Þjóðviljinn - 03.03.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
Miðvikudagur 3. marz 1943.
49. tölublað.
Mv MMA oen
slðUeia loftarðs IM
Mlklír eldar komu upp víða í borgínní
Samtök launþeganna mótmæla dýr-
tíöarfrumvarpi ríkisstjórnarinnar
Hvert á fætur öðru mótmæla nú verklýðsfélögin dýrtíðar-
frumvarpi ríkisstjórnarinnar.
Svör hins vinnandi fólks við þeirri stefnu ríkisstjórnarinn-
ar, að ráðast á kjör liinna vinnandi stétta, að dæmi þjóðsjórn-
arinnar sálugu, eru svo greinileg, að ekki verður um villst.
Fara hér á eftir mótmæli B.S.R.B., Freyju og Verklýðsfélags
Akraness.
Bretar sendu í fyrrinótt sveitir af stærstu sprengju-
flugvélum sínum til árása á Berlín, og er það mesta
loftárás á höfuðborg Þýzkalands sem nokkru sinni
hefur verið gerð.
Vörpuðu flugvélarnar miklu af þungum sprengjum
og eldsprengjum og þegar eftir fyrstu 15 mínúturnar
loguðu miklir eldar víðsvegar um borgina.
Árásin stóð í hálftíma, og er henni lauk voru eldarn-
ir svo miklir að skin þeirra sást úr 300 km. fjarlægð,
að sögn flugmannanna.
Loftvarnir borgarinnar virö
ast ekki eins öflugar og veriö'
hefur, aö fráskyldu ytra varn
arbeltinu. Eftir aö brezku
sprengjuflugvélarnar komust
inn úr þeim varnarhring vai-
mótspyrman minni en brezku
flugmennirnir bjuggust viö.
Loftárásir voru einnig gerö
ar á borgir í Vestur-Þýzka-
landi og hernumdu löndun-
um í fyrrinóitt og tundurdufl
NIMf hala nisst n hiisund nasns
I DiholBslBSuiun I areiauF nlnilm
Rauði herinn í skoifæri við Staraja Rússa
Í fregnum frá Moskva segir að rauði herinn haldi uppi
sóknaraðgerðum vestur af Kúrsk og Karkoff, og einnig vestur
af Rostoff. Hörðum gagnáhlaupum þýzka hersins suðvestur af
Vorosiloffgrad og í nánd við Kramartorskaja var hrundið.
Tilkynnt var .frá Moskva í gærkvöld að síöustu þrjár vik-
urnar hafi fasistalierirnir misst 11 þúsund manna á Donetsvíg-
stöðvunum.
Rauði herinn heldur áfram
vatni, og er kominn í skotfæri
Nútt betti at Tia-
citi Máls oi oieoo-
- leoar
Nýkomiö er hefti af tíma-
riti Máls og menningar, fjöl-
breytt og prýöilega ritaö. Þaö
flytur m. a. tvær greinar um
Hálldór Kiljan Laxness, eftir
skáldin Gunnar Gunnarsson
og Arthur Lundk.vist, grein
eftir ritstjórann, Kristinn
Andrésson um listamanna-
þingiö, sögu eftdr Ólaf Jóh.
Sigurösson, kvæði eftir Jóh-
hannes úr Kötlum, Guömund
Böðvarsson og Tómas Guö-
mundsson, ritdóma eftir Sig-
urö Nordai, Halldór Kiljan
Laxness, Halldór Stefánsson,
Jóhannes úr Kötlum og rit-
stjórann.
sóknaraðgerðum suður af Ilmen-
við Staraja Rússa.
Paul Winterton, Moskva frétta
ritari brezka útvarpsins, segir
að sókn rauða hersins suðaustur
af Ilmenvatni sé staðbundin
hernaðaraðgerð, og hafi þegar
náðst aðalmarkmið hennar, það
að hrekja þýzka herinn burt úr
hinu geysiöfluga ígulvirki Dem-
jansk, og varnarsvæðinu um-
hverfis þá borg.
Stjórnarkreppa
í Flnnlandi
Finnska stjórnin hefur beð-
izt iausnar og hefur Ilakkila,
fcrseta þingsins verið falið að
mynda stjórn. Ilakkila er
einn af leiðtogum sósíaldemó-
krataflokksinns finnska.
Leiötogi bændaflokksins
gafst upp viö stjórnarmynd-
un, vegna þess aó sósíaldemó-
kratar neituöu aö styöja
hann, segir í útvarpsfregn
I frá London.
lögö á siglingaleiðir fram meö
ströndum meginlandsins.
Nítján brezkar sprengju-
flugvélanna komu ekki aftur
úr árásunum.
1 gær gerðu bandarískar
flugsveitir harða árás á
ítölsku borgina Neapel að
degi til. Komu flugvélarnar
frá bækistöðvum Banda-
mánna í Norður-Afríku.
Undarleg kosning á
formanni Framsókn-
arflokksins
Við formannskosninguna á
aðalfundi miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins hlaut Jónas
Jónsson 12 atkv., Eysteinn
Jónsson 2, en 15 seðlar voru
auðir.
Er greinilegt að meirihlut-
inn er andvígur því að Jónas
Jónsson sé formaður Fram-
sóknarflokksins, en hinsveg-
ar virðast þeir enn ekki þora
að fella hann — líklega af
ótta við að hann fái „kast“!
Sennilega lætur Jónas sér
það vel líka að vera kosinn
af minnihlutanum, meðan
hann fær að ráða.
Breytingar urðu ekki aðrar
en þær, að Steingr. Steinþórs
son var kosinn í blaðstjórn
Tímans í stað Aðalsteins
Kristinssonar.
Á morgun verður sagt frá
ályktun miðstjórnarfundar-
ins.
Samningarumútvarp
í þágu ameríska
hersins
Samningar hafa nú farið
fram milli ríkisútvarpsins og
upplýpingamáladeildar ame-
ríska hersins um afnot af út-
varpsstöðinni hér í þágu ame
ríska hersins, 4 stundir á dag.
Verður nánar skýrt frá því
í blaðinu á morgun.
Á fundi stjórnar Bandalags
starfsmanna ríkis og. bæja, 27.
febr. var samþykkt eftirfarandi
ályktun:
„í sambandi við framkomið frv.
til laga um dýrtíðarráðstafanir vill
stjóm B.S.R.B. ítreka þá skoðun og
samþykktir 1 Bandalagsins, að nauð-
syn beri til að stöðva dýrtíð eða
verðbólgu, og heitir stuðningi við
hverja heilbrigða ráðstöfun í þá átt,
sem gerð er með samvinnu við sam-
tök launastétta og smærri framleið-
enda.
Stjórnin harmar því, að umrætt
frv skuli fram borið áh þess að leit-
að hafi verið samkomulags við sam-
tök launastéttanna, og mótmælir sér
staklega IV. kafla frv. þessa, þar
sem með lionum er krafizt stærri
fórna af launþegum en öðrum stétt-
um. Þá verður eigi gengið fram hjá
því, að á meðan launþegar fengu
dýrtíðina bætta eftir á, var á það
bent af hálfu hins opinbera, að
þeirra hagur batnaði í þessu efni,
þegar verðlagið færi lækkandi.
Stjórnin vill ennfremur benda á
þá hættu, er vofir yfir, að opinbcr-
ir starfsmenn verði einir afskiptir,
þar sem önnur stéttarfélög hafa laga
lega aðstöðu til að liækka grunn-
kaup sem fyllilega næmi fyrirhug-
aðri lækkun verðlagsuppbótarinn-
ar.“
Samþykkt Verkamannadeild-
ar Verklýðsfélags Akraness:
„Aðalfundur Verkamannadeildar
Verklýðsfélags Akraness, haldinn 24.
febr. 1943, skorar mjög eindregið á
háttvirt Alþingi að fella frumvarp
frá ríkisstjórninni, að því leyti, sem
það felur í sér lækkun á kaupi
verkafólks.
Fundurinn , mótmælir öllum af-
skiptum Alþingis af samningum
verkalýðsins og atvinnurekenda um
grunnkaup, vísitöluútreikning kaup-
lagsnefndar telur fundurinn einan
eiga að vera ráðandi um kaupgjalds-
breytingar verkalýðsins, fram yfir
það sem frjálsir samningar gefa til-
efni til.
Verkalýðurinn hefur þegar fært
sínar fórnir með því að mæta vax-
andi dýrtíð — eða verðbólgu — og
njóta kauphækkunar fyrst mánuði
síðar en vísitalan var fundin sem af-
leiðing hækkandi verðs á neyzluvör-
um. Verkalýðurinn á því sjálfsagðan
kröfurétt til þess, að liin sama regla
gildi er til kauplækkunar kemur.“
Þvottakvennafélagið Freyja í
Reykjavíkur hefur samþykkt
Framhald á 4. síðu.
Frá AlþÍMgi:
Abyrgðarheí míld handa Síglu
íjardarkaupstad samþykkt
víd 2. umræðu í neðri
deíld í gær
Eftir miklar og harðar umræður var í gær í neðri deild
samþykkt við aðra urnræðu að veita ríkisstjórninni heimild til
að ábyrgjast fyrir hönd ríkissjóðs 6 milljón króna lán handa
Siglufjarðarkaupstað til virkjunar Fljótár.
Nefnd sú, sem um málið fjall-
aði hafði klofnað. Vildi meiri-
hluti hennar sem byggði álit sitt
á áliti milliþinganefndar í raf-
orkumálum, afgreiða málið með
rökstuddri dagskrá og þar með
fella frumvarpið, en minnihluti
hennar, þeir Einar Olgeirsson
og Ásgeir Ásgeirsson, vildu sam-
þykkja frumvarpið um heimild
ina óbreytt.
Rökstuðningur milliþinga-
nefndar fyrir málflutningi sín-
um var sá, að ódýrara myndi að
leggja háspennulínu frá Akur-
eyri til Siglufjarðar, enda yrðu
þá með því móti fleiri aðnjót-
andi raforkunnar.
Þeir Áki Jakobsson þm. Sigl-
firðinga og Sigurður Thorodd-
sen hröktu þennan rökstuðn-
ing milliþinganefndarinnar og
sýndu fram á að hann væri al-
rangur, svo rangur að raforka
leidd til Siglufjarðar frá Laxá
um Akureyri yrði um það bil
helmingi dýrari en orka sú, sem
fengist með virkjun Fljótár, auk
þess sem engin raforka væri af-
gangs handa Siglufirði, þrátt
fyrir aukningu þá á Laxárvirkj-
uninni, sem nú stæði fyrir dyr-
um.
Framhald á 4. síðu.