Þjóðviljinn - 02.02.1943, Blaðsíða 2

3
Erskir hermenn á Islandi hefja söfoun
til styrktar Sovétríkjunum
Kins og kunnugt er, hafa Bretar safnað í heimalandi sinu all-
miklu fé í sjóð, sem varið er til þess að kaupa fyrir hjúkrunar-
vörur, er sendar eru til Sovétríkjanna og hefur frú Churchill
beitt sér fyrir þeirri söfnun.
Nú hafa brezkir hermenn, sem dvelja hér á íslandi, hafið
fjársöfnun er renna skal í þenna sjóð. Er frá því skýrt í blaði
Breta hér á landi, Daily Post, sem út kom 20. f. m. Er hér á
eftir birtnr útdráttur úr gxein þeirri, þar sem frá þessu
er skýrt.
cBcejat ipóyhitiwn
Þ JÚÐ VILJXNN
—I w iTl *~ - .-
Þriöjudagur 2. febrúar 1943.
„Við. þegnar hinna sameinuðu
þjóða, sem höfum öðlazt það
hlutskipti að dvelja hér á ís-
landi, gerum skyldu okkar, við
erum hér til vamar stöðvum er
ekki hafa minni þýðingu en aðr
ar hemaðarstöðvar í heiminum.
En atvikin hafa hagað því þann
ig, að þenna vetur eigum við
ekki í baráttu sjáifir. Mai’gir
okkar hafa í hyggju, og allir ósk
um við þess, að létta þjáningar
þeirra vopnabræðra okkar, sem
axmnuKKKziímx
BARNA-LÚFFUR
KRAKKA-HANZKAR
nýkomið.
Verzlun H. Toft
Skólavörðustíg 5
Sími 1035
cær mœximímx
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullsm., Hverfisgötu 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.
annísnnnncinaa
Dagvinna kr. 14.18
Eftirvinna — 17.47
Nætur- og
helgidagav. — 20.76
nú bera hita og þunga stríðsins. I
Landar okkar heyja nú harða ;
baráttu í Afríku, en þá skortir
ekki hjúkrunarvörur.
Askorun frú
CHURCHILLS.
En í Sovétríkjunum, þar sem
milljónir hermanna og borgara
heyja vetrarsóknina, er þörfin
mikil og knýjandL
Þau 3000 tonn af hjúkrunar-
vörum, sem þegar hafa verið
sendar til Sovétrikjanna, hafa
bjargað þúsundum mannslífa".
Síðan eru taldar upp þær
hjúkrunarvörur sem sendar
hafa verið.
Síðan heldur greinin áfram:
„Þessar upplýsingar gaf frú
Churchill í ræðu þeirri er hún
hélt um áramótin. Hun sagðí, að
þrátt fyrir þær birgðir, sem send
ar hafi verið, væri brýn þörf
fyrir meiri hjúkrunarvörur og
í meira fé til að kaupa þær fyrir.
„Eg heiti á yður“, sagði frú
Churcbill, „að taka þátt i fjár-
söfnun þessari, sem vera á fram
lag okkar til hinna hugprúðu
verjenda Stalíngrad og til að
efla viðreisnarþrótt Sovétþjóð-
anna“.
Síðan skýrir blaðið frá hverj-
ir skipa nefnd þá, er veita fjár-
söfnuninni forstöðu, enhfreníur
, að gjöfum sé veitt móttaka hjá
I „Daily Post“.
með vélsturtum kr. 18.52
- — — 21.81
— — 25.10
Vörubílastöðin Þróttur.
Fyrirspum til ritstjóra
tveggja blaða.
í ritstjómargrein í Timanum sið-
astliðinn laugardag, segir meðal
annars:
„Þessi afstaða sósíalista sýnir að
þeir eru lausir í fylgi sínu við fleira
en einkasölur, sem eru yfirlýst
stefnumál þeirra. Með þessari af-
stöðu hafa þeir brotið í bága við
margar fleiri yfirlýsingar sínar“.
Nú eruð þér, herra Þórarinn Þór-
arinsson, spurður í fullri vinsemd:
Hvaðam kemur yður sá fróðleikur,
að „einkasölur séu yfirlýst stefnu-
mál“ sósíalista?
Hvað eigið þér við þegar þér seg-
ið að sósíalistar hafi „brotið í bága
við margar fleiri yfirlýsingar sínar“
með því að sitja hjá við atkvæða-
greiðslu um endurreisn bifreiðaeinka
sölunnar?
Alþýðublaðið flutti ritstjói’nar-
grein um atkvæðagreiðsluna um bif-
reiðaeinkasöluna síðastliðinn föstu-
dag. Greinin endar á þessum orðum:
„Þannig stendur Kommúnista-
flokkurinn við ríkisrekstrar- og þjóð
nýtingarstefnu sína, þegar á reyn-
ir“.
Hvaða rök viljið þér, herra Stefán
Pétursson, færa fram fyrir því að
Sósíalistaflokkurinn sé bundinn af
stefnuskrá sinni við að fylgja t. d.
rikiseinkasölu á bifreiðum?
Lítil leiðbeining fyrir
ritstjórana.
Til þess að þið, virðulegu ritstjór-
ar, eigið hægara með svara þessum
spumingum, skal hér tilfært það
sem stefnuskrá Sósíalistaflokksins
segir um þessi mál.
Þar segir syo:
„Saméiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkuririn vill efla at-
vinnurekstur hins opinbei’a á þeim
sviðum, þar sem þegar er um stór-
atvinnurekstur að ræða, eða nýjar
atvinnugreinar, að svo miklu leyti
sem það er í samræmi við hagsmuni
alþýðunnar. í sama skyni vill hann
að haft sé sem nánast opinbert eft-
irlit rneð atvinnurekstri og yiðskipta
samtökum einstakra manna, félaga
og auðvaldshringa. En flokknum er
það ljóst, að meðan alþýðan hefur
ekki náð fullum völdum í þjóðfélag-
inu, verða jafnvel hin opinberu fyi’-
irtæki notuð meira og minna í þágu
auðmannastéttarinnar, eftir því hver
ítök hún hefur á stjóm þeirra“.
(Stefntxskrá Sameiningarflokks al-
þýðu — Sósí alistaf lokksins).
Á að byggja ofan á verka-
mannabústaðina?
Herra ritstjóri!
í bláði ýðár 'í' fyrradag er frá því
skýrt, að bæjarráð hafi samþykkt
að leita samninga við Byggingarfé-
lag alþýðu úm að byggja eina hæð of
ain á V.érkamaxxnabiistaðina í Vest-
urbænum. Mér sldlst á .blaði yðar,
að þér teljið að þetta sé allvænleg
' leið til að bæta ’úr húsnæðisvánd-
ræðura. Nú vildi ég leyía m.ér að
einkum til, "áð þéir télja að rineð
þessu verði skertur aðgangur þeirra
j að geymsluplássum, þvottahúsum,
; görðum o. fl.' Ennfremur telja þeir
- að óþægindi muni af því leiða að
sex fjölskyldur verði um hverja úti-
dyr í stað fjögúrra, eins og nú gjr,
Síðast, en ekkí sizt, er á það bent,
að ef.byggt verður oían á elztu
. Verkamannabústaði, sem. byggðir
eru í férhyrníng við Hringbraut,
Hofsvallagötu, Ásvallagötu og
Braéðraborgarstíg, þá mún neðsta
hæð álmunnar við Ásvallagotu verða
tniog aóterism
Allar þessar athugasemdir vildi
ég biðja heiðrað blað yðar að athuga,
og ennfremur vildi ég biðja yður að
láta álit yðar í ljós á því, hvort
leyfilegt muni að byggja ofan á
Verkamannabústaðina, nema til
komi leyfi allra íbúðareigenda.
Virðingarfyllst.
íbúðareigandi í Verkamannabústöð-
unum.
Svar ritstjóra.
Það orkar ekki tvímæiis, að ekki
er leyfilegt'að byggja ofan á Verka-
mannabústaðina nema til komi leyfi
hlutaðeigandi íbúðaeigenda. Sam-
þykkt á fundi i byggingarfélaginu
mundi ekki veita slíka heimild, held-
ur þyrfti samþykki hvers einasta
íbúðareigenda að koma til.
Lang veigamesta röksemdin gegn
því að bæta hæð ofan á Vei’ka-
mannabústaðina við Hringbraut og
Ásvallagötu er að það mundi taka
sól af mörgum íbúðum við Ásvalla-
götu. Vissulega er það einnig rétt,
að margháttuð óþægindi mundu af
þvj leiða fyrir íbúa Verkamanna-
bústaðanna, ef að þessu ráði yrði
horfið. Sennilega mundu þau þó
i vei’ða minni en ætlað er. Yfirleitt
j eru menn hræddari við sambýli í
! stórum húsum en ástæða er til, og
það hefur áreiðanlega verið misráð-
ið, á ’sínum tíma, að byggja ekki
i Verkamannabústaðina sem þriggja
1 eða fjögra hæða hús þegar í upp-
hafi, og þó það væri vissulega mik-
ill sparnaður, box’ið saman við að
reisa frá grunni, að byggja nú ofan
á Verkamannabústaðina, þá hefði
það verið hagkvæmara í alla staði
að byggja þrjár hæðirnar þegar í
byrjun.
Við „íbúðareiganda í Verkamanna-
bústöðunum" vil ég að lokum segja,
að valdið í þessu máli er hjá íbúð-
areigendum, og auðvitað taka þeir
þær ákvarðanir, sem þeir- telja bezt
henta.
Kron, Morgunblaðið og
reykvískir lesendur.
Herra ritstjó^i!
Má ég biðja Bæjai’póstinxx fyrir
eftirt'arrindi.
Eg hitti kxmningja minn í gær.
— Hefurðu séð nýju, amerísku
bækurnar í Kron? spurði hann.
Nei, ég varð að játa vanþekkingu
mína, ég vissi ekki um nainar nýjar
bækur í Kronbúðinni.
— Hvað er þetta, maður, þær
voru auglýstar í Morgunblaðinu,
hélt kunningi minn áfram — hann
er nefnilega „Morgunblaðsmaður“.
Eg hafði lesið Þjóðviljann og Al-
þýðublaðið þenna dag, en þar voru
engar auglýsingar um nýj.ar amer-
ískar bækur. Eg fór og keypti sunnu
dags-Moggann. Og sjá: á 7. síðu var
áberandi auglýsing svohljóðandi:
„Ný sending Amerískra bóka er
komin. Gerið svo vel að líta i glugg-
ana i dag.
K RON
Bókabúð“.
Sendingar erlendra bóka, sem
hingað koma, eru oftast svo takmark
aðar, að þær seljast upp á skpmm-
þess að leggja fram nokkrar spurn-
ingar.
Eftir hvaða »reglum auglýsa for-
ráðamenn KRON ’í dagblöðunum?
Álíta þeir að lésendur Morgunblaðs-
ins eigi að hafa forgangsrétt að
vitneskju xxm nýjar bækur? Eða eiga
þetta að vera heiðurslaun til Morg-
unblaðsins fyrir afstöðu þess gegn
KRON á fyrstu og erfiðustu árum
þess? 1 hverra þjónustu halda þess-
ir. menn að þeir séu? Getum við
kánnske átt von á því að sjá ein-
hvern daginn í sveitablaðinu Tím-
'arruœ uuglýacagu á þesía hriffi.
ROFSTOFF — LYKILL AÐ
KÁKA8US
í annað sinn ó sama misserinu
beinist athygli manna um heim
allan að borginni Rostoff, er nefntf
hefur verið lykillinn að Vestur-.
Kákasus. Með hverjum degi nálg-
ast rauði herinn borgina, í látlausri,
þungri sókn, og ógnar hinum miklu
þýzku herjum, sem nú liggja eins
og mara á þessum frjósömu og auð-
ugu héruðum.
HAFNARBORG OG JÁRNBRAUT-
ARMIÐSTÖÐ.
Rostoff stendur 40 km. fi’á mynni
Donfljótsins. íbúar borgai’innar eru
um 250 þúsund, en þann tíma árs
sem flestir sovétþegnar fá orlof sín,
verður íbúatalan meira en hálf millj
ón. Rostoff hefur ávalt verið talin
mikilvæg bæði sem hafnarborg og
þó einkum hei-naðarlega mikilvæg
vegna þess að hún er miðstöð
þriggja járnbrautarkerfa.
Frá Rostoff liggja jámbrautir
vestur til Kieff og Mið-Evrópu: norð-
urlína sem tengir Svartahafs- og As-
ovshafnir Moskva og Leningrad, og
þriðja linan liggur suður til flota-
hafnarinnar Novorossísk.
ÖFLUGHt ATVINNUVEGIR.
•
Vöruflutningar eítir Donfljótinu eru
afarmiklir. Aðalafurðirnar sem
fljótaskipin flytja frá Rostoff er
korn og ull, og aðalatvinnuvegir
borgarbúa er litunariðnaður, fisk-
veiðar, skipabyggingar, skósmíði og
tóbaksiðnaður. í héruðunum um-
hverfis Rostoff er kolavinnsla þýð-
ingarmikifl atvinnuvegur, en litið af
framleiðslunni fer um Rostoff, þar
sem kolin eru mestmegnis notuð
inni í landi til iðnaðarþarfa.
MIÐSTÖÐ ÍÞRÓTTAMENNINGAR
OG SÖNGVA.
Rostoff er aðlaðandi borg og sér-
kennileg fyrir það hve vel hún sam-
einar byggxngarlist gamla Rússlands
og hinn nýja stíl sem algengastur er
í Sovétríkjxmum. Á þessxxm slóðxxm
er ákaflega kalt á vetnxm, en á
sumrin flykkist þangað fólk til að
njóta sumarleyfa sinna, því að í
Rostoff og. nágrenni eru ágæt skil-
yrði til baða, veiða og íþróttaiðkana.
Það er bjart yfir borginni á sxxmar-
dögum, þegar göturnar eru morandi
af Kákasusbúum, Kalmúkum og
Grúsum í skrautiegum þjóðbúning-
um.
Rostoff hefxxr skipað heiðurssesjs,
meðal borga Sovétríkjanna íyrir öfl-
uga menningarstarfsemi, og er sé.r-
staklega fræg fyrir söngkóra sína
og hljómsveitir.
Þessi glaða og bjarta borg hefur
legið undir íargi styrjaldar, kúgun-
ar og eyðileggingar á annað ár.
Rauði herinn, sem sækir fram til
borgarinnar úr norðri og austri,
mun sjá til þess, að hún verði leyst
úr ánauð fasistaherjanna, og verði
aldrei tekin aftur af óvinaher. Og
Rostoff mun rísa upp úr eymd og
skorti styrjaldarinnar, og verða á
ný hin bjarta og glaða boxg frtðai’-
tímanna.
Reykvíkixxgar! Gerið svo vel að
ljta á nýju bækuraar í KRONbúð-
inni!
■ Með þökk fyrir birtinguna.
Reykvískur Iesandi.
Athugasemd ritstjóra.
Ritstjóranum er kunnugt um að
Kron hefur þá reglu að auglýsa
jafnt í öllum dagblöðum bæjai’ins.
Að öðru leyti væntir hann að foi’-
ráðamenn Kron svari þessum fyrir-
spurnum, og mun Bæjarpósturinn
fúáiegB öirte
lilípniíi! iii Eolfgarnaswellanna
Fundur verður haldinn í Háskólanum, 1. kennslu-
stofu, þriðjudaginn 2, febrúar kl. 20,30. Meðlimir úr
hverfum 45—60, ennfremur Skerjafjarðar-, Gríms-
staðaholts-, Seltjarnarness- og Laugarnesshverfi, eru
vinsan&lega beðnir að mæta,
«
Loftvarnanefnd.
TILKYNNING
Frá og með 1. febrúar, þar til öðruvísi verður
ákveðið, verður leiga fyrir vörubíla í innanbæjarakstri
sem hér segir:
xnda yður á, að mjog margir ai
gendum Verkárhannábústaðariná' um tima.
■n hfiKKu miÖc andvíriir. oft ber bað