Þjóðviljinn - 09.02.1943, Page 1

o. <u.gaa&u.
3L tðlnblaft.
iiii ny
WllrJIN
Þriðjudafiror 9. febrúar 1943.
M, iii limish eirkiskm tas-
Islahtrima, I nIII rada lnrsiis
Sovélher kominn að úihverfunum í Rostoff, — Nýír sigrar
í Ukraínusóknínní. — Prengír/.aó þý2ka;Kákasushernum
Harðar loftárásír á
Lorient og Meapel
Brezkar sprengjuflugvélar
gerðu i fyrrinótt hörðustu árás
sem gerð hefur verið á flotahöfn
Þjóðverja, Lorient á Frakklands
strönd. Var varpað miklum
fjölda þungra sprengna og eld-
sprengna, og er talið að stór-
kostlegt tjón hafi hlotizt af ár-
ásinni.
Bandarískar sprengjuflugvéla-
sveitir hafa undanfarna dægur
Framhald á 4. síðu.
f aukatilkynningu, sem birt var í Moskva í
gærkvöld, var skýrt frá einum glæsilegasta áfang-
anum í hinni miklu sókn sovétherjanna — töku
borgarinnar Kúrsk.
Rauði herinn tók Kúrsk með geysihörðu á-
hlaupi, segir í tilkynningunni. Er enn verið að
koma tölu á hið mikla herfang sem þama var
tekið.
Kúrsk er 200 km. norður af Karkoff, og ein
mikilvægasta stöðin í varnarkerfi fasistaher janna,
þar sem mið- og suðurvígstöðvamar koma saman.
Er taka borgarinnar enn ein sönnun fyrir þeim
mikla krafti sem einkennir sókn rauða hersins
síðustu vikurnar, og virðist enn fara vaxandi.
Kúrsk hefur verið á valdi Þjóðverja síðan 3.
nóvember 1941.
í gærkvöld var einnig til- •
kynnt að rauði herinn hafi tekið
bæinn Korotsa, á járnbrautar-
línunni milli Kúrsk og Karkoff,
skammt norður af BjelgorocL
í fyrri fregnum frá Moskva
hafði verið skýrt frá töku borg-
arinnar Fates, en hún er 40 km.
fyrir vestan járnbrautarlínuna
milli Kiirsk og Orel, og enn-
fremur stál- og járniðnaðarbæj-
arins Kramatorskaja í Donets-
héraði, 80 km. norður af Stalino.
í síðustu fregnum segir að
rauði herinn sé kominn að út-
hverfum Rostoff, og fréttaritar-
ar í Moskva símuðu í gær, að
fréttin um að Rússar hefðu tek-
ið borgina, gæti komið á hverri
stundu.
Enginn þýzkur her er eftir
fyrir austan og sunnan Don,
segir í Moskvafregn í gær, nema
leifarnar af Kákasusher Þjóð-
verja, sem flýja eins hratt og
þeim er unnt til þess tiltölulega
þrönga svæðis, sem þeir hafa
enn á valdi sínu á Svartahafs-
ströndinnL Verða fasistarnir að
skilja eftir öll þungahergögn.
Á sunnudaginn tók rauði her-
inn hafnarbæinn Asoff, sem er
30 km. suðvestur af Rostoff.
Saia seu MO fara ai hotna
-
Sagan um byggingu þjóðleik-
hússins er orðin of löng, of
grátbrosiegur vottur um það
tómlæti, sem raunverulega er
ríkjandi i pienningarmálum
okkar þrátt fyrlr allar yfirlýs-
ingar um það, að andleg menn-
ing sé sverð okkar og skjöldur
gagnvart stórþjóðunum, hið eina
vopn okkar, sem þær kynnu að
bera virðingu fyrir. Sagan um
byggingu þjóðleikhússins er orð-
in okkur til minnkunar.
Fyrir um það bil tuttugu ár-
um samþykkti alþingi lög um
skemmtanaskatt,- er varið skyldi
til þess að koma upp sæmilegri
leikhúsbyggingu í þöfuðstaðn-
’um, Hverjum gat dottið f hug,
að þjóðin væri að reisa sér ein-
hvem hurðarás um öxl með
þessari fyrirætlun. Hún hafði
áður stofnað háskóla, þó að efni
væru litil, og því skyldi hún þá
ekki hafa ráð á að koma upp
einu leikhúsi, þegar fjárhagur-
inn var orðinn stórum betri.
Þessi tuttugu ár hafa verið
mesta íramfaratímabil í allri
sögu okkar, en þjóðleikhúsið —
þetta eina hús — er ekki komið
upp enn nema til hálfs!
öll þessi ár hefur leiklistin
orðið að búa við sömu eymdar-
kjör og frá upphafi, þegar
Reykjavík var aðeins fátækur
smábær: óboðlegt leiksvið og
Framhajd á 4. síðu.
ÞúsundírgBandaribjamanna hylla Sovéfríbín
Á mikilfenglegnm fjöldafffhdtim f Madison Sqnare Garden f New York hylla þús-
undir Bandarikjamanna Savétríkin og rauða herinn fyrir hetjubaráttu í þágu hins
sameiginjega málstaðar. Ræða varforseta Bandarfkjanna, Henry Wallace, er hann
ílutti á fjöldafundi f Madlon Square Garden 8. nóv. f haust, er birt hér í blaðinu í dag.
Váð höfum varíd okkar hluta
af vígstöðvum frelsislns
— segir málgagn norsku verklýðshreyfingar-
innar, Fri Fagbevegelse.
Norska verklýðsblaðið „Fri Fagbevegelse“ sem gefið er út
4 Iaun í Noregí, birtir nýlega yfirlitegrein um árið 1942. Þar
segir meðal annars;
„Þetta liðna ár hefur verið erfiður reynslutími fyrir norsku
þjóðina. Tvö fyrstu árin undir oki nazismans voru nógu erfið,
en samanborið við þá skipulögðu grimmdar- og sveltípólitík
voru þau ekk! nema inngangurlnn að þelrri skefjalausu harð-
stjórn, sem norska stjómin á nú vlð að búa.
Grimmdarverk eru nú orðin
daglegur viðburður, húsrann-
sóknir, uppljóstranir, ástæðu-
lausar handtökur og f jöldamorð
saklausra manna. Þúsundir
norskra kvenna og karla eru
lokuð inni í tugthúsum nazista
og fangabúðum og aðrir hafa
verið fluttir úr landi til Þýzka-
\ landa ,
Hungur og vöntun brýnustu
j lífsnauðsynja er ekki orðið nýj-
j ung, og við vitum að komandi
ár færa okkur enn meira harð-
rétti. Samt er það bjartsýni og
sigurvissa sem mótar norsku
þjóðjna um þessi áramót. Við
vitum að við höfum með heiðri
varið okkar hluta af vígstöðv-
< Frauah. á 4. sfðu-
Ryskingar í .Gullfossi*
Siðastiiðið laugardagskvöld
nrðu ryskingar milli ísiendinga
og útlendra sjómanna f veit-
ingastoíunni Gullfoss i Hafnar-
strætL
Engin alvarleg meiðsli urðu,
en allmikið var brotíð af hús-
mnnum og borðbúnaðL
Það var laust fyrir klukkan
hálf tólf, að lögreglan var kvödd
á vettvang. íslendingarnir segja
þannig frá, að 4 þeirra hafi set-
ið saman við borð, þegar útlend-
ir sjómenn, sem einnig voru þar
inni, komu til þeirra og fóru að
erta þá, tóku af þeim höfuðfötin
og klipu þá. Þegar íslendingarn-
ir vildu ýta þeim frá sér, réðust
hinir á þá og sló þegar í bardaga
inni í veitingastofunni, sem end
aði á þann veg, að sjómennirn-
ir voru hraktir út á götu.
franahald á 4. síðu,