Þjóðviljinn - 17.02.1943, Side 1

8. árgangur.
Miðvikudagur 17. febrúar 1943.
38. tölublað.
KarhDff il lalli mU lersiis
Sovéihersveítír tóku borgína í gssr með áhlaupí og sigr-
uðu sefulídíd í hörðum gölubardögum. — Tangarsóknin
míkla i Donetshéruðunum heldur áfram
Iðnaðarhallirnar í Karkoff. — Þær voru einhverjar glæsilegustu iðnaðarbyggingar í heimi.
í bardögunum, þegar nazistamir náðu Karkoff, var borgin skotin í rústir, en nú er Karkoff
aftur í höndum sovétþjóðanna, sem munu byggja hana að nýju, fegurri en fyrr.
Á miðri vöku í gærkvöld hætti Moskvaútvarpið
snögglega sendingu á léttri tónlist. Eftir örstutta stund
hófst útvarp á ný með stefi úr frægum rússneskum
sigursöng, og síðan var lesin þrívegis tilkynning um
einn glæsilegasta sigur rauða hersins: Karkoff tekin
í áhlaupi.
í tilkynningunni segir: Hinn 16. febrúar tók sov-
éther Karkoff í hörðu áhlaupi, er lauk með áköfum
götubardögum. í þessum orustum var sigrazt á S.S.-
á þá stórkostlegu hernaðar-
aðgerð, sem verið er að fram-
kvæma í Donetshéruðunum“,
'sagði herfræðingur einn í
brezka útvarpið í gærkvöld.
Rauði herinn sækir fram
frá Rostoff eftir strönd Asovs-
hafs, í átt til Taganrog, og
úr norðaustri og norðri reka
rússneskir herir flótta fasista-
herjanna úr Donetshéruðun-
um, sem verður óskipulegri
með hverjum degi.
herfylki, tveimur skriðdrekaherfylkjum, vélaherfylki
og mörgum fótgönguliðsherfylkjum þýzkum. Sovét-
hersveitirnar sem tóku
Golikoffs hershöfðingja.
Karkoff var þýðingarmesta
bækistöð fasistaherjanna á suð-
urvígstöðvimum. Borgin er með
stærstu borgum Sovétríkjanna
og mesta iðnaðarborg Úkraínu.
Þar var þýðingarmikill her-
gagnaiðnaður, og töldu Þjóðverj
ar að taka hennar yrði rothögg
á hergagnaframleiðslu Rússa og
þar með bardagamátt rauða
hersins. „Sízt hefði þá dreymt
um, að Rússar ættu eftir að
koma til Karkoff og taka borg-
ina með sveitum skriðdreka,
sem smíðaðir eru í nýjum iðn-
aðarborgum austan Úralfjalla“,
sagði herfræðingur norska út-
varpsins í gærkvöld.
Þýzki herinn tók Karkoff 24.
október 1941, og fórnaði 120 þús
und mönnum í sókninni til borg
arinnar. Á þeim 16 mánuðum,
sem borgin hefur verið á valdi
Þjóðverja, hafa þeir komið upp
geysiöflugu virkjabelti kringum
borgina, og notað hana sem að-
albækistöð fasistaherjanna á
suðurvígstöðvunum.
Karkoff er mesta járnbrautar-
borgina, voru undir stjórn
borg í suðurhluta Sovétríkj-
anna, og koma þar saman ekki
færri en átta járnbrautarlínur,
og er þeirra þýðingarmest járn-
bautin fá norðri til suðurs um
Orel—Kúrsk—Karkoff og til
Krím, sem kölluð hefur verið
lífæð þýzku herjanna á austur-
vígstöðvunum.
í fyrravor beitti von Bock
öllu sínu liði til að verja Kar-
koff fyrir sókn Timosjenkos.
Það tókst, og borgin varð aðal-
bækistöð hinnar miklu sóknar
fasistaherjanna síðastliðið sum-
ar til Stalíngrad og Kákasus.
Golikoff hershöföingi, er
stjórnaði hersveitunum sem
tóku Karkoff, stjórnaði hinni
glæsilegu sókn rauða hersins
vestur af Vorones, sem ruddi
brautina til Karkoff.
Golikoff kom til London
sumarið 1941 í rússneskri her-
fræðinganefnd.
Tangarsóknin mikla.
„Ekki einu sinni fregnin
um töku Karkoff getur skyggt
Fréttaritarar enskra blaða
lýsa horfunum á suðurvíg-
stöðvunum.
Með töku Rostoff hefur rauði
herinn komizt inn í botninn á
„pokanum“ milli Donets og sjáv
ar, þar sem þýzku herirnir eru
að verða innilokaðir, símar
fréttaritari enska blaðsins
Times frá Moskva í gær.
Fyrst Hitler gat ekki hindrað
þetta síðasta áfall og borg eftir
borg á Donetsvígstöðvunum fell
ur Rússum í hendur, er hugsan-
legt að hann ákveði undanhald
til vesturs eins hratt og verða
má, meðan þess sé kostur.
En þýzku herjunum er ekki
til setu boðið. Ef þeim hefði tek-
izt að halda Rostoff, er hugsan-
legt, að hægt hefði verið að und-
irbúa skipulegt undanhald, en
frá Rostoff getur rauði herinn
hafið skæðan eltingaleik.
Staða þýzka hersins í Donets-
héruðunum versnaði að miklum
mun vegna hinnar hröðu sóknar
sovéthersveita frá svæðinu
Kramatorskaja — Krasni Ar-
meisk, segir Rauða stjarnan,
blað sovéthersins, í gær:
Með þessum hernaðaraðgerð-
um tókst að rjúfa járnbrautina
Göbbels tekur undir
við Alþýðublaðið!
í Berlínarútvarpinu í gær
var hvað eftir annað rætt um
„uppljóstranir“ Bandaríkja-
blaða viðvíkjandi hinum „sví
virðilegu áformum rúss-
neskra bolsévika varðandi
Eystrasaltslöndin, Pólland og
Bessarabíu.“
Vitnaði þýzka útvarpið í
ýmis helztu leppblöð nazista
á Spáni, í Danmörku og Nor-
egi um fordæmingu þeirra á
kúgunaráformum Stalíns!
Hvers á Alþýðublaðið að
gjalda að fá ekki að vera
með.
úr Donetshéruðunum til Dnépr-
opetrovsk.
Allar tilraunir þýzka loftflot-
ans að hindra sókn rauða hers-
ins með því að varpa sprengjum
á vegi og járnbrautir og ísilögð
fljót, hafa mistekizt.
Þjóðverjar hafa nú aðeins
minnjháttar járnbrautir til und-
anhalds milli rússnesku herj-
anna og Asovshafs, þó þarna sé
enn um 100 km. breitt land-
svæði, símai fréttaritari Times.
Þýzki herinn hafði ekki skipu
lagt birgðaflutning að vetrarlagi
á annan hátt en með járnbraut-
unum, og hafa því hvarvetna
Framhald á 4. síðu.
Beveridgeáætlunin
rædd í brezka þjnginu
í gær hófust þriggja daga
umræður í neðri málstofu
brezka þingsins um Beveridge
áætlunina, og lýsti John And-
erson því yfir af hálfu stjóm-
arinnar að hún væri í megin-
atriðum samþykk því að áætl-
unin yrði lögð til grundvallar
þjóðfélagstryggingum að stríð
inu loknu.
Nokkrir þingmenn Verka-
mannaflokksins, þar á meðal
Emanúel Shinwell, báru fram
tillögu þar sem deilt var á
stjórnina fyrir loðnia afstööu.
og þess krafizt að áætlunin
yrði framkvæmd sem fyrst.
niM saiUillr
al utita 350 Ois.
Ir. III lorsossDli-
Fellf med 31 afkv, ge$n
10 að afhenda féð
nú þegar
Alþingi hefur samþykkt að
veita 350 þús. krónur til Nor-
egssöfnunarinnar.
Var samþykktin gerð með
38 atkvæðum gegn 3.
Eins og kunnugt er kemur
Noregssöfnunin Norðmönnum
ekki að notum fyrr en að
þessu stríði er lokiö.
Þess vegna báru sósíalistar
fram þá breytingai’tillögu, aö
fé það er Alþingi veitti Norö-
mönnum væri veitt þannig,
að þeir gætu tekið það til
notkunar nú þegar. Var sú
breytingartillaga felld meö 31
atkv. gegn 10.
Piltarnir, sem útvörp-
ulu tilkynningu um
brottflutning kvenna
og barna, dæmdir
Dómur hefur nú verið kveð-
inn upp yfir viðtækjavirkjun-
um, sem léku það hrekkja-
bragð á s. 1. hausti, að út-
varpa falskri tilkynningu um
brottflutning kvenna og barna
úr bænuum vegna yfirvofandi
loftárásarhættu.
' Þegar þeir léku þenna leik,
voru þeir að reyna nýjan
magnara og settu hann í
samband við hátalara í vinnu
stofu á næstu hæö fyrir ofan,
þar sem nokkrar stúlkur
unnu.
Útvörpuðu þeir tilkynningu
á þessa leið: „Vegna yfirvof-
andi loftárásarhættu er ákveð
inn brottflutningur kvenna
og barna úr bænum. Konur
’ og börn eiga að mæta innan
10 mínútna í næsta loftvarna-
byrgi, vera hlýlega klædd og
hafa mat til tveggja, daga.
j Fólkið er áminnt um að
| vera rólegt“.
Stúlkurnar uröu hræddar
og hlupu burtu, svo þegar
, þeir afturkölluöu þessa til-
kynningu, voru þær farnar.
! Fregnin um brottflutninginn
• fór síðan um allan bæinn.
Fyrir þetta voru tveir
þeirra dæmdir í 2 500,00 kr.
Framhald á 4. síðu.