Þjóðviljinn - 24.03.1943, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 24. marz 1943
PffÖÐ V 1L71N IV
R
tuóayiiJiim
Útgefftndi:
SacneiningarflQkhi* atþrifiu
Sósí alistaflftkkurúm
Ritstjórar:
Einar Olgeirssen (éb.)
Sigfús Sigurbjartarsnn
Ritstjóm:
Garðantneti 17 — Víkingsprent
Sími 2279.
\fgrei&sla og auglýsiograkrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. baa<)
Simi 2184.
Víkingsprent h. f. Garðarstræti 17
Skyldur Jónasi
„Flokkurinn fylgist ai' mik-
illi athygli og samúð með til-
raunum alþýðunnar í Sovét-
lýöveldasambandinu til þess
að skapa þar sósíalistiskt þjóö
félag. Þar sem ósigur Sovét-
ríkjanna myndi vera ósigur
fyrir verkalýðinn um allan
heim, berst hann á móti hver-
skonar einangrunartilraunum
árásarherferðum og spellvirkj-
um auðvaldsins gegn hinu
nýja þjóöfélagi. Flokkurinn
vill auka hið vi'ðskiptalega og
mienningarlega samband viö
Sovétríkin og veita óhlut-
dræga fræöslu um baráttu
þeirra fyrir sköpun sósíal-
ismans“.
HvaÖa flokkur skyldi þaö'
nú vera sem vill allt þetta?
Væntalega ekki sami flokk-
urinn, sem lét þaö á þrykk út
ganga fyrir einu eöa tveimur
árurn, aö hið menningarsögu-
lega hlutverk nazismans væii
aö sigra rauöa herinn og út-
rýma kommúnismanum.
Jú, sá er flokkurinn, hann
heitir Alþýöuflokkur, formaö-
ur hans er Stefán Jóhann Stef
ánsson. Jónas Guömundsson
er spámaöur hans og Stefán
Pétursson ritstjóri hans og
andlegur leiötogi. Hinar til-
færóu setningar í upphafi
þessarar greinar eni úr stefnu
skrá þess flokks.
Þáö fer ekki hjá því, aö
þetta atriöi úr stefnuskrá Al-
þýðuflokksins hafi rifjazt upp
fyrir öllum sem þekkja, þegar
þeir lásu forustugrein Alþýöu-
blaösins í gær. Þar segirm. a.:
„En það eru fleiri en stjórnarvöld
landsins, sem gert hafa tilraun til
þess upp á síðkastið að misnota út-
varpið sér og flokkum sínum til
pólitísks framdráttar. Það er fyrir
löngu opinberl leyndarmál, að komm
únistum hefur tekizt að hreiðra á
hinn furðulegasta hátt um sig við
fréttastofu útvarpsins og þeir notað
aðstöðu sína þar með mikilli lægni
til þess að auka fréttaflutning út-
varpsins um Rússland og annað það,
sem þeir hafa talið flokki sínum hér
á landi líklegt til framdráttar. Það
hefur vist ekki verið á valdi út-
varpsráðs að hindra þá misnotkun
úlvarpsins. Lögum samkv. mun það
vera útvarpsstjóri, sem frétlaslofan
heyrir undir. En til lengdar verður
ekki við það unað, að flokkur, sem
rekur hér bæði leynt og ljóst erindi
erlends stórveidis, — geti notað út-
varp þjóðarinnar ó slíkan hátt á-
róðri sínum hér til framdráttar; og
ef aðvaranir ekki nægja til þess, að
bctur verði vakað yfir útvarpinu í
þcssu efni í framtíðinni, fer ckki
hjá því, að taka verði til alhugimar
allt íyrirkomulag útvarpsins yfirleitt
og gera þær breytingar á því, sem
nauðsynlegar kunna að reynast til
þess að fyrirbyggja .áf-ranihaldandi-
misnotkun þessarar þýðingarmiklu
Þ|ððfylklng gegn aftnrhaldlnn
verðnr að skapast
Frelsi fólksins og sjálfstæði þjóðarinnar er í veði ef ekkert er aðhafzt
Öll samtök fólksins, — allir þjóðhollir íslendingar, hvar í flokki sem þeir standa,
— verða að taka þetta mál málanna til athugunar.
Hvað líður myndun stjórnar innan þingsins og samstarfi
flokka þar að þjóðheillamálum? — spyr fólkið.
Það væri ef til vill ekki alveg úr vegi fyrir þingmennina, sem
skapa vilja samstarf um róttæka og þjóðholla stefnu að spyrja
fólkið: Hvað líður samtökum þess og samstarfi milli þeirra að
því að skapa það vald utan þingsins, sem hver róttæk stjóm
þarf að styðjast við?
Það var gerð á síðasta Alþýðusambandsþiiigi ein merkilegasta
samþykkt, sem þar hefur verið gerð. Sú samþykkt vísar veginn
fram á við fyrir öll verkalýðssamtök þessa lands og öll önnur
samtök og einstaklinga, sem vilja vinna að viðhaldi og viðgangi
raunverulegs lýðræðis á íslandi. Þessi samþykkt hljóðaði svo:
„17. þing Alþýðusambands íslands felur sambandsstjóm að
gangast fyrir því að koma á bandalagi með öllum öðmm sam-
tökum alþýðunnar, hvort sem um er að ræða almenn hagsmuna-
samtök, stjórmnálasamtök, verkalýðsfélög, menningarsamtök
eða önnur til verndar hagsmunum og réttindum og samtakafrelsi
verkalýðsins, til þess að vinna geng dýrtíðinni í samræmi við þá
stefnu, sem þingið hefur markað, til þess að berjast fyrir marg-
háttuðum þjóðfélagslegum umbótum og framförum og til þess
að hnekkja völdum afturhaldsins og gera áhrif alþýðusamtak-
anna gildandi á stjórn landsins.
Áratuga reynsla verkalýðshreyfingarinnar liefur sýnt, að til
þess að forða hinum vinnandi stéttum frá nýju atvinnuleysi og
nýjum hönnungum fátæktariimar, til þess að forða vinnandi
stéttunum frá réttleysi og kúgun, þá verður verkalýðsstéttin í
gegn um samtök sín að taka forystu þjóðarinnar í sínar hendur
í náinni samvinnu við aðrar vinnandi stéttir landsins.
Þar af leiðandi getur verkalýðurinn ekki sætt sig við smávægi-
legar ívilnanir, heldur verður hann ásamt annarri alþýðu íslands
að tryggja sér þau völd í þjóðfélaginu, er gcti gcrt markmið
verkalýðshreyfingarinnar að veruleika“.
Hvað líður nú framkvæmd
þessarar ákvarðanar?
Alþýðusambandsstjórnin hef-
ur skrifað ýmsum samtökum.
Sum þeirra, svo sem Sósíalista-
flokkurinn, Farmanna- og fiski-
mannasambandið, Bandalag
starfsmenna ríkis og bæja ofl.
hafa heitið stuðningi og kosið
fulltrúa til viðtals. Þeir fulltrú-
ar hafa enn ekki verið kvaddir
saman til viðræðna.
Það gengur því hægt að múra
grunninn, sem hin glæsta bygg-
ing þjóðfylkingarinnar gegn
afturhaldinu á að rísa á. Það
stofnunar af hálfu erlends áróðurs-
flokks. Það er gott og blessað, að við
skulum fyrir stuttu síðan hafa af-
stýrt því, að Bandaríkin fengju að
hefja hér íslenzkt útvarp. En því
verr situr það á okkur að láta eftir
það íslenzkum mönnum haldast uppi
að misnota útvarp okkar til óróðurs
fyrir annað, okkur í öllu tilliti
miklu fjarskyldara stórveldi".
Öll þessi ósköp hafa fari'ð
útundir Stefán Pétursson út
af því að ríkisútvarpið hefur
tekur upp þann sjálfsagöa sið
áö flytja fréttir teknar eftir
>Moskva-útúarpin)u á ysama
hátt og það flytur fréttir eftir
útvai'pinu í Lundúnum og í
Berlín, um þetta hefur Stef-
án skrifaö tvær greinar í bláð'
flokksins, sem vill veita
fræöslu um Sovétríkin og berj
ast gegn hverskonar einangT-
unartilraunum og árásarher-
feröum.
" Áuð'vitað er ’Stéfáni ekki of
verður að flýta þessu starfi. Það
dugar engin bið lengur. Þeir,
sem þegar hafa svarað verða að
hefjast handa.
Alþýðuflokkurinn hefur engu
svarað. Það verður ekki skilið
öðruvísi en svo að hann óski
ekki samstarfs við Alþýðusam-
bandið og þau önnur samtök,
sem fylkja sér um þessa stefnu.
Hann um það, — en visslega
svífa allar hugmyndir um sam-
starf ýmissa stjórnmálaflokka í
ríkisstjórn í lausu lofti, á meðan
ekki fæst einu sinni samvinna
um það mál, sem Alþýðusam-
bandið hér hefur markað.
gott aö skrifa svona, hann
heldur bara áfram því verki
sem hann hefur verið áö bisa,
viö síöustu árin, áö drepa Al-
þýöuflokkinn, sennilega verö-
ur þess ekki langt aö bí'öa, áö
hann standi yfir höfuö'ssvörö-
um flokksins. Svo óskeikull
er Stefán í baráttu sinni fyrir
hruni Alþýöuflokksins, aö
margur hefur spxu*t í alvöru
hvort kommúnistar hafi á
tímum „réttlínunnar“ sent
hann inn í flokkinn til áö'
eyöileggja hann.
Hugmyndaflug manna gefst
ekki upp viö' aö finna skýring-
ai*, jafnvel á hinum furöuleg-
ustu fyrirbærum, eins og skrif
urn Alþýöubla'ösins um Sovét-
ríkin, en oft eni skýringar
manna nangax* og svo mun
vera um þessa, hitt mun sann
ara, áö Stefán sé andlega
skyidur Jónasi frá Hriflu.
Forusta verkalýðsins og
undirróður afturhaldsins.
Alþýðusambandið lýsti því
yfir að verkalýðsstéttin yrði að
taka í sínar hendur forustuna
fyrir þjóðinni, það yrði að
hnekkja völdum afturhaldsins
og gera áhrif alþýðusamtakanna
gildandi á stjórn landsins.
Verkalýðssamtök íslands hafa
sýnt það með þessari samþykkt,
að þau krefjast þeirrar forustu,
sem þeim sakir fjölda síns og
mikilvægis í þjóðlífinu, ber að
hafa.' Verkalýðssamtökin hafa
sýnt það með mótmælum sínum
gegn launalækkunartillögum
afturhaldsins, að þau ætla ekki
að láta ganga á hlut sinn.
En þau þurfa að gera enn
meira.
Það þarf að skera upp herör í
verkalýðsfélögunum sjálfum til
þess að sýna og sanna að bak
við samþykkt þessa standi sam-
einaður verkalýður íslands, sú
stétt, sem er svo sterk að land-
inu verður ekki stjórnað gegn
vilja hennar á lýðræðislegan
hátt, ef hún aðeins er einbeitt
og sameinuð. Það þarf hvert
verkalýðsfélag og hver fjölda-
samtök að kjósa fulltrúa sjálft
á hverjum stað til þess að skapa
þar þá þjóðfylkingu gegn aftur-
haldinu, sem samþykktin leggur
drög að. Það þarf með slíku
þróttmiklu frarixtaki fólksins
sjálfs að leysa úr læðingi þann
mátt lýðsins, sem ennblundarog
eins og dáleiddur mænir á þing-
ið til aðgerða, sem fyrst og
fremst hljóta að eiga upptök sín
meðal fjöldans sjálfs.
Það er því ekkert undarlegt
þó verstu afturhaldsblöðunum
sé meinilla einmitt við þær
markvissu og einbeittu sam-
þykktir, sem verkalýðsfélögin
nú hafa gert gegn launalækkún-
aráformum afturhaldsins. „Vís-
ir“ skrifar grein eftir grein til
þess að rægja verkalýðsfélögin.
Það er engin tilviljun að sam-
fara þessum undirróðri, er þetta
blað með árásir á Alþingi að fas-
ista sið og lofar svo í sömu and-
ránni þá blessun, er leiða myndi
hér af meiri amerískum áhrif-
um, — og það veit hver maður
að það eru ekki áhrif í anda
George Washingtons, Abrahams
Lincolns eða jafnvel Roosevelts,
sem blaðið á við, heldur í anda
Coca-eola, Ku-klux-klan og
Roekefellers, svo sem vænta má
af gömlu fasistamálgagni, sem
nú helzt leitar þangað, sem það
á argasta aftui’halds von.
„Þjóðólfur“, hitt aðalaftur-
haldsmálgagnið, fer enn þá opn-
ar í sakirnar. Það skáldar sjálft
upp einskonar þjóðfylkingar-
stjórn úr öllum flokkum, og seg-
ir að slík stjórn myndi berjast
gegn Bandapiönnum og Jió ein-
kum Bandaríkjamönnum! Svo
ófyrirleitið er þetta gamla naz- •
istamálgagn, svo gersamlega
berar það sig strax að þjónustu
við erlent afturhald, ef það
eygir það í óra fjarlægð, að það
hikar ekki við að ákæra hvers-
konar samfylkingu, sem mynd-
ast kynni með þjóðinni, — bara
ef verkalýðurinn er með í henni,
— fyrir húsbændunum, sem
þetta hundflata kvikindi ætlar
að koma sér í mjúkinn hjá, —
sem fjandsamlega Bandamönn-
um og einkum Bandarikjunum.
Meiningin er auðsæ hjá þessum
. fimmtu herdeildarlýð: að reyna
að framkv. slíka erlenda íhlut-
un gagnvart þessháttar stjórn að
nægja myndi til þess að gera
slíkri stjórn ókleift að stjórna
landinu! — Ritstjóri þessa aftur
haidsblaðs átti að vera „eftir-
litsmaðurinn“ með útvarpi
Bandaríkjanna á íslenzku hér!
Það vantar því ekkert á að
afturhaldið í þessu landi, menn-
irnir, sem mæna á erlenda íhlut-
*
un um stjórnarfar vort og hóta
þjóðinni með henni (eins og Vís-
ir), stefni markvíst að sínu
marki: því að brjóta .verkalýðs-
hreyfinguna á bak aftur og á-
kalla erlenda aðstoð til þess að
eyðileggja hverja þá stjórnar-
samvinnu, sem verkalýðshreyf-
ingin kæmi hér á.
Þaö er nauösynlegt aö hver
verkalýðssinni, hver sósíalisti,
hvier íslendingur íhugi aö
hverju þessir afturhaldsseggir
stefna og geri sér ljóst hvaö
gera "þarf til þess aö afstýra
hættunni, sem þeir leiöa yfir
þjóöina. Þessir menn eru aö
leika sama leikinn og Gissur
jarl eöa Sturla Sighviatsson
foröum — og svo óskamm-
feilnir gerast þeir, aö óttist
þeir aö islendingar mirni sjálf
ir rísa upp til þess aö ti'yggja
aö þeim ljóta leik sé hætt, þá
hrópa þeir til þess valds„ er
þeir vona aö nú feti í fótspor
Hákonar gamla, um íhlutun.
Sösíalistaflokkurinn lagöi á
þaö áherzlu í stjórnmálasam-
þykkt sinni á síðasta þingi aö
verkalý'öurinn geröi sér ljósc
aö þaö væri „hlutverk hans
aö' standa vörö um sjálfstæöi
landsins og vera í fararbroddi
í baráttunni fyrir sköpun hins
nýja þjóöfélags aö styrjöld-
inni lokinni“.
Slíkt voru ekki tóm orö.
Áróöui* afturhaldsins sannar
þaö bezt, aö það eru ekki aö-
eins réttindi og hagsmunir
verkalýösins, sem eru í hættu
fyrir árásum þess, heldur er
lýðræöi og þingræöi, — sem
alltaf liggur xmdir rógi þess.
— og sjálft sjálfstæði þjóö'ar-
innar í hættu fyrir þessu óöa
afturhaldi, sem auðsjáanlega
ætlar ekki að leggja á sig
neinar hömlur í hatursfullri
baráttu sinni vi'ö alþý'öuna.
, Framhald á 4. síðu