Þjóðviljinn - 11.05.1943, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 11. maí 1943.
ÞJÓÐVILJINN
3
Lokadagurmn - fjársöfnunardagur Slysavarnaféla$síns
Mfl er oeolegt, ee oeMil M

Togarinn er strandaður — skipsKöjnin bíður eftir björgun.

Björgunarsveit' Slysavarnafélagsins er komin á vettvang og bjarg
ar mönnunum.
ggiðmfiufNN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistatlokkurinn
Ritstjórar:
Eánar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Síxni 2270.
Aígreiðsla og auglýsingaskiif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Það verður að Ijúka
við hitaveituna í haust
Hitaveitan hefur í senn ver-
iö óskabarn Reykvíkinga og
hinn herfilegasti' hrakfalla-
bálkur.
Engum er greiöi gerður
með því að rekja þá hrakfalla-
sögu, eins og nú standa sak-
ir, né tala um það gífurlega
tjón sem Reykvikingar hafa
beöið vegna þeírra hrakfalla.
Nú er loks svo komið, að
megnið af hitaveituefninu er
hingað komiö, og þaö viröist
vera á valdi Reykvíkinga,
hvort íramkvæmdum veröur
lokiö fyrr eöa seinna, þaö er
vinnuafl og aftur vinnuafl
sem meö þarf, veröi þaö fyr-
ir hencii í nægilega ríkum
mæli, ætti hitaveitan aö geta
orðið fullgerð á komandi
hausti og mundu Reykvíking-
ar þá spara milljónii' erlends
gjaldeyris og mikiö skiprúm,
sem annars hefði farið til
kolaflutninga, mundi' notast
til annarra brýnna þarfa.
En því miöur, það hefiu
gengiö treglega aö fá hið
nauðsynlega vinnuafl til hiía-
veituvinnunnar. Verkamenn-
irnir eru of fáir, og sagt er,
aö þeir muni ekki vera meö-
al hinna duglegustu úr stétt-
inni.
Hvaö veldur?
Því er fljótsvaraö.
Hitaveituvinnan hefur til
þessa ekki verið samkeppnisfær
við aðra vinnu í bænum, það
hefur verið minna upp úr henm
að hafa en annarxi vinnu, og
þetta hefur auðvitað leitt til
þess að verkamenn hafa leitað
annarra starfa.
Við„þetta bætist svo, að verk-
takinn, Höjgaard og Schultz,
hefur haft lag á að gera sig ó-
vinsælan meðal verkamanna, og
hefur það auðvitað gert spurs-
málið enn erfiðara viðfangs.
Bæjaryfirvöldin verða tafar-
laust að gera hitaveituvinnuna
samkeppm&færa, þau verða að
tryggja verkáhiönnum að þeir
hljóti engu Iakari laun fyrir
hitaveituvinnuna en bezt gerist
fyrir aðra sambærilega vinnu.
Þegar bæjaryfirvöldin hafa
uppfyllt þessa skyldu kemur til
kasta Reykvíkinga almennt, að
láta ekki sinn hlut eftir liggja.
Þá ber þeim að láta hitaveit-
una sitja fyrir vinnuafli sínu
eftir því sem þeir bezt geta.
Hitaveitan þarf að fá sex til sjö
hundruð verkamenn og það án
tafar, fái hún það, og vinni þeir
stöðugt til hausts, ætti verkinu
Það eru sennilega engar ýkj-
ur, þótt því sé haldið fram, að
meginþorri landsmanna lifi beint
eða öbeint af afrakstri sjávarút-
vegsins, en jafnframt því, að sjó-
sóknir eru svo arðvænlegar fyrir
þjóð vora, eru þær taldar einn
hinn erfiðasti og áhættusamasti
atvinnuvegur, sem hér er stund-
aður. Þó sjómennirnir hafi bor-
ið og beri að mestu leyti áhættu
þessa starfs, verður eigi með
sanni sagt, að þeir, séu einir um
það erfiði og þær áhyggjur, sem
af atvinnunni leiðir. Það er eigi
ýkja langt síðan, að mæður þeirra
og konur fóru á fætur löngu fyr-
ir dögun, til þess að hlúa að
þeim, er á sjóinn áttu að fara,
og þær þýddu með vörum sín-
um frosti þaktar rúður kofa-
skriflanna, til að huga að heim-
komu þeirra, svo hægt væri að
hafa eitthvað heitt handa þeim,
er oft komu kaldir og svangir
með björg í bú.
Hin daglega árvekni er nú að
vísu ekki talin nauðsynleg leng-
ur, en hins vegar hefur eigi enn
tekizt að eyða þeim áhyggjum
og kvíða, er oft hljóta að gagn-
taka aðstandendur þeirra, sem á
sjónum eru, og þótt bað væri má
ske að fullu gert, verður þó að
ætla, að slíkt sé markmið allra
menningarþjóða, er byggja af-
komu sína að miklu leyti á á-
hættusömum atvinnuvegum, þvi
að eigi fer hjá því, að langvar-
andi áhyggjur og kvíði þegnanna
geti haft hinar alvarlegustu af-
leiðingar fyrir framtíð þjóðfé-
lagsins.
Með stofnun Slysavarnafélags
íslands var fyrst hafin skipulögð
björgunarstarfsemi hér á landi.
Það stofnaði fjölmargar björg-
unarsveitir, er með sínum fáu og
frumstæðu björgunaráhöldum
réðust hugdjarfar og þróttmikl-
ar á sárasta brodd slysfaranna;
og hefur félaginu orðið mikið á-
gengt í því efni, og margur hefur
fyrir aðstoð þess, átt því láni að
fagna, að fá þann aftur heilan
heim, er hugur og hjarta þráði
mest. Félagið hefur stöðugt ver-
ið að auka starfsvið sitt, þrátt
fyrir fátækt og aðra anmarka,
og vonandi tekst því í framtíð-
inni, að gerast brautryðjandi í
hvers konar öryggismálum, en
eitt er von og annað veruleiki,
því það er eins háttað með Slysa
varnafélagið og önnur mannúð-
arfélög, að það verður að byggja
tilveru sína að langmestu leyti
á bónbjörgum.
„Ingólfur“, sú deild, sem hef-
ur tileinkað sér þennan dag til
fjársöfnunar með merkjasölu, er
að vísu ung með því nafni, en
meðlimir hennar hafa engu að
síður starfað innan vébanda
Slysavarnafélagsins í fjölda
mörg ár.
Dagurinn verður að teljast
einkar vel valinn, þar sem með
að vera lokið í október, eða nóv-
ember, að því ber öllum að
stuðla, bæjaryfirvöldunum
fyrst og þar næst öllum almenn-
ingi.
honum var að fornum sið lokið |
vetrarvertíð á Suðurlandi, og þá
um leið einu því fengsælasta og
jafnframt áhættusamsta sjósókn
artímabili á þeim slóðum ár
hvert. — Dagurinn er því engan
veginn dagur fjársöfnunar ein-
göngu, heldur og fremur dagur
skuldaskila, þar sem með merkja
sölunni er leitað umsagnar og
viðurkenningar bæjarbúa á starf
semi deildarinnar, en slík viður-
kenning verður að teljast nauð-
synleg til þess að skapa aukinn
áhuga og starfsþrótt.
Þegar þú í dag kaupir merki
gerir þú þrennt: þú viðurkennir
nauðsyn deildarinnar, og þá um
leið Slysavarnafélags íslands, og
gefur því þrótt til aukins starfa,
þú léttir á áhyggjum þeirra, sem
eiga sína á sjónum, og þú éyk-
ur möguleikann fyrir heimkomu
þeirra, sem að líkindum eru að
leggja grunninn að framtiðar-
gæfu þinni.
Lesendur Þjóðviljans. Hvetjið
kunningja ykkar til þess að
kaupa merki Slysavarnafélags-
ins. —
K. Gíslason.
DAGLEGA
nýsoðin svið. Ný egg,
soðin og hrá.
Kaffisalan
■
Hafnarstræti 16.
Sjálf stæðisf lokkuri nn
hefur skaðað Siglu-
fjarðarbæ um 5
milljónir króna
Morgunblaöið var nýlega
aö kvarta um skort á gagn-
rýni hér í íslandi. Það' birti
nokkru áðm’ viötal við nú-
verandi bæjarstjóra Siglu-
fjaröar, Ole Hertervig, um
Fljótaárvirkjunina. Þvi notaöi
þáð ekki tækifæriö til þess aö
gagnrýna þaö tjón, sem for-
vígismenn Sjálfstæðisflokks-
ins hafa valdiö Siglufjarðar-
bæ?
1939 gat Siglufjarðarbær
fengið lán til þess að endur-
byggja síldarbræðsluverk-
smiðju sína, Rauðku þannig,
að hún gæti unnið úr 5000
málum síldar á sólarhring.
Allir Siglfirðingar voru sam-
mála um, að nota þetta tæki-
færi nema auðvitað Hriflu-
klikan. Allt var til reiðu, vél-
ar, lán og það þurfti enga
ríkisábyrgð. Það þurfti aðeins
leyfi ríkisstjómarinnar til
þess að byggja, — eitt ein- j
asta já við því að auka fram- ;
leiðslumöguleika íslenzks
sjávarútvegs.
Ólafur Thórs var atvinnu-
málaráðherra. Ólafiu* Thórs
sagði nei. Eigandi Hjalteyrar-
verksmiðjunnar og klíkan,
sem réð ríkisverksmiðjunum
komu sér saman rnn að hindra
síldarbræðslubyggingu Siglu-
fjarðarbæjar.
Óhætt er að fullyrða að
í hvorn fótinn ætl-
ar Alþýðuflokkurinn
að stíga ?
Alþýðublaðið situr enn í
gapastokknum og tvístígur í
ákafa, dauðhrætt við að
móðga annaðhvort maddömu
Framsókn eða verkamenn
sína, ef það tekur ákveðna af-
stöðu. A1 þ.flokkurinn þorir
í hvorugan fótinn að stíga,
hægri eða vinstri.
í gær kveinar Alþýðubl. og
segir að það sé ekki nema
von að Sósíalistaflokkurinn
vilji ekki ganga að skilmálum
Framsóknar — og á þar
vafalaust við kauplækkunina
og það að framfærslulögin
séu ekki endurbætt, þingrofs-
skilyrðið ekki samþykkt o. s.
frv.
En í sömu andránni spyr
blaðið: Af hverju gekk Sósí-
alistaflokkurinn ekki að til-
lögu Haralds í vetur, um að
mynda stjórn án þess að fá
nokkrar endurbætur á fram-
færslulöggjöf alþýðutrygg-
ingum, réttarfari o. s. frv.?
J ú. Sósíalistaflokkurinn
néitaði slíkri þátttöku, af því
hann vill knýja fram róttæk-
ar umbætur á þessum málum
og gengur ekki í ríkisstjórn,.
nema það fáist fram.
En af hverju minnist Al-
þýðublaðið ekki á að Fram-
sókn neitaði þátttöku í slíkri
dýrtíðarstjóm Haralds, vafa-
laust af því hún vildi ekki
mynda stjóm nema með
kauplækkun? Það var því
aldrei hægt að mynda þessa
Haraldsstjóm, þó að Sósíal-
istaflokkurinn hefði viljað,
— nema þá með því að ganga
inn á kauplækkunarstef nu
Framsóknar!
Og var það máske það, sem
Alþýðublaðið ætlaðist til að
gert yrði?
Alþýðublaðið hefur aldrei
sagt að staðið hafi á Fram-
sókn að mynda Haraldsstjóm
ina! Var þá Alþýðuflokkur-
inn reiðubúinn að ganga að
þeim skilyrðum, sem þurfti
til þess að fá Framsókn með?
| — svo hægt væri að segja —
eins og Alþýðublaðið hefur
alltaf sagt, að einvörðungu
hafi staðið á Sósíalistaflokkn-
um að mynda róttæka um-
bótastjóm í landinu?
Alþýðufl. er enn í gapa-
stokknum, — nú líka út af
Haraldsstjórninni!
Hann á aðeins um tvo kosti
að velja: fórna annaðhvort
Alþýðublaðsritstjórninni eða
fylginu,
Við sjáum til hvorn hann
kýs.
Siglufjarðarbær hefði grætt
andvirði verksmiðjunnar á
éinu ári og væri búinn að
græða 5 milljónir króna síð-
' an á henni.
Það þýðir: Að Siglufjarðar-
bær hefði nú sem hreina eign
peninga til þess að borga
Fraxnhald á 4. síðu.