Þjóðviljinn - 12.02.1943, Blaðsíða 1

Ifll I
¥1 mm
^Agangur
Föstudagur 12. í'ebrúar 1943.
34. tölublað.
trsýj: ■'m.vvá_
Aðalfundur Þvotta-
' kvennafélagsins
Fyrir nokkru siðau hélt
þvottakvcninafélagið Freyja
aðalfund sinn.
Var stjórnin öll endurkosin
en hana skipa: Forxnaður:
Þuríður Friðriksdóttir, vara-
formaöur: Petra Pétursd., rit-
ari: Áslaug Jónsd., gjaldkeri:
Sigríöuj- Friðriksdóttir, með-
stjómandi: Þóra Halldórsdótt
ir.
Á fundinum kom fram
mikill áhugi fyrir eflingu fé-
laginu.
Fundm'inn rœddi nauðsyn
þess að byggt yrði nýtt fæð-
ingarheimili í bænum og sam
þykkti áskorun til ríkis og
bæjarstjórnar um að leggja
fram nægilegt fé til þeirrar
stofnunar.
Churchill sk! írir frá Ca< sablancaráflsteinunnl
aráælli !0 1 M íao •4j v S | ^CííBB- • iBanl
Bandaríska hershdfðingíanum Eisenhower falin yfír~
hersljórn áttunda btczha hersíns
Winston Churchill, forsætisráðherra Breta, flutti ræðu í neðri
málstofu brezka þingsins í gær, og var efni ræðunnar styrjaldar-
ástandið og horfur
Churchill lýsti yfir því, að á. Casablancaráðstefnunni hafi
náðst algert samkomulag um hernaðaráætlun Breta og Banda-
ríkjamanna næstu 9 mánuði, og sé nú aðeins eftir að útfæra
þær áætlanir í smáatriðum og framkvæma þær.
Áætlanir þessar miða fyrst og fremst að því að draga þýzkan
her frá austurvígstöðvunum og vinna bug á kafbátahættunnL
Churchiil skýrði frá að þær
breytingar hefðu verið gerðar á
Breytingartillögur við 3.
fjárlaganna ræddar í
Lmræðu
nótt
Fjárlögin vom til þriðju umrafðu á alþingi í gærdag og langt
fram eftlr kvöldi. Var óvíst að umræðunni yrði lokið í nótt
er leið.
Hér fara á eftir ýmsar breytingartillögur, sem fram voru
lagðar við þriðju umræðu.
Eins og við var að búast, eft-
ir þá óvenjulegu og flausturs-
legu meðferð fjárlaganna, við 2.
umræðu, hefur borizt urmull af
breytingartillögum frá einstök-
um þingmönnum, auk breyting-
artillaga fjárveitinganefndar nú
við 3- umræðu. Eins og menn
muna, vanrækti nefndin að gera
breytingartillögur við 2. um-
ræðu um tekjuhlið frxunvarps-
ins og um þær greinar þess, sem
f jalla um verklegar framkvæmd
ir.
Þingmenn sósíalista víttu
þessa aðferð og gerðu að tillögu
siirni, að nefndin athugaði þá
þegar við 2. umræðu þessar
greinar frumvarpsins, svo að
hægt væri að fá heildaryfirlit
yfir fjárlögin við 3. umræðu,
svo að þingmenn gætu frekar
gert tillögur sínar, með það fyr-
ir augum.
Þeir bentu ennfremur á það,
að þessi meðferð fjárlaganna
gerði það að verkum, að í raun
og veru yrði ekki nema éin urh-
ræ.ða um fjárlögin, þau lög
þingsins, sem þjóðarheildina
varðar raestu.
Þeir bentu enh á að hún
myndi verða til þess, að eins
líklegt væri, að þirigið afgreiddi
tekjuhallafjárlög og hitt, sem
sagt, að með þessari aðferð yrðu
fjárlögin afgreidd í Windni
Þrátt fyrir þetta var það sam-
þykkt af hjnum flokkunum
gegn atkvæðum sósíalista, að
þessi flaustursmeðferð yrði við-
höfð.
Það hefur nú sýnt sig, að þing
menn sósíalista höfðu rétt að
mæla.
Nú við 3. umræðu liggja fyr-
ir mjög margar tillögur frá þing
mönnum, allar til hækkunar og
þorri þeirra eru þarfar og nauð-
synlegar, og eru þessar helztar:
Þingmenn Reykjavíkur, allir
8, saman og uppbótarþingmenn-
imir af listunum í Rvík, flytja
eftirfarandi tillögur:
Veittar verði 600.000 kr. til
fæðingardeildar í sambandi við
Landsspítalann, gegn jöfnu
framlagi frá Reykjavíkurkaup-
stað, enda verði samkomulag
við hánn um fyrirkomulag bygg
ingarinnar og rekstur deildar-
innar.
Til vara, að veitt verði 300.000
krónur gégn tvöföldu framlagi
frá Reykjávíkurkaupstað.
Sömu þingmenn flytja þá til-
lögu að í stað 5000 00 krónur til
Gagnfræðaskóla Reykj avíkur
verði veittar kr. 53333.00. Enn-
fremiir að til Bæjarbókasafns
Reykjavíkur verði veittar 25.000
kr. í stað kr. 8000.00.
Þá flytur Áki Jakobsson breyt
Framh. á 3. síðu.
herstjórn Bandamanna í Norður-
Afríku, að hér eftir lúti áttundi
brezki herinn y-firstjórn banda-
ríska hershöfðíngjans Eisen-
hower, og verður Alexander hers
höfðingi varayfirforingi tekur
Við starfi Alexanders tekur
Maitland-Wilson, er verið hefui'
yfirhershöfðingi 9. og 10. brezka
hersins í írak og íran, en ekki
Dómur í áfengismáli.
í gœr kvað sakadómari upp
dóm í máli réttvísinnar gegn
Ólafi Jóh. Jónssyni, er falsað
hafði leyfi, er hann hafði fengið
fyrir undanþáguvíni., gj j
Málavextir eru sem hér segir:
27. f. m. fekk dæmdi, Ólafur J.'
Jónsson, afhentah seðil hjá út-
sölumanni áfengisverzlunar rík-
isins fyrir 1 flösku af brennivíni
og greiddi hana með 30 kr.
Áður en hann framvísaði af-
hendirigarseðlinum til afgreiðslu
falsaði hann seðilinn þannig, að
í stað einnar flösku setti hann
10 flöskur (bætti einu núlli
við!), og í stað 30 kr. setti hánn
300 ki'. (bætti aftur einu núlli
við).
Síðan fór hann og fékk afhent !
ar 10 flöskur, án þess að háfa ■
greitt nema 30 kr.
Hann var dæmdur fyrir skjala
fasl í 4 mánuða fangelsi, skil-
orðsbundið og sviptur kosningal'
rétti og kjörgengi. Ennfremur
var hann dæmdur til að greiða
180 kr. í skaðabætur til áfengis-
verzlunar ríkisins, en það er
andvirði 6 flaskna af brenriivíni,
en þrem flöskum skilaði hann
óeyddum. Þá var hann og dæmd
ur til að greiða málskostnað.
hefur enn verið skipaður eftir-
maður Maitland-Wilsons.
Cunningham flotaforingi verð-
ur yfirmaður alls flota Banda-
manna á Miðjarðarhafi og Tedd-
er flugmarskálkur yfirmaður
flughers Bandamanna í Miðjarð-
arhafslöndum, en báðir lúta þeir
Eisenhower í því er snertir sam-
vinnu landhers, flughers og flota
Giraud hershöfðingi hefur
sameinað her sinn Bandamanna-
herjunum í Túnis, og lýtur
franski herinn yfirstjórn Ander-
sons hershöfðingja, ýfirmanns
1 brezka hersins.
Churchill tilkynnti að þegar
eftir Casablancaráðstefnuna hafi
fulltrúar hans og Roosevelts
forseta farið austur í Asíu, og
setið þar ráðstefnu með Wavell,
yfirforingja Bandamannaherj-
anna í Indlandi og Sjang Kaj-
sjek, yfirhershöfðingja Kínverja.
Sir Johri Dill var fulltrúi Chur-
chills en Ai'nold hershöfðingi
fulltrúi Roosevelts.
Á þessari herforingjaráðstefnu
var einkum rætt um þau atriði
Casabláncaráðstefnunnar, er
ánerti Japan.
Sambvkkt Msmæflra-
íeiogsinv um isð-
ingasofnun
Á fundi í Húsmœðrafélagi
Reykjavíkur er haldinn var 8.
þ. m. í Oddfellow, og rætt var
um stækkun fæðingarstofnunar
Landspítalans, var svofelld til-
laga samþykkt í einu hljóði:
„Húsmæðrafélag Reykjavíkui:
er því eindregið fylgjandi ' að
fæðingarstofnun Landspítalans
verði stækkuð svo fljótt sem
auðið er, þar sem iyrirsjáönlegt
er, að með hverju árinu sem
.líður, verður þörfin þar meiri.
Jafnframt lýsir félagið ánægju
sinni yfir því, hvað bæjarstjórn
Reykjavíkur hefur tekið þetta
mál föstum tökum, og væntir
þess fastlega að heilbrigðismála-
stjórn og Alþingi ljái T?vi lið
sitt og framgang“.
leikir
barna
Hættulegir leikir barna hafc
með skömmu millibili valdið al-
varlegum afteiðingum.
f annað skiptið dauða, en 'í
hitt skiptið urðu afleiðingar leiks
ins þœr, að (Itill drengur missir
sjón á öðru auganú.
Áður hefur verið sagt frá því,
þegar drengur beið bana af því
að hanga aftan í bíl.
Fyrir skömmu hafði annar
hættulegur leikur alvai'legar af-
leiðingar.
12 ára gamali drengur var að
leika sér að boga úti á götu. Á
götimni var einnig 8 ára drengur
Ör af boga eldri drengsins lenti
í öðru auga litla drengsins.
Farið var með hann til lækn-
is og var fyrst álitið, að um ekk-
.ert alvarlegt væri að ræða, en
nú er komið í ljós, að drengur-
inn muni missa sjón á auganu.
Er hér um svo hættulega leiki
að ræða, að fullorðnum ber
Framhald á 4. síðu.

Sovéthersveitir sem sækja fram frá Novotserkask
taannrrfulö 40 km. frá Rostoff.
Sovéthersveitir tóku í gær jámbrautarbæinn Losovaja eftir
harða bardaga, Bær þessi er suður af Karkoff, og 80 km. norð-
austur af Dnépropetrosk, og er talið að taka borgarinnar auki
mjög á erfiðleika þýzka hersins milli Danets og Dnépr.
Með töku Losovaja er rofin síðasta járnbrautin frá Karkoff
til Donetsvígstöðvanna. Þær hersveitir Rússak sejn næst eru
Karkoff, voru í gær aðeins 24 km. frá borglnni.
Athyglin beinist nú á ný að
Rostoff, en Rússar hafa rofið
járnbrautarlínuna milli Rostoff
og Novotserkask, og tóku í gær
5 bæi I sókn sinúi suður frá
þeirri borg. Rr sá her aðeins 40
km. frá Rostqff. Herinn á syðri
bakka Donfljótsins héfur enn
ekki i'kpmizt yfir fljótið, nema
fámeliriár sveitir.
Harðir' bai'dagar halda áfram
í Vestur-Kákasus, og játaði
þýz;ka herstjórnin i gær, að
horfurnar væru víða slæmai'
fyrir fasistaherina, einkum ættu
þeir örðugt um vöm í nánd við
Novorossísk, því landgönguher
Rússa haldi þar uppi látlausum
árásum; á stöðvar Þjóðverja og
Rúmena.
í Moskvafregnum segir að
stöðugt þrengi að .leifiun Káka-
sushersins, og háfi rauði herinn
tekið mörg þörp á Krasnodar-
svæðinu í gær.