Þjóðviljinn - 28.05.1943, Blaðsíða 3

Föstudagur 28. maí 1943.
3
Þ„ ViLJIN.;
Heímsmef í hlauputn

ÍÞRÖTTIR
Ritstjöri: Frímann Helgason
Erlendur Péiursson 50 ára
f stjörn K. R. f 28 ár samfleytt, ritari f 19 ár
og formaöur f 9 ár
— revýuhöfundur og leikari — vallarþulur o. m. fl*
þJÖOVIIIINN
Útgefandi:
Sameiningarflokkur alþýáu —
Sósíalistatlokkurrnn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartarson
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (t. hæð)
Srmi 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastræti 17.
Ráðhús og skipulag
Að nefna orðin ráðhús og
skipulag í Reykjavík, er líkt og
nefna snöru í hengds manns
húsi.
Skyldum við nú ekki hafa hið
margþráða heimsmet einmitt á
þessu sviði. Bær með yfir 40
þús. íbúa, ráðhúslaus, byggður
af tilviljun, án alls, serq heitir
skipulag. Það hlýtur, að
minnsta kosti, að nálgast heims-
met.
I þessum skipulagslausa og
ráðhúslausa (eg segi ekki ráða-
lausa) bæ, var sett á laggirnar
ráðhúsnefnd, skipuð fulltrúum
frá öllum flokkum, ekki vantaði
það. Og nefndin var ekki sein
á sér, hún ákvað að grafa upp
suðurenda tjarnarinnar og fylla
upp norðurendann, og á þessari
uppfyllingu á ráðhúsið að rísa,
„voldugt og svipmikið“, sýni-
legt tákn þess „stórhugs“, sam-
fara „ráðdeild og hagsýni“, sem
einkennt hefur stjórn bæjarins
á liðnum áratugum.
Það verður annars nógu gam-
an að sjá Bjarna borgarstjóra,
Guðmund forseta bæjarstjórnar
og Jónas frá Hriflu bera leirinn
úr suðurenda tjarnarinnar í föt-
um í uppfyllinguna milli Iðnó og
K.R. Auðvitað verður verkið
framkvæmt þannig, svo allt sé
í samræmi, ráðagerðir og fram-
kvæmdir. Það verður að vera
„stíll“ í vitleysunni.
En, svo vikið sé að þessu
nokkrum orðum í fullri alvöru,
þá má það furða heita, að sjálf
ráðhúsnefndin skuli gerast þátt
takandi í þeirri götuhorna- og
skækla skipulagningu, sem hin-
ir vísu ráðamenn Reykjavíkur
hafa stundað frá upphafi vega.
Þessi skipulagning er í því fólg-
in að ákveða byggingar á einu
og einu gtöuhorni í senn, og á-
kveða einu og einu stórhýsi í
senn stað í bænum. Árangurinn
geta menn séð með því að líta á
byggirigar eins og Fríkirkjuna
og Þjóðleikhúsið.
Báðum þessum byggingum er
nákvæmleiga eins illa í sveit
komið og frekast er unnt.
Því bíður ekki ráðhúsnefndin
eftir staðfestu skipulagi fyrir
bæinn?
Svo skulum við minnast á þá
tillögu ráðhúsnefndar, að
stækka tjörnina um leið og ráð-
húsið er sett út í hana.
Hvert á að stækka hana?
Ekki norður, þar á ráðhúsið
að vera.
Ekki vestur. Þar er verið að
breikka Tjarnargötuna út í
Tjörnina.
Það mun ekki ofsögum
sagt, þó að' fullyrt sé, að allir
íslendingai', sem íþróttir iöka,
hafi heyrt talaö um Erlend
Pétursson. ÞaÖ er starf hans
fyrsfa og freinsfc í K. R. sem
hefur kynnt hann svo mjög
meöal íþróttamanna. Margir
munu þeir vera, sem áííta Er-
lend 6g K. R. eitt og hið
sama, óaðskiljanlega aðila.
Þegar Erlendur var 15 ára,
stofnaði hann knattspymufé-
lag með 30—40 piltum úr
vesturbænum og var félagið
nefnt Fótboltafélag vesturbæj-
ar. Það er eins og Erlendur
fynndi þaö á sér að vegir hans
lægju xuh K. R., því að 1912
gengur hann meö alla sína
menn í KR, að undanskildum
tveim, sem fóru í annáð félag.
Síöan hefur hann staðiö þar
í fylkingarbrjósti. 1915 er
hann kosinn i stjóm K. R.
og gerist þá ritari, og heldur
því embætti til ársins 1932 og
síðar í tvö ár. Hafa kunnugir
sagt mér, að skýrslur Erlend-
ar frá þeim árum séu svo
glöggar og nákvæmar að þær
munu beztu söguheimildir
þegar saga íþróttanna veröur
skráö frá því tímaibili. Sem
formaður K. R. hefur hann
verið duglegui' og athafna-
samur og fáir munu bera
honum að hann sé ósamvinnu
þýður. Einmitt fyrir þaö, hafa
Ekki austur. Varla verður far
ið að mjókka Fríkirkjuveginn.
Það verður þá væntanlega að
halda í suður. Grafa upp þenn-
an eina vísi að skemmtigarði
sem bærinn á. Sennilega verður
svo haldið suðurfyrir Hring-
braut í áttina til flugvallarins,
svo flugvélarnar geti speglazt í
hinni nýju tjörn Jónasar frá
Hriflu og Bjarna borgarstjóra
þegar þær hefja sig til flugs.
Sannleikurinn um þetta tjarn.
arstækkunarmál er sá, að eng-
um nefndarmanna hefur komið
til hugar að stækak tjörnina.
Þeir hafa hins vegar gert sér
ljóst, að það mundi mælast illa
fyrir að fylla upp vikið milli
Iðnó og K.R.,og til þess að draga
úr gremju almennings yfir því,
hafa þeir hafið þetta bull um að
stækka tjörnina.
En meðal annarra orða, eigum
við von á fleiri álíka ráðstöfun-
um í skipulagsmálum bæjarins,
— því er nú ver. Það er önnur
nefnd starfandi, sem á að ann-
ast götuhorna og skæklaskipu-
aðalkeppinautar hans, eöa K.
R. sæmt hann veglegri orðu,
en það var Glímufélagiö Ár-
mann og í. R. Þó að Erlend-
ur sé fyrst og fremst K. R.-
ingur, jafnvel svo mikill aö
hann hringir fremur en að
Erlendur Pétursson.
koma upp á völl, ef K. R. er
í úrslitum, til að vita hvemig
gengur, eða efa hann áræöir
að hann hrópi sig hásan
uppörvunarqröum tjil sinna
manna, eða eyðir vindlinum
eldlaust, þá hefur hann tekið
þátt í ýmsum almennum
störfum fyrir íþróttamenn.
Hann vár í K. R. R. frá stofn-
lagið, hennar viðfangsefni er
byggingar við Lækjargötu.
Sennilega vita Reykvíkingar
ekki hver það er, sem á frum-
kvæði að þessum nefndarstörf-
um, og hver það er sem þar ræð-
ur lögum og lofum. Það er sami
maðurinn, sem kom því til veg-
ar að gera vegamálastjóra,
vitamálastjóra og húsameistara
ríkisins að alræðisherrum yfir
skipulagsmálum allra kaup-
staða og bæja á íslandi. — það
er þjóðfífl íslands, formaður
Framsóknarflokksins, Jónas
J ónsson.
Stundum undrast Reykvíking
ar að Framsóknarmenn skuli
láta þennan mann stjórna sér.
— En, er það ekki ennþá furðu-
legra, að hann skuli ráða mestu
allra manna um skipulagsmál
Reykjavíkur. — Og er það ekki
furðulegast að hann skuli ráða
yfir borgarstjóranum 1 Reykja-
vík og heilum nefndum, Reyk-
víkinga, þegar honum býður svo
við að horfa?
Heimsmet í hlaupum sam-
kvæmt skrá sem F. A. A. F. gaf
út í okt. s.l. Ef til vill hafa orðið
smábreytingar síðan.
100 m. — 10,2 Jesse Owens, U.
S. A. 1936.
100 m. — 10,2 Harold Davis U.
S. A. 1941.
200 m. — 20,3 Jesse Owens, U.
S. A. 1935.
400 m. — 46,0 Rudolf Harbig,
Þýzkaland 1939.
400 m. — 46,0 Grover Klemm-
er, U. S. A. 1941.
800 m. — 1.46,6 Rudolf Harbig
Þýzkal. 1939.
1000 m. — 2.21,5 Rudolf Har-
big, Þýzkal. 1941.
1500 m. — 3.45,8 Gunder Hágg
Svíþjóð 1942.
2000 m. — 5.11,8 Gunder Hágg
Svíþjóð 1942.
3000 m. — 8.1,2 Gunder Hágg.
Svíþjóð 1942.
5000 m. — 13.58,2 Gunder Hágg,
Svíþjóð 1942.
10,000 m. —r 29.52.6 Taisto Máki,
Finnl 1939.
20,000 m. — 1 kl. 3.1,2 Andreas
Csaplár, Ungverjal. 1941.
25,000 m. — 1 kl. 21.27,0 Erkki
Tamila, Finnl. 1939.
30,000 m. — 1 kl. 40.57,6 Jose
Ribas, Argentina 1932.
1 kl.t. hlaup — 19,210 m. P.
Nui'mi, Finnl. 1928.
un þess, 1919, til 1931. í vall-
arstjóm hefur hann átt sæti
i frá 1918 að einu ári undan-
skildu. Þá hefur Erlendur átt
sæti í mörgum móttökunefnd-
um fyrir erlenda flokka sem
hingað' hafa komið. 1930 var
hann fararstjóri knattspyrnu-
flokks þess er fór til Færeyja.
Auk þess heíur hann verið í
mörgum nefndum og hann
var einn þeirra sem undirbjó
íþróÞa’ógin. Erlendur hMur
lagt hönd á fleira en hér hef-
ur verið talið, og það óskyld
efni- Hann hefur samið og
leikið í 7 „i’evýum“ og leikið
auk þess 76 sinnum Skugga-
svein, og mun það oftar en
nokkur annar hefm' gert.
Þeim, sem sáu Erlend í þessu
hlutverki, mun kraftin- hans
minnisstæður. Mest allt þetta
leikstarf hans er bundið 1-
þróttunum. Öðrum þræði til
fjáröflunar á einhvem hátt,
eins og t. d. þegar hann lék
fyrir Olympiunefnd knatt-
spymumanna í Skuggasveini
þá 31 sinni. Aö hinu leitinu
snéri þetta leikrita- og leikara
starf að hinu innra félagslífi
hans kæra félag's. Hann tekur
dagsins mál og reifar í
skemmtilegan búning. Tekur
þau bæði í gamni og alvöru,
svo að áhorfendur skemmta
sér. Frá félagslegu sjóharmiði
er þetta mjög merkilegt og
eftirbreytnisvel’t. Þe:r sem
heyra Erlend halda ræður
gætu haldið að hann væri æs-
ingamaður, svo er ákafinn
mikill. En íþróttimar eru
honum svona mikið hjartans
mál, að kraftur sá sem ræður
hans eru fluttar af, er aðeins
útrás áhugans.
í daglegri umgengni er Er-
lendur ljúfmenni og mjög til-
Boðhlaup.
4x100 m. 39,8 Landslið U. S.
A. 1936.
4x200 m. 1,25,0 Stanford há-
skóli U. S. A. 1937.
4x400 m. 3,8,2 Landslið U. S.
A. 1932.
4x800 m. 7,30,4 Landslið
Þýzkal. 1941.
4x1500 m. 15,42,0 íþróta'félag
slökkviliðsmanna í Stokkhólmi,
Svíþjóð 1941.
Grindahlaup.
110 m. 13,7 Forresj; Town U.
S. A. 1936.
220 m. 22,3 Fred. Woleott U. S.
A. 1940.
400 m 50,6 Glenn Hardin U. S.
A. 1934.
Ganga.
3000 m. 12,19,0 John F. Mika-
elsson, Svíþjóð 1942.
5000 m. 20,55,8 John F. Mika-
elsson, Svíþjóð 1942.
10,000 m. 43,25,2 Edgar Bruun,
Noregur 1937.
20,000 m. 1 kl. 32,28,4 John F.
Mill, Svíþjóð 1942.
30,000 m. 2 kl 30,33,6 Herman
Smith, Þýzkal. 1941.
50,000 m. 4 kl. 34,30 Paul Sie-
vert, Þýzkal. 1924.
1 kl.tími 13,555 m. John F.
Mill, Svíþjóð 1942.
2 kl.tímar 25,263 m. Edgar
Bruun, Noregi 1939.
finninganæmur, sanngjam og
drengur góður, og vill í
hverju máli það bezta. Erlend-
ur er því fagurt fordæmi, að
hætta ekki aö styðja íþrótta-
hreyfinguna þó að árin færist
svolítið yfir, en þess eru sorg-
lega mörg dæmi. En aö vera
vakandi íþróttamaður og
starfandi fyrir æskufólkiö, það
heldur mönnum bezt ungum,
það sannar Erlendur.
Það skal játað, aö í stuttri
blaöagrein verður lítiö sagt
um svo langt og athafnasamt
starf, en ég vona, íþróttanna
vegna, að enn gefist margh’
merkir áfangar í lífi Erlendar
til áð staldra við og rifja upp
eitthvað af því sem sleppt hef-
ur verið.
Fyrir nokkru hitti ég Er-
lend og spurði hann þá hver
væri ósk hans íþróttunum til
handa á þessum merkisdegi
hans. Erlendur brosir og segir:
,,Ef ég ætti áð segja. það allt,
þá þyrftir þú margar íþrótta-
síður, en í fáum orðum, vildi
ég segja: Vegna þess að í-
þróttirnar hafa sjálfar í sér
það fjörmagn sem aldrei deyr,
óska ég að þær flæði yfir
landið eins og stór bylgja sem
skolar öllu fúnu og ormétnu
í þjóðfélaginu, á orott en eft-
h- standi nýr og sterkur stofn,
sem strengir þess heit, að
drengskapur og- manngildi
skipi öndvegissess í lífsbar-
áttu þjóöarinnar á komandi
tímum“.
Erlendur hefur verið starfs-
maður hjá Sameinaða Gufu-
skipafélaginu síðan 1915. í 28
ár skrifstofumaöur, en síðan
forstjóri félagsins, 1932 var
hann settur ræðismaður ítala
Framh. á 4. síðu.