Þjóðviljinn - 13.02.1943, Qupperneq 1

8. árgangur.
Langardagur 13. febrúar 1943.
35. tölublað.
^.Glæsíle^astí dagur sovéfsóbnarínnar:##
Sattl, Uarisllaush o; ttrasii Iraulsl
Fasísfaherírnír i Donefshéruðunum í sívaxandi hæffu. —
Fréftarítarar í Moskva telja varnarkeifí Þjóðverja á suð-
urvígsfoðvunum vera að leysast sundur
Frestun Alþingis
ákveðin
í gær var lokJð afgreiðslu
Alþingis á írumvarpi ríkls-
stjómarinnar, um að fresta
reglulegu Alþingi ársins 1943
til 1. október n. k.
Á frumvarpinu var gerð bú
breyting, að í stað frestunar
til 1. okt. skyldi hún ákveöln
þannig:
„Reglulegt Alþingi árslns
1943 skal koma saman eigi
síðar en 4 dögum eftir að
aukaþinginu, er hófst I nóv-
ember 1942, hefur verið lokiö,
þó ekki sfðar en 15. apríl'*.
Verður því aukaþingínu, sem
nú stendur haldið áfram meö-
an þurfa þykir, en 4 dögum
eftir að því verður lokiö, sem
vænta má að verðl einhvern-
tíma í næsta mánuði, kemur
hið reglulega þing ársins sam-
an.
Er fregnir höfðu borizt seint í gærkvöld um nýja
stórsigra rauða hersins á Donetsvígstöðvunum og í
Kákasus, hikuðu brezkir herfræðingar ekki við að telja
daginn „glæsilegasta dag sovétsóknarinnar“, og erlend-
ir fréttaritarar frá Moskva létu í ljós það álit á atburð-
unum á Donetsvígstöðvunum, að „allt varnarkerfi
Þjóðverja á suðurvígstöðvunum virtist vera að leysast
sundur“.
Í aukatilkynningu sem útvarpað var frá Moskva í gærkvöld
er skýrt frá því, að í gær hafi rauði herinn tekið borgina Sakti,
sem er mikil iðnaðarborg og miðstöð kolanámuhéraðsins norður
af Novotserkask og tvær aðrar borgir í Donetshéruðunum,
Vorosilovsk og Krasni Armeisk.
Krasni Armeisk er 20 km. vestur af Stalino og hafa Rússar
með töku hennar rofið aðaljámbrautina til vesturs úr Donets-
héruðunum, á kaflanum milli Stalino og Dnépropetrovsk. •—
Vorosilovsk er 40 km. suðvestur af Vorosiloffgrad.
Og síðast en ekki sízt: Rauði herinn tók í gær Krasnodar,
aðalborg Kúbaniandsins í Kákasus.
ógna Dn.égi£petrovsk.
Stríðsgróðamenn hðta
árásum á grunnkaup
verkamanna
Gísli Jónsson talar fyrlr
þeirra hönd í sameinuðu
þingi.
í gær var til umræðu í sam-
einuðu þingi tillaga ríkisstjórn-
arinnar um að greiða áfram þá
grunnkaupshækkun til starís-
manna ríkisins, sem samþykkt
var í fyrra að greiða til 1, Júlí
þ. árs.
f tilefni af þessu hélt Gísli
Jónsson ræðu þar sem hann
réðst á ríkisstjómina fyrir
þessa tillögu og kvað henni nær
að hjálpa atvinnurekendum til
þess að lækka grunnkaupið nú
um mitt árið, því þá stæðu til
mikil átök um grunnkaupið.
Þeir Sigfús Sigurhjartarson
Stefán Jóhann og Einar Olgeirs-
son tóku til máls gegn þessari
stríðsyfirlýsingu stríðsgróða-
mannanna á hendur verkalýðn-
um.
Pramh. á 4. síðti.
Sókn rauða hersins á Don- | unni
atsvígstöðvimum vekur geysi-
athygli um allan heim.
Herfræðingur enska blaðs-
ins Times segir í gær að fregn
unum töku borgarinnar Loso-
vaja hefi verið góð fregn. Fyr-
ir nokkrum dögum hefði það
þótti ótrúleg bjartsýni, að
rauði herinn mundi á næst-
mrðmenfl nMw að
hnfjnsí hnnda
Wilheln Hansteen, ylirhershðfðlngi alls herafla
Nnrðmanna, ræðir við blaðamenn
Wilhelm Hansteen hershöfðlngi, yfirmaður norska hersins,
er staddur hér um þessar mundir. Hann er hér á eftirlitsferð til
þess að kynna sér þær einingar norska hersins, sem hafa bæki-
stöðvar á íslandi
Hershöfðinginn átti tal við blaðamenn í gær, á heimili norska
sendiherrans. Hann skýrðl frá staríi norskra hermanna og sjó-
manna í þjónustu samciginlegs málataðar Bandamanna.
Á síöastliðnu ári hefur her-
styrkur Norðmanna vaxið að
mun. Þeim hafa bætzt skip að
miklum mun og hafa nú yfir
að *áða um 60 skipum, stór-
um (fg smáum, til ýmiskonar
hernaöaraögerða. Þé má *kki
gleyma verzlunarflota þeirra,
sem að stærð er þriðji eða
fjórði í röðinni í heiminum.
Norðmenn eiga einnig tals-
verðon flugher og hefur hann
látiö til sín taka að undan-
Fcamhsdd á 4. siðu.
Nú sé það staðréynd! Fyrir
nokkrum dögum hafi menn
spurt hvern annan: Ætla
Þjóðverjar að hörfa með heri
sína úr Donetshéruðunum?
Nú sé spurningin orðin þessi:
Geta ÞjóÖvei'jar hörfað með
heri sina úr Donetshéruðun-
um?
Krasnodar og Sakti eru
stærstu borgimar sem rauöi
herinn hefur tekið 1 sókninni;
í Krasnodar er um 200 þús-
Framhald á 4. síðu.
Stjórn Iðju öll
endurkosin
Aðalfundur Iðju, félags verk-
smiðjufólks, var haldinn í Iðnó
í gærkvöld.
Formaður flutti skýrslu stjóm
arinnar um starf félagsins á
liðna árinu.
Stjórn Iðju var öll endurkos-
in, en hana skipa: Björn Bjama-
son formaðxu*, Jón Ólafsson vara
formaður, Halldór Pétursson
ritari, Hafliði Bjarnason gjald-
keri, og Sigurlína Ámadóttir,
Guðlaug Vilhjálmsdóttir og Sig-
þrúður Bæringsdóttir meðstjóm
endur.
Varastjórnin var einnig end*
íirluwin
islenzha uerhli
III siumtar Souátrlliiiuin er haui
Söfnun fulltrúaráðs verklýðsfélaganna til styrktar Sovétríkjunum
er nú hafin.
Ávarp fulltrúaráðsins um þessa söfnun er birt á þriðju síðu Þjóð-
viljans i dag.
Sovétrikin hafa fært þyngstar fórnir allra þeirra ríkja, sem nú heyja
stríðið gegn kúgunarherferð nazismans. Þau hafa misst í því stríðí helm-
ingi fleiri menn en allar hinir þjóðirnar til samans, sem nú berjast gegn
nazismanum. Stór hluti af landi þeirra hefur verið hernuminn og enn
stærri hluti gerður að hernaðarvettvangi, landið sviðið, borgirnar skotn-
ar í rústir, fólkið í hernumda hluta landsins drepið eða hneppt í ánauð
þýzkra nazista.
Á annað ár hefur rauði herinn varizt sókn nazistanna, þar sem
öllum mætti þýzka hersins var beitt og þar með hindrað sigurför naz-
ismans.
í Bretlandl og Bandaríkjunum hefur undanfarið verið safnað miklu
fé tii Rauða kross Sovétríkjanna, til þess að létta þjáningar þeirra þjóða,
sem háð hafa hetjulegustu baráttu gegn grimmd og kúgun nazismans.
íslenzk alþýða — íslenzka þjóðin — mun vart láta á sér standa til
þess að leggja fram sinn litla skerf, tll þess að iétta þjáningu þeirra
þjóða, sem hetjuiegast hafa barizt fyrir frelslnu.
Fljtja ÞjóðvErjar her yfir Svíþjóð til
austurvígstöðvanna með leyfi Svía?
Sænska blaðið Göteborgs Handels- och Sjöfartstidning
deilir á hina „furðulegu hlutleysisstefnu“
ríkisstjórnarinnar.
Fyrst ríkisstjórnin mótmælir því sem skerðingu á hlutleysi
Svíþjóðar, að erlendar flugvélar fijúgi yfir landið, skyldi maður
ætla að hún væri á verði um hlutleysið til hins ýtrasta.
En vér höfum sjálfir skert hlutleysi lands vors með því að
leyfa þýzku herfylki að fara yfir sænskt land áleiðis til Rúss-
lands.
Vér höfum sjálfir skert hlutleysi lands vors með því að Ieyfa
þýzkum her yfirferð til Noregs og frá Noregi,
Sá dagur getur komið að land vort verði látið gjalda þessarar
furðulegn hlutleysisstefnu rlkisstjórnarinnar.
Á þessa leið er efni greinar er
birtist í hinu heimskunna
sænska blaði „Göteborgs Han-
dels- och Sjöfartstídning11, að
því er segir í norskri útvarps-
frétt frá London.
Greinin er birt í tilefni af mót
mælum sænsku stjórnarinnar
vegna þess að brezkar flugvél-
ar hafi flogjð yfir sænskt land í
árásarleiðöngrunj tiJ Þýzka-
iands.
flrekstur
í gær varð árekstur milli ís-
lenzkrar bifreiðar og herbifreið-
ar. Bifrelðarstjórinn íslenzki og
maður sem með honum var, meidd-
ust allmikið og var gert að meiðsl-
um þeirra í sjúkrahúsi.
,J\lýs og menn“, leikritið eftir hinn
heimsfræga amer.ska rithöfund,
John Steinbeck, verður leikið í út-
varpið i kvöid ki. S.30.
r •