Þjóðviljinn - 24.03.1943, Page 1

8. argangur.
Miðvikudagur 24. marz 1943.
97. tölublað.
iMr MnMnr i ih Fisliog
Hhos seltur i iisMlald
Hann reyndisf vera danskur sildar-
kaupmaður búseffur hér á landí
Bandaríkfaherínn í Míd-Tiíoís 80 km. frá
frönsku sfödvum áftunda brczka hersíns
í útvarpsfregn frá Alsír í gærkvöld segir að áttundi brezki
herinn hafi brotizt gegnmn fyrstu varnarlínu Marethlínunnar
í Suður Túnis, skammt frá ströndinni, og Bretar haldi áfram
öflugri sókn. Seytján hundruð fangar, hafa verið téknir.
Samtímis hefur brezkri vélaherdeild tekizt að brjótast yfir
eyðimörkina og komist fyrir endann á Marethvirkjalínumii, og
sækir nú fram til austurs og suður að virkjunum. Var vélaher-
deild þessi um 50 km. frá Gabes í gær.
Hiim 20. febrúar s. 1. birtist í enska blaðinu The Fishing Nevvs
illkvitnisleg níðgrein um íslendinga.
Höfundur þessar níðgreinar, sem reyndist vera danskur mað-
iu-, Andreas Gotfredsen að nafni og mun hafa verið síldarkaup-
maður hér á landi, var tekinn fastur eftir hádegi í gær og situr
nú í gæzluvarðhaldi.
Bandaríkjaherinn í Mið-Túnis
liefur sótt fram og tekið bæinn
Macnassy, og eru nú ekki nema
80 km. milli fremstu sveita
Bandaríkjahersins og áttunda
hersins á Marethvígstöðvunum.
Það er tekið fram í skeytum
fréttaritara frá Alsír, að her
Rommels í Marethvirkjunum sé
ekki umkringdur þrátt fyrir
sókn brezku vélaherdeildarinn-
ar, sem komin er norður fyrir
virkjalínuna, því þar sé enn um
tiltölulega lítinn her að ræða.
En iögð er áherzla á, að staða
fasistaherjanna í Suður- og
Mið-Túnis sé orðin örðug, og
þykir auðsætt af sókn áttunda
Danska blaðið Aalboi'g Stifts-
tildende skýra frá því, að 8. marz
hafi eimreið verið sett út af spor
inu nálægt Fjerritslev, til þess
að stöðva járnbrautarlest á Aal-
borg-brautinni. Daginn áður
hafði Diesel-eimreið verið sett
út af sporinu milli Skovsgaard
og Boderup í sama tilgangi, og
járnbrautarvagn hljóp út af
sporinu á járnbrautarstöðinni
í Skovsgaard. Nokkru fyrr hafði
járnbrautarlest verið sett út af
sporinu í Boderup, og ennfrem-
ur er sagt, að tveir járnbrautar
vagnar hlaðnir 6000 kg. af hör,
hafi brunnið á leiðinni til Had-
sund frá Svenstruup.. Þá er sagt
frá slysi, sem átti sér stað fyrir
sunnan Aalborg 3. marz. Tvær
járnbrautarlestir, sem verið var
að færa af einu spori á annað
rákust á og þrír vagnar gjör-
eyðilögðust en sex skemmdust.
Þar að auki tepptist umferð um
járnbrautina og olli þetta tals-
hersins, að nú muni eiga til skar-
ar að skríða við fasistaherina í
Túnis.
Er þetta ekki sízt ráðið af því
hve miklum flugher Bretar
beita í sókninni. Má heita að lát-
lausum árásum sé haldið uppi
á flughafnir Þjóðverja og aðr-
ar hervarnarstöðvar fasista.
í Norður-Túnis hafa Banda-
menn nú einnig frumkvæðið, og
hefur fyrsti brezki herinn náð
aftur járnbrautarbæ, er fasistar
tóku með áhlaupi fyrir nokkr-
um dögum.
Brezkar og bandarískar flug-
vélar halda uppi áköfum árás-
um á herstöðvar á Sikiley og
Suður-Ítalíu.
verðum töfum í viðbót við tjón-
ið. í nazistablaðinu „Fædreland-
et“, sem gefið er út í Kaup-
mannahöfn, segir í grein um
spellvirkja og afstöðu danskra
verkamanna: „Það er áreiðan-
legt, að flestir danskir verka-
menn trúa því, að einungis gott
hlytist af því, ef Englendingar
sigruðu“. Blaðið segir ennfrem-
ur, að brezksinnaðir danskir
verkamenn fagni því, þegar
þeim er sagt, er þeir koma til
vinnu sinnar á morgnana, að
„fallhlífarspcllvirki" hafi kom-
izt í verksmiðjuna og eyðilagt
vélarnar. f blaðinu er einnig
sagt frá því, að eldur hafi gjör-
eyðilagt verkstæði, þar sem fram
leiddar voru margskonar land-
búnaðarvélar. Lundúnablaðið
„Frit Danmark“ átti nýlega við-
tal við skozka konu, frú Coffey,
en henni tókst að strjúka frá
Danmörku í janúar s. 1. Frú
Coffey sagði, að. kuldalegt við-
Bretar gera mikla loftí-
rás á St. Nazaire
Þrjú hundruö brezkar sprengju
flugvélar, af þyngstu gerð, réð-
ust í fyrrinótt á kafbátahöfnina
St. Nazaire í Frakklandi. Er tal-
ið að mikið tjón hafi orðið að á-
rásinni.
Á miövígstöðvunum hefur
sókn rauða hersins í átt til
Jartsevo áfram, og tóku Rússar í
gær 60 þorp í bardögunum á
þessum vígstöðvum.
Undanfarið hafa Þjóðverjar
gert mjög harðar árásir á stöðv-
ar Rússa norðaustur af Brjansk.
Voru árásir þessar gerðar með
öflugum skriðdrekasveitum, fót-
gönguliði og steypiflugvélum, og
voru háðir geysiharðir bardagar
19., 20. og 21. þ. m„ en árásum
Þjóðverja var hrundið og biðu
þeir mikið manntjón, 5500 her-
menn féllu og fjöldi særðist.
mót Dana gagnvai't. Þjóðverj-
um væri mjög áberandi en þó
væri hatrið beizkara í garð
dönsku kvislinganna. Hún sagði
að danskir menn gengju út úr
járnbrautarvögnum og strætis-
vögnum þegar Þjóðverjar kæmu
þangað inn, að Þjóðverjar væru
farnir að standa í göngunum
aftast í vögnunum til þess að
forðast þennan lítilsvirðingar-
vott. Hún sagðist hafa fengið
tvö dönsk „neðanjarðarblöð” í
póstinum, reglulega, og voru
þau send í mismunandi tegund
umslaga í hvert skipti og oft
merkt nafni einhverrar skrif-
stofu.
Fyrrnefnd grein í The Fis-
hing News bar það með sér, að
vera rituð af manni, sem dvaldi
hér á íslandi, bæði talaði gein-
arhöf. um „hér uppi“ og aukþess
var greinin dagsett í Reykjavík
20. jan. s. 1. Undir greinina skrif-
aði hann „Politicus“.
í grein þessari heldur hann
því fram, að íslenzkir sjómenn
Síðan hefur dregið úr árásun-
um á þessum slóðum, þar eð
Þjóðverjar hafa ekki getað sent
varalið til að fylla í skörðin.
Skærufiokkarnir i Júgó-
slavíu berjast mefi flug-
vélum og brynvfignum
Orustur eru háðar í Suðaust-
ur-Króatíu milli skœruflokka
ættjarðarvina annarsvegar og
þýzkra og ítalskra hersveita
lúnsvegar, og sœkja Italir fram
frá Adríahafi inn í landið til
norðurs og norðausturs, segir í
fregn til enska blaðsins Sunday
Times.
Eiga fasistaherirnir örðugt
um vik víða í fjallahéruðunum.
Hafa skæruflokkarnir flugvélar
og byssuvagna til baráttunnar.
Þar sem þeir eru neyddir til að
hörfa, leggja þeir landið í auðn,
líkt og gert var víða í Sovét-
ríkjunum.
Þýzki yfirforinginn í Austur-
Bosníu, Fortner hershöfðingi,
hefur gefið út ávarp til króat-
ískra verkamanna um að taka
ekki þátt í skemmdarverkum,
og er þeim lofað vernd þýzka
hersins gegn skæruflokkunum.
vilji ekki sigla og að verka-
mannakaup og útflutningsverð
fiskjar sé hér 60—70% of hátt.
Eftirfarandi kaflar úr grein
hans gefa góða hugmynd um
andann í greininni:
„Kjarni málsins er sá, að
greitt hefur verið 60—70/í of
mikið fyrir íslenzkan fisk og
sama er að segja um verka-
mannakaup hér uppi“.
„Frá hendi þessa lands hafa
aðeins verið bornar fram ósann-
gjarnar kröfur og böxmin hafa
oftast nær fengið það, sem þau
báðu um, vegna þess „að landið
var svo lítið“.
En ef íslendingar vilja ekki
sigla og hætta einhverju eins og
allir aðrir fiskimenn og sjó-
menn, sem berjast gegn nazist-
um og nazistaþoi'purum þá látið
þá sjálfa éta fisk sinn“.
Bandaríkin kaupalSQO
smál. af ísl. freð-
kjöti á kr. 5,40 kg.
Utanríkis- og atvinnumála-
ráðherra skýrði frá því á Al-
þingi í gær, að lokið hefði verið
samningum þeim um sölu á
frosnu dilkakjöti, sem hann fyr-
ir fáum dögum síðan skýrði frá
að stæðu yfir.
Hefur Bandaríkjastjóm keypt
af ríkisstjórn íslands 1500 smá-
lestir af frosnu kjöti fyrir verð
sem samsvarar kr. 5.40 kílóið
fob. Kjötið kaupir Bandaríkja-
stjórn til flutnings til Bretlands.
Þetta verð gefur fyrir nefnt
kjötmagn sem næst 2Vz milljón
kr. yfir mai’kaðsverð það sem
haft var til hliðsjónar í janúar
síðastliðnum við úti’eikning á
áætluðum útgjöldum ríkissjóðs
vegna uppbóta á þessari vöru.
Naörri 4 milljónum króna nem
ur upphæð sú, sem samtals spar-
ast ríkissjóði með sölu til Banda-
ríkjastjórnar á þessu kjöti og
gærunum, sem tilkynt var um
fyrir nokkrum dögum, frá því
markaðsverði, sem reiknað var
með í janúar síðastliðnum.
Samningar standa nú yfir um
sölu á ull ársins 1941 og 1942.
Víðfæk skemmdarverk I
Danmörku
Sænskar og danskar blaðafregnir skýra frá því að danskir
ættjarðarvinir hefðu sett út af sporinu jámbrautarlestir, og
eyðilagt þannig danskar landbúnaðarafurðir, sem ætlaðar voru
Þjóðverjum.
Rauði herinn hrindir öllum árásum
Þjóðverja og sækir fram á miðvíg-
stöðvunum
Það er nú ljóst að þýzka hemum hefur hvergi tekizt að brjót-
ast yfir Donets og ná fótfestu á eystri bakkanum, enda þótt
Donets sé enn ísi lögð. Rauða hernum hefur hinsvegar tekizt
að verja herstöðvar sínar vestan við Donets, á Tsúgúeffsvæðiúu.
Hafa þjóðverjar síðuztu dægrin beitt aðalárásum sínum gegn
varnarlínum rauða hersins á Bjelgorod- og Síevsksvæðunum, en
þeim árásum hefur verið hrundið.