Þjóðviljinn - 05.02.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
FÖstudagur 5. febrúar 1943.
28. tölublað.
Af inníkróada fasisfahcrnum vcsfur af Voroncs hafa 17 þúsund hcrmcnn
fallið en 21 þúsund vcrid fcknír fil fanga. — Broffflufningí þýzka Káka~
sushcrsíns haldíð áfram
Bauði herinn nálgast óðum eina sterkustu varnarstöð þýzka
hersins, Kúrsk- í aukatilkynningu, sem birt var í Moskva I gær-
kvöld, segir að sovéther hafi í gær tekið bæina Tsigri og Tim.
Tsigri er 55 km. frá Kúrsk, á járnbrautinni til Vorones, en Thn
er 65 km. suðaustur af Kúrsk. í fyrradag var tilkynnt að rauði
herinn hefði tekið bæi á járnbrautinni milli Kúrsk og Orel,
svo að Rússar sækja nú að Kúrsk úr þremur áttum — norðri,
austri og suðri
Áður hefur verið skýrt frá að mikill þýzkur her hafi verið
innikróaður milli Kastomoje og Vorones. I aukatilkynningunni
í gærkvöld segir, að tekizt hafi að skilja þennan her að í ein-
angraða hópa, og hafi 17 þúsund fasistahermenn fallið síðan
27. janúar, en 27 þúsund verið teknir til ftanga, þar á meðal tveir
ungverskir hershöfðingjar.
Mikið herfang hafa Rússar tekið á þessum slóðum, þar á
meðal 143 skriðdreka, 516 fallbyssur, 32 birgðalestir og 2300
flutningabíla.
Brezkar og bandarískar sprengjufiug-
vélar gera harðar árasir á þýzkar borgir
Öflugar sveitir brezkra sprengjuflugvéla gerðu mjög harða
loftárás á Hamborg í fyrrinótt, en Hamborg er ein mesta kaf-
bátastöð Þjóðverja.
Þungum sprengjum og eldsprengjum var varpað á hafnar-
hverfin og höfnina, og komu upp miklir eldar. Sextán brezku
flugvélanna fórust.
Stöðugt þrengir að fasistalierj
unum í Vestur-Kákasus og
rauði herinn færist nær Rostoff
bæði að austan og sunnan, en
mótspyrna Þjóðverja er mjög
hörð.
Brottflutningur liðs vestur yf
ir Kertssund heldur áfram, en
Þjóðverjar hafa ekki reynt að
flytja her burt um Novorossisk,
því að sá bær liggur þegar und-
ir stórskotahrið rússneska
Svartahafsflotans.
Þýzka herstjórnin hefur ný-
lega flutt mikið lið frá herteknu
Síðasta varaliði 3 kvatt
tilhernaðarfranileiðsl-
unnar í Þýzkalandi
Þýzka stjórnin tilkynnti í
gær aö í þessurn mánuði verði
lokað 100 þús.—120 þús. búðum
í Þýzkaland.i til að spara elds-
neyti og vinnuajl.
Stjórnin tilkynnti jafnframt
að víðtœkar ráðstafanir vœru i
undirbúningi, er miðuðu að því
að nota allan mannafla þjóðar-
innar til hernaðarþarfa.
í grein sem Göbbels ritar í
tímaritið Das Reich, kvartar
hann yfir því að ýmsar þjóðir
láti sér ekki skiljast hve gífur-
legar fórnir verði að færa í bar-
áttunni við bolsévismann. „Sigri
Rússar verður allt meginland
Evrópu varnarlaust fyrir komm
únismanum“, segir Göbbels. „Má
vera að enn séu til menn í Lond-
on það skynsamir menn að þeir
skylji hvað það þýðir“
löndunum í Vestur-Evrópu til
austurvígstöðvanna.
Pravda, aðalmálgagn Komm-
únistaflokks Sovétríkjanna,
birti í gær frásögn af handtöku
þýzka hershöfðingjans Paulus í
Stalíngrad.
Könnunarflokkur úr rauða hern
um hafði komizt að því hvar
Paulus og herforingjaráð hans
hafðist við. Sterkar rússneskar
áhlaupasveitir voru sendar á
vettvang og tókst þeim eftir
harða bardaga að sigrast á varn-
arliðinu og umkringja virkið
sem Paulus hafðist við í. Þegar
þýzku hershöfðingjunum varð
ljóst, að virkið var umkringt
sendu þeir liðsforingja til að til-
kynna uppgjöf. .
Eftir uppgjöfina sló í harða
deilu milli rúmensku hershöfð-
ingjanna og Þjóðverjanna. Sök-
uðu Rúmenarnir Paulus um að
hafa haldið leyndum úrslitatil-
boðum sovétstjórnarinnar.
27 franskir kommún-
istaþingmenn iátnir
lausir í Alsír
Tilkynnt var í Alsír í gœr-
kvöld, að Giraud landstjóri hafi
fyrirskipað, að 27 franskir komm
únistáleiðtogar, sem verið hafa í
haldi í fangabúðum frá því að
Vichystjórnin tók við völdum,
skyldu látnir lausir. Þeir eru
allir þingmenn, áttu sæti í full-
trúadeild franska þingsins.
Jafnframt var tilkynnt að 900
pólitískum föngum hafi verið
sleppt úr fangabúðum frá þvi
að innrás Bandamanna í Norð-
ur-Afriku hófst.
Enn eru þó 5500 Frakkar i
fangabúðum í nýlendum Frakka
í Norður-Afriku, af pólitískum
ástæðum.
í gær gerðu bandarískar
sprengjuflugvélar ' harðvítugar
árásir á herstöðvar og iðnaðar-
borgir í norðvesturhluta Þýzka-
lands. Sló víða í ákafa loftbar-
daga við þýzkar orustuflugvél-
ar, og voru margar þeirra skotn-
ar niður. Bandaríkjamenn
misstu 5 flugvélar."
Yiðskiptamálaráð-
herra krafinn svars f
verð hækkunarmðiun -
um
Á fundi neðri deildar Alþing-
is í gær við 2. umr. um frv.
stjómarinnar um verðlag end-
urtók Finnur Jónsson fyrir-
spurn sína til viðskiptamálaráð
herra Björns Ólafssonar, um
hverju það sætti, að ýmsar vör-
ur væru með vitneskju ríkis-
stjórnarinnar seldar nú hærra
verði en þann 18. des. s.l., er
verðhækkunarbannið var sam-
þykkt á Alþingi. Svo sem lesend
um er kunnugt hefur verkalýðs-
félagið í Höfn í Homafirði kært
Jón ívarsson fyrir ólöglega
hækkun á kolum og ýmsum mat
vörum. Björn Ólafsson svaraði
fyrirskipuninni snúðugt og vís-
aði til þess sem hann hefði sagt
í útvarpsumræðunum í fyrra-
Framhald á 4. síðu.
Bæpinn mrni laha pehstur fiamla-
os Hýja biD í sínap hendup
Utsvörín munu verða um 20 mílfjónír kr.
Bæjarstjómarfundinum var ekki lokið þegar blaðið fór í
prentun í gærkvöldi og því eigi hægt að skýra frá ölium sam-
þykktum fundarins að þessu sinni.
Tillaga Sósíalistaflokksins um 600 þús> kr. til fæðingar-
heimilis var samþykkt
Tillaga Sósialistaflokksins og Alþýðuflokksins um að hækka
stórgróðaskattinn úr 1 millj. upp í Vfz millj. var samþykkt.
Líklegt má telja að tillaga þessara flokka um stofnun fram-
kvæmdasjóðs verði samþykkt, en í hann á að ganga það af
stríðsgróðaskattinum, sem er fram yfir 1 millj. kr. Ennfremur
var talið að samþykkt yrði að undirbúa stofnun æskulýðsheim-
ilis. — Fulltrúar Sósíalistaflokksins og Alþýðuflokksins stóðu
yfirleitt saman í atkvæðagreiðslunni.
Gera má ráð fyrir að útsvörin verði um 20 millj. kr. og að
varið verði til bygginga 4 millj. kr.
Ennfremur var talið víst að samþykkt yrði að bærinn tæki
rekstur tveggja kvikmyndahúsa í sínar hendur.
Fyrir fundinum lá svohljóð-
andi tillaga frá Alþ.fl.:
„Bæjarstjórnin samþykkir að
taka í sínar hendur rekstur kvik
myndahúsa í bænum og felur
borgarstjóra og bæjarráði að
leita samninga við núverandi
eigendur kvikmyndahúsanna um
kaup á þeim. Náist ekki viðun-
andi samkomulag um þetta efni
felur bæjarstjórn borgarstjóra
að fá lagaheimild til eignar-
náms á næsta Alþingi."
Við þessa till. flutti Árni frá
Múla þá breytingartillögu, að
upphaf till. orðist svo: „Bæjar-
stjórn samþykkir að taka f sín-
ar hendur rekstur kvikmynda-
húsanna Gamla Bíó og Nýja
Bíó“. Er þar með ákveðið að
háskólinn reki Tjarnarbíó á-
fram.
Þá bar Árni Jónsson ennfrem
ur fram svohljóðandi viðauka-
tillögu:
„Rekstrarhagnaður kvik-
myndahúsanna renni óskiptur
í sérstakan sjóð, er varið sé til
nauðsynlegra mannúðar og
menningarframkvæmda, svo
sem heilsuverndarstöðva, fæð-
ingarspítala, mæðra- og fæðing-
arheimilis o- s. frv.
Var talið víst, að tillagan með
þessum breytingum yrði sam-
þykkt
Kosning fastra nefnda og
starfsmanna bæjarstjómar
í fastar nefndir og sem starfs-
menn bæjarstjómar voru þessir
menn kosnir:
Forsetakosning:
Forseti: Guðmundur Ásbjörns
son.
Varaforsetar: Jakob Möller,
1. Valtýr Stefánsson, 2.
Skrifarar: Helgi H. Eiríksson,
Björn Bjarnason.
Varaskrifarar: Gunnar Þor-
steinsson, Steinþór Guðmunds-
son.
Bæjarráð:
Guðmundur Ásbjörnsson, Ja-
kob Möller, Helgi H. Eiríksson,
Sigfús Sigurhjártarson, Jón Ax-
el Pétursson.
Varamenn í bæjarráði: Valtýr
Stefánsson, Gunnar Thorodd-
sen, Guðrún Jónasson, Björn
Bjarnason, Haraldur Guðmunds
son.
Framfærslunef nd:
Guðmundur Ásbjörnsson,
Guðrún Jónasson, Gísli Guðna-
Framh. á 4. síðu.