Þjóðviljinn - 21.05.1943, Síða 4
þJÓÐVIUINN
.Op bopgfnnt
Næturlæknir er í Læknavarðstöð
Reykjavíkuir í Austurbæjarskólan-
um, sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki.
Börn, munið mæðradaginn! Þau
börn, sem ætla að selja mæðrablóm-
ið komi kl. 10 á sunnudagsmorgun-
inn á einhvern eftirtalinna staða:
Miðbæjarskólann, Austurbæjarskól-
ann, Þingholtsstræti 18 og Elliheim-
ilið.
Duglegustu sölubömunum verða
veitt v'erðlaun. ,
Ungmennafélag Reykjavíkur hefur
skemmtikvöld í Listamannaskálan-
um í kvöld kl. 8,30.
Skemmtiskráin er hin fjölbreytt-
asta. Árni Óla blaðamaður flytur
NÝJA BlÓ
Normónale iðtoginn |
BRIGHAM YOUNG
Söguleg stórmynd.
TYRONE POWER og
LINDA DARNELL.
Sýnd kl. 6,30 og 9
Bönnuð bömum innan
12 ára.
Sýning kl. 5.
KÁTI RIDDARINN
(The Gay Cahallero)
Cesar Romero
Sheila Ryan
Bönnuð fyrir börn.
'■*>* .1
W TJARNA
Handan vld
hafíd blátf
(Beyond the Blue Horizon)
Frumskógamynd í eðlilegum
litum.
DOROTHY LAMOUR
Richard Denning.
Kl. 3, 5, 7 og 9.
AUGLÝSIÐ
í ÞJÓÐVILJANUM
KDihmundaliúsin ú daosHrá í dæjarstjórn
bæjarráös með 10 : 3 atkv.
ræðu, Þorseinn Hannesson syngur
og Guðjón Benediksson flyur end-
urminningar. Að lokum verður
dansað.
Snorri Hallgrímsson dr. med. hef-
ur opnað lækningasofu í Sóleyjar-
götu 5. — Viðtalstími 3—4.
Útvai-pið í dag:
20,30 Útvarpssagan: „Kristín Svía-
drottning“, XVII — sögulok
CSigurður Grímsson lögfræð-
ingur).
21,00 Píanókvartett útvarpsins: Kafl
ar úr píanókvartett í Es-dúr
eftir Mozart.
21,15 Erindi: Tollheimtumaður talar
(Karl Halldórsson tollvörður).
22,00 Symfóníutónleikar (plötur):
a) Píanókonsert nr. 3 eftir
Prokoffieff.
b) Symfónía nr. 2 eftir Tschai
kowsky.
Sundhallarforstjórinn.
Framh. af 1. síðu.
atkvæðum. Mun hún taka viö
starfi sínu í haust.
í bréfi sínu kveöst Erlingur
vilj;a veröa viö áskorunum
lögreglunnar í Reykjavik um
aö hann hverfi aftur aö starfi
sínu þar. Ennfremur aö bæjar
ráö hafi ekki viljaö fallast á
aö hann fengi frí frá störfum
fram yfir stríö.
Nýtt - ódýrt
Tómata pasta 1,65
Mayonaise 2,50
Salad Dressing 2,25
Sandwich Spread 3,90
Ananassulta, 16 oz. gl. 5,75
Ananassulta, 2 Ib. gl. 10,00
Appelsínumarmelaðe, 1 lb. gl.
5,75
Bl. grænmetissafi 12% oz. ds.
2,00
Eplasafi 12% oz. ds. 2,00
Appelsínusafi 12% oz. ds. 3,15
Ananassafi 12% oz. ds. 3,60
Piparrót 2,25
Ætisveppir 2,80
Capers 2% oz. gl. 3,95
Capers 4% oz. gl. 5,85
Á fundi bæjarstjórnar 1 gær
kveldi las borgarstjóri upp
bréf frá Gamla og Nýja Bíó,
í sambandi viö ályktun bæjar-
stjórnar um að taka kvik-
myndahúsin til bæjarreksturs.
í bréfum þessum er getiö
um mat þaö á eignum þess-
um er eigendur þeirra hafa
látiö fram fara.
Lagöi borgarstjóri eindreg-
ið móti því aö bærinn geröist
kaupandi aö kvikmyndahús-
unum. Bar hann fram tillögu
þess efnis, að bærinn hætti
viö tilraunir sínar til þess aö
eignast þessi fyrirtæki, en aö
bærinn fengi hinsvegar sæta-
gjald af sölu aögöngumiöa í
kvikmyndahúsunum.
Jpn Axel Pétursson tor-
tryggði mat þaö sem bíóeig-
endur gæfu upp í bréfum sín-
um. Lagði hann fram tillög-
ur um að bæjarstjórnin skor-
aði á Alþingi, aö veita bæn-
um eignarnámsheimild á kvik-
myndahúsunum á næsta
þingi. Ennfremm- aö sæta-
gjald fyrir kvikmyndahúsin
yröi ákveðiö 150 krónur á sæti
fyrir yfirstandandi ár.
Var samþykkt tillaga um
aö bærinn gæti ekki fallizt
á verölagsgrundvöll þann, er
fælist í bréfi bíó-eigendanna.
Tillögum um sætagjald kvik-
myndahúsanna vár vísaö til
% /
Pylsuvagnarnir
enn á dagskrá
Sigfús Sigurhjartarson og
Guömundur Ásbjömsson
fluttu svofellda tilögu um
hina margTimtöluÖu starf-
semi pylsuvagnanna í kola-
sundi:
„Bæjarstjómin fellst á til-
lögur lögreglunnar frá 14.
nóv. 1942 um aö banna starf-
semi pylsuvagnanna".
Tillagan var samþykkt meö
7 atkvæöum gegn 6. Er þar-
meö saga pylsuvagnanna viö
Útveg'sbankann á enda.
Tillagan um að skora á Al-
þingi aö veita bænum eignar-
námsheimild á kvikmynda-
húsunum, var samþykkt meö
8 atkv. gegn 7. Lýsti borgar-
stjóri því yfir aö hann myndi
ekki- ráöstafa atkvæöi sínu á
þingi í samræmi við þessa
samþykkt bæjarstjórnar.
Framh. af 1. síöu.
Eins og viö mátti búast
reyndi íhaldiö að koma til-
lögum þessiun fyrir 'kattar-
nef og var þeim vísaö frá meö
rökstuddri dagskrá.
/ralsveröar umræöur uröu
á fundinum um verkaskipt-
ingu húsaleigunefndar. Kom
í ljós að' fulltrúi sósíalista er
kosinn var 1 nefndina af bæj-
arstjórn, á í raunihni ekki aö
fjalla mn húsnæöisvandamál-
in, en hafi af ráðherra veriö
skipaöur til þess aö hafa meö
höndum mat á húsnæði í
bænum.
AÖ loknum umræöum var
máliö afgreitt meö svohljóö-
andi tillögu:
,,Þar sem ráöstafanir þær.
er í tiU. greinir heyra undir
húsaleigunefnd og hæstvirta
ríkisstjórn, og upplýst 1 sam-
tölum borgarstjóra við forsæt-
isráöherra og formann húsa-
leigunefndar, um ráöstafanir
í þessu skyni, aö nefndin geri
sitt ýtrasta til aö leysa verk-
efni sitt af hendi. Þar á meö-
al aö koma upp skrifstofu,
sem taki viö beiönum húsnæö
islausra manna, annist skýrslu
gerö og sjái um aö settum lög-
um veröi framfylgt. Telur bæj
arstjórn aö svo stöddu ekki
ástæöu til aö gera ályktun
um þetta mál og tekur fyrir
næsta mál á dagskrá, jafn-
framt því, sem hún felur
borgarstjóra aö greiöa allan
veg fyrir starfi húsaleigunefnd
ar.
Sok Alfers og Ehrlíchs
Framh. af 2. síðu.
framt að geta hennar ekki.
Pólska sendiráðið í Washing-
ton álítur aftöku þeirra Alters
og Ehrlichs „svívirðilega“ Tals
menn sendiráðsins hafa -haldið
því fram, að ákærur sovétstjórn
Greli Edgars Sbqiii
Framh. af 3. síðu.
þrælar „aríanna“. Bréf þetta,
sem undirritaö var af tveimur
milljónum manna, lofaöi
rauöa herihn sem skóla allra
þjóða, og hét því aö Úsbekar
muni berjast fyrir málstáö
sínum.
Menn eins og Sariboff, af
fátækasta fólki komnir, eru í
æöstu embættum allra Asíu-
lýövelda Sovétrfkjanna. Nærri
allir kennarar, vísindamenn
og verkfræöingar Asíulyöveld-
anna, og einnig herforingj-
prnir, stjórnmálamennirnir
hafa annaöhvort veriö bændur
eða verkamenn sjálfir, eöa em
synir og dætur bænda og
verkamanna.
Fjöldi kvenna í háum stöö-
um 1 Sovét-Asíu er mjög at-
hyglisveröur þáttur. Þaö má
segja aö þessi lýöveldi hafi
ekki lýöræöi eöa sjálfstjóm
í okkar merkingu, en hin
breyttu kjör kvenna em aug-
ljós merki um þjóðfélagsfram-
farir. Hitler á nú í vandræö-
um meö kenningai’ sínar um
stranga vinnuskiptingu karla
og kvenna, en í Sovétríkjim-
um kemur nú 1 ljós ávinning-
ur kenningai’innar um jafn-
rétti kvenna og karla. Þai'
hefur myndazt varaliö kvenna
til vinnu og stjórnar, sem
sýnilega er fært um aö taka
viö allstaöar þar sem karl-
mennirnir veröa frá aö hverfa
í gær sá ég forsýningu á
ágætri sovétkvikmynd, er
sýndi líf í Síberiu. Meö hjálp
nokkurra hvíthæröra öldunga
og þúsunda hraustra unglinga
unnu konur öll karlmanns-
störfin, við sáningu, uppskeru,
stjórn dráttarvéla og fjölerða,
kolanám, fiskiveiðar, stál-
vinnslu, — þrekmiklar konur
nýta hin miklu náttúruauö-
æfi Síberíu. Mér flaug í hug
aö þessar skjaldmeyjai’ gætu
án efa skipulagt þróttmeira
liö en allar þær hermanna-
sveitir sem ég hafði séö Jap-
an senda til vígvallanna.
Og mér flaug einnig í hug,
(aÖ Hitler kynni aö hafa hugs-
að sig um tvisvai’, ef hann
heföi getaö séö allt þaö sem
ég hef séö, og fundiö eins og
ég hina óstöövandi hátt-
bundnu framleiöslu aö baki,
og heföi gert sér. ljóst, aö þaö
var geymt 1 þúsund mílna
fjarlægö þaöan sem hann gat
fremst komizt, í hjarta. Sovét-
Asíu.
MUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
arinnar geti ekki verið sannar
af eftirtöldum ástæðum:
1. Alter og Ehrlich voru sósí-
aldemókratar og mundu því
aldrei hafa hjálpað nazistum,
jafnvel þótt þeir væru andstæð
ingar kommúnista.
2. Alter og Ehrlich voru Gyðing
ar og mundu því aldrei aðstoða
nazista.
3. Alter var byltihgarmaður
og frændi hans, sem nú er bú-
settur í New York var náinn
vinur trotskistans Karls Radeks
og annarra af hans tagi.
Þriðja atriði þessarar ein-
kennilegu ,,röksemdafærslu“
þarfnast engrar skýringar við.
En fyrsta atriðinu má svara
með því að benda á stuðnings-
menn Hitlers úr flokki sósíal-
demókrata, sem sprottið hafa
upp, hvar sem leið þýzku nazist
anna hefur legið, eins og Vaino
Tanner í Finnlandi, Charles
Spinase og Elie Faure í Frakk-
landi og Henri de Man í Belgíu.
Viðvíkjandi öðru atriðinu, að
Alter og Ehrlich hafi verið Gyð-
ingar (en á það hefur pólska
sendiráðið lagt ríka áherzlu),
þá kom það samt ekki í veg fyr-
ir það, að þeir gengju í þjónustu
pólsku stjórnarinnar í London,
sem oft hefur gert sig bera að
Gyðingahatri, né það, að aðrir
pólskir Gyðingar kærðu þá fyrir
Gyðingahatur.
Annars er öll þessi röksemda
færsla næsta hlægileg, — sam-
kvæmt henni gæti enginn
Frakki verið Vichysinni, enginn
Gyðingur trotskisti, enginn Ame
ríkani Benedikt Arnold, enginn
Englendingur Joyce (Breti,
sem stjórnar áróðrinum í þýzka
útvarpinu til Englands), eða
Mosley (höfuðpaur brezku naz-
istanna). Þjóðerni manna er því
miður engin trygging gegn land
ráðum eða svikum, þá biturlegu
reynslu þekkja allar þjóðir.
Hinn fjandsamlegi áróður,
sem rekinn er gegn Sovétríkjun
um í sambandi við aftöku þeirra
Alters og Ehrlich er skaðleg ein
ingu hinna sameinuðu þjóða og
stríðsrekstrinum þess vegna til
trafala, en er Hitler hins vegar
mikill ávinningur. Mest af þess
um áróðri kemur frá mönnum,
sem hafa haft og hafa það að at-
vinnu að rægja Sovétríkin,
* nokkrum frjálslyndum mönnum
og nokkrum verklýðssinnum,
sem hafa látið villa sér sjónir.
En hvernig stendur þá á því,
að ekki hefur fyrr verið skýrt
Úá ofangreindum staðreyndum
né þær nefndar í umræðum um
þetta mál þingað til? Talsmað-
ur hernaðarupplýsingaskrifstofu
Bandaríkjanna (O. W. I.) hefur
svarað því á þessa leið: „Þessi
stofnun skiptir sér ekki af mál-
um, sem eru einingu hinna sam-
einuðu þjóða skaðleg. Sundrung
er ekki talin vatn á myllu okk-
ar“.
Þessi yfirlýsing skipar þessu
máli þangað, sem það á heima.
Það er tilraun nokkurra manna,
sem hafa það að atvinnu að
rægja og' níða Sovétríkin, til
þess að koma upp sundrung
milli Bandamanna á tvísýnni
stund í sögu styrjaldarinnar.