Þjóðviljinn - 31.03.1943, Blaðsíða 2

2
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur, 31. marz 1943.
GULLMUNIR
n?£f£f£f£f£f£f£f£inf£fD
Ný föt fyrir göraul
bandunnir---------vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
T rúlof unarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjörn Pétursson,
gullsm., Hverfisg. 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.
DAGLEGA
nýsoðin svið. Ný egg,
soðin og hrá.
Iíaf fisalan
Hafnarstræti 16.
nnnnnnnzmnnn
Látið oss hreinsa og pressa
föt yðar í okkar fullkomnu og
nýtízku vclum og þau fá sinn
upprunalega bæ.
Efnalaugin Týr
FLJÓT AFGREIÐSLA
Týsgötu 1, sími 2491.
nnnnnnnnnnnn
ooooooooooooooooo
MUNIÐ
Iíaffisöluna
Hafnarstræti 16
ooooooooooooooooo
AUGLÝSIÐ
í ÞJÓÐVILJANUM
TILKYNNING
um úfsölur verzlana
Að gefnu tilefni er hér með vakin athygli á því, að
samkvæmt auglýsingu atvinnu- og samgöngumála-
ráðuneytisins frá 20. desember 1933 um útsðlur
(skyndisölur) verzlana, er aðeins heimilt að halda út-
sölu á vefnaðarvöru og öðrum þeim vörum, er vefn-
aðarvöruverzlanir hafa á boðstólum, á tímabilinu frá
10. janúar til 10. marz og frá 20. júlí til 5. sept. ár hvert.
Brot .gegn þessu varða sektum, allt að 1000 kr.
30. marz 1943.
Lögreglustjórinn í Reykjavík.
Aðvðrnn
frá dómsmálaráduneytínu
Vegna tíðra brunaslysa af steinolíu, sem ástæða
er til að ætla, að eigí rætur að rekja til þess, að í verzl-
anir hafi slæðzt steinolía blönduð benzíni, eru olíu-
salar víðs vegar um land hér með varaðir við að selja
af steinolíubirgðum sínum, nema þeir hafi áður full-
vissað sig um, að olían sé ekki blönduð benzíni. At-
vinnudeild Háskólans leiðbeinir um athugun á stein-
olíunni að þessu leyti. Jafnframt er fólk áminnt um
að fara varlega með steinolíu, geyma hana í lokuðum
ílátum og ekki inni í íbúðarhúsum, láta hana ekki
koma nálægt opnum eldi og nota hana alls ekki til
uppkveikju eða í olíusuðuvélar, nema fulvissa sé, að
hún sé ómenguð. f
Dómsmálaráðuneytið, 30. marz 1943.
ÚtsvBr 1943
Hinn 1. apríl fellur í gjalddaga önnur greiðsla út-
svara til bæjarsjóðs Reykjavíkur árið 1943 skv. lögum
26. febrúar þ. á. og reglugerð sama dags, en það eru
15% af útsvarinu 1942, þó þannig að greiðsla standi
á heilum eða hálfum tug króna.
Borgarstjórinn.
Skjaldargllman o.fl.
Davíð Gu&mundsson glímdi þarna að
hálfu Kjalnesinga. Hann hefur giímt hér
oftar á kappglímum, og er jafnan góð-
lyndur og drengilegur í kappinu. Til
bragða virtist mér hann kunna mörgum
meira af þessum keppendum. Davíð tapar
nokkrum vinningum fyrir seinlæti í glím-
unni. Hann þarf að leika hraðara við
mótstöðumanninn til að koma honum í
byltubragðsfæri, án þess hann viti. Að
þessu sinni hlaut Davíð aðeins 3 vinninga
og 6 byltur.
Davíð Hálfdánarson er liðlegur glímu-
maður og vel farinn að mörgu leyti. Hann
brestur krafta á móti stórvöxnum. Og trú-
að gæti ég, að Kann hafi eitthvað dalazt
í viðureigninni við Benóný, þó að honum
tækist að bera sigur um síðir, en sú
glíma var ein sú fyrsta sem hann fór. Það
er vafasamt hvort Davíð hefur fyllilega
notið sín í glímum eftir það. Davíð vann
á Haraldi, en ég er ekki enn búinn að
átta mig á hvernig hann fékk þann vinn-
ing. Til að sjá virtist bræðrabylta með
þeim. Eg geri mér í hugarlund, að Har-
aldur hafi fallið niður á réttan punkt, fyr-
ir innan glímuhringinn, en að Davíð hafi
,,fríazt á fjórum“ með því að detta út
fyrir hið ,,þrönga hlið“. Davíð er vel leik-
inn í handvörninni og notaði hana óspart.
Þar fyrir var öll frammistaða hans hin
prúðmannlegasta. Hann fékk 3 vinninga
og 6 byltur. — I mánaðarritið Vöku frá
1938 skrifar Egill Bjarnason blaðamaður
athyglisverða grein um handvörnina í ís-
lenzkri glímu. Davíð ætti að kynna sér
hana.
Sigfús Ingimundarson virðist mér ó-
harðnaður unglingur, sem á allt sitt bezta
óunnið enn þá fyrir glímuna, og verður
því lítið um hann sagt annað hér. Hann
réði þó niðurlögum Sigurðar Hallbjörns-
sonar og Ingólfs Jónssonar, og einnig var
hann búinn að fella Sigurð Ingason, áður
en Sigurður gekk úr glímunni. Með á-
huga fyrir að Jæra fleiri brögð og æfa
þau vel, fellir hann fleiri á næstu kapp-
glímu.
Ingólfur Jónsson sýndist lipur og mjúk-
ur og virtist oft ætla að gera góð tilþrif
og verða einn frækilegasti glímumaður-
inn, en heppnin var ekki með honum í
þetta skipti til þess að ná vinningum.
Hann fékk aðeins 2 vinninga, felldi Dav-
íð^na. Ingólfur, Benóný og Sigfús voru
jafnir með vinninga, en engum, sem á
horfði, blandaðist hugur um, að Ingólfur
stóð þeim svo Jangt um framar í allri
glímuleikni.
YFIRLÝSING FORSETANS
Að aflokinni glímunni flutti forseti I.
S. I., Benedikt Waage, mannsöfnuðinum
þau gleðitíðindi, að Glímufélagið Armann
gengi nú á undan öðrum íþróttafélögum
í frjálslyndi og kærleiksríkri umhyggju
fyrir náunganum. Félagið hefði nú hreins-
að sig frá allri þvingunarstefnu og ref-
skákshugsunum. Forsetinn tjáði frá, að
nú hefði glímufélagið í fyrsta sinn, áð-
ur en þessi kappgjíma fór fram, sem er
sú 32. í röðinni, leyft áhugamönnum og
efnilegum íþróttamönnum hvaðan sem
væri af landinu, að koma til sín og æfa
íþróttir innan félagsins, án þess að þeir
væru skuldbundnir til að teljast Armenn-
ingar. Þeir mættu nú leika lausum hala
fyrir Ármannsstjórninni og fengju frjáls-
ræði til að keppa við hvaða félag og
hvaða menn sem þeir helzt óskuðu sér.
Eg hlustaði á yfirlýsingu þessa með
opnum munni, eins og hugfangið barn,
e&œjaz pózti kt'inn
„Baðgesti“ svarað
Frá skrifstofu borgarstjóra hefur bjað-
inu borizt efirfarandi:
Hinn 20. þ. m. var í aðsendri grein í
bæjarpósti Þjóðviljans gefið í skyn, að
e. t. v. væri Sundhöllinni reiknað til
gjalda Jiærra endurgjald fyrir heitt vatn
og rafmagn, en öðrum viðskiptamönnum
Hitaveitu bæjarins og Rafmagnsveitu, og
gæti það m. a. átt þátt í erfiðri reksturs-
afkomu Sundhallarinnar.
Þetta er mjög fjarri sanni. Rafmagns-
veitan hefur jafnan reiknað Sundhöllinni,
bæði vélasal og þvottahúsi, rafmagnið skv.
töxtum, er aðrir sambærilegir viðskipta-
menn höfðu hagkvæmasta, og fyrir lieita
vatnið hefur verið reiknað kr. A0657.90 á
ári, tvö síðustu árin.
Árið 1941 voru gjöld Hitaveitu og Raf-
magnsveitu alls kr. 17.418.88 og rétt ná-
kvæmlega sama fjárhæð árið 1942.
Árið 1941 voru þessi útgjöld 8% af öll-
um gjöldum Sundhallarinnar. en 5,7%
árið 1942, og verða 4% af áætluðum gjöld-
um nú á þessu ári.
Hvernig tala verkamenn
um fórnirnar, sem þeim
er ætlað að færa?
Árum saman, já, frá ómunatíð, hafa
verkamenn dregið fram lífið við sult og
seyru. Dag eftir dag hafa þeir gengið,
bónleiðir, frá atvinnurekanda til atvinnu-
rekanda, án þess að fá að neyta vinnu-
aflsins, sér, þjóðfélaginu og atvinnurek-
endum til hagsbóta. Þeir og fjölskyldur
þeirra hafa verið merktar skortinum, oft-
ast þannig, að ekki hefur verið afmáan ■
legt. Loks hafa verkamenn fengið vinnu
og vinnulaun, þannig að þeir geta lifað
góðu lífi. Þó þykir máttarstólpum þjóð-
félagsins, sem til óþurftar horfi, þó tala
þeir um að bjarga þjóðfélaginu með því
að lækka laun verkamanna, og skerða af-
komumöguleika þeirra. Allir hugsandi og
sanngjarnir menn fyllast andúð gegn slíku
tali. En sá er eldurinn heitastur, sem á
sjálfum brennur, og því eru það verka-
mcnnirnir sjálfir, sem eru ákveðnastir
allra í baráttunni gegn Jaunalækkun. —
Mörg þung orð hrjóta verkamönnum af
munni í garð kauplækkunarpostulanna. —
Bæjarpóstinum hafa borizt bréf, sem ljós-
lega sýna hugsunarhátt verkamanna um
þetta efni. Hér kemur sýnishorn:
,,Verkamaður“ segir:
,,Grátlegt er það, hvað sauðkindum
íhaldsins gengur illa að strjúka þoku-
glýjuna af augum sér, sem blindar þá í
öllum Jandsmálum, og ekki nóg að þeir
séu starblindir sjálfir, hejdur reyna þeir
á allan hátt að slá aðra blindu, og þá
fyrst og fremst verkamenn, bændur og
búalið. Síðasta og harðvítugasta tilraunin,
sem þeir hafa gert í þessa átt, er í sam-
bandi við dýrtíðarfrumvarp stjórnarinnar.
Þeir beina ísmeygilegum spurningum til
verkamanna um hvort þeir, séu ekki fús-
ir til að lækka launin sín, því að annars
skapist ,,öngþveiti og hrun“. Það er ekki
um að villast, að þeir lægst launuðu eiga
að borga brúsann. Þetta er háttur níð-
ingsins og íhaldsins, að ráðast á garðinn
þar sem hann er Iægstur.
Við verkamenn spyrjum, er ekki rétt-
ara, að láta milljónamæringana borga, út-
gerðarmennina, kaupmennina og allan
braskaralýðinn, ætli þeir reynist ekki, þeg-
ar allt kemur til alls, fúsir að fórna ein-
hverju til að halda aðstöðu sinni til að fé-
fletta og arðræna verkalýðinn?“'
Þannig farast þessum verkamanni orð,
hann er einn úr hópnum; þannig taja og
hugsa allir verkamenn.
Bragð er að þá barnið
finnur
Þriggja ára stúlka gekk með móður
sinni niður Hverfisgötu. Allt í einu nem-
ur hún staðar og hrópar: „Mamma, en
hvað þessi Bretakofi er fallegur. Þetta
gæti alveg verið mannahúsf*
Þær voru staddar fyrir framan þjóð-
leikhúsið.
Styðjið frelsisbaráttu
Norðmanna með því að
kaupa bókina Níu systur
sem verið er að segja hin undraverðustu
ævintýr. Ég nefnijega vissi ekki áður fyrr
en að fyllsta frjálslyndi og þroskaður í-
þróttaáhugi hefði ríkt innan félagsins, en
það var nú eitthvað annað að heyra á
orðum forsetans en að svo hefði verið. —
Þessi yfirlýsing er öllum íþróttavinum
eflaust kærkomin, og gæti verið öðrum
félagsskap til fyrirmyndar. Hér flýtur allt
í alls konar forsetum og flokksforingjum
og forráðamönnum, þeir ættu að gefa
þessari yfirlýsingu ,,collega“ síns gætur.
Enginn grunar þá samt um græsku eða
sérhagsmunapólitík. Þeir gömlu íhalds-
vinirnir, Árni og Garðar, hafa nú samt
nýverið gert upp sínar sakir, og svona
getur þetta víðar verið, að hreinsa þurfi
til í félagsskapnum. Enginn má skilja
orð mín þannig, að ég sé að mergja
flokksklíkur eða annan félagsskap um
þröngsýni og ófrelsi. Hitt er nær sönnu,
að fyrirliðarnir í flokkunum hafa and-
styggð á öllum utangarðsstefnum og
bragðarefsverknaði innan sinna vébanda.
TIL ATHUGUNAR FYRJR
GLÍMUMENN
L Á kappglímum ætti hver glímulota
að vara ekki skemur en það, að sýnilegt
sé, að báðum hafi gefizt kostur á að
sækja brögð. Þorsteinn Einarsson íþrótta-
fulltrúi talar um 2 mínútur. Athugið, að
skapgerð manna er svo misjöfn til að
rjúka á keppinaut sinn upp úr kyrrstöðu
um leið og flautað er. Sumir gætu ,,spek-
úlerað*' á þessu, og það jafnvel menn,
sem mættu sín lítið í giímu, og þeir gætu
með því auðveldlega eyðilagt sér miklu
færari glímumenn. Sé ekki um mjög ó-
jafna menn að ræða, þá er það ekki ó-
algengt í glímu, að ef annar liggur strax
eins og skotinn um Jeið og tök hafa verið
tekin, að hinn liggi aftur í næstu viður-
eign. Þetta getur gerzt með þeim hraða,
að ekki sé liðin nema önnur mínútan, og
þá er hin góð til úrslita.
2. Afnemið glímubeltin, og fáið ykkur
gott efni hjá Álafossi í glímubuxur. Sá er
vitJaus! verður ykkur að orði. Beltin
þvinga, og átakspunktarnir eru aldrei eðli-
legir.
3. Afnemið handvörnina, hún samrým-
ist ekki jafnvægisíþrótt.
4. Látið byltulögin byggjast á því —
að sá er fallinn, sem fótanna missir.
5. Takið aldrei byjtubragð í kyrrstöðu.
Það gerir glímuna ófimlega.
6. Rétt á dómarasæti ætti hvert félag
að eiga, sem sendir þátttakanda á opin-
berar kappglímur.
í þetta sinn fóru allir heim, að glím-
unum afloknum, í sólskinsskapi, sáttir
við guð og góða dómara og aðra forráða-
menn glímunnar. Eg þakka glímumönn-
unum fyrir góða skemmtun. Eg vona, að
þeir misvirði ekki, þó ég segi mitt álit á
þeim, sem glímumönnum, eins og þeir
komu mér fyrir sjónir þessa stuttu stund.
Eg tej nauðsynlegt að gagnrýna glímuna
eins og aðrar íþróttir, jafnvel þó það geti
oft verið handabófsverk, og falli ekki öll-
um í geð hvað sagt er. Má vera, að ég
með þessu geri einhverjum keppendanna
rangt til, en þá vil ég taka það fram, að
það er óviljaverk, en ekki ásetningur.
Þá þakka ég Jóni Þorsteinssyni glímu-
stjóra fyrir að hlutast til um það, sem ég
bað hann um, áður en glíman hófst: að
ljósin yrðu ekki slökkt, svo að hægt væri
að punkta niður hjá sér, og að ,,píanóið“
þegði á meðan glíman stæði yfir, svo að
áhorfendurnir fengju að heyra tilkynning-
arnar. Á skjaldargjímunni í fyrra sátu á-
horfendur í myrkrinu og heyrðu ekkert
^fþví, sem sagt var, fyrir glymja'ndi hljóð-
færasjætti. Ég fór þá heim í vondu skapi.
Emil Tómasson.
Samkór
Reykjavlkur
Fyrir skömmu var stofnaður
hér blandaður kór, sem nefnist
„Samkór Reykjavíkur“.
Meira en helmingur stofnend-
anna, sem voru um 60, voru úr
karlakórnum „Ernir“.
Söngstjóri kórsins er Jóhann
Tryggvason söngkennari, for-
maður hans er Gísli Guðmunds-
son tdUvörður.