Þjóðviljinn - 07.02.1943, Blaðsíða 3

Punnudagur 7. febrúar 1943.
ÞJÖÐVILJINM
8
j
ÞlðOVIUINN
Útgefandi:
SBmeiningarflokkur alþýðu
Sósí alistafiokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðar»trœti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
íVfgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. heeð)
Sími 2184.
Víkingsprent h. f. Garðarstræti 17
Fjárhagsáætiun
Rcfbjavíkur
Fjárhagsáætlun Reykjavíkur
vekur að þessu sinni meiri at-
hygli en oft endranær. Fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins í bæjar-
stjórn og bæjarráði tóku þann
kostinn að fallast á ýmsar til-
lögur Sósíalista og Alþýðuflokks
ins, og ber f járhagsáætlunin þess
nokkur merki. Alls eru áætlaðar
8.4 milljónir sem fara til verk-
legra framkvæmda, 3.9 milljón-
ir til bygginga, 2.5 milljónir til
gatna, um 0.5 milljónir til at-
vinnuaukningar og 1.5 milljón
til framkvæmdasjóðs. Mjög er
sennilegt að þetta fé verði ekki
notað á árinu, að öllu leyti, því
að líkur eru til að ekki
fáist byggingarefni til að reisa
þær byggingar sem áætlað er,
vonandi verður atvinnuástandið
þannig að ekki þurfi að grípa til
fjárframlaga til sérstakra fram-
leiðslubóta eða atvinnubóta, og
óvíst er að vinnukraftur fáist
til að framkvæma þær endurbæt
ur á götum bæjarins, sem áætl-
aðar eru, þó vissulega sé biýn
nauðsyn að framkvæma þær.
Fari svo, sem líklegt er, að
aðeins lítið af hinu áætlaða fé
verði notað á árinu, ber að
leggja það í sjóð og geyma það
til þess tíma, er efni og atvinnu
ástæður gera framkvæmdir kleif
ar. Sumpart er þetta ákveðið í
samþykktum bæjarstjórnarinnar
svo sem með framkvæmdarsjóð
inn, og sumpart er það viður-
kennt með yfirlýsingu borgar-
stjóra og bæjarstjómar.
Með binni nýsamþykktu fjár-
hagsáætlun bæjaxdns ætti því j
í senn að hafa fengizt trygging
fyrir því, að bætt verði úr vönt- j
un á húsnæði til íbúðar og til
skóla og sjúkrahússhalds, eins
fljótt.og auðið er, og að opinber
ar framkvæmdir bæjarins vaxi
að sama skapi sem setuliðsvinna
og önnur óvenjuleg vinna
þverr, og þannig verði komið
í veg fyrir atvinnuleysi í náinni
framtíð. Bæjarstjórninni ber
samkvæmt fjái'hagsáætlunínni,
að nota þá miklu möguleika sem
nú eru, til að afla bæjarsjóði
tekna, og verulegum hluta þessa
fjár ber henni að breyta í bygg-
ingar og önnur varanleg verð-
mæti, eða geyma það í sjóði, unz
hægt er að verja því til sköpun-
ar slíkra verðmæta. Bæjarbúar
munu fylgjast vel með fram-
kvæmd þessarar áætlunar og
borgarstjóri og flokkur bans
mun vissulega verða krafinn
reikningsskapar ráðmennskunn-
ar að ári loknu. í árslok ber að
skila þeim byggingum og öðr-
ByltingarhreyiÍDgingeBniaslsman
nm I Uim mðsdnlveldanna vex
Riðsfefnur andsfððuflokka nasismans i Þýzkalandí
og Ungverjatandi heímta frið og kollvörpun fasísmans
Fregnimar, sem berast frá löndum möndulveldanna benda
allar til þess að andstaða gegn fasistastjórnunum fari ört vax-
andi og krafan um tafarlausan frið fái mikinn byr.
í Búdapest í Ungverjalandi var jólakvöld haldin ráðstefna
ýmissa andstöðuflokka fasistastjómarinnar. Mættu þar m. a.
fulltrúar frá verklýðsfélögunum, Kommúnistaflokknum, Sósí-
aldemokrataflokknum, Kossuth-flokknum, ýmsum flokkum
bænda og annarra millistétta. Á ráðstefnunni var sameigin-
Iega skipulögð barátta fyrir því að þátttöku Ungverja í styrj-
öldinni væri tafarlaust hætt, barátta tekin upp gegn nazisman-
um og áhangendum hans, lýðræði og lýðræðisstjóm komið á í
Ungverjalandi o. s. frv.
Snemma í janúar sl. hélt friðarhreyfingin þýzka leynilega
ráðstefnu einhversstaðar í Rínarhéruðimum, til þess að ræða um
framtíð þýzku þjóðarinnar. j
Ávarpi því, sem ráðstefnan samþykkti var útvarpað frá
„Útvarpsstöð þýzka fólksins“, sem starfar leynilega í Þýzka-
landi.
Ávarpið fer hér á eftir:
Með hverjum deginum sem
líður verður þjóðinni það ljós-
ara, að stjórnin leynir hana sann
leikanum. Þjóðinni var talin trú
um þá vísvitandi lýgi, að stríð-
ið væri háð til varnar tilveru
Þýzkalands. Síðar hafa stjórn-
endur Þýzkalands játað opinber
lega, að um landvinningastríð
væri að ræða. Frá upphafi hef-
ur þjóðin verið blekkt, henni
var talin trú um að stríðið myndi
standa aðeins skamma hríð. En
friðurinn hefur sjaldan virzt
fjarri en einmitt nú.
Af ásettu ráði hefur verið log-
ið að okkur um mannfallið í
sti'íðinu. Við höfum verið blekkt
ir hvað snertir árangurinn af
kafbátahernaðinum. Það sann-
ar landganga hinna miklu am-
erísku og brezku herja í Norð-
ur-Afríku. Þeirri staðreynd að
heilir þýzkir herir hafa orðið að
hörfa langar leiðir, eða hafa ver-
ið umkringdir og upprættir á
austurvígstöðvunum er vandlega
haldið leyndri fyrir okkur. Það
er reynt að dylja fyrir okkur
þá staðreynd að f járhagur Þýzka
lands fer stöðugt versnandi og
matvælabirgðir minnkandi.
Við krefjumst að fá að vita
sannleikann.
Kraftar Þýzkalands
þverra
Lenging stríðsins gaf . Eng-
landi, Ameríku og Sovétríkjun-
um tækifæri til þess að efla og
sameina þá óhemju krafta, sem
þessar þjóðir ráða yfir, aftur á
móti eru kraftar Þýzkalands að
þrotum komnir eftir þriggja og
hálfs ái*s styrjöld. Skorfur á
vinnuafli, flutningaerfiðleikar
og hið mikla og aukna vélalíð
veldur því að iðnaðarframleiðsl-
um framkvæmdum, sem áætlun
in gerir ráð fyrir, eða því fé sem
til þeirra er ætlað.
Borgarstjóra og flokki hans er
bezt að gera sér þetta ljóst og
muna það hvern dag þessa árs,
í árslok ber þeim að skila fram-
kvæmdum eða fé. Húsum eða
sjóðum til húsabygginga.
an hraðminnkar. Skortur á
vinnuafli við landbúnaðinn og
örðugleikar valda þvi, að mat-
vælaframleiðslan fer minnk-
andi.
Þýzki herinn er nu dreijður
um margar vígstöðvar. Hann
hefur ekki nœgilegan mannafla,
skriðdreka né flugvélar á hinum
löngu vígstöðvum. Þýzki herinn
hefur nú ekki lengur yfirburði
í vopndbúnaði og hann hefur
tapað yfirráðunum í lofti.
Herir andstæðinganna eru nú
orðnir liðfleiri, þeir hafa betri
hergögn og annan útbúnað.
Aðstaða Möndulveldanna í Ev
í'ópu veikist stöðugt. Það hefur
ekki tekizt að sveigja hinar her-
numdu þjóðir Evrópu til hlýðni
við Þýzkaland með vopnavaldi.
Herstjórnin hefur vakið hatur
þjóðanna.
í Júgoslavíu eiga sér enn stað
bardagar. Hollendingar, Belgíu-
menn; Norðmenn og Grikkir
sýna opinberan • mótþróa gegn
„nýskipan Hitlers“. Og nú síðast
hefur Hitler, með því að her-
nema allt Frakkland vakið
gremju allrar frönsku þjóðarinn
ar og sameinað hana til að sýna
opinn mótþróa. í löndum banda-
rnanna Þýzkalánds, einkum ítal-
íu, eykst þeirri skoðun stöðugt
fylgi, að segja skilið við Þýzka-
land og semja sérfrið.
Takmarkalausar landakröfur
og hernaðarstefrxan hafa leitt af
sér algera einangrun Þýzka-
lands. Síðustu atburðir í Norð-
ur-Afríku sýna, að nýjar víg-
stöðvar verða myndaðar og sam
tímis hefjast uppreisnir her-
numdu þjóðanha. Verði stríðinu
haldið áfram mun verða barizt
í Þýzkalandi sjálfu. .
Vegurinn til dauðans
Því lengur sem stríðið stend-
ur og S.S.-Iiðar og Gestapomenn
halda áfram að drýgja hin him-
inhrópandi . glæpi sína í her-
numdu löndunum, því fleiri her
föngum sem verður misþyrmt,
því heitari verður haturseldur
þjóðanna gegn þýzku þjóðinni.
Því lengur sem hermenn okk-
ar halda áfram að berjast fyrir
hinn vonlausa málstað Hitlers,
því harðari verða friðarskilmál-
arnir, sem við um síðir verðum
að skrifa undir.
Við verðum að gera okkur
ljóst, að áframhald stríðsins er
ekki leiðin út úr ógöngunum,
ekki leiðin til björgunar, heldur
villigötur—vegurinn til dauðans.
Við ákcerum núverandi stjórn
Þýzkalands fyrir að hafa leitt
þjóðina út í ógöngur og niður-
lceginguna í Versölum á ný.
Hver er leiðin út úr þessum ó-
göngum? Sú stjóm sem nú fer
með völd i Þýzkalandi hefur
með samningsrofum sínum, hin
um takmarkalausu landakröfum,
valdagrœðgi, grimmd og glœp-
um gagnvart öðrum þjóðum fyr-
irgert því, að þýzka þjóðin fái
réttlátan frið. En þýzka þjóðin
getur samt öðlast réttlátan frið,
ef hún bindur sjálf endi á stríð-
ið, kollvarpar valdakerfi Hitlers
og stjórnarfari qrimmdarinnar!
Þá vaknar spurningin: Eru til
nógu sterk öfl með þjóð vorri
til að kollvarpa Hitlers-
stjórninni? Svarið er: Já. Enn
sem komið er eru þau sundruð.
Þessi öfl verður að sameina í
volduga þýzka friðarhreifingu!
Enn leynist þróttur með flokkum
og samtökum, sem Hitler hefur
bannað, einnig er þau öfl að
finna innan hersins og meðal
andstöðuhópa í Nazistaflokkn-
um.
Hver sá, sém er á móti stríð-
inu og móti Hitler, verður að
skipa sér í raðir þýzku friðar-
hreyfingarinnar! Ekkert hik,
engan ótta! Látið hinni hlut-
lausu þögn og hikandi bið vera
lokið! Friðarkröfunum vex nú
fylgi með þjóðinni. Ný öfl eru'
að myndast. Er ekki til staðar
sterk, þjóðleg, lýðræðisleg hreyf
ing, með þjóðinni, jafnvel innan
herstjórnarinnar, sem er and-
stæð Hitler, andstæð stríðinu.
Hefur ekki Hitler svipt marga
herforingja völdum? Eru ekki
til andstöðuhópar, jafnvel inn-
an sjálfs Nazistaflokksins? Sú
hreyfing fer nú vaxandi, því að
allir heiðarlegir Þjóðverjar, sem
fylgt hafa Hitler eru nú óá-
nægðir.
Þeir sjá að í stað heiðarlegrar
stjórnar hafa þeir hlotið rang-
láta og hlutdræga stjórn, í stað
þess að hugsa um velferð fólks-
ins hafa nazistaforingjarnir beitt
öllum meðulum til þess að auðga
sjálfa sig. í stað þess að hagur
bændanna væri tryggður hefur
hann versnað og flótti átt sér
stað úr sveitaþorpunum. í stað
þess að kjör smáiðnaðarmanna
hafi verið bætt, hafa þeir nú
verið sviptir öllu athafnafrelsi.
í stað þess að áður höfðum við
6 milljónir atvinnuleysingja, höf
um við nú yfir 6 milljónir fall-
inna og bæklaðra manna.
Meðal þjóðarinnar eru hæfir
menn, sem geta tekið forustuna.
Heilbrigð öfl eru fyrir hendi í
röðum fólksins. Við skulum sam
einast í hinni þjóðlegu friðar-
hreyfingu. Við leggjum til að
sameinuð barátta okkar fyrir
sameiginlegu takmarki verði
byggð á eftirfarandi atriðum:
1. Stríðinu sé tafarlaust hœtt.
Þýzki herinn sé kallaður
heim, og Þýzkáland afsali
sér öllu tilkalli til yfirráða
i öðrum löndum.
2. Hitlersstjóminni sé steypt
af stóli og komið á þjóð-
legri lýðrœðis- og friðar-
stjóm.
3. Þeir sem ábyrgir eru fyrir
að hafa komið af stað þess-
ari styrjöld, verði handtekn
ir, þeim refsað og eignir
þeirra gerðar upptœkar.
S.S.-sveitimar og Gestapo
verði leystar upp.
4. Prestar, þingmenn leiðtog-
ar flokka og verklýðsfélaga,
sem Hitlersstjórnin hefur
haldið í fangelsi af pólitísk-
um ástœðum, verði látnir
lausir. Fangabúðirnar verði
lagðar niður og hin auðmýkj
andi kynþáttalög verði af-
numin.
5. Komið verði á máífrelsi, rit-
frelsi og fundarfrelsi, trú-
og skoðanafrelsi. Guðsdýrk-
un verði leyfð. Veittur verði
réttur til að stofna stjórn-
mála- hagsmuna- og menn-
ingarfélög.
6. Afnám allra þeirra laga, er
Hitlersstjórnin hefur sett,
sem þrengja efnahagsleg
kjör alþýðunnar. Bœndum
og handverksmönnum séu
veitt sín fyrri réttindi.
Smærri bændum, iðnaðar-
mönnum og atvinnurekend-
um sé tryggð aðstaða til
að stunda atvinnurekstur
sinn. Réttlát t hlutfall í
skattaálagningu. Ríkis-
styrkur til þeirra, sem
framleiða nauðsynjavörur
og útflutningsvörur. Eignar-
rétturinn sé tryggður l
stj ómarskránni.
7. Vinna, rétt hlutföll í launa-
greiðslum, 8. stunda vinnu-
dagur, allir verkamenn og
starfsmenn fái rétt til hvíld
ar. Borgaraleg réttindi séu
tryggð á ný. Styrkur til upp
eldis og menntunar œsku-
lýðsins.
8. Fúllkomnir styrkir séu veltt
ir þeim sem orðið hafa ör-
kumla í stríðinu og þeim,
sem misst hafa sína nánustu
í stríðinu og sé til þess var-
ið upptœkum eignum þeirra
sem ábyrgir eru fyrir strið-
ínu og eignum striðsgróða-
manna og annarra slíkra.
9. Utanríkismálastefnan sé
grundvölluð í góðri sambúð
við önnur ríki. Viðurkennt
sé sjálfstœði og sjálfstjórn-
arréttur allra þjóða.
10. Látnar séu fara fram kosn-
ingar með jöfnum og leyni-
legum atkvœðarétti, til rikis
þings, er semji stjórnarskrá
og önnur lög og reglur á
lýðrœðisgrundvellú