Þjóðviljinn - 15.05.1943, Blaðsíða 3

Laugardagur 15. maí 1943
ÞJÓÐVILJINN
^ðnmmoi
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastrœti 17 — Vrkingsprent
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (I. hæð)
Simi 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Á Framsókn eða
fólkið að ráða
Framsóknarflokkurinn engist
sundur og saman milli tveggja
elda, sem báðir loga mikið og
hætta er á að brenni hann. Ann-
arsvegar eru yfirboðarar flokks-
ins, Hriflu-klíkan, sem harð-
bannar flokknum að ganga inn
á róttækar umbætur í samstarfi
við verkalýðinn. Hinsvegar er
sveitaalþýðan, sem heimtar rót-
tækar umbætur í samvinnu við
verkalýðinn.
Broddar flokksins eru nú áð
reyna að bjarga sér á þeirri vífi-
lengju að Sósíalistaflokkurinn
vilji engar róttækar umbætur,
heldur ,,bara byltingu“ og því
vilji hann ekki mynda stjórn.
Sósíalistaflokkurinn hefur lagt
fram sín skilyrði fyrir stjómar-
þátttöku. Þau skilyrði fela í sér
róttækar umbætur og ekkert
annað.
Eru þetta of róttækar umbæL
ur?
Er ein einasta af þessum um-
bótum þannig, að verkamenn,
fiskimenn, sveitafólk og önnur
alþýða landsins hefði ekki á-
stæðu til þess að fagna þeim?
Fer Sósíalistaflokkurinn fram
á það að það sé gert of mikið
fyrir alþýðu þessa lands með
þessum imibótum?
Álítur Framsókn að þjóðfé-
laglð geti ekki veitt hinum vinn
andi stéttum þau lífskjör, þau
réttindi og þær róttæku umbæt-
ur, sem Sósíalistaflokkurinn fer
fram á?
Við þorum að fullyrða að al-
þýðu þessa lands, hvort heldur
þýða þessa lands, hvort heldur
er til sjávar eða sveita, finnst
þessar umbætur ekki of róttæk-
ar. Það gæti vafalaust margur
maðurinn, sem síðast kaus Fram
sókn og Alþýðuflokkinn, hugsað
sér þær róttækari.
Hvaðan kemur Framsókn
það, að vera á móti þessum
róttæku umbótum, sitja í 4
mánuði yfir því að telja úr
og neita og prútta? Dettur
Framsóknarforingjxmum í hug
að þeir séu að framkvæma
vilja sveitaalþýöunnar með
slíkri afstöðu? Nei. Þeir eru
að framkvæma vilja aftuv-
haldsklíkunnar í kringum
Jónas frá Hriflu með slíkri
fi-amkomu.
Alþýðan man enn livernig
sú afturhaldsklíka fór að 1934
þegar Framsókn og Alþyöu
flckkurinn þá mynduðu sljórn
Þá fór Jónas frá Hriflu hina
kerfisbundnu eyðileggingar
herferð sína gagnvai't Aioýðu-
flokknum með því að íá meiri
Haraldur Guðmundsson kjafts-
höggvar Alþýðublaðið
Hann lýsir það ósannindamann að rnginum um Sósíalistaflokkinn í allan vetur
En hvað er þá heildarstefna þess dularfulla fyrirbrigðis, sem kallar sig „Alþýðuflokkur?!
Þar kom að því að einhver limurinn af Alþýðuflokknum
reyndi að stinga sér út úr gapastokknum, þó það kosti að berja
á hina limina og jafnvel ætla að slíta sig frá þeim!
í gær kveður Haraldur Guðmundsson sér hljóðs í Alþýðu-
blaðinu út af „vinstri stjóminni“ og lætur nú kjaftshöggin
dynja á veslings Stefáni Péturssyni, sem um leið verður að lýsa
því yfir að ekki sé öðrum betur treystandi til að segja sann-
leikann um málið en Haraldi, — og verður sú yfirlýsing í raun-
inni jafngildi þess að enginn hafi logið freklegar en Alþýðu-
blaðið og Finnur Jónsson.
Fyrsta kjaftshöggið
Haraldur byrjar með því að
lýsa yfir að Alþýðuflokkurinn
hafi alls ekki viljað genga að
því að Iögbjóða kauplækkun.
Nú var það hinsvegar höf-
uðskilyrði Framsóknar að
slíkri kauplækkun yrði kom-
ið á. Og Alþýðublaðið lýsti
því yfir sem málgagn Alþýðu-
flokksins að myndun róttækr-
ar umbótastjómar hafi ein-
göngu strandað á Sósíalista-
flokknum. Það þýddi: að Al-
þýðuflokkurinn, samkvæmt
þessari yfirlýsingu Alþýðu-
blaðsins, hlaut að vera reiðu-
búinn til stjómarmyndunar
rneð. Framsókn upp á þau skil
yrði, sem Framsókn vilfli
ganga að, þ. á m. kauplækk-
uninni.
Oss var vel kunnugt um að
ekki myndu allir Alþýðuflokks
menn ánægðir með afstöðu
Alþýöublaðsins og því sagði
Þjóöviljinn í fyrstu greininni
um „Alþýðuflokkinn í gapa-
stokknum“:
,,Að vísu hafa þingmenn' Sósíalista
flokksins dregið þær ályktanir af
ýmsu, sem þingmenn Alþýðuflokks-
ins hafa sagt, að allverulegt myndi
bera á milli Framsóknar og Alþýðu-
flokksins og Alþýðuflokkurinn væri
ekki frekar en Sósíalistaflokkurinn
reiðubúinn til þess að svínþeygja sig
enn einu sinni undir Hriflueinræðið,
— en þar sem Alþýðublaðið — og
m. a. s. einstakir þingmenn svo sem
Finnur Jónsson — halda áfram eftir
sem áður að boða að það sé aðeins
Sósíalistaflokknum að kenna að ekki
sé komin hér á hin langþráða, rót-
tæka umbótastjóm hinna vinnandi
stétta, m. ö. o. að skilmálar Fram-
sóknar séu fullgóðir handa verka-
lýðnum, — þá hlýtur Þjóðviljinn að
líta svo á að Alþýðublaðið tali í
þessu máli sem fulltrúi Alþýðu-
flokksins, en einstakir þingmenn
hans, sem öðruvísi tala, fari með
markleysu eina frá sjónarmiði Al-
þýðuflokksins.
Héðan af mun því Alþýðuflokkur-
inn gerður ábyrgur fyrir þeim skoð-
unum, sem Alþýðublaðið heldur
fram um þessi mál, nema fram
komi skýrar yfirlýsingar um það, að
blað það tali í þessu efni, eins og svo
mörgum öðrum, þvætting tóman,
sem ekki sé ætlazt til að tekinn sé
alvarlega.“
Og enn sagði Þjóðviljinn í
sömu grein:
„Alþýðuflokkurinn er hér rpeð
settur í gapastokkinn fyrir þessi af-
glöp sín nr. 1. — Og hann verður
ekki leystur úr honum, nema með
skýlausri yfirlýsingu um að Alþýðu-
flokkurinn sé algerlega ósammála
Framsókn um skilyrði sem þetta og
geti því alls ekki áfellzt Sósíalista-
flokkinn fyrir að beygja sig ekki fyr-
ir frekju Framsóknar.
hlutann 1 Framsókn með sér
á iis.'ð aó h r.di’a framkvæmd
mestu áhugamála Aiþýðu--
flokksins og stórskemma þau
þeirra í meöferðinni, sem fram
komust. Og sökum þess hve
lengi Alþýðjflokkurinn lét
sér þessháttar meðferð lynda
tókst honum að eyöileggja á-
lit flokksins hjá verkalýðnum.
Sama leikinn hefur Fram-
sókn hugsað sér aö leika nú.
En hún finnur að Sósíalista-
flokkurinn lætur ekki leika
sig þannig, heldur heimtar
það skilyrðislaust að róttæk-
ar umbætur verði framkvæmd
ar fyrir alþýðu manna til
sjávar og sveita. Og við skul-
um sjá það, ef alþýða manna
ætti nú að dæma um það
hvort ekki væri sjálfsagt að
framkvæma þær róttæku um-
bætur, sem Sósíalistaflokkur-
lintti krefst, að meirihlutinn
af kjósendum bæði Framsókn-
ar og Alþýðuflokksins myndi
krefjast þeirra allra með Sós-
íalistaflokknum.
Framsókn kemst aldrei ó-
sködduð út úr þeirri khpu,
sem hún hefur sett sig í með
róttækri lýöskrumpólitík fyrir
kosningar og afturhaldsfrekju
sinni eftir kosningar.
Baráttan stendur um þaö,
hvort Framsóknarafturhaldiö
í Reykjavík eða fólkiö í sveit-
um og bæjum landsins eigi
að ráð'a stjórnarstefnunni á
íslandi á næstunni. Og fólkið
skal sigra. Embættismenn
Framsóknar geta tafið ofur-
lítiö fyrir þeim sigri, hindrað
að róttæku umbæturnar kom-
ist á strax, — en þeir geta
aldrei hindrað endanlegan
sigur hinna mismunandi
stétta og ef til vill er hann
nær en þá grunar. Hnin
Framsóknar getur orðið skjót-
ar en herrar hennai- nú búast
við, ef hún ætlar að standa
á móti róttækum umbótum
á lífskjörum alþýðunnar.
Alþýðuflokkurinn getur nú frammi
fyrir þjóðinni valið milli þess að
vera taglhnýtingur Framsóknar eða
standa með verkalýðnum ásamt Sós-
íalistaflokknum. Vér efumst ekki
um hvernig fólkið, sem fylgt hefur
Alþýðuflokknum kýs. En foringjalið
hans hefur nú síðasta möguleika
sinn: að gera Alþýðublaðið ómerkt
allra orða sinna um Sósíalistaflokk-
inn og ,.vinstri“ stjómina."
Nú ríður Haraldur á vaöið
og reynir nú að bjarga Al-
þýðuflokknum með yfirlýsing-
unni um aö flokkurinn hafi
ekki viljað ganga að kaup-
lækkun, — hafi sem sé ekki
viljað ganga að skilmálum
Framsóknar -v— og myndun
róttækrar umbótastjómar
hafi því strandað á afstöðu
Framsóknar, sem alls ekki
vildi róttækar umbætur, held-
ur kauplækkun! En með þessu
er öllum grundvellinum kippt
undan rógi Alþýðublaðsins
sem látlaust hefur verið tugg-
inn blað efth’ blað, um að
myndun virkilegrar róttækr-
ar umbótastjórnar hafi
strandað á Sósíalistaflokkn-
um! Haraldur lýsir í rauninni
Stefán Pétursson ósanninda-
manna að fjögurra mánaða
kjaftæði Alþýðublaösins.
Minna má ekki gagn gera
ef reyna á að bjarga aum-
ingja Alþýðuflokknum út úr
gapastokknum!
* Annað kjaftshöggið
En Haraldur lætur ekki þar
við sitja að kjaftshöggva
Stefán fyrir þetta.
Eins og menn muna, þá
ætlaði veslings Alþýðublaðið
að reyna aö forða sér á því
um daginn að þó ekki væri
hægt að áfellast Sósíalista-
flokkinn fyrir það að vilja
ekki ganga að þessum skil-
málum Framsóknar, þá hefði
hann þó alltaf átt að taka
þátt í Harafdarstjórninni í
desember.
Þjóðviljinn benti þá á að
Framsókn hefði aðeins viljað
taka þátt í þeirri stjóm með
þeim skilyrðum að engar um-
bætur yrðu framkvæmdar
svo ef Alþýðublaðið væri að
áfellast Sósíalistaflokkinn fyr-
ir að taka ekki þátt í slíkri
stjórn, þá væri það að lýsa
því yfir aö Alþýðuflokkurinn
vildi mynda stjórn upp á
ekki neitt — og það var Al-
þýðuflokkurinn líka til í að'
gera, þegar íhaldið bauð upp
ái það,: mynda stjórn með í-
haldinu upp á ekki neitt, —
en ÞAÐ strandaði á Sósíalista-
flokknum.
Jafnframt benti Þjóðviljinn
á að' Alþýðublað'ið hefði aldrei
ráö'izt á Framsókn fyrir að
hafa hindrað myndun rót-
tækrar umbótastjórnar — og

Tíminn fylltist nýlega áhyggjum
út af málefnum Reykvíkinga. Hamr
sá fram á að hitaveitan kæmist ekkí
upp fyrir haustið.
Og allt var þetta ótætis sósíalist-
unum að kenna, sem nú liöfðu hafið
nýjan skæruhernað og hvöttu menn
til þess að viirna ekki í hitaveituvinn
unni!
Rétt áður hafði formaður Dags-
brúnar skýrt opinberlega frá því, að
Dagsbrúnarstjómin (sem Tíminn
kallar ýmist kommúnista eða sósíal-
ista) hvetti verkamenn til þesS að
ráða sig hjá hitaveitunni.
*
Sumir halda að sannleikurinn sé
ekki nema einn — en þegar lýgin
skartar á dálkum Tímans heitir hún
„TÍMASANNLEIKUR".
*
En Tíminn deyr ekki ráðalaus.
Hann léysir vandann i einu vetfangi:
— það á að vinna hitaveituvinnuna
í sjálfboðavinnu!
Það verður gleði í Reykjavík dag-
inn þann, sem Framsóknarhetjurn-
ar marsera út til hitaveituvinnunn-
ar með rekur um öxl: Þórarinn litli,
Hermann og Jónas, að ógleymdum
öllum stórbændasonunum, sem hér
dveljast til þess að boða hinum
spillta Grimsbylýð „sælu sveitalífs-
ins“!
Hvemig væri að Jón Eyþórsson
veðurspámaður kastaði fyrstu rek-
unni og ríkisútvarpið launaði hon-
um dygga þjónustu með því að út-
varpa athöfninni svo fólkið í „hin-
um dreyfðu byggðum“ gæti fylgzt
með því hvernig F'ramsóknarhetj-
umar bjarga höfuðborginni frá
„kommúnistahættunni“?!!
þar meö í rauninni tekið af-
stöðu meö henni í þessum
átökum — til þess, aö vanda.
að géta fjandskapast viö' Sós-
íalistaflokkinn. Þjóöviljinn
skoraði á Alþýðublaöið að'
kveða upp úr með sök Fram-
sóknar í þessum málum. En
Alþýðublaöið kaus heldur að
haga sér sem dulklætt mál-
gag-n Hriflumennskunnar og
þegja um Framsókn en ha]da
áfram að kyrja ósannindin
um Sósíalistaflokkinn, þó að
búið væri að margreka þau.
ofan í það.
En nú kemur Haraldur og
lýsir afstöðu Framsóknar til
stjórnarsamvinnutilboðs hans
í desember. Segir hann ský-
laust að Framsókn hafi ekki
viljað ganga að tilboði hans
(sem Sósíalistaflokknum
fannst of lítið af umbótum
felast í), og komið með aðra
uppástung-u og farast honum
orðrétt þessi orð þar um:
„Uppástunga þeirra var því
sú, aö þessir þrír flokkar
mynduðu stjórn „upp á stól-
Framhald á 4. síðu.