Þjóðviljinn - 10.04.1943, Qupperneq 1

8. árgangur.
Laugardagur 10. apríl 1943
82. tölublað.
InlMi i MHI
Norðmenn munu i framfiðínní byggja á fullkomnum
lýðræðisgrundvellL — Þeír munu ekki faka upp
hlufleysíssfefnu að nýju
í tilefni af því, að í gær voru liðin 3 ár frá því að Þjóðverjar
réðust inn í Noreg, flutti Johan Nygárdsvold, forsætisráðherra
Norðmanna, útvarpsræðu, þar sem hann sagði að á þessum þrem
árum hefðu Norðmenn orðið að þola margskonar þjáningar,
en með frelsisbaráttu sinni, heima og erlendis, hefðu þeir ótví-
rætt sannað rétt sinn til þess að vera frjáls og sjálfstæð þjóð.
Hann minntist þeirrar ömurlegu stundar, þegar konungur og
ríkisstjórn fór frá Noregi eftir tveggja mánaða baráttu.
„Vér tókum þessa ákvörðun“, sagði hann, „af því vér álitum
það þýðingarmikið fyrir afstöðu Noregs í stríðinu og fram-
tíðinni, að hin löglega norska ríkisstjóm héldi áfram að starfa
utan Noregs. Með því var tryggt að Noregur yrði áfram talinn
sjálfstætt ríki meðal frjálsra þjóða og að Norðmenn utan
Noregs gætu haldið áfram að berjast undir hinum frjálsa norska
fána vorum“.
Bandanieni i slíðuiri sóhn i löiis
Þeir hafa nú tekið 20 þúsund fanga
Bretar, Frakkar og Bandríkjamenn eru enn í sókn á hinum
hálfhringmynduðu Túnisvígstöðvum, sækja á hersveitir Möndul
veldanna frá norðri, vestri og suðri og þjappað þeim saman á æ
þrengra svæði meðfram ströndinni.
Flugher Bandamanna heldur uppi gífurlegri loftsókn á hendur
Möndulherjunum. Rommel hefur nú beðið annan ósigur sinn á
síðasta hálfa mánuðinum.
Bandamenn hafa nú tekið 20 þúsund fanga.
Þá ræddi ráðherrann um hin
margþættu verkefni, er norska
stjórnin þurfti að leysa erlendis
og þá fyrst og fremst að skipu-
leggja þátttöku Norðmanna í
stríðinu.
Nokkur skip úr herskipaflota
Norðmanna komust undan eftir
hernámið og eiga Norðmenn nú
um 60 herskip af ýmsum stærð-
um. Þá var komið á fót æfinga-
stöðvum fyrir norska flugmenn
í Kanada, og lagður grundvöllur
að norska flughernum, sem á-
samt sjóliðinu hefur getið sér
hinn ágætasta orðstír fyrir fram
göngu sína í stríðinu.
Þá minntist hann á norskar
hersveitir í Skotlandi, sem munu
láta til sín taka, þegar Nor-
egur verður endurheimtur.
Hann ræddi ennfremur um
norska verzlunarflotann, sem
allir Norðmenn eru stoltir af, og
leyst hefur af höndum stærsta
þáttinn í framlagi Norðmanna
til baráttu Bandamanna. Þá
minntist hann og á skóla þá,
sem komið hefur verið á fót fyr-
ir norsk börn í Bretlandi.
„Eitt þýðingarmesta verkefni
vort“, segir ráðherrann, „er að
styrkja velferðarmál Norð-
manna í Svíþjóð.
Afstaða ungra Norðmanna
sem komizt hafa til Svíþjóðar,
er mjög erfið. Þeir eiga aðeins
eina ósk: að ganga í norska her-
inn eða komast á siglingaflot-
ann. En því miður hefur það
ekki verið framkvæmanlegt.
Orsakir þess ráðum vér ekki við
og um þær er ekki hægt að ræða
frekar nú.
Þá þakkaði ráðherran. Sví-
um fyrir hjálpfýsi þeirra í
garð Norðmanna í Sviþjóð.
Hann kvað það Norðmönnun-
um mikið ánægjuefni, að
norska ríkið greiði fyrir allt.
sem Svíar hefðu gert fyrfr
norska flóttamenn.
Þá ræddi ráðherrann um
framtíðaráætlanir norsku rík-
isstjórnarinnatr, um að koma
á norskri stjórn í héruðmn
Noregs, jafnskjótt og þau yrðu
endurheimt og að gera upp
reiknihgana við svikarana.
kvislingana. En fyrst og fremst
þyrfti að bæta úr brýnustu
þörfum hinnar þrautpíndu
þjóðar.
„Allt verður gert til að
lcoma í veg fyrir eínahagslegt
hmn„ að styrjöldinni lokinni“,
sagði ráðherrann.
Utanríkispólitík vor er
máske þýðingarmeiri nú, en
nokkru sinni áður 1 sögu vorri
en um það ræði ég eigi frek-
ar að sinni. Vér erum allir
sammála um það, að í fram-
tíðihni getum vér ekki verið
einangráðir og vér óskum á-
framhaldandi samstarfs með
Bandamönnum, og Norður-
landaþj óðunum.
Um fyrirkomulag þess sam-
starfs er ekki hægt að ræða
nú, en ég hygg aö Norðmenn
muni ekki hverfa frá núver-
andi stöðu sinni meðal hinna
sameinuðu þjóða og taka. upp
hina fyrri hlutleysisstefnu“.
Þá sagði ráðherrann, að hið
góða álit, sem Norðmenn nytu
nú í heiminum, væri að þakka
hinni hetjulegu baráttu þjóð- 1
arinnar heima fyrir og vask-
legri þáttöku þeirra í stríöihu.
Framh. á 4. síðu.
Búízí fíl nýrra á~
faka á ausfur~
vígsfödvunum
A Donetsvígstöðvunum hefur
rauði herinn hrundið enn einu í
áhlaupi nazista í því skyni að
ná á vald sitt landsvæði er Rúss-
ar hafa á valdi sínu vestan Don-
etsfljóts fyrir sunnan Balaklava.
Rauði herinn náði þar allmörg
um þýzkum varnarvirkjum.
Herfræðingur brezka útvarps
ins lýsir viðureigninni þannig,
að þar sé um að ræða bardaga
til undirbúnings sumarsókn.
Þjóðverjum hefur ekki tekizt
að ná á sitt vald brúarsporðum
við austurbakka Donets né
heldur að hrekja Rússa úr þeim.
Á Kúbanvígstöðvunum treysta
Rússar aðstöðu sína.
Hundruð manna höfðu safnzt
saman niður við höfn þegar
systir þeirra Finnboga og Þórðar
gaf skipinu nafn föður þeirra:
Guðmundur Þórðarson.
Hér er um að ræða fallegt og
vandað fiskiskip, byggt úr eik
utan sem innan, nema dekkið
sem er úr oregon-furu. Báturinn
er 58 smálestir, 20 Vz meter að
lengd. Hvílur eru fyrir 15—16
skipsverja, óvenjulega vandaður
sé miðað við það sem nú er. T. d.
er rafljós í kojum skipsverja, en
vistarverur hitaðar upp með
miðstöð.
Vélin í bátnum er 120 hö. List-
er-dieselvél og er gert ráð fyrir
að „Guðmundur Þórðarson“
muni ganga 9 mílur.
Rommel reynir nú að hraða
för sinni, sem mest hann má til
norðurs til að hindra að Banda-
menn geti sótt þvert á aðflutn-
ings- og undanhaldsleiðir hans
hjá Soussa og Kirouan og komið
þannig í veg fyrir að hann geti
sameinað hersveitir sínar her-
sveitum von Arnims í Norður-
Túnis.
’Möndulherirnir eru sagðir
hafa yfirgefið Metsuna og fleiri
borgir.
Þeir skilja eftir geysimikið af
hergögnum á undanhaldinu og
fangatalan eykst stöðugt. Flest-
ir fangarnir eru ítalskir, því
Þjóðverjar eru látnir sitja fyrir
með farartæki.
Loftárás á Þýzkaland
Breskar flugvélar gex-ðu í
gærkvöldi Ioftárásir á ýmisa
staði í nánd við Köln í Þýzka-
landi.
Þegar hinn nýji bátur var ör-
ugglega kominn á flot var öllum
þeim er að smíði hans höfðu
unnið, boðið til veizlu.
Meðal annarrs flutti Elías
Halldórsson þar ræðu og skýrði
frá því að þetta mundi vera
fyrsta skipið sem styrks nyti
úr Fiskiveiðasjóði samkvæmt
þeim nýju lögum, er Alþingi það
er nú situr hefur samþykkt.
Fer vel á því að Fiskiveiðasjóð
ur hefji lánveitingar sínar til
slíkra skipa og þessa, enda fer
hér saman traust smíði íslenzkra
handa, traust útgerðarstjórn
framkvæmdasamra manna og
traust forusta góðkunns afla-
manns.
Af 5 þús. föngum, sem tel^nir
voru við Wadi Akarib voru 4
þús. Italir. Síðan hafa verið tekn
ir 4500 fanga, flestir ítalir.
Síðan sóknin á Maret-verkin
hófst hafa verið teknir 20 þús.
ítalskir fangar og ef við það er
bætt þeim sem fallið hafa og
særzt, þá er ljóst að Afríkuher
Rommels hefur beðið eigi all-
lítið afhroð að undanförnu.
Undanhald Rommels er allt
annað en skipulegt. Lofther
Möndulveldanna virðist litla
vernd geta veitt herjum þeirra
á undanhaldinu.
Sundmeistaramótið:
Nýit fslandsmet
Sundmeistaramót íslands
1943, hófst í Sundhöllinni i
gærkvöld.
1 200 m. bringusundi karla
setti Sigurður Jónsson nýtt
glæsilegt islandsmet á 2 mín.
55,6 sek. — fyrra metið var
2 mín. 57,2 sek., sett af hon-
um sjálfum. Hann hefur nú
unnið bikarinn til eignar —
þrisvar í röð.
Úrslit í sundinu urðu þessi:
200 m. bringusund karla:
Sig'uröur Jónsson KR. 2,55,6
Magnús Kristjánsson Á. 3,08,1
Einar Davíðsson Á. 3,13,0
100 m. frjáls aðferð kai-la:
Guöbrandur Þorl.s. KR. 1,08,6
Óskar Jensen Á. 1,08,7
Hjörtur Sigurðsson Æ. 1,10,3
50 m. bringusund di'engja:
Hörður Jóhannesson Æ. 40,7
Einar Sigui*vinsson KR. 41,5
Hannes Sigurðsson Æ. 41,6
100 m. baksund karla:
Logi Einarsson Æ. 1,24,0
Guöm. Ingólfsson ÍR. 1,25,2
Guðm. Þórarinsson Á. 1,29,4
GuÖmundur Ingólfsson er
aðeins 13 ára og er tími hans
því sérstaklega góður.
50 m. bringusund stúlkna:
Unnur Ágústsdóttir KR. 45,0
Guöbjörg Bergsveinsd. Á. 51,4
Svava Jónsdóttir Æ. 51,5
4X50 m. boðsund:
Ægir 1,56,8
Ármann 1,57,4
KR. 1,58,0
Mótið heldur 'áfram á
máixudagskvöldiö kl. 8,30.
Hi ship uihidf ai Ékkioon
Fyrstí báturínn sem nýtur styrbs af nýju
fjárveítíngunni til Físbíveíðasjóðs
Tíðindamönnum Þjóðviljans var boðið til Hafnarfjarðar 1
fyrrakvöld til þess að vera viðstaddir er nýju fiskiskipi yrði
hleypt af stokkunum.
Var hér um að ræða bát er Skipasmíðastöð Hafnarfjarðar
undir stjóm hins ágæta skipasmíðameistara Júlíusar Nýborg,
hefur byggt fyrir þá bræðunna Finnboga og Þórð í Gerðum
(H.f. Ægir) og Kristinn Ámason & Co.