Þjóðviljinn - 26.02.1943, Page 1

8. árgangur.
Föstudagur 26. febrúar 1943.
45. tölublað.
! r
(
PlilHdarlhBDa ðhtil laniklan i OuietsilislflOunDn
Rauði herinn sækir fram norðvestur af Karkoff, á Orelsvæð-
inu, vestur af Rostoff, og í Vestur-Kákasus, að því er segir í
Moskvafregn í gærkvöld.
Herinn, sem sækir fram vestur af Rostoff virðist liaía far-
ið framhjá Taganrog og stefna í átt til Mariupol. Mótspyrna
fasistaherjanna á þessum slóðum er mjög hörð.
Annar sovéther stefnir einnig til Mariupol að norðan, sá er
tók bæina Kramatorskaja og Krasni Armeisk. Samkvæmt síð-
ustu íregnum hafa Þjóðverjar hafið áköf gagnáhlaup á Don-
etssvæðinu, er miði að því fyrst og fremst að ná þessum bæjum
aftur.
Heíur öflugt þýzkt varaliö
veriö flutt til þessa svæÖis;
Frá alþingi
Gömlu þjóðstjðrnarflokkarnir samþykkja
aukatofl á kjöt og mjólk til að kosta
kynnisferðir bænda
En fella tillögu sósíalista um styrk til hús-
msðra í sveit og bæ til kynnisferða
í neðri deild var dýrtíðarfriunvarpi stjórnarinnar vísað til
fjárhagsnefndar og 2. umræðu.
Þá kom til umræðu frumvarp til laga um framlög til kynn-
isferða sveitafólks. 3 umræða.
Fram höfðu komið breytingartillögur frá þeim Einari 01-
geirssyni, Aka Jakobssyni og Sigurði Thoroddsen um það að
ríkissjóður greiði árlega 100 þús kr., ásamt verðlagsuppbót, til
þess að styrkja kynnisferðir húsmæðra í sveitum, kauptúnum
og kaupstöðum. Er þar lagt til að % hlutar þess fé skyldu í þessu
skyni greiðast kvenfélögum í sveitum og verkakvennafélög-
um í kauptúnum, eða ef þau eru ekki til, þá kvenfélögum þar.
% hluti styrksins greiðist mæðrastyrksnefndum í kaup-
stöðum, gegn að minnsta kosti jafnháu framlagi annarstaðar frá.
bæöi fótgönguliö, skriödreka-
sveitir og stórskotaliö, og eru
háöir þar haröir bardagar á
stóru landsvæöi.
ÞjóÖverjar skýra enn frá
höröum árásum rauöa hers-
ins á svæöinu vestur af Súki-
nitsi. Á þeim slóöum er enn
hiö mesta vetraríki, en á suö-
urvígstöövunum eru viöast-
hvar komnar þíóur.
Báöir aöilar skýra frá hörö-
um bardögum á Orelsvæöinu.
Moskvablaöiö Rauöaistjarnan
skýrir svo frá í gær, aö á
þeim vígstöóVum beiti sovét-
herinn mjög brezkum og
bandarískum skriödrekum.
Er Bandaríkjastjórn aO
leita að finnskum Darlan
Stimson, hermálaráðherra
Bandaríkjanna sagði í gær
við blaðamenn, að svo gæti
farið að rauði herinn næði
innan skamms slikum árangri
á Leningradvígstöövunum, að
það gæti knúið Finna til aö
leitast fyrir um friö.
Sumner Welles varautanrík-
ismálaráðherra Bandaríkjanna
hefur látið í ljós opinberlega.
að finnska stjórnin gæti leit-
azt fyrir um frið hvenær sem
væri, að því er segir í fregn
frá Washington.
Welles var spuröur aö því
á blaöamannafundi hvort
hann teldi tímabært íyrir
Finnland aö segja skiliö viö
fasistaríkin. Ráðherrann sagöi
'i—
Bretar gera loftárás á
Wilhelmshafen
Sveitir brezkra sprengjuflug
véla gerðu í fyrrinótt harða
árás á þýzku . flotahöfnina
Wilhelmshafen.
Komu upp miklix eldar í
hafnarhveríunum.
aö afstaða Bandaríkjannjai til
Finnlands hafi veriö skýrt af-
mörkuö í fortíöinni. meö til-
liti til þeirra nánu vináttu
og mikla skilnings á milli
þjóöá- Finnlands og Banda-
ríkjanna.
Welles sagði að Bandaríkja-
menn vonuðust til að Finn-
land hverfi frá þeirri stefnu
að veita erkióvinum Banda-
ríkjanna og Bandamanna
virka hernaöarhjálp. Þessir ó-
vinir, bætti Welles viö,, hafa
strengt þess heit aö eyöileggja
einmitt þá tegund lýöræðis og
mannlegs frelsis, sem firmska
þjóöin hefur barizt fyrir.
Haður bíður bana
af slysförum í
Hafnarfirði'
í fyrradag vildi það slys til,
að 18 ára piltur að nafni Rós-
mundur Oddsson, Suðurgötu 37,
Hafnarfirði, beið bana af slysi
við vinnu.
í gær slasaðist einnig annar
maður á sama vinnustað og ligg
ur hann nú á sjúkrahúsi.
Slysið atvikaðist þannig, að
nokkrir menn unnu að sand-
tekju í Rauðhólum fyrir innan
Hafnarfjörð. Höfðu þeir grafið
um 3 mannhæðir niður.
Féll klakastykki niður og
lenti á Rósmundi. Var fluttur á
sjúkrahús og lézt þar síðdegis í
fyrradag.
í gær varð aftur slys á þess
um sama vinnustað. Féll klaka
stykki niður úr gryfjubarminum
og lenti á einum verkamann-
anna, Magnúsi Björnssyni.
Meiddist hann aðallega á höfði,
var hann fluttur í sjúkrahús og
liggur þar nú.
Líflátsdómum norsku
piltanna breytt (ævi-
langt fangeisi
Tíu ungir Norðmenn frá Krist
iansand og nágrannahéruðum
voru 27. janúar dæmdir til dauða
af Þjóðverjum, sakaðir um
óleyfilega hernaðarstarfsemi. Á-
hrifamenn norskir sendu Ter-
boven beiðnj um náðun pilt-
anna, og hefur Terboven nú
breytt refsingunni í ævilangt
fangelsi.
Nöfn piltanna eru: Robert
Eichinger, Kjell Erik Bodin,
Leif Zachariasen, Aagard Ström
Olav Nodeland, Reidar Bjar-
stad, Gunnar Arntzen, Johann
E. Andersen, Per Seglem og
Sverre Bentsen.
Þrír aðrir voru dæmdir í
þriggja ára fangelsi, Leif Trö-
Stimson, hermálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í gær á
blaðamannafundi, að Þjóðverjir
og ítalir hefðu beðið alvarlegan
hnekki í bardögunum í Túnis.
Lagði hann sérstaklega áherzlu
á, að Bandaríkjahermennirnir
Önnur tillaga hafði komið
fram frá landbúnaðarnefnd um
það, að lagt skuli sérstakt gjald
á kjöt og mjólk til þess að
standa straum af útgjöldum sem
stæðu í sambandi við þetta frv.,
ysa, Einar Balken og Reidar
Bodin.
hafi sýnt ágæta bardagahæfni
og ekki látið á sig fá, þó þeir
yrðu fyrst að hörfa, heldur hafið
sókn undir eins og færi gafst.
Stimson sagði að 1. brezki her
inn hefði veitt Bandaríkjahern-
um mikilvæga aðstoð.
en styrkjunum skyldi úthlutað
af Búnaðarfélagi íslands.
Urðu um þessar till. nokkrar
umræður. Rakti Einar Olgeirs-
son hve erfiðar væru aðstæður
margra húsmæðra, sem aldrei
ættu heimangengt. Væri með
samþykkt þessarar breytingar-
tillögu hægt að koma þessu máli
í það horf, að þeim sem erfiðust
kjör ættu við að búa, væri ge:*t
kíeift að lyfta sér upp, og fá
örstutta hvíid frá hyerdagsleik
annanna.
Viðvíkjandi breytingartillögu
landbúnaðarnefndar, sem þeir
Emil Jónsson, Bjarni Ásgeirs-
son og Jón Pálmason töluðu
fyrir, sýndi Einar fram á hvL
líkt ósamræmi væri milli þess-
arar tillögu og stefnuskrár Al-
þýðuflokksins og Framsóknar-
flokksins, sem báðir teldu ó-
beina skatta óréttláta. Hér væri
það á ferðinni að leggja á nef-
skatt, sem kæmi hlutfallslega
þyngst niður á fátækum.
Var síðan gengið til atkvæða
og viðhaft nafnakall um 1. gr.
breytingartill. hvort leggja
ætti y2%toll á kjöt og mjólk.
Var þessi tollur samþykktur
með 19 atkv. gegn 7. (Já sögðu
Bj. Ásg., Emil Jóns., Eysteinn,
Gísli Sveins., Helgi Jónsson,
Ing. Jónss., Jón Pálmas., Jón
Sig., Jör. Br., Páll Z., Páll Þorst.,
P. Ottesen, Sig. Bj. Sig. Hlíðar,
Sig. Þórðar., Sk. Guðm., St. Jóh.
og Sveinb. Högnason).
(Nei sögðu: Áki J., Einar Olg.,
Lúðv. Jósefsson, Sigf. Sigurh.,
Sig. Kristjánsson, Sig. Thor. og
Þóroddur Guðmundsson).
(Atkv. greiddu ekki: Jóhann
Jósefsson, Finnur Jónsson, J.
Möller, 8 voru fjarstaddir.)
Breytingartillögur landbún-
aðarnefndar voru síðan sam-
þykktar ,
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna í Hafnarfirði
móimælir dýrtíðarfrumvarpi stjórnarinnar
Hið nýkjorna íulltrúaráð verkalýðsfélaganna í Hafnarfirði
hélt í yrsta fund sinn 22. þ. m.
Á fundinum voru samþykkt eftirfarandi mótmæli gegn
dýrtíðarfruinvarpi ríkisstjórnarinnar:
„Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna í Hafnarfirði mótmælir
eindi 'gið frumvarpi ríkisstjórnarinnar um dýrtíðarráðstafanir,
þar stim í því felst stórfelld skerðing á kaupi launþeganna í
landinu og skorar því á Alþingi að fella frumvarp þetta“.
.....- .......... I .I.M..— ..■.P.l.l ........
Bandamannaheríunum í Míð
Tiínís verður vel ágengt
Her Rommels á undanhaldí
Gagnsókn Bandamanna í Mið-Túnis er á góðum vegi að
gera að engu ávinning þann, sem fasistaherirnir höfðu náð. í
gærkvöld var tilkynnt að her Ronnnels hefði orðið að hörfa á
ný til Kasserinesskarðsins, en það var einn mikilvægasti vinn-
ingurinn, sem hann náði.
Flugher Bandaríkjamanna og Breta heldur uppi látlausum
árásum á fasistaherina á undanhaldinu, og reynir að hindra
Rommel í að endurskipuleggja her sinn.
Talið er, að 8. brezki herinn sé í þann veginn að hefja á-
rásir á Marethvarnarlínuna í Suður-Túnis, en þar hafa fasista-
herirnir búizt vandlega til varnar.