Þjóðviljinn - 01.04.1943, Qupperneq 3

Fimmtudagur i. apríl 1943.
ÞJÓÐVILJINN
3
fBfóðviuiNN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Simi 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (I. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Hverskonar einingu
þarf þjóðin og hvernig
á að skapa hana?
Menn eru sámmála um að
einingu þurfi áö skapa meö
þjóö vorri. En þaö er ekki
sama hvers konar eining þaö
er.
Það er til eining afturhalds
ins og hún virðist vaxa nú.
Þaö er eining um að ræna
verkalýðinn samningsrétti og
hlunnindum, eining um aö
festa vald örfárra stríösgróöa
manna yfir vinnandi stéttun-
um, ef til vill líka eining um
aö ofurselja þjóö vora í hend-
m- Bandaríkjaafturhaldsins til
þess að firra nokkra aftur-
haldsseggi og braskara þeirri
hættu aö alþýöan ráði þessu
landi sjálf.
Þeir munu ekki vera marg-
ir íslendingarnir, sem vilja
taka þátt í þessháttar „ein-
ingu“, ef þeir vita hváö í
henni felst.
Þá er til eining um ekki
neitt, — þaö aö hver „slái af“
öllum þeim hugmyndum og
aöferöum, sem til einhverra
verulegra úrbóta og úrlausna
horfla, þannig áö ekkert veröi
eftir. Slík allsherjarafsláttar-
eining yröi gersamlega gagn-
laus þjóöinni. Þaöi væri sam-
komulag um aö hjakka áfram
í sama fari og hingiað til.
Þá er og til sú eining sem
Sósíalistaflokkurinn hefur lagt
til að sköpuö yröi, — eining
um ákveöna stefnu, stórstíg-
ar framfarir á flestum sviö-
um þjóölífs vors. Slík er sú
eining sem þarf að skapa, ein-
ing í baráttu fyrii* lýöfrelsi
voru og þjóöfrelsi.
Hvernig á fjöldinn aó skapa
þá einingu?
Hann á aö skapa hana með
því að láta til sín taka, gera
samþykktir í samtökum sín-
um, liver sem þau eru, til
þess aö knýja fram myndun
slíkrar einingar.
Fjöldinn er máttugur, ef
hann beitir áhrifum sínum !
fast í krafti þess góöa mál-
staöar, er hann berst fyrir.
Fjöldasamtök alþýöunnar eru
þess megnug að knýja fram
þá virku einingu, sem þjóöin
þarfnast og Sósíalistaflokkur-
inn vill skapa, ef hver sá mað
ur og kona, sem nú þegar
sér hver hætta er á feröum.
vinnur af krafti.
Verkamenn! Ræðiö gildi
Samfytkin^arinn^r ge'gn aftur!
Falskir reikningar - falskir fulltrúar
Fulltrúar Framsóknar vilja LÆKKA kaup verkamanna og vinnu-
tekjur bænda. — Sósíalistar vilja samvinnu verkamanna og bænda
til að bæta kjör beggja
Ingólfur á Hellu ski’ifar
furöulega grein í Morgun-
blaöiö 25. marz. Rétt er aö
taka grein þessa til athugun-
ar vegna þess aö forkólfar
Framsóknar bafa gert Ing-
ólf áð spámanni sínum. Firi'-
ur þær, sem Ingólfur heldur
fram hafa Framsóknarmenn
gei’t aö sínum málstaö.
Ingólfur fullyrðir í grein
þessari, aö kjötiö hafi hækk-
að minna í verði en kaup-
gjald verkamanna frá því fyr-
ir stríö. Menn. lesa og undr-
ast. Menn lesa og spyrja:
Hvernig dirfist maöxn’inn áð
bera slíkan þvætting á borð
í opinberu blaöi? Og þetta
þykist hann sanna meö töl-
um. Þaö er nógu gaman aö
athuga hvernig mönnum get-
ur dottiö í hug aö falsa töl-
ur. Skulu „reikningar“ Ing-
ólfs því athugaöir lítilshátt-
ar.
Formaöur kjötverölags-
nefndar ber saman kaup
verkamanna í Reykjavík fyrir
10 stunda virrnu 1939 og 1942.
Síöan ber hann saman kjöt-
veröiö í des. 1939, sem hann
segir að hafi veriö kr. 1,60
fyrir kg. og veröið í des. 1942
sem hann telur kr. 6,70 fyrir
kg. Þannig kemst hann aö
niöurstöðu sinni.
Við þetta er aö athuga:
1. Tölurnar sem Ingólfur
notar viö samanburðinn, eru
meö öllu rangar og gripnar
úr lausu lofti. Hann segir aö
kjötveröiö í des. 1942 hafi ver-
iö kr. 6,70 fyrir kg. og ber
þaö saman við útsöluveröið
í Reykjavík í des. 1939. En
útsöluverö á dilkakjöti í des.
s. 1. var eins og kunnugt er
ekki ki’. 6,70 — heldur kr.
7,75!
2. Ingólfur ber saman 10
tíma vinnudag fyrir stríö og
10 tíma vinnudag nú og
reiknar meö aö 2 eftirvinnu-
haldinu á vinnustöövunum og
í verklýösfélögunum!
Alþýöufólk til sjávar og
sveita! Menntamenn og milli-
stéttil’! Þaö er um framtíö
ykkar allra, sem barizt er!
Ef örfáir braskarar valda og
auös ná tökunum á þessari
þjóö í skjóli voldugs erlends
auövalds, þá veröur þröngt
fyrir dyrum margra þeiiTa
sem nú finnst loks áö þeir hafi
getaö um frjálst höfuö strok-
iö um nokkurt skeið.
Myndun þjóðfylkingar á
grundvelli þeim, sem Sósíal-
istaflokkurinn hefur lagt til.
er þaö eina, sem getur hindr-
aó þaö aö öll öfl afturhalds-
ins á íslandi skríði saman í
eina fylkingu og sigri öíl
frelsis og framfara, ef þau
ekki sameinast í tíma.
stundir hafi bætzt viö
Þetta er meö öllu rangt.
Hinn raunverulegi dagvinnu-
tími var 9 tímar fyrir stríö
móti 714 tíma nú. Raunveru-
leg'ur dagvinnutími hefur
ekki styzt um 2 stundir
heldur 1 !4 samkvæmt samn-
ingi Dagsbrúnar í Reykja-
vík.
3. SamanburÖur Ingólfs
byggist á þeiri’i staöhæfingu
aö verkamenn hafi áö jafn-
aöi tveggja tíma eftirvinnu á
dag allan ársins hring. Allir
vita aö þetta er fjarstæöa.
4. Þáð nær vitaskuld ekki
nokkurri átt að bera saman
ósambærilega hluti eins og af-
uröarverö og kaup. Eölilegt er
aö bera saman hækkun á al-
mennu kaupi verkamanna
og þeim hluta af búreikningi
bóndans, sem ei’u vinnulaun.
þar meö taldar vinnutekjur
hans sjálfs. Samkvæmt kenn-
ingu Ingóifs ber aö verðleggja
landbúnaöarafuröir þannig.
aö þær hækki um jafnmarga
hundraöshluta og kaupið
meö öörum oi’öum: þaö á aö
haga svo til aö kauphækk-
unin veröi aöeins á pappírn-
um, aö því er snertir kaup-
getu á innlendum framleiöslu
vörum. En undir yfirskyni
þess, aö kaupiö hafi hækkáö
aö krónutali, eiga hreinar
tekjur stórbónda, sem voru.
segjum 10 þúsund ki’ónur fyr-
ir stríð, að hækka upp í 60
þús. krónur nú.
5. Loks reiknar Ingólfur
meö vísitölunni eins og hún
var hæst. Síöan hefur hún
lækkað um 10 stig og kaup-
iö aö sama skapi, en afurö-
arveröiö stendur í stáö. (Upp-
bætur úr ríkisstjóöi koma
vitaskuld ekki til gx’eina viö
samanbui’Öinn).
Þegar allar þessar falsanir
em lagóar saman, er ekki
vandi aö fá út álitlega
skekkju í niöurstööuna.
Hverfum nú frá fölsununum
og lítum á staðreyndirnar.
Fyrir 9 stunda raunveru-
legan vinnudag, fengu Dags-
brúnarmenn kr. 14,50 fyrir
stríð. Nú fá þeir kr. 21.52 í
grunnkaup fyrir 9 vinnu-
stundir, þar af 744 st. dag-
vinna og 1 !4 st. eftirvinna.
Sú hækkun nemur 48,5 af
hundraöi. Samkvæmt búreikn
ingur þeim, sem birtir hafa. |
veriö. ei’u vinnulaun og vinnu
tekjur bónda 78% af upp-
hæö búreiknings, miöaö viö
meðalbú. Til þess að vinnu-
tekjur bóndans hækkuðu í
sama hlutfalli og vinnu-
tekjur verkamanns, sem haföi
enga eftirvinnu fyrir stríö, en
hefur nú 1!4 tíma á dag til
jafnaðar í eftirvinnu allan
ársins hring, þyrfti afurðar-
veröiö aö hækka um 38%
(48,5% af 78) aö viðbættri
vei’ölagsuppbót. Samkvæmt
því, ætti útsöluverö á kjöti aö
vera nú kr. 5.79 fyrir kg. miö-
að viö kr. 1.60 fyrir stríð og
útsöluverö á mjólk áð1 vera
kr. 1.44 fyrir lítra, miöað viö
kr. 0.40 fyrir stríö. Eftir áö
verölagsuppbótin kemur tiþ
ætti kjötveröið ekki aö fara
fram úr kr. 4,70 fyrir kg.
Viö þctta bætist svo sú
lækkun á afuröarveröinu,
sem lækkun vísitölu ætti áö
hafa í ,för meö sél*.
Vitanlega er mjög fjarri
því, aö hægt sé aö gera slík-
an samanburö viö tekjur
vei’kamanna almennt. Þeir
eru ekki margir verkamenn-
ii’nir, sem alls enga eftirvinnu
höföu fyrir stríö, en hafa nú
1!4 tíma í eftirvinnu allt ár-
iö. Réttur samanburöur er aö
bera saman tekjurnar fyrir
dagvinnutímann fyrr og nú.
En dagvinnutekjur vei’ka-
manna hafa. aö'eins hækkaö
um 16%. Ef fullt tillit er tek-
iö til þeirra hlunninda, sem
felast í styttingu vinnudags-
ins, er í’étt aö bera saman
kaup fyrir eina í’aunverulega
dagvinnustund fyrir stríð og
nú. Samkvæmt því hefur
grunnkaup verkamanna
hækkaö um 39%, og ætti þá
afuröai’veröiö ekki' að hækka
nema um ca. 30% aö viö-
bættri verölagsuppbót, til þess
aö vinnutekjur bóndanshækk-
uöu aö sama skapi.
Tillögur þær sem fram hafa
komiö um aö ákveöa afuröa-
veröiö þannig aö bæta 40%
ofan á veröið 1939 og síöan
verðlagsuppbót samkvæmt
vísitölu. myndi því þýðta til-
tölulega miklu meiri hækkun
á tekjum bænda almennt, en
oröiö hefur á kaupi verka-
rnanna, ef gengiö er út frá
því aö bændur sjálfir fái aö
njóta veröhækkunarinnar. En
Sósíalistaflokurihn mun vissu
íega ekki telja þær kjarabæt-
ur eftir bændum. Og þaö
munu verkamenn yfirleitt
ekki gera. Og njóti þeir heilir
þó þeir fái meira.
Framsóknarforkólfarnir og
bændadeild íhaldsins, hafa
staöiö fyrir því, aö skrúfa út-
söluverö landbúnaöarafuröa
upp úr öllu valdi, af hreinu
handahófi, en ad því búnu
vilja þeir lækka afurðaverð-
iö og kaupgjaldiö í jöfnum
hlutföllum. Á þessu hafa þeir
klifaö síöan um kosningar. Þaö
er nú komiö í ljós, aö tilgang-
urinn með kosningabeitum
þessara herra var ekki sá aö
hækka vinnutekjur bænda.
Tilgangurinn var að lækka
laun verkamanna. Af ráönum
hug er afuröavei’öiö látið
hækka vísitöluna svo mjög,
aö stefnt er í óefni. Því næst
eru allar bumbur baröar til
þess aö fá verkamenn
og bændur til aö „fórna“
meö því aö , lækka
vinnutekjur sínar aö jöfnu.
ÞaÖ er því ekki umhyggjan
fyrir vinnandi bændum sem
ræður stefnunni, heldur um-
hyggjan fyrir atvinnurekend-
um til sjávar og sveita. Þaö
er vissulega ekki auöveldai’a
fyrir smábóndann, sem oft er
verkamaöur aö hálfu leyti', aö
þola rýrriun á á tekjum bús-
ins, þó aö tekjur verkamanns
ins lækki samtímis.
Sveitafólkið hefur enga á-
stæöu til aö bera traust til
manna, sem falsa tölur og
reikninga. Þeir ei’u heldur
engir fulltrúar sveitaalþýð-
unnar, heldur eru þeir beztu
bandamenn atvinnurekenda
1 bæjunum i bai’áttunni viö
verkafólkiö. Þeir vilja sam-
vinnu viö yfirstéttina, sem
þegai’ til lengdar lætur, hlýt-
ur að verða til ófarnaöar fyr-
ir sveitafólkiö. engu síður en
verkamennina.
Sósíalistar vilja samvinnu
•verkamanna og bænda til aö
bæta kjör beggjiai. Þeir vilja
gjarna stuöla aö því aö vinn-
andi bændurn sé tryggð mun
meiri tekjuhækkun en verka-
menn hafa iiengiö. VerÖupp-
bætur er engin lausn til fram
búðar. En sé gripið til þeil’ra
sem bráóarbirgöaráöstöfuniar,
vegna þess aö stefnt hefur
verið í óefni, nær engri át,t
aö þær séu látnar renna til
gróöamanna í sveitum. Þá
verður aö haga þeim svo, að
þeim veröi eingöngu varið til
þess aö tryggjia vinnandi
bændmn viöunandi lágmarks-
tekjur.
Skraf Framsóknarmanna
um aö tryggja smáframleiö-
endurn, sem búa við úrelta
framleiösluhætti og duttlunga-
fullan markaö, „föst laun“, er
vitaskuld ekki annaö en fá-
sinna og blekkingar. Þaö
dugir skammt til aö tryggja
j afkomu bænda aö ákveöa af-
urðaveröiö bara nógu hátt. Ef
búreksturinn dregst aftur xir
og getur ekki keppt viö aöra
framleiöslu, er þaö eins víst
og dagur fylgir nóttu, aö hann
hlýtur aö hrynja saman fyrr
eöa síöar. Kjör bænda er ekki.
hægt aö bæta til langframa,
nema meö miklu þjóöarátaki
til þess aö gera landbúnáöinn
samkeppnisfæraix. Samfeld
ræktun á stórum landssvæö-
um þar sem skilyi’öi eru bezt.
aukin samvinna og aukiö
þéttbýli, vísindi og tækni nú-
tímans í þjónustu landbúnáö-
ariris, áætlun um stórum
Framhald á 4. síðu.