Þjóðviljinn - 20.04.1943, Blaðsíða 3

i
’'riðiudagxir 20. apríl 1943
ÞJOÐVILJINN
luöowyiiai
Útgefanái:
Sameiningarflokkur clþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
Aígreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (I. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Af hverju eru þjóðstjórn-
arflokkarnir óánægðir með
síðasta Alþíngi?
Það er mjög áberandi í
blööum þj óðstj ómarflokkanna
hve mjög síöasta Alþingl er
hallmælt og þykjast þó þess-
ir flokkar sérstaklega vilja
verja þingræðiö gegn hvers-
konar aðkasti. Þaö situr ekki
á Sósíalistaflokknum aö taka
sérstaklega upp vörn fyrir
þetta þing, sem þjóöstjórnar-
flokkarnir eiga 42 fulltrúa á.
En þaö er ef til vill ekki úr
vegi aö skilgreina ástæöurnar
fyrii- því að þjóöstjómarflokk-
arnir eru svo sérstaklega óá-
nægöir meö þáö.
Sósíalistaflokkurinn vill
sízt fara aö mæla þessu ný-
afstáöna þingi bót fyrir langa
setu og lítil afköst. Þaö heföi
þurft á þessu þingi áö' vinna
mörg stórvirki áö því aö bæta
kjör alþýðu þessa lands og
auka réttindi hennar. — En
að hinu er réttmætt að spyrja:
^erði þetta þíng alþýðunni
nokkuð til bölvunar?
Hvernig veröa reiknings-
skilin fyrir þetta þing, sam-
anboriö viö þing síöustu
þriggja ára á undan því.
þingin, þegar þjóðstjórnar-
flokkarnir voru svo að segja
einráðir, einmitt þeir flokkar
sem nú þykjast óánægðastir?
Á þessum undanförnu þing-
um var tvívegi's leidd í lög
kaupkúgun gag-nvart laim-
þegum landsins. — Á síöasta
þingi var hver tilraun til
slíks drepin! — Skyldi þaö
vera þaö, sem þjóöstjómar-
liöiö er óánægt meö?
Á þjóöstjómarþingunum
voru réttindi alþýðu hvaö eft-
ir annaö skert, dregiö úr
kostum alþýöutrygglnganna
framfærslulögunum stórspillt
o. s. frv. — Á síöasta þihgi
voru lagöar fram 3 milljónir
króna, utan fjárlaga, til al-
þýöutrygginganna. — Skyldi
þjóöstjómarliöinu þykja súrt
í brotiö aö sjá þessháttar aö-
gerðir koma í staö skemmd-
arverkanna?,
Á þjóðstjórnarþingunum
voru tollar á alþýöu manna
þyngdir, auömennírnir geröir
skattfrjálsir, en dýrtíöin auk-
■in í sífellu meö a'Ögerðum
liins opinbera. — Á síöasta
þingi var dýrtíöaraldan loks
stöövuö og ráöstafanir geröar
til þess aö draga úr henni,
— til bráöabirgöa meö fram-
lögum á kostnaö hátekju-
manna, -— til frambúöar, ef
samkom,ulag mill\ verka-
Minnisblöð alþýðu úr Alþingisannál 1943.
I. Okrið á verbúðunum bannað
Það eru mörg ljót orð, sem sögð eru um lengsta þingið i sögu
íslendinga, aukaþingið frá í nóv. 1942 til apríl 1943. Margt á það
skilið, — en einu má heldur ekki gleyma í eftirmælunum
um þetta afkastalitla þing: Það hefur minna gert til bölvunar
en nokkurt þing á síðustu 5 árum, — og það er þó alltaf nokkuð,
ekki sízt þegar þess er mhuist hve mikil bölvun hefur verið
unnin þjóðinni og sérstaklega verkalýðnum á mörgum undan-
fömum þingum.
Sósíalistaflokkurinn hefur aldrei ætlað sér þá dul, að eiga
fylgi sitt fyrst og fremst undir því, sem hann komi fram á Al-
þingi, meðan auðvald ræður þjóðfélaginu. Sósíalistaflokkurinn
byggir fyrst og fremst fylgi sitt á þrá fólksins eftir nýju mann-
félagi, þar sem alþýðan ræður sjálf framleiðslutækjum sínum,
nýtur sjálf afraksturs erfiðis síns, — sósíalismanum. Sósíalista-
flokkurinn skoðar það því alveg sérstakjega verkefni sitt að
samfylkja vinnandi stéttunum undir sitt merki, til baráttu gegn
auðvaldi og afturhaldi, fyrir framföriun, frelsi og sósíalisma.
En þar fyrir er engan veginn rétt að draga neina fjöður yfir
það, sem þó hefur áunnizt á síðasta Alþingi, einmitt fyrir starf
og baráttu Sósíalistaflokksins. Skal nú smásaman minnzt á ýmis-
legt af því í þessum greinarstúfum.
Það var Lúðvík Jósepsson, sem sérstaklega vakti eftirtekt
þingsins á því ófremdarástandi sem smáútvegsmenn í Hornafirði
yrðu að búa við af hálfu eigenda verbúðanna. Eftir harðar
deilur og síendurteknar tilraunir Framsóknar til þess að eyði-
leggja þetta mál, tókst að fá svohljóðandi lagagrein (15. gr.)
inn í húsnæðislögin:
„Öll ákvæði þessara laga um íbúðarhúsnæði gilda og um
leigu á húsum, bryggjum oj^pöllum til línuveiðabáta, sem róa
úr landi. Hafi leiga eftir slík hús, bryggjur og palla verið
greidd með aflahlut, getur aðili krafizt, að leigan verið metin
til peningaverðs, og má leiga þess ekki hækka meira en sem
svarar hækkun almennrar húsaleigu“.
Þessi endurbót er einvörðungu baráttu Sósíalistaflokksins á
þingi að þakka. Hefði þingmanna hans og þá fyrst og fremst
Lúðvíks ekki notið við, hefði þetta mál alls ekki verið tekið upp
og borið fram til sigurs.
Hún tyggur hínsvegar upp eftír Tfm-
an óhróður Hríflulíösíns
manna og bænda næst um
þaö. — Skyldi þaö vera yfil’
þessu, sem flokkarnir, sem
skipulögðu dýrtíöaraukning-
una, eru óánæöastir?
Á þjóöstjórnai'þingunum
drottnaöi afturhaldssöm klika
yfir öllum menningarmálum
þjóöarinnar, hafði í frammi
svívirðilegustu- ofsóknir gegn
listamönnum og menningar-
frömuöum, skipulagði utanr
garösstefnuna alræmdu, mútu
kþrfið og hverskyns stjóm-
málaspillingu. — Á þessu
þingi var völdum afturhalds-
ins hnekkt aö mestu meö
breyting'unni á mentamál&J
ráöi og styrkveitingunum til
listamanna, og utangarðs-
stefnan var á síöasta þingi
kveöin niöur vonandi til fulls.
— Er þaö máske út af þess-
ari breytingu, sem afturhalds-
liöiö nú óskapast yfir „dáö-
leysi“ alþingis?
Og ekki má gleyma höfuö-
ásökuninni á hendur þessu
síöasta vesalihgs þingi:
Þessu ótætis þingi, meö „10
kommúnistum“ á, tókst ekki
aö mynda innanþingsstjórn!
Á þjóðstjórnarþingimuni
sat stjóm, sem sveik allt, sem
hún og flokkar hennar höföu
lofaö fólkinu, og braut svo
seinast stjómarskrána til þess
aö reyna að forðast kosning-
ar. — A síöasta þingi var
meining afturhaldskUknanjia
gera eitt af tvennu: Annað-
hvort knýja Sósíalistaflokk-
inn til þáttöku í stjórn, upp
á þeirra skilmála, stjórn, sem
líka hefði svikið fólkiö, —
eða rægja flokkinn svo lát-
laust við fólkið fyrir „ábyrgð-
arlcysi“, cf hann héldi fast
við skilmála sina, skilmýla
fólksins fyrir stjómarþátt-
töku, að þjóöstjómarliðinu
þyrfti ekki að standa nein
hætta af honum. — Tauga-
stríðiö um þetta stendur enn.
Kógurinn um Alþingi er einn
liðurinn í því taugastríði. —
Þaö er gott aö menn geri
sér grein fyrir því, af hverju
þjóöstjórnarliöiö er svo ó-
ánægt meö síöasta þing.
Það er af þveröfugum á-
stæöum viö þaö, sem veldur
óánægju alþýöu meö þaö.
Orsökin til þess hvernig
komiö er, er það áö nú
má heita jafnvægi milli kraft-
á,nna hjá auðmannastétt
landsins og verkamannastétt-
inni.
Auömannastéttin var í sókn
frá 1938 til 1942. Á miösumri
1942 var sú sókn afturhalds-
ins stöövuö, ái’ásinni á ‘lífs-
kjör alþýöurmar hrundið meö
öflugu gagnáhlaupi, er færði
alþyöu manna þyöingarmik-
inn sigur.
Síöan hefur veriö tiltölu-
lega kyrrt á stéttavígstööv-
unum. Báöir aðiljar þekkja
vald hvors armars - — og
hætta á ei’lendri íhlutun vof-
ir yfir, ef í odda skerst.
Þaö er ekki liklegt áö svona
jafnvægi vei’öi til frambúöar.
Og verkamannastéttin veröur
að gæta þess, að sé hún ekki
á hverju augnþþliki rejöuþ
búin til sóknar, þá er hún
kornin í vörn og máske und-
anhald áöur en hún veit af.
Og svo er hitt, áö skyndilega
geta skapast möguleikar til
árangursríkrar sóknar.
TaugastríðiÖ, — eins og aft-
urhaldiö nú heyii’ þaö — er
hjá því hugsáö sem undanfari
sóknar. Fyrir alþýðu ríður á,
AlþýðublaÖiÖ bar sig illa á
sunnudaginn yfh’ því, aö
Þjóöviljinn skuli minna á
fylgi blaðsins viö kauplækk-
unarákvæöi ríkisstjómarinnar
Þáö lýsir ummæli vor ósönn
og í’eynir áö vitna í afstöðu
Alþýöuflokksmanna á þingi
til málsins. Þáö hjálpar því
ekki. Alþýðubláðið tók skil-
yrðislausa afi|töðu með kaup-
kúgunartillögum ríkisstjórn-
arinnar (hinum siðari), þótt
þingmenn flokksins á eftii
settu skilyi’ði fyrir áö fylgja
þeim.
Alþýöublaöiö tók afstööu
með því áö fastsetja vísitöl-
una 220, sem, hámark fyrir
greiðslu vei’ölagsuppbótar,
hvort sem hún næöist eöa
ekki! AlþýÖubláðið tók afstööu
meö því, aö skylda launþega
til þess aö tapa 12% af mán-
aöarlaunum sínum í maí.
Svo reynh’ blaöiö áö breiöa
yfir þessi svik sín viö laun-
þega meö því, áö jórtra á
óhróðri Tímans xim Sósíalista-
flokkinn og Alþýðuflokkinn!
Lágt leggst nú Stefán, er
hann sötrai’ upp óþverrann
úr Jónasi — meira aö segja
um sinn eigin flokk, ti'l þess
áö reyna að svivh’Öa Sósía-
listaflokkinn líka, — sem þó
ekki tekst!
Skal nú erm einu sinni rifj-
aður upp gangui’ málsins, um
afgreiöslu dýrtíöarmálsins og
Sérstáklega tillöguna um 3
míilljónir til alþýöutryggingr
arrna og afnám varasjóðs-
hlunnindamia.
ViÖ 2. umræöu dýrtíöar-
frumvarpsins í neöri deild,
fæst þáö fram áö samtök
launþega skuli sjálf ráða.
hvort launþegar taki verð-
lagsuppbót í maí með vísitöl-
unni 1. maí, en gangi þau
inn á slikt, skal stofna þriggja
milljón króna atvinnutrygg-
ingasjóð, og sé reglugerö hans
sanhn í samráöi viö Alþýðu-
sambandiö. Ennfremur tókst
að fá þaö fram, að varasjóös-
hlunnindi auöfélaga væru af-
numin, og fénu sem fengist
þannig, væri veitt til Alþýðu-
trygginganna (jafnhliða
skyldi auka nýbyggingasjóð-
ina með ráöstöfunum þess-
um).
Við 3. umræðu bræddu
Framsókn og Sjálfstæöisflokk-
urinn sig saman um aö eyöi-
að láta þaö engin áhrif hafa.
— en vera sjálf viöbúin til
sóknar fram til frelsis, örygg-
is og valda, hvenær sem tæki-
færi gefst.
Þáð þing, sem nú er hafið,
gefur ýmsa möguleika til
sóknar, ef þeir, sem djarfast
hafa taláð upp á síðkastið
ekki bregðast. Það reynir nú
á þá, sem vilja í raun og
veru að Alþingi vinni stór-
virki.
leggja þetta aö mestu leyti
þannig að aúðséð var að at-
vihnutryggingarsjóðm’inn var
úr sögunni, — og af fé því,
sem átti að nást með afnámi
varasjóöshlunnindanna . átti
aðeins helmingur að fara til
alþýðuti’ygginganna. —
Hvorki Sósíalistaflokkurinn
né Alþýöuflokkurinn greiddu
því atkvæöi meö frumvarpinu
þá, eins og þaö var oröiö.
í efri deild tókst þessum
flokkum svo áö ná samkomu-
lagi viö Sjálfstæöisflokkinn
um aö 3 milljónir króna
skyldu remia til alþýðutrygg-
ingannai af verðlækkunar-
skattinum, gegn því að grein-
in um afnám varasjóöshlunn-
indanna félli niöur úr þessu
frumvarpi.
Þannig tókst Sósíalista-
flokknum aö ná þrem millj-
ónum króna til alþýðutrygg-
inganna, af því þingmenn
Sósíalistaflokksins komu
greininni um afnám varasjóös
hlunnindanna inn í neöri
deild, — og án nokkurra
skuldbindinga fyrir sig, um
nokkúö viövíkjandi sköttun-
um í öörum frumvörpum nú
eöa síöar, eins og fulltrúar
flokksins lýstu yfir.
Þaö er eölilegt aö Hriflu-
afturhaldinu gremjist aö
Sósíalistaflokknum tókst áö
hindra skemmdarverk þess
gagnvart framlaginu til al-
þýöutrygginganna, en hvað
kemur Alþýöublaöinu til áö
gerast aúöviröilegasta eftir-
herma HriflublaÖsins?
Þaö skal skýrt 1 stuttu
máli.
Hatur þessa blaös til Sósía-
listaflokksins er svo skefja-
laust, aö þaö má hvergi sjást
orð á prenti eöa heyrast í
ræöú, sem sé svíviröing um
Sósíalistaflokkinn, eða krafa
um bann hans, áö hjartáö
hoppi ekki af fögnúöi í rit-
stjóra Alþýöublaösins, jafn-
vel þó Alþýöuflokknum sé
ætluö sama svívirðihg eöa
fordæming í sömu andránni.
Dæmi:
Tíminn segir: Sósíalista*-
flokkurinn og Alþýðuflokkur-
ihn hafa svikið og selt sig
stríðsgróöavaldinu.
Hjartaö hoppar af fögnuöi
í ritstjóra Alþýðublaösins og
hann hrópar: Sósíalistaflokk-
urinn hefur svikiö! Húrra!
AnnaÖ dæmi:
Fasistar út um heim
hedmtiai: Bann á kommúnista
og sósíaldempkrata! Úti’ým)-
ingu þeirra.
Ritstjórn Alþýðublaðsins
æpir af áfergju: Bann á
kommúnistanal Upprætum
þá!
Svo skulum við; aö síöustu
minna ritstjóra Alþýðublaös-
ins á eftirfarandi:
Alþýðuflokkurinn sat 3 ár
Framh. á 4. síðu.
t