Þjóðviljinn - 10.02.1943, Blaðsíða 1
Inli lerim tnlor I nloornd
Japanskí hcr-
ínn hörfarfrá
Salomonseyj -
Fímm sovéfherlr sœkja að Karkoff. — Donelsher Rússa
adeíns 150 km. norður af MaríupoL — Harðír bardagar
í ausfur- og suðurúfhverfum Rostoff
Rauði herinn lætur nú skammt stórra höggva millí- í auka- I
tilkynningu sem birt var í Moskva í gærkvöld er skýrt svo frá, J
að sovéther hafi i gær tekið jámbrautarborgina Bjelgorod, en
hún er 80 km. norðaustur af Karkoff, og ennfemur bæinn Sebe-
kíno, suðaustur af Bjelgorod.
Sóknin heldur áfram suður með járnbrautinni, og fjórir
aðrir róssneskir herir sækja einnig fram í átt til Karkoff, og eru
herimir, sem koma úr austri og suðaustri, aðeins 50—80 km. !
frá borginni.
Bjelgorod var tekin eftir harða bardaga, og var herinn sem
borgina tók undir forustu hershöfðingjanna Mensíkoffs og
Kostotsins. Borgin er á járabrautarlínunni frá Kúrsk til Karkoff,
en til hennar liggur einnig mikilvæg jámbrautarlina að vest-
an, er sveigir suðaustur til Kúpjansk og Donetshéraðsins.
Kauptaxti Dijsirúiir í tibrúar 1943
Dagvinna Eftirvinna Nætur- og
helgidagav.
Almenn vinna 5,52 8,28 11,04
Setuliðstaxtinn 6,10 9,15 11,36
Kola-, salt- og sementsvinna 7,23 10,86 14,46
Fagvinnutaxti 7,63 11,44 15,26
Boxa- og katlavinna 9,47 14,20 18,94
um
Japanar tilkynntu í gærkvöld
að þeir hafi flutt burt her sinn
á Guadalcanal, einni af Baio-
monseyjum, og einnig er játað
að enginn japanskur her sé eft-
ir á Búnasvæðinu á Nýju-Gíneu.
Segjast Japanar alls hafa raisst
17 þúsund manns í hemaðarað-
gerðum á þessum vigstöðvum.
Knox, flotamálaráðh. Banda-
ríkjanna, telur að tilkynning
Japana um brottflutning af
Guadalcanal sé rétt, og bendi
ýmislegt til að Japanar muni
hverfa burt með lið sitt frá öll-
um Salomonseyjum.
Rauði herinn sem sækir vest-
ur eftir frá Kúrsk er aðeins 25
km. frá járnbrautarlinunni
Brjansk-Karkoff, og takist að
rjúfa hana hefur Karkoff
aðeins járnbrautarsamband til
vesturs.
Sóknin á Donetsvígstöðvun-
um verður stöðugt víðtækari.
Þýzka herstjórnin viðurkenndi
í gær, rauði herinn hafi brotizt
vestur yfir Donets og komið sér
fyrir vestan árinnar. Öllum
þýzka hernum í Donets-krikan-
um er hætta búin af sókn rauða
hersins vestar á Donetsvígstöðv-
unum, en samkvæmt síðustu
tilkynningum eru Rússar aðeins
150 km. norður af Maríupol.
í suður- og austurúthverfum
Rostoffs eru háðir harðir bar-
dagar, og er í Moskvafregnum
í gærkvöld skýrt frá hörðum
gagnárásum Þjóðverja á Rostoff
svæðinu. Árásum þessum var
hrundið og tók rauði herinn
nokkrar stöðvar.
Rússar þrengja stöðugt að
leifum þýzka Kákasushersins,
hafa tekið allan Jeiskskagann og
eru um 40 km. frá Krasnodar.
Þýzka hernum á þessum slóðum
er þjappað saman á tiltölulega
lítið svæði milli Krasnodar og
Novorossísk.
lo Ganlln mr nlll iniðu’ nel i
15 þúsutid pólílískír fangar i
frðnsbu nýlendunum
Leiðtogi hinna Striðaudi Frakka, de Gaulle hershöfðingi,
ræddl í gær við blaðamenn mn ástandið í Norður-Afríku. Vakti
það mikla athygll, að hershöfðingiim lýsti yfir þvi, að Striðandi
Frakkar hefðn ekki verið hafðlr með í ráðum, er Bandaríkja-
menn og Bretar gerðu innrásina í frönskn nýlendumar í Norður-
Afríka
„Við vorum skildir eftir utan- |
garðs“, sagði de Gaulle, „og þess
vegna komst allt á ringulreið,
Ef lög franska lýðveldisins væru
látin gilda . i Norður-Afríku,
mundu allir Frakkar sameinast
til baráttu.. En 15 þúsund Frakk
ar sitja enn í fangelsum og
fangabúðum í Norður-Afríku
fyrir pólitískar sakir“.
de Gaulle skýrði svo frá að
Catroux hershöfðingi væri á j
leiðtnni tíl Norður-Afríku tö að I
athuga framkvæmdaratriði varð-
andi þá samvinnu Girands hers-
höfðingja og Stríðandi Frakka,
sem ákveðin var á Casablanca-
ráðstefnunni.
de Gaulle taldi að núverandi
stjórnmálaástand í Norður- Af-
ríku gæti ekki átt sér langan
aldur. Breytingar þær sem ný-
skeð hefðu verið gerðir, væru
alls ekki nógu víðtækar.
Norður-Afríkumálin • verða
prófatoinn é það, hvernig Banda-
prumvarp flutt um end-
urkosningu í útvarpsráö
Svohljóöandi frumvarp til laga
um breyting á lögum nr. 16 6.
apríl 1939, um breyting á lögum
nr. 68 28. des 1934, um útvarps-
rekstur ríkisins hefur veriÖ flutt
af meiri hluta allsherjamefndar
í efri deild (fulltrúum Sjálf-
stœöisflokksins, Alþýðuflokks-
ins og Sósíalistaflokksins:
1. gr.
„4. gr. laga nr. 68. 28. des.1934
orðist þannig:
Útvarpsráð skipa fimm menn.
Skulu þeir ásamt jafnmörgum
varamönnum kostnir hlutfalls-
kosningu á Alþingi á fyrsta
þingi eftir hverjar almennar
alþingiskosningar. Kennslumála
ráðherra skipar formann úr
flokki hinna kosnu útvarpsráðs-
manna.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Skal kjósa útvarpsráð samkv.
lögum þessum á þingi því, er nú
situr, og fellur þá niður umboð
hinna fyrri útvarpsráðsmanna“.
Greinargerðin fyrir frumv.
hljóðar svo:
„Með gildandi lögum er Al-
þingi fengin kosning útvarps-
ráðs. En kosningin gildir til
nokkurra ára í senn án tillits til
breytinga þeirra, sem verða
kunna á styrkleikahlutföllum á
Alþingi við almennar kosningar.
Þetta er óeðlilegt, því að úr því
að Alþingi er féngin þessi kosn-
ingaréttur, sýnist sjálfsagt, að
hvert nýkosið Alþingi kjósi út-
varpsráð að nýju. Með því einu
Framhald á 4. síðu.
menn framkvæma loforð sín og
fyrirætlanir, sagði hershöfðing-
inn að loUum
tlllngir MttíBm
sanbvimt
Á fundi í sameinuðu þingi í
gœr var þingsályktunartillaga
Sósíalistaflokksins um ráðstaf-
anir til eflingar íslenzkum land-
búnaöi samþykt með samhljóða
atkvœðum, þannig orðuð:
„Alþingi ályktar að fela Bún-
aðarfélagi íslands eftirfarandi
verkefni:
1. Að láta fara fram rannsókn
á því, hvar heppilegust eru skil-
yrði með tilliti til ræktunar X'af-
virkjunar, samgangna o. s. frv.
til landbúnaðarfr'amleiðslu í
ýmsum greinum með aukið þétt-
býli og stofnun byggðahverfa
fyrir augum.
2. Að gera áætlun um raf-
vii'kjun sveitabyggða og sam-
göngukerfi sveitanna með hlið-
sjón af rannsókn þeirri, er grein-
ir í 1. lið, í samvinnu við aðrar
hlutaðeigandi ríkisstofnanir.
Guðmundur H Þárð-
arson settur í
gæzluvarðhald
í gær var hafin réttarrann-
sókn í lögreglurétti Reykjavík-
ur út af gjaldþroti Guðmundar
H. Þórðarsonar stórkaupmanns.
Var hann úrskurðaður í gæzlu
varðhald-
Frekari upplýsingar liggja
ekki fyrir að svo stöddu.
Valdimar Stefánsson, fulltrúi
sakadómara, annast rannsókn
málíáns,
3. í sambandi við ofangreinda
rannsókn að gera tillögur um
stofnun fyrirmyndarbúa á ýms-
um stöðum á landinu og um
fyrirkomulag þeirra, og skulu
verkefni þeirra vera m. a. að
gera tilraunir í ræktun og bú-
rekstri, halda námskeið fyrir
bændur o. s. frv.
4. Að undirbúa löggjöf um
framkvæmdir og aðstoð við land-
búnaðinn á gnmdvelli þess und-
irbúningsstarfs, sem að ofan
greinir, og að endixrskoða gild-
andi búnaðarlöggjöf, til að
greiða fyrir þróun landbúnaðar-
ins í samræmi við þær niður-
stöður, sem rannsókn sú, er um
getur í 1. lið, leiði í ljós.
Kostnaðxxr greiðist xir ríkis-
sjóði“.
Þjöáve jar í Ungverja
landi krefjast sjált-
stjórnar
Þýzki minnihlutinn í Ungverja
landi hefur krafizt þess að fá
sjálfstjóm í beinu sambandi við
Þýzkaland,
Einstök ungversk blöð hafa
þorað að mótmæla þessum krðf-
ixm og sum gengið svo langt, að
þau hafa ráðlagt Þjóðverjum i
Ungverjalandi að flytja sig heim
í rætur þýzka ríkisins, ef þeim
líki ekki aðstæður í Ungverja-
landl