Þjóðviljinn - 06.04.1943, Síða 1
8. árgangur.
Þriðjudagur 6. apríl 1943.
78. tölublað.
Dýrfídarmálíd;
Farín sé samníngaleíðín að verkamonnum
og bændum í stað þvingunar
Breytingatillögur fjárhagsnefndar neðri deildar við dýrtíðar-
frumvarp stjórnarinnar eru þessar í höfuðatríðum:
Aðeins einn skattur sé samþykktur: verðlækkunarskattur og
byrjar hann á 10 þús. kr. grunntekjum (=20 þús. kr. árstekjur í
fyrra).
í stað lögfestingarinnar á kaupgjaldinu komi svohljóðandi
grein:
^Kíkisstjómin skal leita samninga við Alþýðusamband íslands
og önnur sambönd launþega um að þau, fyrir hönd stéttarfélag-
anna og að fenginni heimild frá þeim, fallist á að í næsta mánuði
eftir að lög þessi öðlast gildi, skuli greiðsla verðlagsuppbótar á
kaupgjald og laun fara fram eftir þeirri vísitölu, sem er byggð
á verðlaginu 1. dags þess mánaðar“.
Flugher Breta og Bandaríkjamanna hefur haldið upp hörðiun
loftárásum á stöðvar fasista á meginlandi Evrópu undanfarin
dægur.
Á sunnudagsnótt gerðu Bretar mjög harða árás á þýzku iðn-
aðarborgina Essen. Var 900 tonnum af sprengjum varpað yfir
borgina.
Viövíkjandi landbúnáðar-
vörunum eru ger'öar eftirfar-
andi raöstafanir:
Nefnd er sett tál þess að
verða vettvangur samninga
milli stéttanna og rannsókn-
amefnd. Hljóðar greiínin um
hana svo:
„Skipa skal sex manna nefnd, er
íinni grundvöll fyrir vísitölu fram-
ieiðslukostnaðar landbúnaðarafurða,
er fara skal eftir við ákvörðun verðs
landbúnaðarvara, og hlutfall milli
verðlags landbúnaðarafurða og kaup
gjalds stéttarfélaga, er miðist við
það, að heildartekjur þeirra er vinna
að landbúnaði verði í sem nánustu
samræmi við tekjur annarra vinn-
andi stétta. Skal í því sambandi tek-
ið tillit til þess verðs, sem fæst fyrir
útfluttar landbúnaðarafurðir.
Nefndin skal skipuð hagstofu-
stjóra og sé hann formaður nefndar-
innar, forstöðumanni búreikninga-
skrifstofu ríkisins, tveim mönnum
Hæstiréttur vísar máli
Jóns ívarssonar heim
i hérað
Hæstiréttur kvað í gær upp
dóm í máli réttvísinnar gegn
Jóni ívarssyni kaupfélagsstjóra
í HomafirÖi.
Var hinn áfrýjaði dómur
ómerktiu og málinu vísað
heim.
Ýmislegt þótti áfátt 1 rann-
sókn málsins og var því vís-
áð heim í hérað á þeim for-
sendum.
Meðal annars hafði ákærði
borið það í rétti, að starfs-
maður í skrifstofu verðlags-
jiiefndar hefði tjáð Bér, að
skilningur sinn á ákvæðum
verðlagsreglugerða væri réttur
en í rannsókn málsins hafði
láðst að krefja dómnefndina
sagna um þetta.
Málskostnaðúr greiðist úr
ríkissjóði.
eftir tilnefningu Búnaðarfélags ís-
lands, einum manni eftir tilnefningu
Alþýðusambands íslands og einum
manni tilnefndum af Bandalagi
starfsmanna ríkis og bæjarfélaga.
Nú verður nefndin sammála um
vísitölu framleiðslukostnaðar land-
búnaðarafurða og hlutfall milli verð-
lags á landbúnaðarafurðum og kaup-
gjalds stéttarfélaga, og skal þá verð
á landbúnaðarvörum ákveðið í sam-
ræmi þar við meðan núverandi ó-
friðarástand helst, þó er ríkisstjóm-
inni heimilt að ákveða lægra verð á
einstökum vörutegundum gegn fram-
lagi úr ríkissjóði.
Nefndin skal ljúka störfum og
skila áliti til ríkisstjórnarinnar fyrir
15. ágúst 1943,“
Um verðlag landbúnáðár-
vara fyrst um sinn skal gilda
eftirfarandi:
„Þar til verð landbúnaðarvara verð
ur ákveðið samkvæmt fyrirmælum
1. gr„ er ríkisstjórninni heimillt að
ákveða verð þeirra þannig:
Útsöluverð mjólkur verði lækkað í
allt að kr. 1,30 pr. ltr., og verð ann-
arra mjólkurafurða í samræmi við
það. Lækkun á verðinu til framleið-
enda verði hlutfallslega jöfn þeirri
lækkun á vísitölu kaupslagsnefndar,
sem verður í næsta mánuði eftir að
mjólkurverðlækkunin kemur til fram
kvæmda, og verðið til þeirra breytist
síðan í samræmi við breytingar á
visitölunni, en að öðru leyti verði
verðlækkunin á mjólk og mjólkuraf-
urðum borguð úr ríkissjóði.
Verð á kjöti, sem fyrirliggjandi er
í landinu, er heimillt að lækka með
framlagi úr ríkissjóði, þannig, að
heildsöluverð á dilkakjöti verði kr.
4,80 pr. kg. og verð á öðrum tegund-
'J um kjöts í samræmi við það.
Ákvæði þessarar greinar um verð-
lækkun og ríkisframlag falla úr gildi
eigi síðar en 15. sept. n. k.“
Þá er sett eftirfarandi á-
kvæði nm Atvinnutryggingar-
sjóð.
„Ríkisstjórninni er heimilt að
leggja fram úr ríkissjóði 3 millj.
króna í sjóð til tryggingar launþega
gegn atvinnuleysi, og nefnist hann:
Atvinnutryggingasjóður.
Milliþinganefnd sú, sem skipuð
hefur verið samkvæmt þál. 4. sept.
1942 til þess að athuga atvinnumál
o. fl., skal í samráði við Alþýðusam-
band íslands setja reglugerð um hlu.t
verk og starfsemi sjóðsins. Skal því
lokið fyrir 15. ágúst þ. á„ og sé
reglugerðin staðfest af félagsmála-
ráðherra."
Flestar aöra greinar stjóm-
arfrumvarpsins leggur nefnd-
in til aö fella.
Franskir stjórnmála-
menn fluttir til
Þýzkalands
Þýzku nazistayfirvöldin hafa
látið flytja þá Daladier, Reyn-
aud, Blum,Mandel og Game-
lin til Þýzkalands, en þeir hafa
til þessa verið hafðir í haldi
i Frakklandi.
Gefa nazistar þá skýríngu
á þessum flutningum, að
stjórnii' ‘ Bretlands cg Bánda-
ríkjanna hafi ætlað sér að ná
þessum mönnum og láta þá
mynda stjórn til höfuös Vichy-
stjórninni.
Það sem fyrir liggur í mál-
inu er eftirfarandi': Skömmt-
unarskrifstofan komst að því,
að hinir fölsuðu skömmtunar-
xniðar, er voru sykurmiðar,
komu aðallega frá einni verzl-
un.
Verzlim þessi kvaðst hafa
fengið þessa sykurseðla frá
Jóni Kjartanssyni, forstjóra
sælgætisgerðarinnar Víkings.
Jón Kjartansson kvaðst
hafa fengið seölana hjá Adolf
Bergssyni lögfræðingi. Hann
kvaöst hafa fengið þá hjá
Friðjóni Bjamasyni1 prentara.
sem hefur viöuxkennt að hafa
Á sunnudag geröu banda-
rískar sprengjuflugvélasveitir
mikla árás á Renaultverk-
smiðjumar í nánd viö París.
Þann dag voru árásir einnig
gerðar á Dieppe, Abbeville,
Ca,en og Rotterdam, með
miklum árangri.
í fyrrinótt gerðu Bretar
höröustu árásina sem gerð
hefur verið á þýzku flotahöfn-
ina Kiel. Þoka var yfir borg-
inni og sáu flugmennimir
ekki vel hvernig árásin tókst,
en miklir eldar komu upp og
sprengingar uröu.
Árásum Breta og Banda- i
ríkjamanna var haldiö áfram
í gær, og voru aðalárásimar
geröar á herstöövar við Ant-
werpen í Belgíu og kafbáta-
stöðina Brest 1 Frakklandi.
Á sunnudaginn gerðu 100
Dandarískar sprengjuflugvélar
af stærstu gerö, árás á ítölsku
flotahöfnina Napoli. Stóö árás-
prentað seölana eftir mynda-
móti, er hann hafi fengið hjá
starfsmanni í prentmynda-
gerö Ólafs Hvanndals. Muni
myndamót þetta upphaflega
hafa verið búið til af fikti
og hafi það legiö í rusli, þeg-
ar hann fékk það.
Tveir starfsmenn Prent-
myndageröar Ölafs Hvanndals
þeir Einar Jónsson og Þor-
steinn Oddsson, hafa veriö
teknir fastir.
Meiri upplýsingar vill rann-
sóknarlögreglan ekki gefa að
svo stöddu, en rannsókn held-
ur áfram.
in aðeins í stundaxfjói'Öung,
en samt er talið að gifmlegt
tjón hafi orðið af árásinni,
sem var mjög hörð.
Eldar komu upp í hafnar-
hverfunum, tvö stór farþega-
skip og 3 kafbátar möu fyri'r
sprengjum og stórskemmdust.
Allar bandarísku sprengjuflug-
vélamar, sem þátt tóku í árás-
inni, komust hieim til bæki-
stöðva sinna í Norður-Afríku.
Rússar sækja fram
í Vestur-Kákasus
Sksruflokkur fellir 1000
Þjððverja
Rauði herinn heíur unnið
á í V estur -Kálaasus síðustfl|
sólarhringanua, og þrengist
stöðugt svæði það, er fasista-
herirnir hafa á valdi sínu.
Nálgast Rússar nú Novoross-
ísk úr tveimur áttum.
Á Vítebsksvæðinu, vestur af
Smolensk, hefur fjölmennt lið
skæruhermanna hrundið á-
rásum þýzkra hersveita, sem
sendar voru gegn því, og féllu
um þúsund þýzkir hermenn í
bardögunum.
Á vígstöðvunum við Efri-
Donets hefm rauði herinn
hrundið höröum árásum
Þjóðverja. í höröum bardög-
um skammt frá ísjúm féllu
1400 þýzkir hermenn. Á Bjel-
gorod-svæöinu hafa Rússar
gert gagnáhlaup meö góöum
árangri.
Kú eru það spánski
fasistar!
Háttsettir Bandamanna-
hershöfðingjar, þar á meðal
bandaríski hershöfðinginn
Clark, sátu í gær boð spánskra
asistahershöfðingja í Spönskuf
Marokkó, en elíki er þess get|'
ið í brezku útvarpsfregninni
um fund þennan, hvert hafi|
verið tilefni hans.
Skðmmtunarseðlar falsaðir
f stðrum stíl
Fimm menn hafa verið teknir fastir
Málið er enn ekki að fullu upplýst
Um síðustu manaðamót varð skömmtunarskrifstofan vör þess,
að falskir skömmtunarseðlar voru í umferð.
Hafin var rannsókn í málinu og hafa 5 menn verið teknir
fastir í sambandi við það, þessir 5 menn eru þeir Jón Kjartans-
son forstjóri, Adófl Bergsson lögfræðingur, Friðjón Bjarnason
prentari og Einar Jónsson og Þorsteinn Oddsson prentmynda-
gerðarmenn.
Málið er enn í rannsókn og virðist vera umfangsmikið.