Þjóðviljinn - 06.06.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
Sunnudagtu' 6. júní 1943.
125. tölubl.
Chinhill fúr lil ilMr io
ræddi víd hcrforíngja Brcfa og Bandaríkjamanna
og dc Gaullc og Gíraud
Winston Churchill, íorsætisráðherra Breta, flaug fyrir viku
síðan frá Ameríku til Gibraltar og hefur síðan ferðast um
Norður-Afríku, og rætt við hershöfðingja Bandamanna.
Churchill kom í fyrrinótt heim til Bretlands og voru í för
með honum Eden utanríkisráðherra Breta og Alan Brooke for-
seti brezka herforingjaráðsins.
Eden fór til Gibraltar til móts við Churchill. Þeir fóru flug-
leiðis heim og fylgdu orustuflugvélar flugvél þeirra síðasta
áfangann.
Meðan Churchill dvaldi í
Norður-Afríku, átti hann ýtar-
legar viðræður við Eisenhower,
yfirhershöfðingja Bandamanna,
og sat fund hinnar nýju frönsku
stjórnarnefndar þeirra de Gaulle
og Girauds.
Eins og áður, þegar Churchili
er á ferðaiagi, var þýzka útvarp-
ið búið að flytja ótal fregnir
um dvalarstað hans. Síðasta út-
gáfan var sú, að Churchill sæti
á fundum við Stalín í Moskva.
Fasísfínsi Casfillo flúínn úr landí
Fregnir frá Argentínu eru enn mjög ruglingslegar sakir
strangrar ritskoðunar, en stjóm uppreisnarmanna virðist hafa
náð öllum völdum í landinu.
Æðstu völdin hafa til bráðahrigða verið falin þremur leið-
togum uppreisnarinnar, að því er segir í brezkri fregn, hers-
höfðingjunum Ramirez og Rawson og Suero flotaforingja.
Herskip það, er Castillo, fyrrverandi forseti, flýði á, kom
í gær til hafnar í Uruguay, en lét í haf eftir skamma viðdvöl og
er ekki vitað um ákvörðuharstað þess.
Það er nú kunnugt, að leið-
togar uppeisnarmanna sendu
Castillo úrslitakosti, og kröfðust
þess að tekin væri stefnubreyt-
ing bæði í innanlandsmálum og
í utanríkisstefnunni. í innan-
landsmálum skyldi tekið upp
lýðræðislegra stjórnarfyrir-
komulag og út á við stefna með
Bandamönnum. Castillo neitaði
og fyrirskipaði hernum að verj-
ast, en aðeins lítill hluti hans
hlýddi, og kom óvíða til bar-
daga. .
Talið er að 100 menn hafi fall-
ið í bardögunum og 300 særzt.
Stjórn Castillos hefur verið
mjög fasistisk. Snemma já þessu
ári var einn helzti verkalýðsleið-
togi landsins, Victorio Codovilla,
fangelsaður, og hefur verið
mikil hreyfing í Suður-Ameríku
og Mexíkó að,fá hann lausan, og
hafa meðal annars beití sér fyr-
ir henni kunnir spánskir stjórn-
málamenn, svo sem Barrio og
TJribe, sem dvelja nú í Mexíkó.
Fjöldi annarra verkalýðsleið-
toga og róttækra menntamanna
hafa undanfarið setið í fangelsi
í Argentínu fyir lýðræðis- og
verkalýðsbaráttu.
Húsrannsókn og
vínfundur
Húsrannsókn var ger'ð á
bifreið'astöðinni Heklu s. 1
fimmtudagskvöld.
Við leítina fundust 15 flösk-
ur af áfengi..
Eigendur' víiisins reyndust
vera afgreiöslumaöur stöövar-
innar og tveir bifreiöastjór-
ar.
Tveir þeirra hafa játaö aö
hafa selt áfengi.
Áfengi þetta var wisky, gin
og brennivín, og höföu þeir
keypt þaö, aö brennivíninu'
undanskildu, af hermönnum.
Nýr hershöfðingi yfir
her Bandamanna á
íslandi
Yfirstjórn Bandaríkjahers-
ins hefur skipt um hershöfð-
ingja Bandamannahersins á
íslandi. Nýi hershöfðinginn,
William S. Key, er kominn
hingað til lands, og hefur tek-
ið við starfi sínu.
Eftirfarandi tilkynning hef-
ur borizt frá herstjórninni
hér: .
„William S. Key, major- j
general, sem var áöur yfir-
maður lögreglusveita amer-
íska .hersins í Evrópu (Bret-
landi), er kominn til íslands,
þar sem hann mun taka viö
yfirstjórn amerísku hersveit-
anna við brottför Bonesteel
hershöfðingja. Bonesteel hers-
höföingi hefur veriö yfirmað-
ur hersins á íslandi síðan 16.
sept. 1941.“
Framhald á 4. síðu.
Jónas frá Hriflu hcfur ordíð: IL
las hætfip að sftrifa
i Tínann!
Hann skrifar hcðan af í Dag,
scm vcrður oiálgagn affur^
haldsins í Framsókn
í hirðisbréfi sínu, segir Jónas m. a. eftirfarandi um fyrir-
hugaðar skriftir sínar:
„Eina ráðabreytni ætla ég þó að gera a. m. k. í bili. Eg
hef, eins og áður er sagt skrifað allmikið í Tímann undangeng-
in 26 ár. En við öll verk verður maður að taka við af manm,
kynslóð eftir kynslóð, sá dagur hlýtur að koma, að ég verð
ekki sjálfboðaliði við Tímann. Eg hef þessvegna nú með sum-
arkomunni hætt að senda Tímanum greinar. Mér finnst senni-
legt að sumum samherjum mínum hafi þótt undanfarin 26 ár
vera farin að nálgast heila mannsæfi og þyki betur farið að
nýir menn komi þar til skjalanna. Nú vill svo vel til að flokk-
urinn á völ á mörgum vel ritfærum mönnum í höfuðstaðnum,
sem hafa gott af að reyna krafta sína. Eg var líka riðinn við
stofnun Dágs á Akureyri eins og Tímans í Reykjavík. Nú eru
útgefendur Dags að færa út kvíarnar og hafa fengið marga
menn til að vinna við blaðið og gert það mjög fjölbreytt, eft-
ir því sem stærð leyfir. Aðstandendur blaðsins hafa óskað eftir,
að ég yrði um stund sjálfboðaliði þar og ætla ég að faka því
boði. Með þeim hætti vil ég, þótt í litlu sé, jafna metin, að því
er vinnu mína snertir, milli þessara blaða.“
Menn skilja fyrr en skellur í tönnunum. Jónas ætlar að
gera Dag að málgagni afturhaldsklíkunnar í Framsókn og von-
ast til þess að beygja „vinstri mennina“ með því móti. Það
reynir nú á þá „vinstri11 menn, hvort þeir ætla að halda áfram
því einkennilega formi fyrir „vinstri stefnu“ og „baráttu gegn
afturhaldi“ að beygja sig fyrir Jónasi og skrifa í hans anda,
í stað þess að þora að standa fast á róttæku samstarfi verka-
lýðs og sveitaalþýðu og gera þá upp sakirnar við þá afturhalds-
klíku, sem vill kljúfa sveitaalþýðuna frá verkalýðnum, svo auð-
menn og afturhald geti deilt og drottnað.
Hreínlætisherferd hefst í dag
og stendur tíl ýiíníloka
Agnar Kofoed-Hansen kvaddi blaðamenn á fund sinn í gær
og skýrði frá því, að með deginum í dag hæfist herferð gegn
hirðuleysi og sóðalegri umgengni í hænum og stæði hún út allan
júnímánuð.
Verða nú samdar skýrslur um umgengni og ásigkomulag
allra lóða og húseigna í bænum.
Eins og öllum bæjarbúum
mun kunnugt, er umgengni um
fjölda lóða og heil hús hér í
bænum mjög sláem, auk sóða-
skapar almennings, sem kastar
frá sér í hugsunarleysi alls kon-
ar rusli á göturnar, að ógleymd-
um' ófullkomnum. og opnum
sorpílátum.
Á hreinlætisvikunni í fyfra
fór lögreglan í 2955 stáði til at-
hugunar og lagði fram 858 kær-
ur út af því, sem húh sá.
Yfirleitt brást fólk vel við og
árangur hreinlætisvikunnar var
góður. Sumum þotti ein hrein-
lætisvika of stuttur tími, en þess
er að gæta, að hreinlætislög-
erglan starfar allt árið.
í henni eru Ágúst Jósefsson
heilbrigðisfulltrúi, Sigríður Er-
lingsdóttir, sem er hjúkrunar-
kona að menntun, og Pétur
Kristinsson lögregluþjónn.
Starfar heilbrigðislögreglan
samkvabmt till. heilbrigðis-
nefndar í náinni samvinnu við
héraðslæknir, en heyrir annars
undir stjórn hinnar almennu
lögreglu. Er starfssvið hennar
bæði umfangsmikið og erfitt. —
Kvaðst lögreglustjóri sérstak-
lega vilja þakka borgarstjóra
fyrir þann skilning, sem hann
hefði sýnt í þessu máli.
Nú þurfa menn að taka til á
lóðum sínum, rífa niður gamlar
P’rarrHali') n i níflu
Hátíðahold
Sjómanna-
dagsíns í dag
Hátíðahöld sjómanna í dag
hefjast með því að sjómenn
safnast saman við Stýrimanna-
skólann kl. 1 og leggja af stað
þaðan kl.-1,30 í hópgöngu út á
íþróttavöll.
Kl. 2 hefst minningarathöfn
og samkoma á íþróttavellinum.
Lúðrasveit Reykjavíkur leikur.
Sigurgeir Sigurðsson biskup
minnist drukknáðra sjómanna.
Síðan verður þögn í eina mín-
útu. — Lagður blómsveigur á
leiði óþekkta sjómannsins.
Síðan flytja fulltrúar sjó-
manna og útgerðarmanna og
siglingamálaráðherra ræðu. A
milli ræðanna . veða leikin ís-
lenzk lög. — Að því loknu fer
fram reipdráttur milli íslenzkra
sjómanna.
Um kvöldið vei'ða skemmtan-
ir á Hótel Borg og í Oddfellow-
húsinu.