Þjóðviljinn - 29.05.1943, Blaðsíða 1
8. árgangur.
Laugardagur 29. maí 1943
119. tölublað.
slni skerf tll MNimiiM
Rœda Thor Thors á mafvæla~
ráðstefnunni í Hof Spríngs
Hér fer á eftir ræða sú, er Thor Thors sendiherra íslands
í Bandaríkjunum, flutti fyrir hönd íslenzku sendinefndarinnar,
á matvælaráðstefnu hinna sameinuðu þjóða í Hot Springs, Virg-
inía.
„Hin íslenzka sendinefnd vill nota þetta tækifæri til þess
að færa ríkisstjóm Bandaríkjanna þakkir sínar fyrir að bjóða
ríkisstjóm í'slands að taka þátt í matvæla- og landbúnaðarráð-
stefnu hinna sameinuðu þjóða. Ríkisstjóm íslands er þess full-
viss, að forseti Bandaríkjanan hefur unnið mikilvægt starf í ál-
þjóða þágu, er hann hafði frumkvæðið að þessari fyrstu tilraun
sem gerð hefur verið í því skyni að vinna gegn skorti, með al-
þjóðasamkomulagi.
sionuot
Íbtíar heílla byggda flyfja fil Svíþjóðar
með biifénað sinn og búshlutí
Þessi ráöstefna markar tíma
mót í sögu ríkisstjómar ís-
lands, því þetta er í fyrstá
skipti, er hún tekur þátt í
alþjóðaráöstefnu, og sendi-
nefndinni þykir þaö vel viö
ei'gandi og allra þakka vert,
áö á þessari ráöstefnu skuli
vera rætt um landbúnáð*
ar- og matvælamálefni,
því ísland er fyrst og
fremst land, sem framleiöir
matvæli. í síöastliðin 40 ár
hafa íslendingar stöðugt veriö
aö vinna aö því aö auka og
hæta fn.mleiöslu sína, bæöi
hvaö snertir fiskiveiðar og
landbúnáö, og héfur oröiö vel
ágengt. íslendíngar hafa stöö-
ugt verið aö auka fiskmagn
þaö, er þeir flytja út til neyziu
landa víösvegar um herrn.
í sambandi viö fiskiveiöar
hefur veriö komiö á fót ýmis-
konar iönáöi til þess aö varö-
veita mikilvægar birgðir, þann
ig, áö hægt sé aö auka fram-
leiöslu á þorskalýsi, síldarlýsi
og niðursuðuvörum.
Á síöustu áratugum hafa ís-
lendingar flutt út, miðáö við
mannfjölda, miklu meira fisk-
magn en nokkur önnur þjóö-
Og í þessu stríöi hefur fi'sk-
flutningur íslendinga veriö þó
nokkur þáttur í því starfi áð
fullnægja matvælaþörf hinna
sameinuðu þjóða, eins og
gjörla má sjá á því, áö á ár-
inu 1942 var aflinn 550 milljón
kiló, en meirihluti hans var
fluttur út.
Framh. á 4. síðu.
Sænska blaðið Nya Dagligt Allehanda flytur á fyrstu síðu
ýtarlega fréttagrein, þar sem segir að undanfarið hafi farið fram
„þjóðflutningar“ frá norsku landamærahéruðunum til Svíþjóðar.
Frá sumum norsku liéraðanna nálægt sænsku landamær-
unum hafa allir íbúarnir flúið til Svíþjóðar og margir tekið
með sér búpening sinn og nauðsynlegustu búshluti.
Sænska blaðið skýrir svo frá
að síðari helming maímánaðar
hafi legið stöðugur flóttamanna
straumur yfir landamærin, og
hafi stundum orðið svo mikill,
að um útflutning íbúa heilla hér
aða hafi verið að ræða. Nær öll
sænsku landamærahéruðin hafa
tekið við þessum flóttamanna-
straum.
Frá lítilli byggð, Enberget, í
nánd við Tryil, fóru allir íbúarn-
Mltanies i Bofq I deilu
Skömmtun á gúmmiskófatnaði
R'íkisstjórnin liefur ákveðið að taka upp skömmtun á
gúmmistígvélum karlmanna (nr. 7 og stærri) frá og með 1. júní
n.k. Ástæðan til þess er sú, að mikill skortur er nú á gúmmí,
eins og kunnugt er, og það skilyrði var sett fyrir því að
þessar vörur fengjust til landsins, að séð yrði um, að þær væru
einungis seldar þeim, er nauðsynlega þyrftu á þeim að halda
vegna atvinnu sinnar.
Nú sem stendur mun ekkert
vera til í verzlunum af vörum
þessum. Hinsvegar er á næst-
unni væntanlegt til landsins
nokkuð af gúmmískófatnaði þar
á meðal þeim tegundum, sem
undir skömmtunina falla.
Skömmtunarreglugerðin.
1. gr. Engum er heimilt að selja
gúmmívaðstígvél karlmanna (nr. 7
eða stærri) nema kaupandi skili inn
kaupsleyfi.
— hefur sagf henni upp starfi, og vill ekki gera heild -
arsamninga um kaup og kjör. — Verður framvegis
notazt við grammónfómúsík á Hótel Borg?
Jóhannes Jósefsson, eigandi Hótel Borg, sagði hljómsveit
hússins upp fyrir skömmu. Hefur hann aldrei viljað gera heild-
arsamninga við hljóðfæraleikarana.
Nú vill hann fá fjóra hljómsveitarmennina aftiu-, en bola
tveim í burtu. — Hljómlistarmennirnir hafa hafnað því og hafði
ekki náðst samkomulag í gærkvöld, en Jóhannes gaf í skyn, að
hann myndi þá hafa grammófónmúsík!
------------------------- Á síöastliönu sumii sagöi
1 Alþýöusambandiö fyrir hönd
j Félags íslenzkra hljóöfæra-
! leikara, upp öllum samning-
um er félagiö haföi haft við
hóteleigendur.
Leitáð var samninga áö
nýju og gengu þeir greiölega,
nema við Jóhannes á Borg,
sem ekki hefur fengizt til áö
semja viö Alþýðusambandiö
um kaup og kjör hljómsveit-
armánna.
Á Hótel Borg var starfandi
6 manna hljómsveit og haföi'
hver einstakur meölimur sveit-
arinnar samning viö Jóhann-
es.
Fyrir nokkru segir Jóhann-
es hljómsveitinni upp meö aö-
eins þriggja vikna fyrirvara,
sem er miklu skemmri fyrir-
Framh. á 4. síðu
ir yfir landamærin og tóku með
sér allan búpening sem til var í
sveitinni. Frá byggðinni Sett-
skogen, er liggur suður af Kongs
ringen hafa 70 manns farið yfir
landamærin, en þetta er mjög
fámenn byggð. Frá annarri
byggð berst sú fregn, að morg-
un einn er kennari byggðarinn-
ar kom í skólann, hitti hann eng
Framhald á 4. síöu.
de Gaulle á förum
til Alsír
Vongóður um eíníngu
allra frfálsra Frahka
Leiðtogi „Stríðandi Frakka“
de Gaulle hershöfðingi er á
förum til Alsír, til samninga
við Giraud hershöfðingja um
sameiningu allra franskra afla
sem berjast fyrir frelsi Frakk-
lands með Bandamönnum.
í ræöu sem de Gaulle hélt
áöur en hann lagöi af staö,
kvaðst hann vongóöur um áö
MIIil loRírðs í
mi iflnaflar-
Mn Essen
Brezkar sprengjuflugvéla-
sveitir gerðu í fyrrinótt ákafa
árás á þýzku iðnaðarborgina
Essen og var einni milljón
kg. af sprengjum varpað á
borgina á 50 mínútum.
Tuttugu og þrjár sprengju-
flugvélar fórust.
Brezkar Mosquitoflugvélar
réöust 1 fyrrakvöld á hinai'
miklu Zeiss- og Schottverk-
smiöjur í þýzka bænum Jena.
Flugu þær mjög lágt og sáu
flugmennimir gi'einilega er
sprengjur hittu Zeissverksmiöj
urnai'.
nú næðist fullt samkomulag
um sameiginlega stjórn hreyf-
ingarinnar.
Catroux hershöfðingi, full-
trúi Stríöandi Frakka, kom til
Alsír 1 gær, en de Gaulle er
væntanlegur þangað á morg-
un. «
2. gr. Allir þeir, sem verzla með ,
slík stígvél, skulu hinn 1. júní gefa <
birgðir sínar þann dag, í þvi í'ormi, ]
sem skömmtunarskrifstofa ríkisins
ákveður. Heildarskýrslur úr hverj-
um stað skulu sendar skömmtunar-
skrifstofu ríkisins.
3. gr. Skömmtunarskrifstofa rikis-
ins býr út eyðublöð og beiðnir til
kaupa á gúmmívaðstígvélum og skal
í beiðninni vera yfirlýsing um það,
að beiðandinn eigi ekki nothæf
Framh. á 2. síðu
Hauiiald aarhananna í iíif
Tímakaup verkjunanna í júní samkv. vísitölunni 249, verð-
ur sem hér segir:
Dagv.
Almenn verkamannavinna ......... 5.23
Kol-, salt- og sementsvinna .... 6.85
Fagvinnutaxti .................. 7.22
Verkakonur, þvottakonur ........ 3.49
i
í setuliðsvinnu:
Verkamenn, matsveinar .......... 5.78
.Sprenginga-, vélamenn og skipav. 6.57
Fagvinna, kol-, koks-, sait- og
sementsvinna ............... 7.57
Eftirv.
7.84
10.28
10.83
5.23
8.57
9.86
11.35
Nætur- og
helgid.v.
10.46
13.70
14.44
6.97
10.76
13.15
15.14
í blaði Dagsbrúnar, sem allir verkamenn ættu að kaupa,
er ítareg tafla um kaupgjald 1 júní við alla aðra vinnu, einnig
vinnu iðnaðarmanna.
,,Dagsbrún“ fajst á skrifstofu Dagsbrúnar og kostar 50 aura.