þetta enn eitt dæmi þess, hve
varlegar tilkynningar sovét-
stjórnarinnar eru.
Fangar sem teknir voru hjá
Stalíngrad síðustu dagana höfðu
ekki hugmynd um útslitakosti
sovétstjórnarinnar, er Paulus
hershöfðingi hafnaði.
Paulus hafði hvað eftir ann-
að sent Hitler boð um að til-
gangslaust væri að hálda vörn-
inni áfram, en Hitler fyrirskip-
aði stöðugt að vörninni skyldi
haldið áfram.
Á vígstöðvunum suðvestur af
Hýr stjðrnmálasigur Bandamanna?
Vorones sækir rauði herinn hratt
fram á breiðu svæði og hefur
rofið aðra aðaljárnbrautarlín-
una milli Karkoff og Donets-
héraðsins, með því að taka járn-
brautarbæinn Svatovo.
Vestur af Vorones eru sjö þýzk
Herfylki hmilokuð, og segir í
fregn frá Moskva að það sé að-
eins tímaspursmál hvernær þess
um her verði gereytt eða hann
neyddur til að gefast upp.
Mnean i síla
i iun eínslu-
unum i Ilnis
Giraud telur sig „einn af
mestu aðdáendum
%
Gaulles
<<
de
Bandamannaherirnir hafa nú
frumkvæðið alstaðar í Túnis, og
fara bardagar harðnandi með
degi hverjum.
Bandaríkjaher sækir úr þrem-
ur áttmn að bænum Maknassy,
en sá bær er 70 km. frá strönd-
inni. Takist þessum her að ná
Umræðurnar um f járlögin
Iflsik Iðsenisnn nnnlisie al iill sí
sl íauia leHiunae 1913 uni 70 uiilli.
í fjárveitinganefnd hafa komið fram raddir um
að lækka kaupgjaldið
Við 2. umræðu fjárlaganna í gær talaði fyrstur af hálfu sós-
íalista Lúðvík Jósepsson, annar fulltrúi flokksins í fjárveit-
inganefnd.
Rakti hann ýtarlega útlitið um hina einstöku tekjuliði og
sýndi fram á að það gæti vart talizt óvarlegt að áætla tekjur
ríkisins á árinu 1943 um 70 milljónir króna eða um 20 milljónum
króna hærra en er á f járlagafrumvarpinu. Kvað hann þau fram-
töl, er nú væru fram komin yfir tekjur manna 1942, sanna, að
ætla mætti tekju-, eigna- og stríðsgróðaskatt svipað og sósíalist-
arnir i fjárveitinganefnd hefðu haldið fram, eða um 25 millj. kr.
í stað 15 millj. kr., eins og er í frumvarpinu. Þá gaf hann og
upplýsingar um ýmsa aðra liði teknanna, sem allar hnigu að því
að sanna að'það gæti staðizt að áætla tekjurnar um 70 milljónir.
I Lúðvík ræddi síðan . nokkuð
samstarfið . í fjárveitinganefnd
og hvað fyrir sumum nefndar-
mönnum myndi vaka með þeirri
í afgreiðslu á fjárlögunum, sem
ofan á hefði orðið í fjárveitinga-
nefnd. Minhtist hann á að radd-
ir hefðu komið fram í nefndinni
um að lækka þyrfti kaupgjald-
ið og sýndi fram á hvert sam- |
band væri milli slíkra tilhneig-
inga og þess, sem meirihluti
nefndarinnar hefði komið fram:
að fresta ákvörðunum um verk-
legu framkvæmdirnar til 3. um-
ræðu.
Næstur talaði af hálfu sósíal-
ista Kristinn Andrésson. Ræddi
hann ýtarlega um afstöðu ríkis-
Framh. á 4. síðu.
uiu osuaiu iuuiiii miniaiiui)
Churchill, forsætisráðherra Breta, hefur dvalið tvo daga í
Tyrklandi, og rætt við háttsetta tyrkneska stjórnmálamenn.
Tilkynning um för þessa var gefin í London í gærkvöld.
Við komuna til Tyrklands tók ríkisforsetinn, Inönu, á móti
Churchill, og meðal þeirra. sem þátt tóku í viðræðunum var
tyrkneski forsætisráðherrann, Sarajoglu og æðstu hershöfðingj-
ar Tyrkja-
Sjómannadeilunni í Vestmannaeyjum lauk í gœr meö sigri
sjómanna.
Siómannafélagið Jötunn og Vélstjórafélag Vestmannaeyja
gerðu samning við útgerðarmenn sem felur í sér allverulegar
kjarabœtur fyrir sjómenn.
Dr. Helgi Péturss kjörinn
heiðursfélagi í „Dansk
Geologisk Forening“
Utanríkismálaráðuneytinu hef
ur borizt síraskeyti um það frá
Kaupmannahöfn, að „Dansk
Geologisk Forening" hafi kjörið
dr. Helga Pjeturss heiðursfélaga
í viðurkenningarskyni fyrir jarð
f ræðiraunsóknir bans,
Tilkynnt er að rætt hafi ver-
ið um ástandið í Evrópu, eink-
um með tilLLti til þess, sem
helzt snertir Tyrklánd, og eihn-
ig um eftirstríðsmál. Um öll
þessi atriði ríkti fyllsta eining
milli Breta og Týrkja, og sam-
komulag náðist um aukna hjálp
Bretlands og Bandaríkjanna til
eflingar landvarna Tyrklands.
Ráðstafanir þessar voru haldn
ar samkvæmt tilmælum Chur-
chills og með vitund og sam-
þykki Roosevelts Bandaríkja-
íoraeta
Maknassy, eru líkindl til að
Bandamönnum tækizt að loka
undanhaldsleiðum fyrir nokkr-
um hluta af her Rommels.
Norðar í Túnis heyja Bretar
og Þjóðverjar harðar skriðdreka
orustur.
Áttundi brezki herinn hefur
tekið hafnarbæinn Súara, 40
km. frá landamærum Túnis, en
það var eini hafnarbærinn sem
eftir var á valdi faista á allri
, Lí bí uströndinni. .,.,
Giraud hershöfðingi, land-
stjóri Frakka í Norður-Afríku,
hefur í viðtali við blaðamenn
sagt, að óhætt sé að telja sig til
mestu aðdáenda de Gaulle hers-
höfðingja. Bretar hefðu gert rétt
í því að styrkja de Gaulle, því
að hann hefði í tvö ár verið sá
eini, er túlkaði hina sönnu rödd
Frakklanda
Sjómannafélagið Jötunn og
Vélstjórgfélag Vestmannaeyja
höfðu sagt upp' 'sámhingum í
haust og krafizt kjarabóta.
Þar sem samningar höfðu ekki
tekizt var ákveðið að verkfall
skyldi hefjast 31. jan.
Samningar voru undirritaðir
í gær og gengu útgerðarmenn
að ollum krö|um ajómanna tþ
að afstýra verkfalinu.
, Það sem ávannst fyrir sjó-
þienn er' eftirfarandi:
1. Útgerðarmenn greiði allan
ís til kœlingar á nýjum fiski
á bátunum.
2. Aðgerðarkostnaður reiknast
21 kr. af smálest fyrir hausun
fiskjar um borð í tog- og drag
FwynhaM á á aíðtí.
/