Þjóðviljinn - 28.03.1943, Blaðsíða 3
Sunnudagur 28. marz 1943
Þ JÓÐVÍLJINN
piéOWMIMII
Utgeíandi:
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Lofsverð ákvörðun
bæjarráðs
Samkvæmt lögum um skipu
lag kauptúna og sjávarþorpa:
hefur þriggja rnanna nefnd
með höndum skipulag allra
bæja, kauptúna og þorpa,
hvar sem er á landinu. í nefnd
þessari eiga sæti, húsameist-
ari ríkisins, vegamálastjóri og
vitamálastjóri. Allir hafa þess
ir embættismenn ærnum störí
um að gegna á vegum
embætta sinna, og er því full-
•komin ofraun að ætla þeim
aö bæta við svo þýðingar-
miklum og tímafrekum störf-
um, sem skipulagsmálin eru
auk þess er það auövitað til-
viljuir ein, ef.þeir menn, sem
þessi embætti skipa, hafa sér-
btakan áhuga, eða sérstakt
vit á skipulagsmálum.
Hvaö Reykjavík snertir
vinna verkfræðingar bæjarins
að skipulagsmálum hans, til-
lögur þeirra ganga síöan til
skipulagsnefndarnnar, fáist
ekki samkomulag milli henn-
ar og bæjaryfirvaldanna, sker
stjórnarráöiö úr.
Þessi skipan málanna hlýt-
ur aö telja og toi-velda allar
framkvæmdir, enda er niöur-
staöan sú, aö allt er á ringul-
reiö um skipulag bæjarins, og
það svo herfilega, aö hrein
vandræöi eru aö.
í tillögu þessari, sem Sig-
íús Sigurhjartarson lagöi
fi’am í bæjarráðinu á föstu-
daginn, er lagt til aö lögun-
um um skipulagsmál, veröi
breytt í það horf, aö Reykja-
vík fái sérstaka skipulags-
nefnd, er ekki hiafi skipulags-
mál annax-ra kaupstaða eöa
þorpa meö höndum. Öllum
má vera ljóst, aö skipulags-
mál Reykjavíkur eru svo um-
farigsmikil, aö þau geta ekki
iverið hjáverkastarf eitt og'
þaö er ófært aö ákvaröanir
um þau séu raunverulega hjá
mörgum aðilum. ÞaÖ er því
fyrsta skilyröi til aö fá skipu-
lagsmál Reykjavíkur í viöun-
andi horf, aö þau heyri undir
einn aöila, en ekki marga, og
þessi aöili geti lagt fram
mikla vinnu vegna skipulags-
málanna.
En þótt skipulagsnefndin
vinni verk sitt vel, er málun-
um ekki þar meö komiö í það
horf, sem vei’a þarf.
Viö hverja breytingu á
skipulaginu veröa árekstrar
við fleiri eöa færri lóöareig-
endur. Verðgildi lóðannia breyt
Alþlngl samþykklr 6 mil|. kr. rik-
isábyrgð á Fl|ðtaárvirk|nnarlánl
Hörð átök voru í þinginu um málið
Þessi samþykkt Alþingis er þung á minning til raforkumálanefndar um
að fara ekki að reyna að hindra sjálfsagðar virkjanir.
í vikunni sem leiö, var af-
greitt sem löög frá Alþingi frv.
um breytingu á 1. nr. 98 fi'á
1935 um virkjun Fljótaár í
leið aö réttast væri að Al-
þingi neitaði Sigiufjaröar-
kaupstaö xim ábyrgöarheim-
ildina. Meirihluti nefndarinn-
Skagafiröi. Meö breytingu ' ar flutti í samræmi viö þetta
þessari er ríkisstjórn heimil- ( tillögu urn aö málinu yröi vís-
að að ábyrgjast fyrir hönd aö frá meö rökstuddri dag-
í'íkisstjóös lán til virkjunar-
innar allt aö 6 millj. kr.
Mál þetta er flutt í neöri
deilid iaf Áka Jakobssyni þ.
m. Siglfirðinga, Finni Jóns-
syni og GarÖari Þorsteinssyni.
skrá. Mimrihlutinn Asgeir
Ásgeirsson og Einar Olgeirs-
son lagöi hinsvegar til að
frv. yröi afgreitit óbreytt. í
deildinni uröu svo haröar
deilur um máliö og lyktaöi
I sambandi viö þaö uröu þeirn þannig áó frv. var sam-
rnjög haröar deilur í neðri þykkt óbreytt með yfirgnæf-
deild og hefur jafnan veriö andi meirihluta atkvæöa
skýrt jafnóöum frá gangi (19:7) viö 2. umræöu.
málsins hér í blaöinu. Þrátt
fyrir það, er ekki úr vegi aö
rifja dálítiö upp gang máls-
ins nú, þegar Alþingi hefur
lokiö afgreiöslu þess.
ViÖ fyrstu umræðu í neörx
deild, var málinu vísaö til
fjárhagsnefixdar, en þar byrj-
uöu deilurnar um þetta mál.
Á s. 1. þingi var kosin raforku
málanefnd sem í eiga sæti:
Siguröur Jónasson ásamt 2
Framsóknarmönnum og 2
Sjálfstæöismönnum, en svo
slysalfiga vildi til, að af 5
Þegar máliö svo kemur til
þriöju umræöu kemur 1 ljós
aó raforkumálanefndin var
ekki af baki dottin, þrátt fyr-
ir þá útreiö sem hún fékk
viö 2. umræðu. Þá flytja 3
menn úr nefndinni Ingólfur
Jónsson, Skúli Guömxmds-
son og Jón Pálmason, tillögu
um þáö, aö ábyrgö ríkissjóðs
skuli ekki ná nema til 85%
af byggingarkostnaöi rafveit-
unnar. Þessa tillögu var ekki
hægt að skilja ööru vísi en
sem hefndarráðstöfun frá
monnurn í íjarhagsnefnd , ,. „ . . ,
,,, _ hendi raforkumalanefndar, og
attu 3 sæti 1 raforkumala-
nefnd svo þeir gátu komiö því
til leiðar, að málinu var vís-
aö til hennar. Raforkumála-
nefndin haföi svo máliö til
meöferöar í nærri tvo mán-
uöi og virðist þaö hafa vak-
aö fyrh henni aö leggjast á
þaö og drepa þaö þannig. Þaö
var ekki fyrr en fjárhags-
nefnd nd. Alþingis var búin
aö tilkynna henni, aö hún
tæki málið aftur í sínar hend-
ur, aö raforkumálanefnd
til þess að reyna, ef mögulegt
væri, aö toi-velda bæjarstjórn
Siglufjaröár virkjunina. Um
tillöguna uröu nokki'ar um-
ræöur, ien viö atkvæöagreiösl-
una var breytingartillagan
felld meö 16 atkv. gegn 15
Meö tillögimni voru þessir:
Finnur Jónsson, Gísli G..
Helgi Jónass. Ing. J. Jón
Pálm., Jör. Brynj., Páll Z.
Páll Þorst., P. Ott., Sig. Þórö-
arson, Sk. G., Svb. H., Jóh.
,,. . , ... , , Jos., Bj. A., Eyst. J., en a
neyddist til þess að skila a- ...
F , moti voru allir þ.m. Sosialista
liti. Alit hennar var a þa , , • . , . T
1 flokksms í deildmm: Aki J.
E. O., LúÖv. J., Sigf. Sighj.
Sig. Guön., Sig. Th., Þórodd-
ur Guöm., auk þess: Ásg.
Ásg., Emil Jónss., G. Th., J.
Möller., Ól. Thórs, Sig Bjarna-
son, Sig. Hlíöar, Sig. Kristj.
St. J. St., 4 þm. voru ekki
viðstaddir.
ist, viö hverja breytingu, sem
gerö er á götu, eiri lóö veröur
verölítil eöa verölaus, önnur
margfaldast í veröi. Af þessu
leiðir auövitaö margfalda á-
rekstra viö lóöaeigendurna.
sem torvelda allar framkvæmd
ir. Af skipulagsástæðum er
þaö því brýn nauösyn aö bær-
inn eigi alltar lóöir og lendur
í lögsagnarumdæminu. Þá er
og ljóst, aö óhófleg verðhækk-
un á lóöum, sem veröur vegna
fi’amkvæmda hins opinbera
er hverju bæjarfélagi til mik-
ils ógagns, lóðabraskið meö
öllum þess afleiöingum, ev
svo alþekkt og alræmt, aö
ekki þarf frekar um aö tala.
Þaö eru því vissulega mikil
tíöindi og góðl, aö bæjarráö
hefur nú ákveöiö aó láta fara
fram athugun á möguleikum
Þegar búiö var aö fella
breytingartillöguna var máliö
samþykkt til efri deildar. Þar
fékk máliö gxeiöa' afgreiöslu
Fjái’hagsnefnd deildarinnar
mælti einróma meö þvi aö
þaö yröi samþykkt og haföi
|3ernh. Stefánsson framsögu
fyrir nefndina. Loks afgreiddi
deildin þaö sem lög nú í vik-
unni meö aðeins 2 mótat-
kvæöum.
Afstaöa þeirra manna, sem
snérust til fylgis viö bi’eyt-
ingartillögu raforkumála-
Bæöi Alþýöuflokkurinn, og
Sjálfstæöisflokkuririn voru á-
samt sósíalistum búnir aö
gefa bæjax’stjóranum á Siglu-
firöi skriflega yfirlýsingu um
þaö á þinginu í haust, aö þeir
myndu fylgja því aö Siglu-
fjai’öarkaupstað yröi veitt 6
millj. kr. ábyrgö, þó leyfa þeir
sér ýmsir aö bregöast þessu
loforöi sínu. Finnur Jónsson
var sjálfur meö í aö gefa lof-
orðið í haust, hann var auk
þess meöflutningsmaöur máls-
ins á þingi nú, þó leyfir hann
sér aö fylgja tillögu, sem lækk
ar ábyrgöinía um 15% og er
slíkt furðulegt. Sama má
segja um Jóhann Jósepsson
og Pétur Ottesen, um Ingólf
Jónsson og Jón Pálmason
þýðir ekki aö tala, því aö þeir
geröu allt sem þeir gátu, til
þess aö drepa máliö, þó þeir
hafi að sjálfsögöu veriö meö
í aö gefa loforöiö í haust.
En nú er máliö loks afgreitt
frá þingmu, svo SiglufjarÖai’-
kaupstaöui’ getur nú hafizt
handa um lánsútvegun. Sem
stendur er Óli Hertervíg bæjar
stjóri staddur í bænum, enn-
fremur Erlingur Þorsteinsson
bæjarfulltrúi, og munu þeir
ásamt Þói’oddi Guömunds-
syni alþm.. sem jafnframt er
bæjarfulltrúi, nú þegar hefja
starf í þessu skyni. Þess er að
vænta, aö fjármálaráðherr-
ann, Björn Ólafsson, gangi frá
í’íkisábyrgöinni hið fyrsta svo
ekki þurfi aö verða nein frek-
ari töf á framkvæmdum.
H. mn Uigmnnffllais Isiands tsrdir
ii liaiiniri 24. -zs. lini n. n.
14. sambandsþiiig Ungxnennafélags íslands verður haldið að
Hvanneyri dagana 24.-25. júní n. k. Þingið munu sækja um 50
fulltrúar víðsvegar af landinu.
til aö bærinn eignist allt bæj- : nefndar, um aö ábyrgöm
landið og að hann fái sér- næði aöeins til 85% af kostn-
staka skipulagsnefnd. | aðinum, er lítt skiljanleg.
Hvert héraðssamband sendir
einn fulltrúa fyrir hvert stórt
hundrað félagsmanna og einstök
félög í U.M.F.Í. án milligöngu
sambanda senda fulltrúa eftir
sömu reglum. Meðlimir í félög-
um innan U.M.F.Í. eru nú rúm-
lega 6 þús. og sambandsfélög í
öllum sýslum, nema þremur. Á
þinginu verður rætt um, auk
hinna venjulegu félagsmála,
framtíðarskipulag íþróttamál-
anna, bindindismál, kvikmyndir
í dreifbýlinu, örnefnasöfnun,
ákvörðun tekin um stað fyrir
næsta sambandsþing og lands-
mót o. m. fl.
Landsmót í íþróttum heldur
U.M.F.Í. að Hvanneyri næstu
tvo daga eftir þingið eða 26. og
27. júní. Munu þar mæta íþrótta
menn frá flestum héi’aðssam-
böndunum en þau eru 12 innan
U.M.F.Í. M. a. munu Austfirð-
ingar og Vestfirðingar senda
keppendur á mótið.
Keppt verður í þessum íþrótta
greinum:
1. Hlaup: 100 m., 400 m., 3000
m.
2. Stökk: Langstökk, hástökk,
þrístökk og stangastökk.
3. Köst: Kúluvai’p, kringlukast
og spjótkast.
4. Sund: 50 m. drengja, frjáls
aðferð. 50 m. kvenna, frjás að-
ferð. 100 m. bringusund karla.
100 m. frjáls aðferð karla. 400 m.
bx’ingusund karla. 400 m. frjáls
aðferð karla.
5. Glíma.
Þá vei’ður almenn fimleika-
sýning eftir tímaseðli, sem Björn
Jakobsson hefur samið, bæði fyr
ir pilta og stúlkur, og Umf. æft
að undanförnu. Er gert ráð fyrir
henni mjög fjölmennri.
Úrvalsflokkur sýnir þarna frá
þremur Umf. Karlaflokkur frá
Umf. Skeiðamanna, stjórnandi
Jón Bjai’nason, og kvennaflokk-
ur frá Umf. Skallagrímur í
Borgarnesi, stjónandi Helgi Júl-
íusson og Umf. Eyrarbakka,
stjórnandi Sigríður Guðjónsdótt
ir.
Síðasta landsmót U.M.F.Í var
haldið í Haukadal 1940. Ung-
mennasamband Kjalarnesþings
bar þá sigur úr býtum og fékk
að vei’ðlaunum fagran skjöld
sem gengur til þess héraðssam-
bands, sem flest stig hlýtur á
mótinu.
U.M.F.Í. hefur nú 8 íþrótta-
kennara starfandi meðal Umf.
og hafa þeir haldið fjölda í-
þróttanámskeiða víðsvegar um
land í vetur.
Ungmennafélagið Kjartan
Ólafsson í Mýrdal V.-Skafta-
fellssýslu hefur nýlega gengið í
U.M.F.Í. Félagar 24.
uunimanasssma
GULLMUNIR
handunnir
vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
T rúlof unarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjörn Pétursson,
gullsm., Hverfisg. 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.