Þjóðviljinn - 12.06.1943, Síða 1

8. árgangur.
Laugardagur 12. júní 1943
130. tölublað.
Bnn helup ehhert ieefloti
teeolfl fuFip Holipeíiii
Etlar rihUM ai liadra Mooiaiar Isiarloa?
Auðmenn eíga að safna innsfæðum i amerískum
bönkum, en þeír snauðu að ráfa húsvíllfír
um göíur hðfuðborgarínnar
I oaill
laolaniia
Setulíd eyjartnnar gafst upp
snemma I gærmorgun
ítalska eyvirkið Pantellaria er á valdi Bandamanna. Setu-
liðið á eyjunni gafst upp snemma í gærmorgun og Bandamanna-
Á fjárhagsáætlun bæjarins var gert ráð fyrir að verja 3,9
milljónum króna til bygginga á þessu ári.
Ráðgert er að reisa íbúðarhús, skóla og fæðingarheimili
Þrátt fyrir ítrekaðar málaleitanir borgarstjóra, hefur ríkis-
stjórn enn ekki svarað beiðni bæjarins um innflutningsleyfi á
byggingarefni. Virðist stjórnin með þessu vera að framfylgja
þeirri furðulegu fjármálastefnu, að hindra innflutning nauð-
synjavaranna, en stuðla að því að stórgróðamennirnir geti safn-
að dollurum.
Um hag þeirra, sem húsnæðislausir eru hirðir stjórnin ekki.
herlið gekk á land um hádegisbilið. Urðu þá nokkrar skærur,
en brátt hafði landgönguliðið allar herstöðvar eyjarinnar á
valdi sínu.
Uppgjöfin var ákveðin eftir geysiharðar loftárásir Banda-
manna, og er þetta fyrsta sinn sem öflugt eyvirki eins og Pan-
tellaria hefur verið unnin með árásum úr Iofti.
Á fundi bæjarráðs, sem hald-
inn var í gær, upplýsti borgar-
stjóri, að hann hefði skrifað rík-
isstjórninni 23. marz og óskað
eftir innflutnings og gjaldeyris-
ftíkissjðBur en ekki bæj-
arsjóður [bðtaskyldur
vegna mistaka i starfi
luðregiumanna
Hæstiréttur kvað í gær upp
dóm í máli því er Lárus Jóhann-
esson höfðaði gegn bæjarsjóðí
út af meiðslum er hann hlaut
af völdum lögreglunnar.
Var bæjarsjóður sýknaður, en
ríkissjóður dæmdur í skaðabóta-
skyldu.
Var dómurinn byggður á því
að lögreglumenn eru ekki háðir
stjórnarvöldum Reykjavíkur,
en starf þeirra „þáttur í beit-
ingu ríkisvalds11.
Var ríkissjóður dæmdur til að
greiða Lárusi Jóhannessyni
17000 kr. í skaðabætur og 3000
kr. í málskostnað.
Á fimmtudagskvöldið fór
fram fyrsti leikur íslands-
mótsins í knattspyrnu milli
K. R. og Fram.
íslandsmót i knattspyrnu
er einhver mesti iþróttaviö-
burður ársins og ábyggilega
þaö mót sem mesta athygli
vekur. Mótiö sem stendur
lengst yfir, fær flesta áhorf-
endur.
Að öllu þessu athuguðu
leyfi fyrir byggingarefni fyrir
584 þús. krónur, komið um borð
í Ameríku.
11. maí ítrekaði borgarstjóri
þessa umsókn bréflega,. Síðan
hefur hún verið margítrekuð
munnlega, en ekkert svar hefur
fengizt.
Bærinn á mjög lítið af bygg-
ingarefni, er því útilokað að
hann geti hafizt handa um nýjar
byggingar ef innflutnings- og
gjaldeyrisleyfi fæst ekki.
Bæjarráð samþykkti að fela
borgarstjóra að ganga ríkt eftir
svörum ríkisstjórnarinnar í
þessu máli, og gera það sem
unnt væri til að fá umbeðin
leyfi.
Það er furðulegt að stjórnin
skuli leyfa sér að gerast þránd-
ur 1 götu þess að bærinn byggi
íbúðarhús, skóla og sjúkrahús,
þegar loks hefur tekizt að, fá
bæjarstjórnarmeirihlutann til
að samþykkja allríflegt fjár-
framlag í þessu skyni. Eða var
ef til vill fallizt á þessar tillög-
ur í trausti þess að ríkisstjórnin
mundi hindra framkvæmd
finnst mér að setning þessh
ætti aö fara fram með tölu-
vert hátíðlegum blæ. Stundum
hefur lúörasveit leikiö og hef-
ur þaö sett sinn svip á kvöld-
iö. Kappliöin hafa staönæmst
og heilsaö á fyrsta leik. Þaö
hefur sín áhrif aö eitthvaö
sé í kring um setningu þess,
og teldi ég þaö skaöa ef þaö'
ætti alveg aö leggjast niöur.
Framh. á 2. síðu
þeirra,'
Hvað sem því líður, þá virðist
svo sem hér sé verið að fram-
kvæma þá fjármálastefnu, sem
Landsbankinn mun aðhyllast,
að hindra innflutning sem allra
mest, en gefa fjáraflamönnum
þess í stað tækifæri til að safna
dollurum í Amerískum bönk-
um. Sennilega verður svo hús-
villta fólkinu bent á innstæð-
urnar erlendis, þegar það kem-
ur til yfirvaldanna og biður um
þak yfir höfuðið, og sagt:
„Sjáið hve rík og hamingju-
söm þjóð vér erum“.
Á þinginu flytja fyrirlestra
þeir Einar Arnórsson, kennslu
málaráöherra, Jakob Kristins-
son, fræöslumálastjóri, Björn
Sigfússon magister, Siguröur
Thorlacius skólastjóri og Ár-
sæll Sigurösson kennari.
ÞingiÖ verður sett í hátíöa-
sal Háskólans aö kvöldi hins
19. júní, bar flytur Jakob
Kristinsson fræðslumálastjóri
ræöu. Friid, noi’ski oiaöafull-
trúinn, segir fréttir af noi’sk-
um kennurum, rí'.g Thorla-
cius skólastjóri minnisl Al~
þjóöasambands keunara, Har-
aldur Björnsson o. fl. flvtja
leikþátt, Jóhannes úr Kötium
les upp, Páll Halldórsson og
Jóhann Tryggvason söngkenn-
Fi’amhald á 4. síöu.
Flugsveitir Bandamanna
héldu uppi látlausum árásum
dag og nótt síðustu dægrin, og
eyðilögðu stöðvar fasista eina
eftir aðra. Fyrst var aðalflug-
höfn eyjarinnar eyðilögð og
margar flugvélar á jörðu. Þá var
árásum einbeitt að hafnarmann-
virkjum og skipum á höfninni,
Hátíöahöldin hefjast kl. 2
meö því aó hljómsveit Reykja-
víkur leikur á Austui’velli.
Klukkan 2,30 flytur dr. Björn
Þórðai’son forsætisráöherra
ræðu af svölum Alþingishúss-
ins. Aö ræöu hans lokinni
hefst skrúöganga íþrótta-
manna í búningnm félaganna
og var skipunum sökkt eða þau
stórskemmd.
Eftir grimmilegar árásir á
höfnina hófu flugsveitir Banda-
manna árásir á fallbyssuhreiður
fasista, er dreifð voru um alla
eyjuna, og þar næst strandvirk-
in. Var þaggað niður í virkjum
þessum, og þar kom, að setulið-
ið átti ekki annars úrkosta en
gefast upp.
Frá Pantellaríu eru aðeins
100 km. til Sikileyjar, og er taka
eyjarinnar talin mikilvægt spor
í þá átt að tryggja siglingar
Bandamanna um Miðjai’ðarhaf.
Engin mðlshSfðun ðt af
hvarfi hitaveituefnis
Niöurstöður lögi’eglurann-
sóknar þeirrar, sem fram var
látin fara út af afhendingu
hitaveituefnis til óviökomandi
aöila var, sem kunnugt er,
send dómsmálaráöuneytinu.
DómsmálaráÖherra hefur
nú tilkynnt, að hann fyrir-
skipi ekki frekari rannsókn
né málshöfðun.
suður á íþróttavöll.
Staönæmst veröur á leiö-
inni við leiði Jóns SigurÖsson-
ar meöan forseti í. S. í. legg-
ur blómsveig á leiöiö.
Klukkan þrjú setúr forseti
í. S. í. mótiö- þátttákendru- í
því eru þessi 7 félög: í. R.,
Framhald á 4. síðu.
1.0. ■ FOON - 3:1
adalumræðiiefiii kennaraþíngs, er
haldið verður hér í bænum,
dagana 19.-22. júní
Samband íslenzkra bamakennara gengst fyrir almennu
kennaraþingi hér í bænum dagana 19.—22. júní.
Aðalverkefni þingsins verður tungan og þjóðemið.
Vemdun íslenzkrar tungu er nú alvarlegt vandamál, ekki
aðeins fyrir kennarana, heldur alla þjóðina, vandamál, sem all-
ir er láta sig framtíð íslenzku þjóðarinnar nokkru skipta, verða
að láta til sín taka.
Hleo lílliaHII Manaiia i?.llol
Eins óg að undanfömu halda íþróttamenn 17. júní hátið
legan með íþróttamóti.
Að þessu sinni sjá Ármann, K.R. og Í.R. um hátíðaliöld dags-
ins. Á íþóttavellinum fer fram keppnin í fjölmörgum íþrótta-
greimun sem 7 félög taka þátt í. 17. jiiní merkið verður selt á
götunum til ágóða fyrir starfsemi íþróttafélaganna, en aðgang-
ur að vellinum verður ekki seldur að þessu sinni.