Þjóðviljinn - 30.05.1943, Page 1

i
I
Sfisíttr!
Munið félagsfundion í Baðstofu
iðnaðarmanna kl. 8.30 á
þriðjudagskvöld.
Sunnudagur, 30. maí 1943.
120. tölublað
Slalli telur áiiirfii iliiðasaig-
Hslis irlhlluæga isgia lar-
ðtfuniar oegi laslsinunii
Lífið barízt á ausfurví§stödvunum
Stalín svaraði í gær fyrirspumnm fréttaritara nokkurs varð-
andi ályktunina um upplausn Alþjóðasambands kommúnista.
Telur Stalín að ályktun þessi sé tímabær og mimi hún slá
vopn úr höndum Hitlers og stuðla að myndun einhuga þjóð-
Breflandloa MrtríHii og m
nesha sumarsimn
Loffflofar Brefa# Bandaríkjamanna og Rússa
undirbúa hernadaradgerdír sumarsíns
fylkinga gegn fasismanum.
Á austurvígstöðvunum er að-
eins um staðbundna bardaga að
ræða, segir í rússneskum fregn-
um. Bardagar halda áfram á
Kúban- og Donetsvígstöðvunum,
en litlar breytingar hafa orðið
á hernaðarstöðunni.
Rússar hafa skotið niður 197
flugvélar yfir Kúbanvígstöðvun-
um síðustu þrjá daga.
Skýringar: 1. Stóri-Nupur. 2. Minni-Núpur. 3. Núpurinn. 4. Miðf ell. 5. Fossnes. 6. Þverá. 7. Hagraey.
"8. Hagi. 9. Hagaflatir. 10. Líkný. 11. Hagafjall. 12. Gaukshöfði. 13. Bringa. 14. Ásólfsstaðir. 15. Ásólfs-
staðafell. 16. Sneplafoss. 17. Hestfjallahnúkur. 18. Skóggil. 19. Hvanim sá. 20.'Vatnsás. 21. Skriðufell. 22.
Skriðufellsfjali. 23. Selhöfðar. 24. Sandá. 25. Dímon. 26. Hailslaut. 27. Vegghamrar. 28. Fagriskógur. 29.
Heljarkinn. 30. Rauðukambar. 31. Reykholt. 32. Skeiðamannahólmi. 33. Fossá. 34. Fossalda. 35. Háifoss. 36.
Stangarfjall. 37. Stöng. 38. Gjáin. 39. Skeljafell. 40. Skeljastaðir. 41. Hjálp. 42. Sámsstaðir. 43. Búrfell.
44. Þjófafoss. 45. Tröllkonuhlaup.
Sósíalistafélag Reykjavíkur og Æskulýðsfylkingin gangast
sameiginlega fyrir skemmtiferð í Þjórsárdal um hvítasunnu-
helgina.
' Þjórsárdalur er á margan hátt einn af fegurstu stöðum
landsins og er auk þess mjög sögufrægur staður.
Þjórsárdalur liggur í ofan-
verðum Gnúpverjalireppi- í
hinum eiginlega Þjórsárdal
eru þó nú ekki nema tvö
byggð býli, Ásólfsstaðir (14)
og Skriðufell (21). En eins
og flestir mimu hafa heyrt
um getið, var Þjórsárdalur til
forna fjölmenn og blómleg
byggð, enda hafa fundizt þar
verksummerki nálægt j tuttugu
eyðibýla. Ýmsar sögur hafa
um þáö gengið hvemig dal-
m'inn muni hafa eyðst.
Ein er sú, að gosið hafi 1
Rauðukömbum (30) og Þjórs-
árdalur eyöst af því gosi. Jón
Espólín telur það gos hafa
orðiö 1343, en engar nefnir
hann heimildir þar til.
Árið 1888 feröaöist Þorvald-
ur Thoroddsen um Þjórsár-
dal. Segir hann víst að Rauðu
kambar hafi aldrei1 gosið, eru
þeir að mestu úr líparíti, en
skriður eru þar brúnrauöar,
og mun liturihn vera tilefni
trúar mairna á gos í Rauðu-
kömbum. Víða í dalnum eru
Þjóðverjar búa sig undir að mæta miklum árásum úr þrem-
ur áttum, úr norðvestri, frá Bretlandi, úr suðri, frá Túnis og
Egiftalandi, og úr austri, nýrri sókn rauða hersins.
Úr öllum þessum áttum hefur undanfaraar vikur verið að
mæta nær stöðugri loftsókn Breta, Bandaríkjamanna og Rússa,
og benda síðustu fregnir til að miklir herliðsflutningar fari fram
ekki einungis á austurvígstöðvunum heldur einnig á Balkan-
skaga og í Frakklandi, þar sem þýzka herstjórain óttast eink-
um innrás.
Hundrað fljúgandi virki gerðu
í gær árás á ítölsku,hafnarborg-
ina Livorno, og er það játað í
ítölsku hernaðartilkynningunni,
að tjón hafi orðið verulegt.
Var sprengjum varpað á verk-
smiðjur 1 borginni, hafnarmann-
virki og skip á höfninni, og
komu upp miklir eldar á sex
stöðum í borginni og þrjú skip
eyðilögðust. Árásir voru einnig
gerðar á Sikiley, Sardiníu og
Pantellaríu.
Pramhald á 4. síðu.
SísíallstafliHna fær hisnsðl
fiiFlr starisenl slna
Mál húsaleigunefndar gegn Míð~
garði hA. nú fyrír haesfaréffí
Úrskurði þeim, sem húsaleigu
nefnd kvað upp í fyrra gegn
hlutafélaginu Miðgarði, fyrir
brot á húsaleigulögunum, hefur
verið áfrýjað til hæstaréttar og
eldborgir sandorpnar eða
gjallfylltar, er mikill hluti
dalsins þákinn hrauni. Hraun
þaö telur Þorvaldur runniö
löngu ^fyrir landnámstíö og
hafi hrauniö á lándnámstíð
verið þakið gróðri en síðan
hafi ekki gosið’ i dalnum.
Dökki liturinn, segir Þor-
valdur, aö sé frá Heklu, en
hinn ljósi frá gosstöðum á
Landmannaafrétti. Árið 1341
varð eitt hiö mesta Heklugos
sem um getur.
Er talið áö þetta gos hafi
valdið miklu um örlög Þjórs-
árdals. Lengi mun þó hafa
haldizt nokkur byggð í daln-
um, því að getið er um áð
Sandtunga hafi eyöst í Heklu-
gosi 1693. Þá lagðist og niöur
byggð á Ásólfsstöðum og
Framh. á 3. síðu.
hefur málið nú verið þinglesið
þar. Dóms Hæstaréttar má samt
tæplega vænta fyrr en í haust.
Þjóðviljinn hefur áður lítils-
háttar skýrt frá þessu máli og
mun geyma sér frekari umræð-
ur um það, þangað til úrskurður
Hæstaréttar er fenginn. Engu
einasta atriði í umræðunum um
húsnæðismálin í hinum blöðun-
um hefur verið gert hærra und-
ir höfði én þessum ‘úrskurði
gegn Miðgarði h.f., enda var
Framh. á 2. síðu
Nýbyg'gingin á Skólavörðustíg 19.