Þjóðviljinn - 02.03.1943, Side 1

t
8. árgangur.
Þriðjudagur 2. marz 1943.
48. tölublaö.
2500 ferkílómetra landsvæðí tekíð í álfa daga orusfum.
3000 fasístahermenn hafa fallíð og þrjú þúsund veríð ieknír H1 fanga
flinningarathðfn um
|>á sem fórust með
Þormóði
Minningarguðsþjónusta um
þá, sem fórust með Þormóði,
nóttina 17. og 18. febrúar s.l.,
fer fram í dómkirkjunni næst-^
komandi föstudag 5. þ. m. og
hefst hún kl. 2 e. h.
Rauði herinn hefur hafið nýja sókn á vígstöðvun-
um suðaustur af Ilmenvatni, undir stjórn Tímosjenkos
marskálks.
í aukatilkynningu sem utvarpað var frá Moskva
í gærkvöld segir, að fyrir átta dögum hafi rauði herinn
hafið sóknaraðgerðir gegn 16. þýzka hernum, og brot-
izt gegnum varnarlínur hans suðaustur af Ilmenvatni
á mörgum stöðum.
Lá nærri að allur 16. herinn yrði innikróaður, en
honum tókst að forða sér með hröðu undanhaldi.
Rauði herinn hefur tekið 2500 ferkm. landsvæði
með 300 þorpum og borgina Demjansk. Átta þúsund
fasistahermenn féllu í bardögunum og 3000 voru tekn-
ir til fanga. Hergagnatjón Þjóðverja hefur orðið mjög
mikið.
Þjóðverjar hafa haft land- I
svæði þetta á valdi sínu í 17 I
mánuði, og höfðu gert það aö
sterku varnarsvæði.
Rétt áður en aukatilkynn-
ingin var birt í Moskva, flutti
talsmaður þýzku herstjórnar-
innar, Dietmar, ræðu og lagöi
út af því hve vel þýzku her-
mönnunum á norðurvígstöðv-
unum liði, ef borið væri sam-
an við líðan félaga þeirra á
suðurvígstöðvunum.
Rauði herinn hefur sótt
fram vestur af Kúrsk og Kark
off, en í nánd við borgirnar
Losovaja og Kramatorskaja
eru háðar miklar skriðdreka-
og fótgönguliðsorustur, sem
enn erií óútkljáðar.
Vestur af Rostoff hefur
rauði herinn tekið nokkur
þorp efth- harða bardaga.
Frumvarp um kynnis-
ferðir sveitafólks
rætt í efri deild
A dagskrá efri deildar í gær
var frumvarp um kynnisferð-
ir sveitafólks. Hafði neðri
deild endursent það efri deild,
vegna breytinga sem á því
(höfðu verið gerðar.
Áður en gengið var til dag-
ski'ár, hóf forseti efri deildar
máls á því, að breytingar þær.
sem neðri deild hafði geft á
málinu, væru það gagngeröar
að vafasamt gæti talizt, hvort
hér væri um að ræða sama
mál og flutt hafði verið í
deildinni, á öðru þingskjali,
undir sama nafni'. Rakti hann
síðan — með tilvísun til bók-
ar Bjarna Benediktssonar
„Deildir Alþingis“ — nokkur
dæmi þess, hvernig meðhöndi-
uð hefðu veriö mál í sam-
bærilegum tilfellum. Þó af-
greiðsla slíkra mála hefði orö-
ið með mismunandi hætti,
virðist yfirleitt hafa verið fyr-
ir hendi sá skilningur. aö
ekki væri leyfilegt að ger-
breyta máli, nema þáð fengi
þá nýja meðferð.
Lagði forseti nú fyrir deild-
ina að meta hvort telja skyldi
þetta sama mál og áöur hefði
fyrir henni legið, og var, eftir
miklar umræöur ákveöið meö
„lija'v mótfnælir harölega dýrtíðar-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar
Á fjölmennum fundi, sem Iðja, félag verksmiðjufólks, hélt
í gærkvöldi var eftirfarandi tillaga samþykkt í einu hljóði:
„Fundur í Iðju, félagi verksmiðjufólks, haldinn 1. marz
1943, mótmælir harðlega dýrtíðarfrumvarpi ríkisstjómarinnar
og skorar á Alþingi að fella það.
Telur fundurinn að í frumvarpi þessu felist þær árásir á
kjör alþýðunnar að með engu móti verði við unað af hálfu verk-
lýðssamtakanna.
Fundurinn lýtur svo á að kostnaður við lækkun dýrtíðar-
innar verði fyrst og fremst að berast af þeim aðilum er safnað
hafa stórgróða í skjóli hennar, og bendir í því sambandi á þær
samþykktir er 17. þing Alþýðusambands íslands gerði varðandi
dýrtíðarmálin, og sendar hafa verið til Alþingis.“
Sovétsölnunin
Alls hafa nú safnazt 27 þús, 696,61
krónur. 1000 sterlingspund send
í dagltil Breflands
Fjársöfnunin til Rauða kross Sovétríkjanna hefur nú stað-
ið í tvær vikur. •
Að því er blaðinu var tjáð í gærkvöldi hafa safnazt hér í
Reykjavík á þessu tímabili samtals 27696. 91 kr.
Á Akureyri hafa safnazt 4700,00 kr.
í dag verða send þúsund sterlingspundi til Sir Walter Cit-
rine, aðalritara brezku verklýðsfélaganna, sem mun kaupa
hjúkmnarvörur og senda þær til Rauða kross Sovétríkjanna.
Komið hefur í ljós mikill áhugi vinnandi fólks fyrir söfnun
þessari. Þannig söfnuðust á fundi Bakarasveinafélagsins 780,00
kr. og hjá starfsfólki Vinnufatagerðarinnar 500 kr.
Áhugamenn fyrir söfnuninni eru beðnir að koma í skrif-
stofu Dagsbrúnar kl. 4—7 í dag.
Einn þeirra var kommúnistaleifltoginn Ottar Lie
Seytján norskir ættjarðarvinir hafa verið myrtir af naz-
istayfirvöldunum í Noregi. Voru þeir sakaðir um „undirróðurs-
starfsemi gegn þýzka hernum skemmdarverk skipulagn-
ingu á kommúnistasellum og starf fyrir óvinaríki.“
Einn þeiria var kommúnistaleiðtoginn Ottar Lie og Bjame
Dolland, er barðist í spánska lýðveldishernum og sat í fang-
elsum spánskra fasista alllöngu eftir að stríðinu lauk.
Ottar Lie var fæddur 1896 — Löten á Hedemark; Dolland
var 36 ára að aldri.
Hinir fimmtán voru þessir :
Theodor Danielsen f. 1,899,.
frá Voss við Bergen.
Ingolf Kleppestö, f. 1901, á
Ask0y viö Bergen.
Arthur Berg, f. 1890 í Trond
heim. .
Iiarold Slottelid, f. 1895,
Bergen.
Thore Espelid, f. 1918, Odda
í Harðangri.
Olaf Prestegárd, f. 1912.
sama stað.
Knut Beka, f. 1902, Voss viö
Bergen.
Leif Kindem, f. 1906, Berg-
en.
Ole Kjell Karlsen, f. 1908,
Tune, Östvoldfylke.
Olaf Kvernino, f. 1896, Mer-
áken Tröndelag.
Lars Nordbu, f. 1909, Stav-
anger.
Sigurd Syvertsen, f. 1905
Drammen.
Arne Stenrud. f. 1913, Ju-
vík.
Gustav Adolf Nerásen, f.
1895, Beri, Upplandfylke.
Reidar Svendsen, f. 1896,
Oslo.
„Snól" í Vestmannaeyjnm
semur um bæif kjör
Verkakvennafélagið Snót í
Vestmannaeyjum hefur nú
náð samningum við Magnús
Guðbjartsson atvinnurekanda
í Vestmannaeyjum, og aðrir
atvinnurekendur lýst því yfir.
9 atkv. gegn 6 aö svo væri
eigi .heldur væri hér um nýtt
mál aö ræða.
Ákvað þá forseti þrjár um-
ræður um málið. og var það
tekið til 1. umræðu og aö
henni lokinni vísað til 2. um-
ræðu og landbúnaöarnefndar.
að þeir muni viðurkemia taxt-
ann.
Aðalatriði samningsins eru
þessi:
8 stimda vinnudagur, grunn
kaup kvenna í dagvinnu sé kr.
1,50, 50% álag greitt á eftir-
vinnu og 100% álag á nætur-
og helgidagavinnu. Auk þess
eru í samningnum ýmsar aðr-
ar réttarbætur frá því sem áð-
ur var.
Allsherjaratkvæöagneiðsla
Framhald á 4. síðu.