Þjóðviljinn - 25.02.1943, Blaðsíða 2

ÞOCðÐVILJINfÍ
Fimmtudagur 25. februar 1943.
TILKYNNING
til kaupenda Réttar í Reykjavík
Vegna örðugleika á innheimtu er hér með skorað á alla
kaupendur Kéttar í Reykjavík, að koma og greiða skuld sína
við tímaritið á
Afgreiðslu Þjóðviljans Austurstræti 12.
Vestnrgata
Okkur vantar krakka til að bera Þjóðviljann til
kaupenda við Vesturgötuna.
Talið við afgreiðsluna.
Austurstræti 12.
Sími 2184.
UPPBOB
Opinbert uppboð verður haldið föstudaginn 26. þ. m.
og hefst að Grundarstíg 11, kl. 1,30’e. hád. Verða þar
seld öll skrifstofuáhöld úr þrotabúi Guðmundar H.
Þórðarsonar stórkaupmanns, svo sem reiknivélar, skrif-
borð, skjalaskápar, ritvélaborð, ritvél, stálhúsgögn,
borð og stólar af ýmsum gerðum, ottoman, sýningar-
skápar o. m, fl.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Lögmaðurinn í Reykjavík.
HÖFUM OPNAÐ
nýtízku prentmyndastofu í húsi Ofnasmiðjunnar, Ein-
holti 10, undir nafninu:
Prenliimodaslofaa „tllríf"
Við höfum eingöngu nýtízku tæki og framleiðum
allskonar myndamóí
í einum eða fleiri litum, fyrir bækur, tímarit, bókband
o. s. frv. Megináherzla lögð á fljóta og góða afgreiðslu.
Eymundur Magnússon. Ingimundur Eyjólfsson.
Lelkskðll mlnn
tekur til starfa á næstunni.
Upplýsingar í síma 5240 í dag og á morgun milli kl. 1—3
. Lárus Pálsson
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullam., Hverfisgötu 90.
Sínri (fyret um sinn) 4SQ3.
Daglega
nýsoðin svíð. Ný
soðín og hrá.
Kaffísalan
Hainarstræti 16.
£B3£H3!3&Í3Í2&22£tn
Deilan um Nesland í'Selvogi
Þjóðviljinn birtk hér tvær greinar sem fjalla um deilu þá,
sem risið hefur um sölu á liluta úr sandgræðslugirðingunni í
Selvogi.
Er hin fyrri eftir Hákon Bjarnason skógræktarstjóra. Hin
síðari er athugasemd við þá grein frá flutningsmönnum frumv.
þess, sem um er deilt.
Varhugavert frumvarp á
alþingi
Á Alþingi 1941 kom fram
frumvarp sem var mjög at-
hyglisvert aö' mírium dómi.
Fjallaöi það um heimild
handa ríkisstjóminni aö selja
eiganda Ness í Selvogi land-
spildu úr sandgræðslugiröing-
unni í Selvogi. Hefur land
þetta áður legiö undir Nes og
var þá mestallt eyöisandur en
var selt. sandgræöslunni til
friöunar og uppgræöslu árið
1935.
Frumvarpiö dagaöi uppi
á því þingi en er nú boriö
fram aftur í sömu mynd, en
af öörum flutningsmönnum
en síöast. Þar eö frumvarp
þetta getur skapaö mjög ó-
heppilegt fordæmi, ef þaö yröi
aö lögum og af því aö í grein-
argerö frumvarpsins felst
beinlí'nis móögun viö Gunn-
laug Kristmundsson sand-
gi'æöslusitjóra, sé ég fyllstiu
ástæöu til þess aö ræða þetta
mál.
Greinargerð írumvarpsins
er all löng og saman tekin
eftir lýsingu bóndans í Nesi
á öllum málavöxtum, Grein-
argeröin ber þess engin merki
aö leitaö hafi veriö umsagnar
Gunnlaugs Kristmundssonar.
sem lieföi aöeins verið fyrir-
hafnarlítil kurteisi.
ÞaÖ ber svo mikiö á milli
þess, sem haft er eftir Guö-
mundi Jónssyni bóna í Nesi
og áliti Gunnlaugs Krist-
mundssonar, að óhugsandi er
að báöir geti haft á réttu að
standa. En þar sem greinar-
gerð frumvarpsins tekur fram
aö’ bóndinn 1 Nesi sé bæöi
„kappsmaöur mikill, hinn á-
reiöanlegasti og óljúgfróöur“
felst í þvf aðdróttun á mann-
*3£H3J3*3?3f3i3í3í3n£!
Vörumóttaka til Vest-
mannaeyjar fyrir hádegi í
dag.
£aai3iaia3232Si:-:.-aa
Mnnið
Kaffísöluna
Hafnarsífföíí 16
CB3£B3?30?3;3?a£B»3
kosti Gunnlaugs, ef öörum
hvorum flutpingsmanna hefir
veriö' kunnugt um afstööu
hans í málinu, en hjá því hef-
ur varla getaö farið eftir um-
ræöur frá fyrra þingi. (Ann-
ars fæ ég ekki séö hvaöa á-
stæöur geti legiö til þess aö
taka þurfi sérsíjaklega fiam
mannkosti bóndans í Nesi í
nefndri greinargerö).
Aö sögn GuÖmundar í Nesi á
stærra land áö hafa veriö tek-
iö til friöunar af Neslandi árið
1935 en um hafi verið talaö
af þáverandi sýslumanni og
honum. Meö því segir hann I
kostum jaröarinnar, aö hinir
fjórir uppkomnu synir hans
geti eigi allir búiö á jöröinni
nú. Þrír eru þegar búsettir á
jöröinni, en sá fjóröi vill
hverfa þangaö líka, en til þess
þarf aukiö landrými, sem
.Guömundnr í Nesi hyggst að
fá ef frumvarp þetta yröi aö
lögum. Þannig skýrir grein-
argerðin frá.
Hinsvegar skýrir Gunnlaug-
ur Kristmundsson svo frá, aö
endanleg ákvöröun um girö-
ingarstæöi hafi alls ekki ver-
iö tekin fyrr en rétt áöur en
girt var. Þá var þaö álit hans
aö jgirða þyrfti enn nær Nesi
í Selvogi en varö, ef hefta
ætti algjörlega sandfok á
byggðina þar. Af því aö Nes-
bóndanum þótti þá of nærri
sér fariö, var fariö eftir til-
boði Guöm. í Nesi sjálfs og
giröingin sett. þar sem hún
nú er. Landiö, sem selt var,
var 2122 hektarar aö stærö
og veröið var ákveöiö eftir
mati tveggja óvilhallra manna
þeirra hreppstjóranna Guöm.
heitins Þorvarössonar 1 Sand-
vík og Kristins heitins Guö-
laugssonar í Ölveshreppi.
Veröiö var ákveöiö kr. 3200,00
fyrir landiö og kr. 3000,00
fyrir fjörubeitina, en rekarétt-
indin fylgja Neslandi áfram.
Þegar land þetta var tekiö
til sandgræöslu var hvergi
samfelldur gróöur iaö ráöi, en
mjög mikill sandblástur víöa
og einkum ofan til. Vilji ein-
hver ganga úr skugga um.
aö eigl geti hafa veriö mikill
eða merkilegur gróöur á þessu
landi má benda á kort herfor-
ingjaráösins, sem sýna næst-
um tóma auön á öllu því
svæöi, sem girt var. Þess
vegna hljóta þaö aö vera hel-
ber ósannindi í greinargerö
frumvarpsins, aö landiö, sem
farið er fram á kaup á, hafi
aö kalla veriö gróið þegar
giröingln var sett.
Hinsvegar er landiö mikiö
fai’ið að gi’óa upp eftir friðun-
ina og hefir aö mestu tekið
fyrir sandfok úr því. En sá
hluti Neslands, sem liggur
vestan viö giröinguna og
Gunnlaugur taldi nauösyn-
legt aö girtur heföi veriö um
leiö, hefur stórlega spillst og
gengið úr sér sökum örtraö-
ar. Nú gengur sandur af því
landi niöur yfir tún í Nesi
og spillir gróöri, og þetta fok
eykst meö hverju ári. Um
þetta atriöi þegir greinargerö-
in. En þaö má líka líta á
máliö frá þessu sjónarmiöi.
og þá hlýtux sú spurning aö
vakna, hvort þaö sé rétt
stefna í búnaöarmálum, aö
skipta jörö, sem verið hefur
einbýli í fjórtaýli, þegar hún
liggur undir skemmdum af
uppblæstri og eigi er hægt að
bæta landi viö, nema. með því
aö eyðileggja algerlega þann
gróður, sem komið hefur síö-
ustu áiin á örskömmum tíma.
Gunnlaugur Kristmundsson
teiur víst, aö ef bóndinn í
Nesi fengi keyptan þann hluta
sandgræöslugiröingaiinnar,
sem hann óskar og er um 700
ha. aö stærö, þá myndi gróö-
urinn tortímast á fáum árum,
en sandfok byrja úr landinu
aö nýju og starf þaö, sem
unniö hefur veriö til þess aö
græöa landiö, alveg unniö
fyrir gíg. Eini gróöinn sem
fengist af slíkri ráðstöfun
myndi kannske veröa sá, aö
dilkar og sauöir Nesbónda
yröu nokkru vænni um fárra
ára skeiö, meöan gróöur væri
aö étast og eyðast.
Hér ber mikiö á milli Guöm,
í Nesi og Gunnlaugs. Af langri
viökynningu viö Gunnlaug
get ég sagt aö hann sé „hinn
áreiöanlegasti og óljúgfróöur“.
Hafi Gunnlaugur Krist-
mundsson á réttu aö standa
í þessu máli, sém ég er ekki
í neinum vafa um, mun skap-
ast mjög viðsjárvert fordæmi
ef frumvarp þetta vieröur aö
lögum. Þá má búast viö að
fjöldi skammsýnna manna
fitji upp á því sama og Guötn.
í Nesi og heimti hálfgróin
saindgræöslulönd til fullkom-
inna yfirráöa á ný. Þá væri
stórt skarö brotiö í þann
varnargarö, sem veriö er aö
byggja gróöri landsins til
hlífðar og til hagsbóta fyrir
þá, sem landiö eiga að erfa.
Hákon Bjarnason.
Athugasemd flutnings-
manna frumvarpsins
Þjóðviljinn hefur spurt flutn-
ingsmenn frv. þessa og fulltrúa
meirihl. landbúnaðarnefndar e
d. um álit þeirra á þessu máli
og fer það hér á eftir.
Þeir eru ekki sammála Há-
koni Bjarnasyni um að mál
þetta sé athyglisvert. Þeim virð
ist það smámál. Þeir líta svo á
að málið sé enganveginn fyrst
og fremst „sandgræðslumál,,
heldur persónulegt deilumál
milli Guðmundar í Nesi og
Gunnlaugs Kristmundssonar,
og á þeim grundvelli sækja báð
ir málið með ofurkappi.
„Upphaf þessa máls, er að
fyrri hluta sumars árið 1934
fóru fram samningsumleitanir
Framhald á 4. síðu.